نامه عمل پارک علم و فناوری خراسان رضوی در سال دانش‌بنیان

به گزارش ایرنا، پارک های علم و فناوری بر اساس مجوزهایی که در اختیار دارند، حمایت های مختلفی را از شرکت های دانش بنیان به عمل می آورند و این در حالی است که تولید دانش بنیان به عنوان یکی از ارکان قدرت‌آفرین، در موضوع ایجاد اشتغال و نیز خروج سرمایه انسانی از کشور تاثیر بسیاری دارد.

پارک علم و فناوری خراسان رضوی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که فعالیت خود را از سال ۱۳۸۱ با هدف افزایش ثروت در جامعه از طریق تشویق و ارتقای فرهنگ نوآوری و افزایش قدرت رقابت در میان شرکتها و موسساتی که بر پایه علم و دانش فعالیت دارند، آغاز کرده است.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: این مجموعه به عنوان تنها پارک دارای شرایط پارک برتر در میان ۴۹ پارک علم و فناوری کشور، توانسته است شغل‌های پایداری در بستر دانش بنیان فراهم آورد و رییس جمهور نیز در نخستین سفر استانی خود به این خطه به همراه تعدادی از اعضای هیات دولت، در مجموعه این پارک حضور پیدا کرد.

دکتر مسعود میرزایی شهرابی افزود: در این نشست درخواست هایی از رییس دولت سیزدهم ارائه شد که با موافقت وی همراه بود و این نشان از توجه دولت به موضوع شرکت های دانش بنیان دارد.

وی ادامه داد: یکی از محورهای مورد تاکید رهبر انقلاب، افزایش شرکت های دانش بنیان بود و با تلاشی که سال گذشته صورت گرفت در مسیر توفیقاتی حاصل شد و در شرایطی که این پارک در سال ۱۴۰۰ با ۳۷۰ شرکت فناور و ۱۳۰ شرکت دانش بنیان حدود ۶ هزار شغل پایدار در بستر دانش بنیان فراهم کرده بود، اکنون بیش از ۸۰۰ شرکت دانش بنیان در خراسان رضوی با اشتغال مستقیم هشت هزار شغل در حوزه فناوری ایجاد کرده است.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۱ که مزین به شعار "تولید؛ دانش بنیان و اشتغال آفرین" شده است ۴۷۰ شرکت فناور به مجموعه پارک اضافه شده اند و تعداد شرکت های خلاق استان نیز به ۸۴ مورد رسیده است.

او گفت: در طول سال گذشته سعی شد تا با تغییر مسیر نسبت به قبل، نگاه مأموریت گرایی و مساله محوری به مجموعه فعالیت های پارک اضافه شود و بر همین اساس شناسایی شبکه مسایل زیست بوم فناوری در کنار حضور در مراکز مختلف وابسته به پارک در سطح شهر مشهد و استان در دستور کار قرار گیرد.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی افزود: احصای نیازهای مغفول مانده استان در حوزه فناوری، به دست آوردن نیازهای اشتراکی شرکت ها در ۴۰ سرفصل اولویت دار همراه با دبیری قرارگاه اقتصاد دانش بنیان استان و حضور در ستاد تسهیل استان و حرکت در مسیر مرجعیت علمی کشور با حل مشکلات شرکت ها از دیگر اقدامات انجام شده بوده است.

نبود زمین، مشکل لاینحل شرکت‌های دانش بنیان

یکی از نیازهای مجموعه پارک علم و فناوری، اعطای زمین به شرکت های فناور است تا با حمایت های دولتی بتوانند در مسیر دانش بنیانی خود حرکت کنند و این در حالی است که یکی از مشکلات اساسی پارک علم و فناوری خراسان استقرار در پهنه غربی شهر مشهد است که فضای لازم برای در اختیار قرار دادن زمین به شرکت های دانش بنیان وجود نداشته و در این خصوص با دشواری های بسیاری رو به رو است.

میرزایی اظهار کرد: در طول بیش از ۲۰ سالی که از عمر پارک علم و فناوری خراسان رضوی گذشته حتی یک سانتیمتر به فضای آن افزوده نشده است، در حالی که گسترش فضا یکی از نیازهای امروز برای استقرار شرکتهای دانش‌بنیان در این پارک است.بیش از ۸۰۰ شرکت دانش بنیان در خراسان رضوی با اشتغال مستقیم هشت هزار شغل در حوزه فناوری ایجاد کرده است.وی گفت: حدود ۲۰۰ شرکت دانش‌بنیان در خراسان رضوی درخواست خود را برای حضور در این مجموعه ثبت کرده‌اند، اما فضای خالی برای استقرار آنها در پارک علم و فناوری وجود ندارد.

او بیان کرد: بر اساس دستور رییس جمهور، مقرر شد کارخانه خانه‌سازی مشهد که ۲ برابر وسعت فعلی پارک علم و فناوری استان خراسان رضوی فضا در اختیار دارد، به این مجموعه واگذار شود ولی اجرای این دستور با مشکلات بسیاری مواجه شده است.

میرزایی با اشاره به اینکه مجموعه کارخانه خانه‌سازی زیرساخت لازم برای گسترش شرکت های دانش بنیان را در اختیار دارد، بیان کرد: واگذاری این کارخانه با وسعت ۸۰ هکتار به مجموعه پارک علم و فناوری خراسان رضوی، می توانست در گسترش فعالیت شرکت های دانش بنیان، بسیار موثر باشد.

عدم نهادینه شدن مفهوم فناوری

عضو هیات علمی گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه گفت: در حال حاضر تمام وزارتخانه ها در موضوع و مفهوم فناوری دارای مشکل هستند، چراکه در دهه های گذشته در حوزه فناوری فقط به ایجاد شرکت‌های نوپا توجه شده اما اقدامات شایسته ای در راستای شناخت و توسعه مفاهیم فناوری در مجموعه ها و سازمانهای تابعه آنها صورت نگرفته است.

میرزایی با اشاره به اینکه شبکه رابطان دانش بنیان ادارات و ارگانهای استان با بیش از ۱۱۰ نماینده تام الاختیار شکل گرفته است، افزود: در طول سال گذشته و برای شناسایی مسائل استان و توجه به مردمی‌سازی مفاهیم فناوری در سطح جامعه، تلاش های بسیاری شده است، به همین منظور موضوع روایت گری فناوری در پارک علم و فناوری خراسان رضوی آغاز شد تا مردم جامعه نیز با مفاهیم حوزه فناوری آشنا شده و آن را درک کنند.

وی با تاکید بر لزوم تغییر نگاه آموزش‌محوری نزد خانواده دانش‌آموزان و دانشجویان برای شناخت بیشتر فناوری ادامه داد: در حالی که ایده های دانش‌بنیان در جمعیت دانش آموزان و نوجوانان روند رو به رشدی دارد، اما تاکنون مکانی برای جذب ایده ها و فعالیت های دانش بنیان نسل نوجوان و آماده کردن آنان برای تولید و مصرف علوم دانش بنیان وجود نداشته است.

او بیان کرد: پیش از این برای آشنایی دانش آموزان با محصولات دانش بنیان، این عزیزان باید به محل کنونی پارک و علم فناوری خراسان رضوی واقع در جاده چناران می آمدند و از طرفی بسیاری از ایده ها و محصولات دانش بنیان پارک نیز برای این نوجوانان جذابیتی ندارد.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی اظهار داشت: بر همین اساس شهرداری فضایی با زیربنای حدود هزار مترمربع در سه راه ادبیات مشهد در اختیار ما قرار داد تا هم تردد دانش آموزان علاقه مند آسان شود و هم محصولات دانش بنیان جذاب و مورد علاقه آنان گردآوری و در معرض دید نوجوان قرار گیرد.

وی بیان داشت: در نخستین سرزمین یا پارک علم و فناوری ویژه دانش آموزان تعدادی روایتگر فناوری برای ارائه آگاهی به نوجوانان در خصوص موضوعات دانش بنیان حضور دارند و در ادامه با ۵۰ شرکت دانش بنیان مذاکره شد تا در مرحله اول ۳۰۰ دانش آموز را جذب کنند و در مرحله بعد نیز با دانش آموزان مستعد شرکت دانش بنیان دانش آموزی تاسیس کنیم.

میرزایی خاطرنشان کرد: بدون شک نوجوانان دهه هشتادی ما بسیار زرنگ تر و خلاق تر از نوجوانان دهه های گذشته هستند، لذا می توانند با برخی حمایتها، شرکتهای دانش بنیان ایجاد کنند.

او گفت: با تاسیس نخستین سرزمین فناور دانش آموزی کشور در مشهد، می خواهیم ضمن بهره گیری از ظرفیت فناورانه نوجوانان، توانمندی نوجوانان خراسان رضوی را در کشور عرضه و معرفی نماییم.

رویداد "تانا" در مسیر حل مشکلات استان

خراسان رضوی دارای ظرفیت های بسیار و نیز نیروی فراوان نخبه است که با شبکه‌سازی، امکان استفاده از این توان به خوبی فراهم می‌شود و برگزاری رویدادهای تانا (توسعه اکوسیستم نوآوری استان‌ها) با موضوع صنایع خلاق، غذایی و معدنی در استان راهگشای مطلوبی برای این حوزه خواهد بود.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی در این خصوص گفت: متاسفانه روش کنونی آموزش دانشگاهی در کشور، تکمیل کننده تحقیقات ابتدایی غرب در موضوعات مختلف علمی است و نخبگان ما نتایج تحقیقات کامل خود را به راحتی و در قالب مقالات علمی برای انتشار در مجلات علمی و کنفرانس های خارجی در اختیار آنها قرار می‌دهند و کشورهای غربی به راحتی از آن استفاده می کنند.

وی اظهار کرد: ما برای قوی شدن در دنیای جدید، نیاز به فناوری داریم که با پیچیدگی نیز همراه است و گرنه سایر کشورها بر ما مسلط خواهند شد، و این فناوری است که برای کشور ما ایجاد امنیت می‌کند.

میرزایی ادامه داد: تغییر سیاست پارک از انحصار ایده های لوکس به نیازهای استان، یکی از اهدافی است که در این مدت دنبال شد و برای اجرای آن طرح مردمی سازی، نقطه زنی، شبکه سازی همراه با مشارکت در ایجاد هفت پردیس فناوری، در کنار برگزاری پنج مرحله رویداد توسعه و ارتقای زیست بوم نوآوری استان از دیگر اقدامات مجموعه پارک علم و فناوری خراسان است.

او با اشاره به فعالیت های انجام شده در حوزه صنایع خلاق و فرهنگی ادامه داد: استان خراسان رضوی بر اساس آمار ثبت شده سالیانه دارای ۳۰ میلیون زائر است و لازم است تا در این حوزه اقداماتی انجام شود و بر همین اساس تانای صنایع خلاق و فرهنگی با حضور ۶۰۰ سرشاخه فرهنگی و صنایع خلاق، برگزار و منجر به آمادگی برای جذب ۲۰۰ شرکت فناور صنایع خلاق تا نیمه نخست سال ۱۴۰۲ شد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در حوزه معادن و صنایع بزرگ فولادی نیز، با توجه به تنوع معدنی که در استان خراسان رضوی وجود دارد، ایجاد پردیس صنایع معدنی با حضور ۵۰ شرکت برنامه ریزی شد تا هدف حذف خام فروشی از صنایع معدنی و استفاده از باطله های معدنی در دستور کار قرار گیرد و در نهایت منجر به انعقاد قرارداد با مجموعه پارس جنوبی و مناطق نفت خیز به ارزش هزار میلیارد تومان شد.

میرزایی افزود: در حوزه صنایع غذایی و کشاورزی، خراسان رضوی مرکز تامین امنیت غذایی است و حذف ضایعات قبل از تولید یکی از اقدامات موثر در این عرصه است. در مجموعه پژوهشکده صنایع غذایی بسیاری از نشان های برتر صنایع غذایی در استان فعال هستند که باید فناوری در این صنایع بزرگ رسوخ کند.

وی ادامه داد: در بسیاری از شاخه‌های کشاورزی مانند کود یا کاتالیست‌های شیمی، توانایی مرجع شدن در تمام کشور را داریم و بر همین اساس نخستین نشست شعور طبیعت و علوم مختلف همراه با ایجاد دبیرخانه دائمی آن در استان برگزار شد.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی با اشاره به فعالیت های انجام شده در حوزه سلامت، تجهیزات پزشکی و دارویی گفت: این استان یکی از استان های برتر در این عرصه است که در دوران همه گیری کرونا، شرکت‌های استان توانستند نیاز به دستگاه ونتیلاتور را، که در تولید اکسیژن نقش بسزایی دارد، تامین کنند؛ همچنین می توان به فناوری "فاکتور هشت" که فقط در اختیار چهار کشور دنیا است، اشاره کرد.

متاسفانه روش کنونی آموزش دانشگاهی کشور، تکمیل کننده تحقیقات ابتدایی غرب در موضوعات مختلف علمی است و نخبگان ما نتایج تحقیقات کامل خود را به راحتی و در قالب مقالات علمی برای انتشار در مجلات علمی و کنفرانس های خارجی در اختیار آنها قرار می‌دهند.میرزایی افزود: این استان در حوزه صنعت، نفت و گاز و انرژی به عنوان مرکزی تاثیرگذار در کشور فعالیت دارد و بر همین اساس می‌توانیم در حوزه الکترونیک، به ویژه کانکتورها و یا پمپ در کشور حرف اول را بزنیم.

وی اظهار کرد: در حوزه اقتصاد دیجیتال و ICT خراسان رضوی قطب فناوری اطلاعات در کشور است و باید این شرکت ها را به سمت سایر صنایع مورد نیاز استان سوق داد تا عصای دست حل مشکلات کشور شوند و بر همین اساس رویداد ملی فناوری اطلاعات در صنایع معدنی با محوریت شهرستان خواف و معادن این منطقه برنامه ریزی و اجرا شد.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی گفت: فعالیت‌های برخی از شرکت‌های دانش بنیان می تواند در حوزه نهضت ملی مسکن تاثیرگذار باشد، به گونه‌ای که با هوشمندی در ساخت می‌توانند سرعت ساخت را به یک سوم زمان فعلی کاسته و هزینه‌ها را نیز تا ۴۰ درصد کاهش دهند.

این راه ادامه دارد

اکنون که تجربه یکساله تمرکز و توجه به شرکت های دانش بنیان وجود دارد و شاهد همیاری و همکاری دستگاه های مختلف کشوری و استانی در این موضوع بوده ایم؛ اگر این مسیر ادامه پیدا کند، ایران و استان خراسان رضوی به جایگاهی دست پیدا خواهند کرد که می تواند برای کشور، امنیت آفرین باشد.

از سوی دیگر با توجه به رشد شرکت های دانش بنیان خراسان رضوی، درآمد ارزی استان که در طول سال‌های گذشته حدود ۷۰ هزار دلار بود، اکنون با رشدی ۲۸۰ درصدی به حدود ۱۹۶ هزار دلار افزایش پیدا کرده است.

بر همین اساس توجه به گسترش شرکت های دانش بنیان برای دست یافتن به دستاوردهای علمی که نیازهای کشور را مرتفع سازد، می تواند به برتری علم در منطقه و جهان نیز کمک کند و با صادر کردن دستاوردها و دریافت هزینه ارزی آن، به موضوع اقتصاد دانش بنیان نیز توجه بیشتری شود و باید با برنامه ریزی در روزها و سال‌های آینده، شاهد افزایش صادرات محصولات دانش بنیان از این استان باشیم.

از این رو قرارگاه اقتصاد دانش بنیان با دبیری پارک علم و فناوری خراسان رضوی تشکیل شده است که با برگزاری جلسات مختلف به ریاست استاندار، سعی در ریل گذاری و پیشرفت منطقه در این مسیر دارد.