شروع خزانه‌گیری برنج با نگرانی شالیکاران از افزایش ۵۰ درصدی هزینه های بانک نشاء

به گزارش خبرنگار ایرنا ،خزانه گیری و تهیه و تامین بوته نشای برنج مهم ترین و نخستین مرحله پس از شخم و شیار در برنجکاری است، مشاهدات و بررسی های میدانی نشان می دهد که شماری از شالیکاران بخش مرکز استان مازندران واقع در شهرستان های آمل، بابل و فریدونکنار در مرحل پایانی شخم و شیار هستند و فعالیت خزانه گیری را به صورت مکانیزه در بانک نشاء و سنتی شروع کردند.

اگرچه ایجاد بانک نشا و بکارگیری دستگاه نشا کار در زمین های یکپارچه شالیزاری از مهم ترین راهکارها برای بهبود روند تولید برنج و کاهش هزینه است تا زنجیره مکانیزاسیون کشت و کار برنج شتاب بگیرد، اما افزایش مبلغ قرارداد تامین بوته نشا در بانک های نشا سبب انتقاد و نگرانی کشاورزان شده است، شرایطی که حتی کشاورزان را برای حفظ زمین برای کشت و کار برنج سخت می کند.

طبق اظهارات شالیکاران حوزه آبریز هراز درحال حاضر صاحبان بانک های نشاء برای هر هکتار تا ۱۵ میلیون تومان با کشاورزان قرارداد منعقد می کنند ، رقمی که نسبت به سال گذشته در هر هکتار تا پنج میلیون تومان بیشتر شده است.

هرچند امسال نیز بر اساس پیش بینی کارشناسان برنج مازندران ، بیشتر شالیکاران کشت مکانیزه برنج را از طریق بانک نشاء نسبت به خزانه گیری سنتی ترجیح می دهند، اما افزایش ۵۰ درصدی هزنیه قرار داد بانک نشا ،شالیکاران را به سمت تهیه بوته نشاء مکانیزه در سینی های مخصوص عمل آوری بیشتر از سال گذشته کشانده است.

بیشترین هزینه در کشت برنج مربوط به هزینه کارگری است و شالیکاران هر ساله به دلیل کمبود کارگر نشا کار با افزایش چشم گیر مزد نشاکاران مواجه می شوند ، درحالی که در صورت وجود بوته مخصوص نشاکاری با دستگاه می توان در روز سه هکتار نشاکاری کرد که برابر با ۴۵ نفر روز نشاکاری با دست است.

از آن جایی که نشا کاری درفصل زراعی جاری مصادف با روزهای ماه مبارک رمضان است ، به طور یقین کشاورزان با کمبود شدید کارگران نشا کار و افزایش دستمزد مواجه می شوند ، بررسی ها و اظهارات کشاورزان منطقه مرکزی مازندران نشان می دهد که به دلیل افزایش قرارداد بانک نشا ،بیشتر کشاورزان با خرید سینی نشاء قصد دارند که خودشان اقدام به عمل آوری بوته نشا کنند.

اگر بوته نشا مکانیزه در سینی های مخصوص عمل آوری شود ، به راحتی می توان نشا مکانیزه را انجام داد ،کشت مکانیزه برنج نیازمند در اختیار داشتن نشاء یکدست از لحاظ ارتفاع ریشه و ساقه است تا ماشین نشاکار بتواندآن را در شالیزار بکارد.

عمل آوری اینگونه نشاء عمدتا در بانک های نشاء امکان پذیر است و نشایی که در خزانه گیری سنتی به دست می آید نمی تواند برای کشت مکانیزه مناسب باشد. اگرچه تعداد بانک های نشا به نسبت ۲۱۵ تا ۲۲۰ هزار هکتار شالیزاری که هر سال زیر کشت می رود حدود ۳۰ درصد کمتر است ،اما تعداد ماشین های نشاکار طی چهار سال گذشته به وفور وارد استان شد.به عبارتی اگر بوته نشا به اندازه زمین های شالیزاری استان در بانک های نشاء تولید شود ، دستگاه نشاکار در استان وجود دارد.هر دستگاه نشا کار به نسبت چهار تا ۶ ردیفه در روز ۲ تا سه هکتار را نشا کاری می کند؛ سطحی که در نشاکاری سنتی به حدود ۵۰ کارگر نیاز دارد.

طبق آمار رسمی سازمان جهاد کشاورزی مازندران حدود ۲۰۰ واحد بانک نشاء در استان فعال است که هر یک ظرفیت تولید بوته نشاء ۴۰۰ تا ۶۰۰ هکتار را دارند. اگر به طور متوسط هر بانک نشاء بتواند برای ۵۰۰ هکتار شالیزاری بوته نشاء تامین کند برابر با ۱۰۰ هزار هکتار می شود ، اما امسال نیز همانند سال گذشته شمار زیادی از شالیکاران با خرید سینی نشاء خودشان با ایجاد بانک نشاء موقتی نشای مکانیزه را در دستور کار قرار دادند.

افزایش قیمت نهاده های کشاورزی و نگرانی شالیکاران

یکی از کشاورزان از بخش لاله آباد بابل با بیان این که سال گذشته برای هر هکتار نشا کاری مکانیزه ۱۰ میلیون تومان با بانک نشا قرار منعقد کردم، گفت: امسال این رقم به ۱۵ میلیون تومان افزایش یافته است.

محمد هاشمی توضیح داد: متوسط قیمت فروش برنج تولیدی طارم محلی امسال حدود ۸۵هزار تومان بوده است،یعنی اگر کشاورزی در هکتار ۲میلیون ۷۵۰ هزار کیلو گرم برنج طارم محلی تولید کند، هفت درصد از محصول تولیدی خود را باید برای بانک نشا هزینه کند.

وی با اشاره به این که قیمت انواع نهاده های کشاورزی نظیر پلاستیک ، انواع بذر ،قطعات یدکی تیلر و تراکتور ، کود شیمیایی و دستمزد کارگری برای شخم و شیار و آب تخت کردن زمین نیز تقریبا نسبت به سال زراعی گذشته تا ۵۰ درصد بالا تر رفته است، گفت: به عنوان نمونه برای آماده شدن زمین شالیزاری به نشا کاری ، چهار مرحله شخم و شیار صورت می گیرد که دستمزد هر هکتار آن امسال به ۲میلیون تومان در هر مرحله رسیده است، درحالی که سال گذشته برای آماده سازی هر هکتار در هر مرحله یک میلیون تومان پرداخت شد.

وی به افزایش قیمت کود های شیمیایی ، بذور اصلاح شده و انواع سموم اشاه کرد و گفت: اگر محصول تولیدی سال زراعی جاری برنجکاری را در صورت ثابت بودن هزینه ها تا پایان کشت وکار کمتر از ۱۵۰هزار تومان بفروشیم ، متضرر می شویم.
این کشاورز ادامه داد: شالیکاران همواره و در هر صورت اقدام به کشت محصول می کنند ، اما برای تداوم تولید برنج و بالا رفتن درآمد به نسبت هزینه تولید ،دخالت و حمایت دولت دولت ضروری است.

وی در مورد استقبال کشاورزان از بانک نشا برای کشت مکانیزه به رغم افزایش قیمت قرار داده ها گفت: از آن جایی که فصل نشا کاری هر ساله به جلو می افتد و در سال زراعی جاری نیز نشا کاری مصادف با ماه مبارک رمضان است، پیش بینی کمبود احتمالی کارگر و افزایش دستمزدها سبب شد تا صاحبان بانک نشا رقم قرار داد را تا پنج میلیون تومان در هر هکتار بالا ببرند.

نخستین بذر پاشی خزانه برنج در فریدونکنار

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی سازمان با بیان این که حدود ۸۰ درصد زمین های شالیزاری بخش مرکزی استان شخم و شیار و آب تخت شده است و نخستین بذر پاشی خزانه برنج در فریدونکنار نیز انجام شد، گفت : پیش‌بینی می شود استقبال کشاورزان به کشت مکانیزه برنج بیشتر از سال زراعی گذشته خواهد بود ،چراکه کمبود کارگر و افزایش دستمزد نشاکاران در زمان ماه مبارک رمضان دور از انتظار نیست.

احسان عباسپور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزایش بیشتر از ۱۵ درصد قرارداد بانک نشا نسبت به سال گذشته را غیر قانونی و تخلف دانست و افزود: اتاق اصناف کشاورزی با حضور نمایندگان اتحادیه بانک نشا استان مازندران در جلسه مشترک به این نتیجه رسیدند.

وی در عین حال به توافق مبلغ قرارداد کشاورز با صاحبان بانک نشا اشاره کرد و توضیح داد: این که بذر ، تعداد سینی ها ، حمل و نقل و فاصله انتقال سینی نشا به زمین به چه صورت باشد ، مبلغ قرارداد ها را متفاوت می کند، اما رقم نهایی قرارداد نباید بیشتر از ۱۵درصد نسبت به سال زراعی گذشته شود.

تامین و توزیع ۹۰۰تن بذور گواهی شده برنج

عباسپور از تامین ۹۰۰تن بذر گواهی شده انواع ارقام برنج از جمله رقم کیفی طارم هاشمی تیسا ، هلال و شیرودی و فجر خبر داد و ادامه داد: ۲۰۰تن بذر گواهی شده نیز از استان های دیگر وارد استان شده و بین کشاورزان توزیع می‌شود.

وی بذور گواهی شده برنج را یارانه ای دانست و گفت: اگرچه امسال خطر کم آبی برای برنجکاری در شرق استان بسیار جدی است ، اما امیدواریم با همکاری کشاورزان و انتخاب ارقام کیفی پرمحصول از جمله تیسا و هلال که دوره رشد کمتری دارند ، بتوانیم برنجکاری را با بارندگی های به هنگام در فروردین و اردیبهشت داشته باشیم.

معاون جهاد کشاورزی مازندران با اظهار این که هزینه شالیکاری در استان به نسبت قیمت محصول برنج بالا است و باید تدابیری اتخاذ شود، گفت: اگر هزینه تولید و قیمت نهایی محصول تناسب نداشته باشد و کشاورزان راضی نباشند، خطر کاهش سطح کشت و حفظ زمین وجود دارد.

وی در عین حال به اهمیت تولید برنج ارزان برای مصرف کنندگان نیز اشاره کرد و گفت: دولت با اجرای کشت قراردادی در صدد است تا با تامین نقدینگی و حمایت های جانبی هزینه تولید برنج را کاهش بدهد.

برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.