به گزارش ایرنا سرزمین باشکوه کهن و شگفت انگیز سیستان و بلوچستان با داشتن آثار متعدد تاریخی و جاذبه‌های گوناگون گردشگری همچون نگین انگشتری در جنوب شرق کشور می‌درخشد.
این دیار کهن دارای میراث فرهنگی، طبیعی و معنوی ارزشمندی در جای جای خود است که برای انواع گردشگران در حوزه‌های تفریحی، تاریخی، ورزشی، طبیعی، فرهنگی، سلامت و تجاری جذاب و چشم نواز است.
شناسایی سه هزار اثر از دوره‌های مختلف باستانی، تاریخی، اسلامی و معاصر شامل شهرها، بافت‌ها، محوطه‌ها، تپه‌ها، قلعه‌ها، بناها، مسجد و آرامگاه در مناطق مختلف استان و داشتن یک‌هزارو ۶۸۰ اثر در فهرست ملی، ۵۴ اثر تعیین حریم شده و یک اثر جهانی (شهرسوخته ) مانند آثار شاخص کوه خواجه، دهانه غلامان، زرنج، اسپیددژ، بمپور، تیس، سنگ نگاره ها، قلعه رستم، قلعه سب و قلعه ناصری است.
همچنین سیستان و بلوچستان دارای مواریث طبیعی مانند دریای چابهار، تالاب بین المللی هامون، رودخانه هیرمند، آتشفشان نیمه فعال تفتان، ماسه زارها، گلفشان، کوه های ارین، جنگل‌های حرا، نخلستان ها، تالاب هامون جازموریان، تالاب صورتی لیپار، مناطق حفاظت شده محیط زیست و پوشش گیاهی و جانوری متنوع و چندین اثر طبیعی ثبت شده در فهرست ملی، یک اثر جهانی طبیعی، دهها مناطق نمونه گردشگری و ۶۰ روستای هدف گردشگری است.
میراث معنوی استان سیستان و بلوچستان نیز با انواع آیین ها و آداب و رسوم سنتی و دهها مورد ثبت شده در فهرست ملی بی نظیر است.
صنایع دستی و هنرهای سنتی سیستان و بلوچستان شامل حداقل ۷۰ نوع دست ساخته، سفال جهانی کلپورگان، فرش جهانی سیستان، قالی بافی، ایرانشهر شهر ملی سوزن دوزی، سکه و سامان، نیمروز شهر ملی خامه دوزی، حصیر بافی است
انواع خوارک محلی، بازی های بومی، معماری محلی با مصالح بوم آورد، طب سنتی، زندگی روستایی و عشایری با آداب و سنن بکر، موسیقی و ادبیات شفاهی زیبا و بسیاری موارد دیگر از جمله زیبایی های این استان پهناور است.
خاستگاه مشاهیر، اسطوره ها، مفاخر ادبی، پهلوانان، علما، ادبا، شهدای عزیز و مفاخر معاصر از نمونه این همه زیبایی، تاریخ و فرهنگ در دیار مردمانی مهمان دوست و مهربان با رادمردی در مرزداری و صبوری در بی مهری است.
در شمال استان منطقه سیستان شهرستان‌های زابل، هامون، نیمروز، هیرمند و زهک سرزمین رستم دستان و یعقوب لیث، جاذبه های تاریخی همچون سایت جهانی شهرسوخته با آثار متعددی از جمله نخستین جمجمه جراحی شده، نخستین چشم مصنوعی، خط کش، معرق کاری، گلنوشته ها و کوه اوشیدا یا کوه رستم تنها عارضه دشت سیستان، جزیره در وسط دریاچه هامون که میزبان زرتشت پیامبر بوده زیبایی آن را دوچندان کرده، شهرکندر حوضدار و اولین آسبادهای دنیا با قلعه رستم و قلعه چه و روستاهای هدف گردشگری با معماری و فرهنگ و انواع سوغاتی در سه کوهه و قلعه نو وجود دارد.
سیستان و بلوچستان سرزمین نخل و آفتاب با تاریخی کهن و آثار و اماکن متعدد باستانی و تاریخی و مناظر بکر و دیدنی جذابیت‌های بی‌بدیل فراوانی برای گردشگران داخلی و خارجی دارددر شهرستان زهک شهر زاهدان‌کهنه یا لندن شرق، روستای ماسوله شرق قلعه نو تنها و تنها نمونه از شبه قنات در شهرستان هیرمند یکی از شاخص ترین آتشکده های ایران در کرکو، ارگی با معماری منحصر به فرد جلال آباد، جنگل نیاتک و همچنین دهانه غلامان یگانه شهر مذهبی از دوره هخامنشان، مجموعه ای از قلعه ها و اماکن دفاعی قلعه سام، ترقون، ابراهیم خان و علیخان سرابندی، قلعه خان ملک، ارگ کدخدا محمد در ورمال، قلعه کلهکنگ و آتشکده، مساجد و تکایا، بقعه و زیارتگاه ها، منازل شخصی قدیمی با معماری سنتی، موزه های مردم شناسی و موزه شهرسوخته در هامون مناظر دیدنی در دریاچه های چاه نیمه، ریگزارها و تالاب هامون، جنگل های نیاتک و جزینک از دیدنی های این منطقه است.
شهرستان نیمروز، شهر ملی حصیربافی ایران با کاروانسرای فرنگی از دوره صفویه همراه با گمرک بلژیکی ها و میل نادر در کنار زیبایی های جنگل لورگ باغ، مناطق شکار ممنوع سفیدآبه و رودخانه هیرمند و در مرکز استان منطقه سرحد در شهرستان های زاهدان، میرجاوه و خاش مجموعه های تاریخی و معاصر از جمله اولین موزه منطقه‌ای کشور، موزه پست، بازار سرپوشیده، معماری سنتی خانه زعیم و دادگستری سابق با پارک ها و اماکن تفریحی براسان، منزل آب و لادیز از دیگر جاذبه های دیدنی سیستان و بلوچستان است.
میرجاوه با باغات و مناظر زیبای طبیعی در روستاهای هدف گردشگری تمین و لادیز، چشمه ها و غارهای زیبا، نمونه های اولیه معماری صخره ای، پوشش گیاهی و جانوری، اولین ایستگاه راه آهن در ایران و بناهای مرمت شده زیبا، شهربانی سابق، گورستان رازآلود هفتاد ملا، خاش نیز با مناره مسجد جامع خاش، قلعه حیدرآباد، زیارتگاه مرتضی علی و تنها آتشفشان نیمه فعال تفتان با دامنه های سرسبز و قله پوشیده از برف، گلفشان پیرگل و درختان کهنسال در دهپابید همراه با چشمه های آب معدنی اسکل آباد وجمچین، دهستان های زیبا در سنگان و اسماعیل اباد، باغات انواع میوه و پوشش جانوری و گیاهی منحصر بفرد هر گردشگری را بخود جذب می کند.
شهرستان سراوان مجموعه ای از سنگ نگاره های باستانی یکی از کهن ترین مساجد استان در روستای دزک، قبرستان ها با مقابر باستانی و کلکسیونی از قلعه های استان در روستاهای هدف گردشگری دزک، کوهک، گشت، چشمه سارها و غارهای مشکوته و آبشار چوتینگن در ناهوک، مجموعه ای از قنات ها و نخلستان های متعدد، شهرستان سوران با یکی از مرتفع ترین قلعه های ایران، قلعه سب همچنین قلعه سه طبقه در کنت در کنار آبشار بِنگَر، دامنه های کوه بیرک موطن انواع گونه های منحصر به فرد منطقه از جمله خرس سیاه بلوچی، پلنگ ایرانی و جنگل پدگال، پارک جنگلی و چشم اندازهای سد رَگَنتَک، سد ماشکید علیا مناسب برای قایق رانی و پیاده روی و سد آشار در کنار نخلستان های مهرستان بر زیبایی های این استان پهناور افزوده است.
شهرستان مهرستان با قلعه زیبای مهرستان یا زابلی و قلعه های آشار، ایرافشان و جاذبه های طبیعی رشته کوه بیرک و انواع گیاهان دارویی ازگند و کلپوره، انجیر، بنه، مناطق جنگلی، در میانگاه منطقه مکران در بلوچستان، بیت مکان تبعید مقام معظم رهبری در دوران ستم شاهی و موزه قرآن همچنین قلعه های مهمی از جمله وسیعترین قلعه منطقه قلعه ناصری در مرکز شهر ایرانشهر محوطه و قلعه بمپور از دوره باستان که قابلیت جهانی شدن را دارد، محوطه و گورستان پیش از تاریخ اسپیدژ در جلگه چاه هاشم در جازموریان، مجموعه ای از اکوتوریسم، چشمه های آبگرم بزمان، رودخانه دامن، رودخانه بمپور، مناطق حفاظت شده بزمان در شهرستان بزمان، کوه زیبای بزمان، آبشار سراببدوک و در شهرستان تازه تاسیس دلگان، روستاهای تاریخی و زیبا، هیتک، کوه خضر و دهستان هودیان با مرکبات معروف و چشمه های آبگرم هر بیننده ای را به خود جذب می کند.
سنگ نگاره‌ها نمادی از آداب و رسوم نیاکان
قدمت سنگ نگاره های ناهوک به هزاره هشتم قبل از میلاد می رسدکه برای شهرستان سراوان در جنوب شرق سیستان و بلوچستان به یادگار مانده و این سنگ نگاره ها از سردشت ناهوک تا دره نگاران امتداد دارند.
قدمت این سنگ نگاره های ۱۰ هزار سال بوده و مربوط به دوره پارینه سنگی هست و نیاکان ما بر روی سنگ ها با اکسید فلزات رسم و رسومات و نوع شغل خود را رسم می کرده‌اند.
در جنوب سیستان و بلوچستان نیز شهرستان سرباز دارای مناطق کوهستانی و سنگ نگاره های متعدد از دوره های مختلف است و قلعه سرباز دژی استوار در میدانگاه شهرستان سرباز، قلعه فیروزآباد در شهرستان راسک، موزه محلی سرباز در تلگراف خانه قدیمی، جاذبه های طبیعی در سوبتکوه، بزرگترین سد استان در پیشین، کانون دریاچه های منطقه و محل زندگی تمساح معروف گاندو، آبشار کوه روک و البته رودخانه سرباز بزرگترین رودخانه پر آب بلوچستان، شهرستان نیکشهر با ظرفیت های بکر، قلعه نیکشهر، محوطه های تاریخی و باستانی چهل دختران، محوطه هاتونگت، قلعه بنت، قلعه اسپکه، قلعه چانف در کنار مناظر دلفریب در تنگ سرحه، باغات میوه، نهرهای آب جاری، شالیزازها و نخلستان هایی به صورت پلکانی در کنار جاده که به آن جذابیت بسیاری بخشیده، منطقه گردشگری شالمال در روستای جلایی، منطقه حفاظت شده خرس سیاه، منطقه گردشگری گرگان با دره های عمیق و نخلستان ها و انواع میوه های سردسیر و یا منطقه بلپیر از دیگر جذابیت های این دیار کهن است.
شهرستان قصرقند با قلعه معروف قصرقند در مرکز شهر و نخلستان های اطرافش، قلعه تاریخی بگ در روستایی به همین نام، محوطه دمبیگان، محوطه سیابن در مسیر جاده به طرف روستای زیبای هلونچگان در کنار کوه گتبن و طبعیت اطراف آن و همچنین نقش کنده های مناطق شمال قصرقند، رودخانه زیبای کاجو همراه با قنوات و باغات میوه های گرمسیری در کنار آبشار دیدنی پلکانی آبند با حوضچه در پای هر آبشار، شهرستان فنوج با محوطه پیش از تاریخ بندکهور، مسجد پشت قلعه، قلعه کلا وکلایوک همچنین تنگه فنوج معروف به چالوس بلوچستان در کنار سفید کوه از دیگر مکان های دیدنی سرزمین نخل و آفتاب است.
شهرستان چابهار که قطب گردشگری لقب دارد در دامنه کوه شهبازبند، غارهای بان مسیتی و مقابر تاریخی آن، بافت قدیمی در روستا و بندر تاریخی تیس، قلعه تیس و معماری سنگی معروف به قلعه پرتغالی ها، قلعه پیروزگت، محوطه های باستانی گواتر در بخش دشتیاری باهوکلات، دمبیکوه در روستای بلورمچی، روستای رمین و درخت کهنسال مکرزن یا انجیر معابد، آرامگاه سید غلامرسول با معماری زیبا در این شهرستان، حسینیه آل رسول در بافت قدیم شهر، موزه محلی چابهار، فرمانداری سابق و ساختمان قدیم پست این شهرستان، منزل دلواشی همچنین ظرفیت های انبوه طبیعی، تالاب لیپار یا دریاچه صورتی میزبان پرندگان مهاجر، صخره های مرجانی پوشیده از جلبک های سبزرنگ، سواحل نیلگون دریای مکران، جنگل های حرا بعنوان تالاب بین المللی مکران، کوه ها یا بدلندهای کلانی و ارین یا همان کوه های مریخی، منطقه آزاد تجاری و صنعتی چابهار، روستای درک طلاقی صخره، کویر و دریا بر زیبایی های استان افزوده است.
شهرستان کنارک یکی از زیباترین مناطق استان، خانه قدیمی ارین در این شهر، زیارت حاج حسن، گلفشان کهیر معروف به ناپگ، چشمه شورعین، دهستان کهیر، بنادر و اسکله های زیبا در پزم با سواحل ماسه ای قابلیت ماهیگیری، دماغه پزم، کوه گوردیم، رودخانه کهیر و کاریانی، ماسه زارهای سواحل، موج فشان های دریا زیبایی های این استان را چند برابر کرده است.
سیستان و بلوچستان سرزمین ناشناخته‌های بکر با وسعت بسیار و تنوع جغرافیایی، بومی و قومی و قبیله‌ای و نیز داشتن سواحل زیبا یکی از گزینه‌های بسیار مناسب برای سفرهای نوروزی به جنوب کشور محسوب می‌شوددیدنی های سیستان و بلوچستان شامل چند بخش متنوع می شود که علاوه بر جاذبه های تاریخی و میراث فرهنگی، چشم اندازهای طبیعی و مناظر زیبا در شمال و مرکز و جنوب استان، گردشگران می توانند با بازدید از موزه های استان از جمله بزرگترین موزه منطقه ای کشور در زاهدان و موزه پست و همچنین موزه مردم شناسی سیستان یا موزه باستانشناسی در سایت جهانی شهرسوخته، موزه قرآن و عطرت در ایرانشهر، موزه محلی در سراوان، موزه مردم شناسی در سرباز و نیز موزه محلی در شهرستان چابهار تمدن، تاریخ و فرهنگ استان را ببینند و همچنین معنی رشادت و مرزداری را در یادمان شهدای گمنام و شهدای تاسوکی درک کنند.
در کنار کمپ های گردشگری، اماکن تفریحی در براسان و لادیز و همچنین سینماها و گالری ها و سایر مکان های فرهنگی، تفریحی، شاخص ترین جاذبه استان یعنی مهمان پذیری، اخلاق، رفتار و عادات مردمان نیک اندیش و فرهنگ مدار این کهن دیار در کنار گستره ای از تنوع جغرافیایی که خود یک ظرفیت گردشگری است را می توان دید.
مردمان شمال و جنوب، شرق و غرب ایران، همگی هنر و صنعت دستی این کشور را حفظ کرده اند که مردم سیستان و بلوچستان نیز از این امر مستثنی نبوده اند.
نام رشته های صنایع دستی سیستان و بلوچستان طبق نظر سازمان ملی استاندارد مصوب شده و هنر و خلاقیت این مردمان سخت کوش را نمایان می کند.
سوزن دوزی بلوچ، خامه دوزی سیستان (خمک دوزی)، قالی سیستان، سکه دوزی بلوچ، سفال کلپورگان، گلیم سیستان و بلوچستان، حصیر سیستان، حصیر بلوچستان، قیچک بلوچستان، پلیوار دوزی (پریواردوزی، نوعی گلدوزی روی پارچه)، آینه کاری، سازهای سنتی قیچک بلوچستان، سازهای سنتی قیچک سیستان از جمله صنایع دستی این استان بشمار می روند.
دیگر سوغات و صنایع دستی سیستان و بلوچستان، سیاه دوزی (تزیین لباس با نخ های سیاه و معمولا پشمی)، دودنی بافی (تورهای تزیینی با اسفند)، چادربافی (برای چادرنشینی و معمولا با موی بز)، پلاس بافی، جاجیم بافی، نمد مالی، سفره بافی (با نام جهیزی و با پشم شتر) و خراطی است.
افزون بر اینها کلوچه محلی سیستان، خرمای بلوچستان، آچار و انواع ادویه، میوه های گرمسیری از جمله انبه، موز ،کنار، زیتون و پاپایا، خربزه و پشمک سیستانی و انگور یاقوتی، ماهی، عسل و همچنین گیاهان دارویی سوغات متنوع استان محسوب می‌شوند.
ورود بیش‌از ۲ میلیون مسافر نوروزی به سیستان و بلوچستان
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان گفت: امسال ۲ میلیون و ۴۹ هزار و ۶۸۶ گردشگر و مسافر نوروزی وارد این استان شدند.
رضا گنجعلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: امسال درصد جمعیتی که وارد سیستان و بلوچستان شدند نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد افزایش یافته است.
وی بیان کرد: ۲ میلیون و ۲۲ هزارو ۵۹۱ مسافر و گردشگر نوروزی از جاذبه های طبیعی، تاریخی و صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان بازدید کردند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان افزود: ۵۰ نمایشگاه صنایع دستی با ۸۰۰ غرفه در کل استان دایر بوده که یک میلیارد و ۱۰۶ میلیون و ۹۹۷ هزار تومان فروش داشته‌اند.
وی اظهارداشت: ۱۰۸ برنامه در جشنواره ها، نوروزگاه ها و شب های فرهنگی متقارن با ماه مبارک رمضان نیز در سطح استان سیستان و بلوچستان اجرا شده است.
گنجعلی گفت: همچنین یک میلیون و ۳۶۱ هزار و ۴۲۸ نفر از ۴۶ روستا و ۵۷ منطقه نمونه گردشگری سیستان و بلوچستان در این مدت بازدید کردند.
وی افزود: ۱۶۷ مورد تاسیسات گردشگری شامل هتل ها، اقامتگاه های بومگردی، مهمانپذیرها، سفره خانه های سنتی، مجتمع های گردشگری هتل آپارتمان، مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی، مراکز تفریحی و پانسیون ها میزبان مسافران نوروزی بوده و تنها چهار مورد شکایت در این مدت صورت گرفته که ۲ مورد آن مربوط به منطقه آزاد چابهار بوده و از حیث شکایات کاهش چشمگیری نسبت به سال های قبل وجود داشته است.
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان اظهارداشت: هفت موزه و هفت پایگاه ملی و جهانی نیز در سطح استان فعال است که در این مدت هفت هزارو ۵۳۱ نفر از آنها بازدید کرده‌اند.
وی ادامه داد: همچنین از ابتدای سال تاکنون ۲۸ سیاه چادر در سیستان و بلوچستان مستقر و ۴۷ مورد تولید محتوا توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان صورت گرفته است.
گنجعلی با اشاره به ورود گردشگران خارجی به سیستان و بلوچستان نیز گفت: سه هزار و ۷۰۳ نفر گردشگر خارجی به انضمام گردشگران پاکستانی که به منظور زیارت حرم امام رضا (ع) در زائرسراها مستقر بوده‌اند، از کشورهای دیگر وارد این استان شدند.
بیشتر بخوانید:
گشت و گذاری نوروزی در ۲۳۰ اثر طبیعی و تاریخی کنارک تا زرآباد
سیستان و بلوچستان و جذابیت‌های بکر گردشگری
سفر نوروزی به ناشناخته های جذاب و دیدنی سیستان و بلوچستان
نظر شما