خطر گسترش آفت‌ انباری هزاران تن برنج در شالیکوبی‌های مازندران

به گزارش خبرنگار ایرنا ،طبق اعلام رسمی جهاد کشاورزی مازندران یکهزار واحد شالیکوبی در استان فعال است که اگر متوسط در هر واحد ۳۰۰ تن برنج آماده فروش نگهداری شود، یعنی ۳۰۰هزار تن ،برابر با حدود یک سوم تولیدی برنج سال جاری که اکنون در معرض خطر آفت انباری قرار گرفته است.

صاحبان کارخانه ها که خود عمده خریداران برنج هستند و واحدهای شالیکوبی به عنوان انبار محسوب می شود ،می گویند: بازار برنج استان از مرداد ماه امسال که برنج جدید وارد بازار شد، همچنان کم رونق است، به طور یقین با تداوم کم رونقی بازار و با رو به گرما رفتن هوا، برنج های موجود در معرض خطر آفات انباری به خصوص شپشک سر خرطومی قرار خواهد گرفت.

طبق آمار رسمی سازمان جهاد کشاورزی مازندران امسال یک میلیون و ۳۵۰ هزار و ۸۳۹ تن شلتوک برنج در ۲۱۵ هزار هکتار اراضی شالیزاری استان تولید شد که ۲۳۶ هزار و ۵۴۹ تن شلتوک ارقام پرمحصول در ۸۰۱ هزار و ۶۰۳ تن شالی ارقام محلی بوده است.

بنابر این گزاش همچنین از ۴۱ هزار و ۳۲۰ هکتار مزارع پرورش رتون استان ۹۴ هزار و ۸۸۸ تن و از ۵۸ هزار و ۸۳۲ هکتار مزارع کشت مجدد برنج ۲۱۷ هزار و ۲۶۳ تن شلتوک استحصال شد.

در گذشته در برداشت دستی شالی ها از ساقه با داس درو و به مدت سه روز روی ساقه در مزرعه و در معرض هوای آفتابی خشک می شده است و سپس با جمع آوری آن خرمنکوبی انجام می گرفت و در این روش شالی خشک شده مدت ها قابلیت نگهداری داشت و حتی در این روش شالیکاران معتقدند که هر چه شالی به صورت شلتوک نگهداری شود کیفیت آن در تبدیل به برنج سفید بهتر می شود، اما در برداشت مکانیزه مه طبق آمار درپنج سال اخیر به ۹۵درصد رسیده است شالی دانه ها از خوشه های طلایی جدا شده و به اصطلاح همزمان با درو خرمنکوبی با رطوبت بالا صورت می گیرد، یعنی برای جلوگیری از خرد شدن و شکستگی تقریبا عمده شالی های تولیدی استان دربازه زمانی حدود ۴۵روز به برنج سفید تبدیل می شود و مانند گذشته شالی در انبارها به جزء میزان اندک در منطقه شرق استان نداریم.

برنج کیفی مازندران با قیمت حدود ۸۰ هزار تومان هم مشتری ندارد

مدیر یک واحدشالیکوبی دربابل و از آگاهان بازار برنج مازندران دراین باره به خبرنگار ایرنا گفت : اگر برنج سفید آماده عرضه به فروش نرسد و یا جابجا نشود،لکه دار شده و آفت شپشک وارد برنج می شود.

احمد قربانی افزود :اکنون در شالیکوبی های این بخش افزون بر۳۰۰ تن برنج سفیدآماده فروش وجود دارد که خریدار نداشته و این درحالی است که آفت های انباری از جمله شپشک محصولات کشاورزان را تهدید می کند.
وی با بیان این که حدود ۴۰ درصد برنج آماده فروش متعلق به کشاورزان ومابقی برای تاجران است، ادامه داد :در سال های اخیر بر خلاف یک دهه گذشته که شالی در شالیکوبی ها انبار می شد و بر اساس نیاز کشاورزان و یا تجار تبدیل به برنج سفید می شده است ،اما هممزان با گسترش مکانیزه شدن برداشت با استفاده از کمباین های مخصوص که درو همراه با رطوبت بوده و به ناچار همه شالی ها در شالیکوبی ها به برنج سفید تبدیل می شود، یعنی در شرایطی که با طولانی شدن انبار داری خطر نفوذ آفت به برنج سفید چندین برابر نسبت به شالی است.

قربانی بابیان اینکه با توجه به پایان روز های سال اما تقاضای خرید برنج از استان های دیگرهمچنان بسیار کم است وبه ندرت سفارش اعلام می شود، افزود : اکنون قیمت برنج طارم محلی درشالیکوبی ها حدود ۷۸تا ۸۰ هزار تومان در هرکیلوگرم است .
وی با اشاره به اینکه این قمیت برای کشاورزان به صرفه نیست اما شالیکاران به ناچار حاضر به فروش محصول خود هستند، ادامه داد : براساس اطلاعات گرفته شده از تجار بازار کشور مملو از برنج خارجی با قیمت مناسب است .

مدیر واحد شالیکوبی در شهرستان محمود آباد با بیان این که در این واحد ۶۰۰ تن برنج سفید آماده فروش که ۴۰ درصد آن متعلق به کشاورزان است، وجود دارد، گفت: به رغم نیاز جدی تولیدکنندگان به فروش محصول برنج، ولی به دلیل رکود بازار ، برای محصول برنج مشتری وجود ندارد.
جلیل جهان فر با بیان این که قیمت ۷۵تا ۸۰ هزار تومان برای برنج کیفی طارم هاشمی و ۵۴تا ۵۵هزار تومان برای رقم فجر بسیار ناچیز است، اضافه کرد : واردات بی رویه برنج های خارجی درسال جاری سبب رکود بازار برنج و عدم تقاضا برای برنج تولید داخل شده و برنج تولیدی همچنان درانبارها و کارخانجات مانده است، درحالی که شالیکاران برای کشت وکار در سال زراعی جدید سخت مشغول شخم و شیار و خزانه گیری هستند ، یعنی تا ۲۰ روز آینده نخسیتن نشا برنج جدید نیز عملیاتی می شود.
وی ادامه داد: با توجه به طرح خودکفایی برنج ،راکد بودن بازار برنج و کاهش بیش ازحد قیمت آن نمی تواند دلایل چندان قابل فهم و توجیه برای کشاورزان باشد.
وی اظهار داشت : از طرفی از آن جایی که شرایط اقلیم استانهای شمالی به خصوص گیلان و مازندران سبب شد تا این خطه به عنوان خاستگاه اصلی آفت شپشک برنج باشد ، وجود درجه حرارت و رطوبت مناسب و با عنایت به حجم بالای موجودی برنج در انبارها وکارخانجات شالیکوبی خطر از بین رفتن برنج بسیار جدی است.

وی وجود این همه برنج در شالیکوبی ها را بی سابقه توصیف کرد و گفت: امیداوم دولت برای خرید برنج وارد میدان شود ، چراکه علاوه بر خطر آفت برنج ، فعالیت کشاورزی نیز در این خطه تحت الشعاع قرار می گیرد.

جهان فر که عضو هیات مدیره اتحادیه شالیکوبی داران مازندران نیز است ، گفت : هر ساله در یک ماهه پایانی سال هرروز بار برنج سفید به تهران حمل می شد اما امسال هر هفته یکبارنیز صورت نمی گیرد.
در مجموعه بازارخرید و فروش برنج در سال زراعی جاری راکد بوده است و تقاضای برنج از تهران و دیگراستانهای کشور نداریم.

رونق نسبی برنج مازندران در هفته جاری

مدیرعامل مرکز تجارت بین المللی و پایانه صادرات برنج کشور با بیان اینکه در صورتی که دستگاه‌های اجرایی ، ارگان ها و نهادهای دولتی برای خرید برنج داخلی وارد میدان شوند، بدون شک برنج دوباره رونق خواهد گرفت و در این صورت تفاوت و شوک قیمتی نیز بر بازار ایجاد خواهد شد، خاطرنشان کرد: استاندار مازندران در این زمینه قول مساعد داده است که از تعیین قیمت دستوری برای خرید برنج، جلوگیری خواهد کرد.

سید اسماعیل یزدان پناه با بیان اینکه پس از سال ها تلاش، در نهایت برنج مازندران به مدت ۲ سال است که وارد بورس کالای کشاورزی شده است، گفت: با توجه به شفافیت به وجود آمده در عرضه این محصول در بورس کالای کشاورزی، جای سوال است که چرا سازمان های دولتی حداقل نصف برنج مصرفی خود را از بورس خریداری نمی کنند.

مدیر عامل مرکز تجارت بین المللی و پایانه صادرات برنج کشور از تلاش و برنامه ریزی برای رفع مشکلاتی که در حوزه برنج ایجاد شده است خبر داد و با بیان اینکه در حال برنامه ریزی هستیم تا کشاورزان در آینده با رغبت بیشتری به کشت و کار ادامه دهند تا به خودکفایی برسیم، افزود: در ۲ سال گذشته به علت همه گیری ویروس کرونا که افزایش قیمت، تورم و نقدینگی زیاد را نیز به همراه داشت، اکنون با از بین رفتن این بیماری، تقاضا برای مصرف برنج داخلی افزایش یافته است.

یردان پناه ادامه داد: تعیین قیمت دستوری برای خرید برنج از یک سو و افزایش تقاضا برای مصرف این محصول از سویی دیگر که در نتیجه افزایش قیمت را نیز در پی داشت باعث شد بسیاری از فروشگاه ها زنجیره ای جریمه شوند و در سال زراعی جدید نیز با توجه به اینکه قیمت خرید برنج اعلام نشد و در ارتباط با اینکه برنج از حالت تعزیراتی خارج شده است، اطلاع رسانی لازم صورت نگرفته است، به همین علت فروشگاه‌های بزرگ تمایلی به خرید برنج ایرانی ندارند و بر عکس نسبت به خرید برنج خارجی تمایل دارند.

یزدان پناه از صادرات یک کانتینر برنج محلی ایرانی به مسکو خبر داد و با عنوان اینکه با فروشگاه های بزرگ این کشور نیز برای فروش برنج ایرانی مذاکراتی صورت گرفته است، یادآور شد: ضمانت لازم برای خرید برنج محلی توسط مسوولان باید صادر شود تا بتوانیم به تعهدات خودمان در این بخش عمل کنیم.

وی از نحوه بسته بندی برنج ایرانی که در فروشگاه های مسکو عرضه می شود انتقاد و بیان کرد: نحوه بسته بندی کالاهای صادراتی ایرانی به هیچ عنوان مطلوب نبوده و باید تمهیداتی فراهم شود تا برنج صادراتی در محل پایانه آمل نظارت شود.

یزدان پناه یکی از مزیت های عرضه محصولات کشاورزی دربازار بورس را شفاف سازی قیمت و کوتاه کردن دست دلالان دانست و گفت: در واقع بورسی شدن محصولات استراتژیک کشاورزی به نوعی جایگزین قانون خرید تضمینی است که با هدف حمایت از تولید محصولات راهبردی کشاورزی در دست اجرا قرار گرفته است.

برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.