به گزارش خبرنگار ایرنا، وقوع زلزله در آذربایجان غربی و به دنبال آن زلزله شدید در جنوب ترکیه بار دیگر توجه افکار عمومی را به ایمنی ساختمان‌ها در برابر زلزله جلب کرد. تلفات گسترده جانی و خسارت‌های هنگفت اقتصادی موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد. در همین زمینه برای بررسی آخرین وضعیت مقاومت و آمادگی ساختمان‌ها در استان اردبیل در میزگردی با حضور مهندس مسعود شهبازی سرپرست نظام مهندسی اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل و دکتر قادر سیم زن مسئول کمیته ایمنی سازمان نظام مهندسی استان اردبیل برگزار شد.ارتقای استانداردهای ایمنی ساختمان بعد از زلزله سال ۱۳۹۶ سرپل ذهاب، نقش مهندسان ناظر در ایمنی ساختمان، لزوم تخصص‌گرایی در ساخت و احداث ساختمان‌های شخصی ساز، ضرورت آینده نگری در احداث ساختمان‌های بلند مرتبه و در نظر گرفتن عرض خیابان‌ها و معابر از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در این میزگرد بود.
ایرنا: از دید افکار عمومی مهندسان ناظر نقش مهمی در فرایند احداث ساختمان‌ها ایفا می‌کنند و در هر اتفاقی معمولا اولین جایی که مردم به آن توجه می‌کنند نقش مهندسان ناظر است شما در ایمنی ساختمان چه وظایف و چه اختیاراتی دارید؟
سیم زن: سازمان نظام مهندسی ساختمان در هفت رشته مهندسی فعالیت می‌کند و یکی از وظایف اصلی هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی است. طبق ماده ۳۵ گروهی به عنوان نظارت عالی ساختمان وجود دارد که با همکاری کارشناسان راه و شهرسازی استان بازدیدهای دوره‌ای از ساختمان‌ها انجام می‌دهند.
در دوره اخیر مذاکراتی با اداره کل راه و شهرسازی برای تقویت و افزایش تعداد این افراد و در بخش نظارت عالیه مذاکراتی داشتیم تا نظارت‌هایمان در سطح استان افزایش یابد. علاوه بر این "گروه کنترل مضاعف" در سازمان نظام مهندسی وجود دارد که عملکرد مهندسان عضو سازمان از طریق این مجموعه مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد تا تخلفی رخ ندهد."کمیته ایمنی و گودبرداری" هم از چند سال قبل در نظام مهندسی ساختمان فعال شده که اعضای آن نمایندگان اداره راه و شهرسازی، استانداری، شهرداری و آتش‌نشانی هستند. در قالب وظایف این کمیته با هدف کنترل و بازرسی در زمان گودبرداری بازدیدهای دوره‌ای انجام می‌شود و در صورت مشاهده هر گونه ایراد فنی در صورت لزوم و صلاحدید، عملیات احداث ساختمان متوقف می‌شود.
ایرنا: آقای مهندس شهبازی اساسا منظور از ایمنی ساختمان چیست. ساختمان ایمن و مقاوم در برابر زلزله چه مشخصات و ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
شهبازی: من تشکر می‌کنم از بابت اینکه خبرگزاری جمهوری اسلامی احساس مسئولیت کرده و از باب آگاهی‌رسانی و اطلاع‌رسانی این نشست را برگزار کرده است. به نظر من در ساختمان‌هایی که با وقوع زلزله تلفات جانی اتفاق نیفتد، آن ساختمان دارای استحکام کافی است. اساسا هدف اصلی از طراحی ساختمان در برابر زلزله این است که جان افراد که سرمایه‌های ملی کشور هستند حفظ شود. بعد از موضوع ایمنی و سلامت افراد حاضر در ساختمان، وسایل و تجهیزات و سرویس‌هایی است که در ساختمان‌ها وجود دارد. استحضار دارید ساختمان‌ها از نظر اهمیت با درجه بندی خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم تقسیم‌بندی می‌شوند. برای مثال مراکز کلانتری‌ها، بیمارستان‌ها، ساختمان‌های مدیریت بحران و خبرگزاری‌ها دارای ساختمان با اهمیت زیاد هستند و باید طوری طراحی شوند که بعد از وقوع زلزله مقاوم بوده و بتوانند به مردم خدمات‌رسانی کنند. علاوه بر موضوع اهمیت ساختمان‌ها اگر بخواهیم اهداف پیش‌بینی شده را دنبال کنیم، باید در تمام مراحل احداث ساختمان از افراد متخصص و دارای صلاحیت در رشته‌های مختلف طراحی، نظارت، اجرا و کنترل استفاده شود.
ایرنا: در بخش طراحی، درجه‌بندی ساختمان چگونه محاسبه می‌شود؟
شهبازی: در بخش طراحی بر اساس درجه و اهمیت ساختمان، مهندسین سازه و عمران در مقابل زلزله احتمالی نقشه ساختمان را طراحی می‌کنند. طبق آیین نامه ۲۸۰۰ زلزله، تمام شهرهای ما بر اساس اهمیت زلزله درجه‌بندی شده است. در این آیین‌نامه شهر اردبیل با درجه اهمیت زیاد قرار دارد چرا که منطقه ما زلزله‌خیز است. بعد از ابلاغ قانون نظام مهندسی و مقررات ملی و آیین نامه‌های آن در سال ۱۳۷۴، تمام طراحی ساختمان‌ها باید بر اساس آیین‌نامه مقاومت نظام مهندسی و کنترل ساختمان باشد و مهندسان و افرادی که دارای صلاحیت هستند، ساختمان‌ها را طراحی کنند. بررسی‌هایی که بعد از زلزله سرپل ذهاب در سال ۱۳۹۶ در دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی انجام شد، به این نتیجه رسیدند که این مقررات در ساختمان‌ها رعایت می‌شود چرا که مشاهده شد از نظر سازه مشکلی در ساختمان‌ها رخ نداد ولی با ریزش یک دیوار خطرات و آسیب‌هایی بروز کرد. از همین رو دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی مبحث ۲۸۰۰ آیین‌نامه زلزله را تدوین و ابلاغ کرد که پیوست ۶ آن بر رعایت الزامات طراحی ساختمان و المان‌های غیرسازه‌ای تاکید کرده است.
ایرنا: استان اردبیل یکی از استان‌های پرحادثه کشور در فراوانی وقوع زلزله محسوب می‌شود. مقاومت و استحکام ساختمان‌های استان اردبیل را چگونه می بینید آیا آماری داریم که چه تعداد از ساختمان‌ها ناایمن است. علاوه بر این تصوری که در افکار عمومی وجود دارد این است که ساختمان‌های قدیمی در مقایسه با ساختمان‌های نوساز از استحکام بیشتری برخوردار هستند این تصور چقدر درست است؟
سیم زن: این تصور درست نیست اتفاقا ساختمان‌هایی که جدید هستند الزامات ایمنی در آنها بیشتر رعایت می‌شود. همانطور که در زلزله ترکیه هم مشاهده کردیم ساختمان‌هایی دچار تخریب و ریزش شدند که دارای قدمت بیشتر بودند ولی ساختمان‌های جدید تا حدودی استحکام لازم را در برابر زلزله داشتند.
ایرنا: آقای دکتر سیم‌زن موضوعی که در ایمنی ساختمان‌ها وجود دارد، این است که در صورت بروز هر گونه مشکلی اولین جایی که افکار عمومی مورد توجه قرار می‌دهد سازمان نظام مهندسی و مهندسان ناظر هستند
سیم زن: متاسفانه تصوراتی که از نظام مهندسی ساختمان وجود دارد بیش از وظایف و اختیارات آن است. بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که بین ادارات سازمان نظام مهندسی، اداره راه و شهرسازی و شهرداری‌ها منعقد شده است، ساختمان‌هایی که از سوی شهرداری به نظام مهندسی برای ارائه خدمات طراحی و نظارت ساختمان ارجاع می‌شود، نظام مهندسی نمی‌تواند مغایر آن عمل کند. در واقع حدود اختیارات نظام مهندسی در ساختمان را شهرداری مشخص می‌کند. تصوری که در بین مردم وجود دارد این است که همه کاره این مسائل سازمان نظام مهندسی است. ساختمان‌های دولتی در ۱۰ سال اخیر به نظام مهندسی ارجاع نمی‌شود و خود این دستگاه‌ها بر اساس قانون با دفاتر فنی خودشان کار می‌کنند که این هم نیازمند شفاف‌سازی است. در واقع مردم باید بدانند نظام مهندسی بر کدام ساختمان‌ها نظارت می‌کند. ما مسئول ساختمان‌هایی هستیم که نظارت آنها بر عهده مهندسان ماست. موضوع دیگری که باید مردم مدنظر قرار دهند این است که قبلا مسئولیت مهندس ناظر دوره سه ساله بود ولی الان مهندسان ما تا پایان کار در ساختمان نظارت خود را انجام می‌دهند در عین حال مسئولیت حقوقی ناظر تا پایان عمر ساختمان وجود دارد و این هم مشکلاتی برای مهندسان ایجاد می‌کند. در مجموع مهندسان استان اردبیل از قدرت و علم کافی برخوردار هستند. اما مساله‌ای که وجود دارد این است که دستگاه‌های متعددی در این زمینه مشارکت دارند. موضوع دیگری که باید مدنظر قرار گیرد این است که اختیارات سازمان نظام مهندسی بازدارنده نیست ، در واقع مهندس ناظر و سازمان نظام مهندسی نمی‌تواند احداث ساختمان را متوقف کند. در عین حال ملاحظه کاری‌هایی در ساختمان‌های بزرگ وجود دارد که این ملاحظه کاری‌ها در جایی مانند متروپل خود را نشان می‌دهد. در حادثه متروپل مهندسان ما در موقع مناسب گزارش خود را به این ساختمان داده بودند.
ایرنا: علاوه بر نظام مهندسی چه ارگان‌ها و دستگاه‌های دیگری در این زمینه دخیل هستند؟
سیم زن: طبق قانون مقررات ملی ساختمان باید مهندس ناظر ساختمان گزارش تخلفات را به مرجع صادرکننده پروانه بدهد مرجع صادر کننده پروانه شهرداری است. مهندسان ما در سال گذشته حدود ۱۴ هزار گزارش در سامانه الکترونیکی سازمان تخلف ثبت کرده بودند. در واقع این شهرداری است که باید جلوی احداث ساختمان را بگیرد. اتفاقی که شاهد هستیم و عملا مهندسان و سازمان کاری نمی‌توانند انجام دهند. این است که برای مثال کارفرما مجوز احداث ساختمان را ۲ یا سه طبقه گرفته اما ساختمان را پنج طبقه می‌سازد خود کارفرما از همان اول هم می‌داند که این ساختمان قرار است پنج طبقه ساخته شود. کارفرما یک نقشه به مهندس ما ارائه می‌کند و یک نقشه هم خودش اجرا می‌کند البته مهندسان ما این تخلفات را گزارش می‌کنند ولی در عین حال مهندسان نمی‌توانند جلوی احداث ساختمان را بگیرند. در واقع از نظر قانونی ما فقط به مرجع صادرکننده پروانه گزارش می‌دهیم.
ایرنا: گذشته از تخلفات قانونی، اضافه بنای ساختمان چه پیامدهایی در زمینه ایمنی و مقاومت ساختمان در برابر زلزله دارد؟
سیم زن: اضافه بنا به لحاظ ایمنی شهری خطرناک است. برای مثال عرض کم خیابان‌ها و معابر ممکن است مشکلات جدی در خدمات رسانی پس از بروز حوادث داشته باشد در واقع اگر تنها یک ساختمان در خیابانی دچار ریزش شود عملا امکان خدمات‌رسانی به آن منطقه از بین خواهد رفت و دستگاه‌های امدادرسان امکان امدادرسانی را از دست خواهند داد ، یکی از مسائلی که الان با آن مواجه هستیم این است که در خیابان‌های با عرض مثلا ۱۰ متری ساختمان‌های متعدد بلند مرتبه احداث شده است این حتما در فرایند امدادرسانی مشکل‌ساز خواهد شد.
شهبازی: یک ساختمان زمانی می‌تواند در مقابل زلزله مقاومت کند که تمام اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای اعم از تیر، ستون و اسکلت کل ساختمان با دیوارها و سقف آن هماهنگ باشد. بر اساس آیین‌نامه ۲۸۰۰ زلزله، تمهیداتی اتخاذ شده که دیوارها و میان قاب‌ها و تیغه‌هایی که در داخل ساختمان ساخته می‌شود، با اتصالات به سازه ساختمان مرتبط شود که اخیرا در پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ زلزله، به عنوان وال پست یعنی اتصالات بین دیوار و سازه اجرا می شود. اداره کل راه و شهرسازی استان‌ها مسئولیت کنترل و نظارت عالیه بر ساختمان‌ها را دارد. برای کنترل و نظارت عالیه هم بازدیدهایی صورت می‌گیرد و ساختمان‌هایی که پروانه آنها صادر شده مورد بازدید قرار می‌گیرد. نقشه و طراحی هم از طرف مهندسین طراح سازه کنترل می‌شوند و اگر مغایرتی به لحاظ تعداد طبقات، اندازه محوطه شهرسازی و الزامات سازه‌ای برای مقابله با زلزله مشاهده گردد، به اداره نظام مهندسی و به شهرداری‌ها ابلاغ می‌کنیم و اگر موارد مربوط به ایمنی ساختمان و مبحث ۱۲ باشد به اداره کار اعلام می‌کنیم که آنها هم از نظر ایمنی در حین اجرا پیگیری کنند. در مجموع اگر ساختمان‌های ما در زمان وقوع زلزله عملکرد مناسبی داشته باشند و تمام قوانین و مقرراتی که از منظر قانون نظام مهندسی در مرحله طراحی، اجرا و بهره‌برداری رعایت شود در وقوع حوادث طبیعی خسارت چندانی بوجود نخواهد آمد. تمام نارسایی‌ها و کوتاهی‌های دستگاه‌های ذی‌ربط در بحث احداث ساختمان حتی صدور پروانه ساختمان در روستاها مورد کنترل و بازرسی قرار می‌گیرد و اگر شهرداری و یا مرجع صدور پروانه رسیدگی نکند دوباره گزارش می‌کنیم و بیش از ۹۵ درصد گزارش‌هایی که از اداره کل راه و شهرسازی ارسال شده مراحل قانونی را طی می‌کند.
ایرنا: روند بازرسی‌های ساختمان از سوی نظام مهندسی ساختمان چگونه است و اگر تخلفی در ساختمان از سوی مهندس و یا کارفرما صورت بگیرد برخورد با آنها به چه صورت است؟
سیم زن: دفتر مقررات ملی ساختمان در تمام استان‌ها بررسی‌های لازم را انجام داده و شاخص‌هایی هم به ما اعلام کرده است به‌عنوان مثال در استان اردبیل بر اساس ماده ۳۵ سالانه حدود ۵۰۰ ساختمان مورد بازرسی قرار گرفته و تخلفات به مراجع صدور پروانه گزارش شده است. از ابتدای امسال تعداد ۴۸۰ مورد بازدید از ساختمان‌ها انجام شده و تخلفات ساختمانی و همچنین شکایت‌های مردمی در ارتباط با اضافه بنا به مرجع صدور پروانه سازمان نظام مهندسی و اداره کار ابلاغ شده است.
از سوی دیگر در صورتی که مهندسان فنی مرتکب تخلف شده و به موقع گزارشات تخلفات را ارسال نکنند، شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی که متولی رسیدگی به تخلفات مهندسین سازمان نظام مهندسی استان است به این تخلفات رسیدگی می‌کند. در مجموع نظام مهندسی استان از ابتدای سال جاری ۲۳۰ مورد تخلف ساختمانی را به مراجع صدور پروانه ارسال کرده که از این تعداد ۳۸ مورد به شورای انتظامی ارجاع شده است.علاوه بر این ۷۱ مورد از تخلفات مهندسین ناظر به شورای انتظامی ارسال شده که تعدادی از آنها محروم از استفاده از پروانه نظام مهندسی شدند. در ۶۵ مورد هم اصلاحات لازم در ساختمان انجام شده است.
ایرنا: آیا وال پست (نگهدارنده دیوار) در استان ما به‌خوبی اجرا می‌شود؟
سیم زن: اجرای وال پست از آخرین موضوعاتی است که از سوی وزارت راه و شهرسازی و شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ابلاغ می‌شود و در ۲ سال اخیر اجرای آن مدنظر قرار گرفته است. واقعیت این است که ساختمان سازی در مقایسه با گذشته به روزتر شده و در حوزه‌های مختلف عمران، معماری، برق و مکانیک استانداردهای بالاتری اعمال می‌شود اما موضوع مهمی که وجود دارد این است که مردم احساس می‌کنند مهندسان ناظر باید شب و روز در ساختمان حضور داشته و آخرین استانداردها را به کارفرما بدهد تا کار ساخت شروع شود. در حالی که بر اساس مقررات ملی ساختمان مهندس ناظر به منزله ناظر مقیم نیست یعنی قرار نیست در تمام مراحل در محل ساختمان حضور داشته باشد.
ایرنا: با این اوصاف در ساختمان‌هایی که تحت نظارت سازمان نظام مهندسی و اداره راه و شهرسازی است مشکلات کمتری وجود دارد وضعیت ساختمان‌های شخصی‌ساز چطور است؟
سیم زن: متاسفانه در موضوع ساختمان سازی افراد غیرمتخصص حضور دارند برای مثال هرکسی از هر صنف و شغلی بعد از بازنشستگی اقدام به احداث واحدهای مسکونی می‌کند. مسلم است ساختمان‌هایی که توسط افراد غیرمتخصص احداث می‌شود استحکام لازم را نخواهد داشت چرا که این افراد بدنبال کارایی نیستند بلکه به دنبال منافع شخصی و درآمدزایی هستند. پیشنهاد ما این است که ساختمان‌ها از سوی افراد متخصص اجرا شود. در گذشته در استان اردبیل مهندس ساختمان کم بود ولی الان نزدیک ۱۳ هزار مهندس عضو سازمان نظام مهندسی استان هستند که نیمی از آنها دارای پروانه کار هستند. البته در بحث پیمان- مدیریت قانون مقرر شده اجرای ساختمان به مجری ساختمان واگذار شود و کارفرما هم صرفاً نقش مدیریتی و نظارتی داشته باشد.
اگر ملاحظه کاری را کنار بگذاریم در بحث استانداردسازی مصالح هم دچار مشکل هستیم به عنوان مثال پنج نوع میلگرد و یا چندین نوع مصالح ساختمانی در بازار آهن فروشان عرضه می‌شود که کنترل آن عملا خارج از حیطه فعالیت و نظارت مهندسان است ، البته تست این مصالح باید از سوی مهندس فنی صورت بگیرد یعنی کیفیت میلگرد آزمایشات جزئی از سوی مهندسان انجام می‌گیرد اما مسئولیت اصلی در این زمینه با اداره کل استاندارد است. اگر بازار مصالح ساختمانی بخوبی کنترل نشود در آینده شاهد احداث ساختمان‌های غیرمقاوم خواهیم بود و نیاز است در این خصوص هم تمهیدات لازم اتخاذ شود.
ایرنا: آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان در زمینه ارتقای ایمنی سازه‌های عمرانی و ساختمان‌ها چه نقشی دارد؟
شهبازی: کیفیت مصالح پروژه‌های بزرگ عمرانی حتما از طریق آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک بررسی می‌شود اما در بخش مصالح در ساختمان‌های شخصی‌ساز همانطور که در قانون پیش‌بینی شده اداره کل استاندارد در زمان صدور مجوز اقدامات لازم را انجام می‌دهد و مطمئنا اگر مصالح از استاندارد لازم برخوردار نباشد اجازه عرضه آن را با بازار نمی‌دهد.برای مثال آرماتور را تولید کنندگان خرد تولید نمی‌کنند حتما کارخانجات بزرگ هستند که تنش مجازی برای هرکدام از انواع آرماتور که در بازار هست متفاوت است و بستگی به این دارد که مهندس طراح در هر سازه از چه آرماتور استفاده می‌کند.
ایرنا: در ساختمان‌های جدید شاهد هستیم که دیوارها بسیار نازک هستند و بعضا سرمای هوا به راحتی به داخل ساختمان نفوذ می کند با این اوصال معتقد هستید ساختمان‌های جدید از مقاومت بیشتری برخوردارند؟
شهبازی: در این مورد متخصصان حوزه می‌توانند نظر بدهند ولی این ادعا برای من قابل قبول نیست و یقین دارم ساختمان‌های جدید از استحکام لازم برخوردارهستند. چرا که در مبحث ۱۹( مدیریت مصرف انرژی) تاکید بر احداث ساختمان با هزینه کمتر و مصرف انرژی کمتر تاکید شده است و این مقررات هم به‌خوبی در ساختمان‌ها رعایت می‌شود حتی در بیشتر موارد تخلفات سازمان نظام مهندسی و شهرداری هم در مبحث ماده ۱۹ آمده است که آن هم به‌خوبی کنترل می‌شود.
ایرنا: ایمنی ساختمان‌های بلندمرتبه موجود را چگونه می‌بینید؟
شهبازی: درباره ایمنی ساختمان‌های بلندمرتبه بعد از حادثه مترو پل مباحثی در سطح ملی در وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی مطرح و بررسی شد. به هر حال در صورت وقوع زلزله برای ساختمان‌های بلندمرتبه داخل شهر که اهمیت زیادی دارند خسارت هنگفتی به لحاظ مالی و جانی محتمل است و در صورت تخریب این ساختمان‌ها خدمات‌دهی و سرویس دهی به مردم در هنگام زلزله مشکلات زیادی به همراه خواهد داشت. برای جلوگیری از این بروز خسارات در ساختمان‌های بلندمرتبه کارگروهی در وزارت کشور و راه و شهرسازی به عنوان کارگروه ایمنی ساختمان‌های بلندمرتبه تشکیل شده و دستورالعمل‌های آن به استان‌ها هم ابلاغ شد. این کارگروه در سطح استان برای بررسی ایمنی ساختمان‌های بلندمرتبه که اغلب در اردبیل و سرعین واقع شده‌اند، تشکیل جلسه داد اعضای کارگروه از این ساختمان‌ها بازدید کردند فرم‌هایی درباره کنترل زلزله، آتش‌سوزی و نحوه سرویس‌دهی در هنگام بروز حوادث تدوین شد. بیش از ۱۲۰ ساختمان بلندمرتبه در سرعین و اردبیل مورد بازدید قرار گرفت و ساختمان‌های ناایمن بر اساس شاخص‌های اعلام شده به مدیریت بحران اعلام شد.
ایرنا: در اردبیل چه تعداد ساختمان ناایمن وجود دارد؟
شهبازی: طبق بررسی‌های بعمل آمده در شهر اردبیل هم بالای پنج هزار ساختمان ناایمن شناسایی شده است و در ادامه بعد از احصای ساختمان‌های بلندمدت، بر اساس آیین‌نامه و بخشنامه‌ای که وزرات راه و شهرسازی درباره نحوه مقاوم‌سازی ساختمان‌های ناایمن ارائه کرده این ساختمان‌ها ارزیابی شده است.
ایرنا: آیا به لحاظ فنی ارتقای ایمنی ساختمان‌های بلندمرتبه موجود امکان‌پذیر است؟
سیم زن: قطعا امکان‌پذیر است ، در بحث ساختمان‌های بلندمرتبه لیست ساختمان‌ها به تعداد ۵۶ فقره به استانداری اعلام شده است. مراکز تجاری و عمومی اعم از مدرسه، بازار و پاساژ جزو مراکزی هستند که در بین آنها ساختمان‌های ناایمن داریم که بعضا در ایمن‌سازی آنها ملاحظه کاری می‌شود. گذشته از بحث زلزله در ساختمان‌های نا ایمن در یک حادثه چند نفر فوت می‌کند و هر ماه هم این حوادث تکرار می‌شود ، مثلاً سقوط در چاه آسانسور ماه گذشته رخ داد و خانواده‌ای بدون سرپرست ماند. در گودبرداری هم حوادث تلخی اتفاق افتاده ، رسانه‌ها باید در اطلاع‌رسانی اینگونه حوادث و خطرات ناشی از ساختمان‌های ناایمن فعال‌تر باشند.
درباره موضوعی که در سوال شما درباره دیوارها مطرح شد اتفاقا سبک‌سازی ساختمان در ارتقای ایمنی ساختمان بسیار موثر است. برخی نسبت به این موضوع دید عامیانه دارند ولی در مجموع این اساسی‌ترین راهکارهای کاهش تلفات در زلزله است.
ایرنا: برخی مراکز تجاری و عمومی ناایمن در شهر اردبیل وجود دارد که باید این ساختمان‌ها پلمب شوند چرا تاکنون پلمب نشدند؟
سیم زن: برخی مراکز تجاری و عمومی ناایمن در شهر اردبیل وجود دارد که باید این ساختمان‌ها پلمب شوند یا عملیات بهسازی آن شروع شود. متاسفانه برخی‌ها که اغلب بدنبال در آمد بیشتر از ساختمان سازی هستند در مقابل این امر مقاومت می‌کنند ، اگر در یک تصادف ۵۶ نفر فوت می‌کند فاجعه می‌شود شاهد هستید که بالای ۵۰ هزار نفر در زلزله ترکیه جان خود را از دست دادند برای جلوگیری از چنین فجایعی حتما باید ایمنی ساختمان جدی گرفته شود.
البته هم در اداره کل راه و شهرسازی و هم در معاونت عمرانی استانداری جلسات متعددی برگزار می‌شود که متاسفانه این جلسات در رسانه‌ها اطلاع‌رسانی نمی‌شود لازم است نمایندگان رسانه‌ها در این جلسات حضور داشته باشند تا افکار عمومی تصویر روشن‌تری از اقدامات انجام شده و در دست اجرا داشته باشند.
ایرنا: درباره ارتقای ایمنی ساختمان بر موضوع تخصص گرایی در اجرای ساختمان اشاره کردید و گفتید که موضوع پیمان- مدیریت با موانع روبرو شده است ، مشکل کار کجاست آیا این طرح نیازمند مصوبه قانونی است؟
سیم زن: نه این در قانون و در مبحث مقررات ملی ساختمان آمده که باید نسبت به اجرای آن اقدام شود. متاسفانه برخی از مدیران این موضوع را بار مالی برای کارفرمایان می‌دانند و اعتقاد دارند که ممکن است به مردم فشار مالی وارد شود در حالی که بار مالی زیادی هم ندارد ، خیلی از افراد حاضر هستند برای استحکام ساختمان خود هزینه کنند تا استانداردهای لازم را داشته باشد.
ایرنا: در مجموع هزینه ارتقای ایمنی و مقاوم سازی ساختمان چقدر بر مجموع هزینه های احداث ساختمان اضافه می‌شود؟
شهبازی: عدد مشخصی در این باره نمی‌توان ارائه کرد ولی در ایمن سازی ساختمان و طراحی ساختمان بر اساس قانون نظام مهندسی، دستورالعمل وجود دارد. اجرای وال پست‌ها و رعایت برخی موارد در موقع زلزله می‌تواند هم از ریزش ساختمان جلوگیری کرده و جان افراد را هم نجات دهد. در ایمنی ساختمان اغلب هزینه‌ها در ساختمان‌ها صرف می‌شود ولی به صورت اصولی و صحیح اجرا نمی‌شود. بعضا حتی وال پست هم کار گذاشته می‌شود ولی در اتصالات دقت نمی شود و افرادی که این کار را انجام می‌دهند افراد مجرب نیستند.به نظر من در ارتقای ایمنی و مقاوم سازی ساختمان‌ها، هزینه‌های صرف می‌شود فقط مشکل اصلی در اجرای دقیق ساختمان است مگر تعداد معدودی ساختمان‌ها که در ارتقای ایمنی کمتر هزینه می‌کنند که این امر منجر به مشکلات عدیده در ساختمان می‌شود.
چه مقدار خطا در طراحی، اجرا، نوسازی و تغییر کاربری در بحث ساختمان سازی اتفاق می‌افتد؟
شهبازی: این اتفاقات در هر جایی رخ می‌دهد و این قابل پیش‌بینی نیست ، به فرض در بخش طراحی، بعد از اینکه نقشه به مهندسان ارجاع می‌شود در سازمان نظام مهندسی مورد بررسی قرار می‌گیرد در کل من تاکنون چنین گزارشی ندیدم که در طراحی ساختمان مشکلی بوجود بیاید.
ایرنا: آقای سیم زن شما درباره خطا در طراحی ساختمان چه نظری دارید؟
سیم زن: ساختمان‌های ما بعد از طراحی به واحد بررسی سازمان نظام مهندسی ارجاع داده می‌شود و از طرف مهندسین پایه ارشد مورد بررسی قرار می‌گیرد ، فکر نمی‌کنم که در بخش بررسی و بخش طراحی ساختمان‌ها از لحاظ سازه‌ای چنین مشکلی بوجود بیاید.
ایرنا: در برخی از محلات شاهد احداث ساختمان‌های بلند مرتبه در کوچه‌ها و معابر کم عرض هستیم شما خطرات ناشی از این کار را در وقوع حوادث طبیعی چگونه می بینید؟
سیم زن: ساختمان‌های بلندمرتبه بسیار خطرناک است و در این زمینه بخش‌هایی که مجوز می‌دهند باید حساسیت بیشتری داشته باشند. احداث این ساختمان‌هادر کوچه‌های کم عرض خطرناک است و قطعا امدادرسانی در زمان بحران در اینگونه ساختمان‌ها مشکل‌ساز است بعنوان مثال وقتی زلزله ۷.۵ ریشتری برای این ساختمان‌ها حادث شود مطمئن باشید که این ساختمان‌ها در زمان وقوع زلزله فرو خواهد ریخت ، بازدیدی که از شهر یزد داشتیم عرض خیابان‌های یزد با اردبیل اصلاً قابل مقایسه نیست ، سیستم شهرسازی یزد طوری طراحی شده که در زمان بحران امکان امدادرسانی به هر ساختمان تدارک دیده شده است ولی در استان ما این مقررات رعایت نشده است و باید با جدیت بیشتری به این مساله نگاه کرد.
نظر شما