به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، کتاب «عِشق دانَد...» گزیده آثار بداهه‌نوازی استاد محمدرضا لطفی؛ آلبوم‌های عشق داند، پرواز عشق و راست پنجگاه اجرای جشن هنر شیراز با نظارت و مقدمه کیوان ساکت آهنگساز، مدرس، نوازنده تار و سه‌تار و نویسنده، تدوین و آوانگاری شاهرخ نجفی نوازنده تار و سه‌تار، مدرس و محقق منتشر شده است.
در معرفی این کتاب آمده است: «محمدرضا لطفی، بی‌شک یکی از چهره‌های برتر و نام‌آور عرصه بداهه‌نوازی و تک‌نوازی در موسیقی ایران است. آثار بداهه‌نوازی وی از شاخص‌ترین نمونه‌های بداهه‌نوازی و جمله‌پردازی مبتنی بر موسیقی ردیف دستگاهی است که بررسی و تحلیل آن می‌تواند حاوی نکات ارزنده و مفیدی برای هنرجویان و علاقه‌مندان این هنر باشد.
ثبت و نگارش آثار بداهه‌نوازی اساتید برجسته می‌تواند کمک شایانی باشد در جهت هر چه غنی‌تر شدن ادبیات مکتوب موسیقی کلاسیک ایرانی؛ از این رو با رویکرد به این موضوع، آثار این مجموعه برای اولین بار است که به نگارش درآمده و با دقت نظر و وسواس قابل تحسین نگارنده و با نظارت استاد کیوان ساکت سعی بر این بوده تا حد امکان، نگارش آثار نزدیک به اصل و عاری از دخل و تصرف باشد.»
همچنین در مقدمه این کتاب به قلم کیوان ساکت موسیقیدان، نوازنده و مدرس تار آمده است: «هنرمند گرامی زنده یاد استاد محمدرضا لطفی در شمار نوازندگانی بود که بر هنر تارنوازی معاصر تاثیر چشمگیری داشت شیوه‌ای که با الهام از هنرمندانی چون مرتضی نی داود و لطف الله مجد بر پایه ردیف بود و در بازنوازی و بازسازی آثار هنرمندان قدیم بسیار کوشید.
آقای شاهرخ نجفی، از نوازندگان تار شهر تاریخی تبریز، کمر همت به نوشتن برخی از نواخته‌ها و بداهه‌های استاد لطفی بسته است و تلاش کرده است که نکته‌ای و مضرابی و آرایه‌ای از قلم نیوفتد. من خود شاهد بودم بارها با توجه به راهنمایی اینجانب که اغلب این آثار را سال‌ها پیش نواخته بودم همه این دفتر را چندین بار بازنویسی کرد تا هر چه بیشتر در رعایت امانت در نگارش کوشیده باشد.
هر چند همه ما نیک می‌دانیم هیچ نوشتاری هرگز نمی‌تواند آنچه را که یک استاد می‌نوازد به رشته نگارش درآورد اما تلاش بر این بود که بسیار به اصل اجرا نزدیک باشد. برای ایشان آرزوی سربلندی، پیروزی و تندرستی در خدمت به فرهنگ و هنر این کهن مرز و بوم را دارم.»
کتاب «عِشق دانَد...» گزیده آثار بداهه‌نوازی زنده‌یاد استاد محمدرضا لطفی در ۶۸ صفحه و قطع رحلی به همت نشر نای و نی اواخر سال ۱۴۰۱ منتشر شد.
محمدرضا لطفی متولد ۱۷ دی سال ۱۳۲۵ در شهر گرگان، ردیف‌دان، موسیقیدان، آهنگساز، نوازنده برجسته تار، سه‌تار و کمانچه، پژوهشگر و مدرس موسیقی سنتی بود، او پنج سال در هنرستان موسیقی به آموختن موسیقی نزد استادانی مانند علی‌اکبر شهنازی و حبیب‌الله صالحی پرداخت و پس از پایان هنرستان، به دانشکده موسیقی راه یافت و از محضر اساتیدی همچون نورعلی برومند، عبدالله دوامی و سعید هرمزی بهره برد و سال ۱۳۴۳ جایزه نخست موسیقیدانان جوان را کسب کرد.
لطفی سال ۱۳۵۳ به عضویت گروه علمی دانشکده موسیقی درآمد و در همین سال، همکاری خود را با رادیو آغاز کرد و به مدت یک سال و نیم به عنوان مدیر گروه موسیقی دانشکده موسیقی هنرهای زیبای تهران به کار مشغول شد و پس از آن، از این سمت استعفا کرد. راه‌اندازی گروه «شیدا» در سال ۱۳۵۴ از مهمترین فعالیت‌های هنری لطفی بود. او همراه گروه «عارف» به سرپرستی حسین علیزاده، به بازخوانی و اجرای دوباره آثار گذشتگان پرداخت.
لطفی بعدها کانون موسیقی «چاووش» را با همکاری هنرمندانی مانند حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان و علی‌اکبر شکارچی راه‌اندازی کرد و در یک فعالیت چشمگیر، آثاری از این گروه به جا ماند که به گفته بسیاری از اساتید، از بهترین کارهای موسیقی ایران به شمار می‌روند. محمدرضا شجریان و شهرام ناظری با لطفی و با همراهی هوشنگ ابتهاج در اجرای آثار این دوره همکاری چشمگیری داشتند.
لطفی پس از انحلال کانون «چاووش» سفرهای زیادی به کشورهای اروپایی داشت. او در ایتالیا، فرانسه و آلمان کنسرت برگزار کرد و سال ۱۳۶۵ به آمریکا رفت. در آن سال‌ها، علاوه بر برگزاری کنسرت‌های متعدد در سراسر آمریکا، مرکز فرهنگی هنری شیدا را در واشنگتن بنیان گذاشت.
وی سال ۱۳۸۵ به ایران بازگشت و با تربیت شاگردانی در مکتب خانه میرزا عبدالله و ثبت آثاری در مؤسسه آوای شیدا به فعالیت هنری خود ادامه داد. لطفی از چهره‌های تأثیرگذار موسیقی ایرانی بود که با خلق آثاری همچون «ایران ای سرای امید»، «کاروان شهید»، «برادر بی‌قراره» و «عشق داند» به میان توده مردم راه یافت. وی در کنار تار و سه‌تار، کمانچه، دف، نی و سنتور نیز می‌نواخت.
لطفی هنرمندان بسیاری از جمله مجید درخشانی، حمید متبسم و حسین بهروزی‌نیا را تربیت و خوانندگانی همچون صدیق تعریف، محمد معتمدی، علیرضا شاه‌محمدی و امیر اثنی‌عشری را نخستین بار به جامعه موسیقی معرفی کرد.
«به یاد عارف» (بیات ترک)، «چهره به چهره» (نوا)، «سپیده» (ماهور)، «چشمه نوش» (راست پنجگاه)، «معمای هستی» (شور)، «عشق داند» (ابوعطا)، «رمز عشق» (ماهور)، «گریه بید» (سه‌گاه-اصفهان)، «قافله سالار» (نوا-راست پنجگاه)، «پرواز عشق» (سه‌گاه-اصفهان)، «خموشانه» (ابوعطا-بیات ترک)، «همیشه در میان» (بداهه‌نوازی تار و سه تار در شور و دشتی)، «بال در بال» (شعر و موسیقی با ه.ا.سایه)، «تنها یک خاطره» (بداهه‌نوازی تار و سنتور همراه با فرامرز پایور) و «ای عاشقان» (اجرای گروه همنوازان شیدا در بیات اصفهان, ۱۳۸۸) از آثار زنده‌یاد لطفی است.
این هنرمند ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۳ بر اثر بیماری سرطان در ۶۸ سالگی در بیمارستان پارس تهران درگذشت، پیکر وی طبق وصیتش در زادگاهش، گرگان به خاک سپرده شده است.
نظر شما