به گزارش ایرنا، کاخ‌های تاریخی و با صلابت اصفهان همانند ستاره ای درخشان در گستره دیار نصف جهان رُخ نمایی می کنند و چشم نواز گردشگران و مهمانان سفر کرده به این خطه هستند.
بیشتر این عمارت های تاریخی و پرجاذبه که قدمت آن‌ها به دوران صفویان برمی گردد در مرکز شهر تاریخی اصفهان و در اطراف میدان نقش جهان واقع شده است.
این کاخ موزه های زیبا همانندی نگینی در درون فضاهای سرسبز و طبیعت زیبای این شهر بنا نهاده شده که از جمله آن می توان به "عمارت هشت بهشت"، "چهلستون"، "عالی قاپو" و "تالار اشرف" اشاره کرد.
"عمارت هشت بهشت"
عمارت هشت بهشت در عصر صفوی و به فرمان شاه سلیمان صفوی (صفی دوم) در سال ۱۶۶۹ میلادی بنا شده است.
این کاخ نمونه‌ای از کاخ های محل سکونت آخرین سلاطین دوره صفوی است.
باغ وسیعی که عمارت در آن واقع شده است جزیی از باغ بزرگ نقش جهان بوده که به نام باغ بلبل به دستور شاه اسماعیل اول احداث شده است.
نام های دیگر این عمارت ˈهشت به هشتˈ، ˈهشت در بهشتˈ و ˈباغ بلبلˈ است.
این عمارت هشت ضلعی، چهار نما دارد و با همه شباهت‌ها، هیچ یک از نماهای آن مانند دیگری نیست.
به نظر می‌رسد نمای شمالی، نمای اصلی این عمارت باشد در حالیکه وجود استخر در ضلع شرقی تعیین کننده نمای اصلی است.
این عمارت دو متر بالاتر از سطح زمین ساخته شده و دارای دو طبقه است.
پله های این کاخ، طوری طراحی شده که از هر طرف به عمارت فوقانی و تحتانی راه عبور و مرور دارد.
در چهار گوشه اتاق های طبقه اول عمارت، تزییناتی از گچبری و نقاشی و در طبقه دوم مجموعه‌ای از رواق‌ها و اتاق‌ها دیده می شود و تمام در و پنجره‌های این اتاق‌ها خاتم کاری است.
در وسط تالار این عمارت، حوضی هشت ضلعی از جنس مرمر معروف به حوض مروارید قرار دارد که طوری حجاری شده که آب از سوراخ هایش مانند مروارید به بیرون تراوش می کند.
این کاخ دارای چهار ایوان در اطراف است که در این ایوان‌ها ستون‌هایی تعبیه شده که ارتفاع آن‌ها از سطح زمین تا سقف حدود ۱۴ متر است.
در اطراف این عمارت، پارک مجلل و زیبایی ساخته شده که از گردشگاه‌های مشهور شهر اصفهان است.
کاخ هشت بهشت در دوره قاجار به خصوص در دوران فتحعلی شاه و مسعود میرزا ظل السلطان حاکم اصفهان مورد دخل و تصرفاتی قرار گرفته به گونه ای که بخشی از شیوه معماری و تزیینات آن دچار تغییراتی شده است.
عمارت چهلستون
کاخ چهلستون به فرمان شاه عباس اول به صورت یک عمارت و به منظور انجام امور دیوانی و تفریحی در دولتخانه صفوی در قرن یازدهم هجری قمری بنا نهاده شد و در زمان شاه عباس دوم ( سال ۱۰۵۷ هجری قمری ) با حضور جمعی از صاحب منصبان و بزرگان ایرانی و خارجی تحت عنوان عمارت تشریفات افتتاح شده است.
از جمله الحاقات بنا در دوره شاه عباس دوم می توان به مکان‌هایی شامل سالن های اضلاع شمالی و جنوبی، ایوان و تالار آیینه با ۲۰ ستون و استخر طویلی در ضلع شرقی و روبروی ایوان ستون دار کاخ اشاره کرد.
از ویژگی های بسیار مهم کاخ چهلستون، وجود نقاشی های بسیار زیبای هنرمند عصر صفوی ˈرضا عباسیˈ است که به سبک مینیاتور ایرانی، دیوار تالارهای کاخ را تزئین کرده است.
هر یک از این نقاشی ها بیانگر حوادث تاریخی دوران صفوی و افشاریه است که از آن جمله می توان به تصویر مجلس پذیرایی شاه طهماسب از همایون پادشاه هند، نبرد چالدران مابین شاه اسماعیل و سلطان سلیم خان امپراطور عثمانی و مجلس پذیرایی شاه عباس اول از ولی محمد خان فرمانروای ترکستان اشاره کرد.
همچنین تصاویر مجلس پذیرایی شاه عباس دوم از فرمانروای ترکستان، نادر محمد خان، جنگ کرنال بین نادرشاه افشار و محمد شاه گورکانی پادشاه هند و نبرد شاه اسماعیل اول با شیبک خان ازبک از دیگر نقاشی‌های دیوارهای این بنا است.
در قسمت تحتانی دیوارهای تالار اصلی نیز نقاشی هایی از شخصیت های تخیلی جهت تزیین بنا به تصویر کشیده شده است.
وجه تسمیه این بنا به چهلستون به دلیل کثرت و تعداد ستون های آن است که در ایران تعدد و کثرت را بیشتر با عدد چهل بیان می کنند و برخی نیز بر این عقیده اند که انعکاس ایوان ستون دار در آب استخر مقابل کاخ، مفهوم چهل ستون را پدیدار می کند.
کاخ چهلستون در دوران حضور ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه قاجار در اصفهان دچار آسیب‌های جدی شد و بسیاری از تزیینات آن به خصوص در تالار ستون دار از میان رفت.
با این حال در سال ۱۳۲۷ خورشیدی با حمایت مسوولان وقت و همت فرهنگ دوستان اصفهان به موزه تبدیل شد و اینک بخشی از آثار به جای مانده از دوره های مختلف تاریخی بویژه دوره صفوی در آن در معرض دید عموم قرار گرفته است.
"تالار اشرف"
تالار اشرف اصفهان، یکی از زیباترین بناهای به جای مانده از عصر صفوی است که بیانگر معماری اصیل ایرانی است.
در وجه تسمیه این مکان برخی مورخان نوشته اند که این تالار را ˈاشرف افغانˈ ساخته و برخی پنداشته اند که چون اشرف در آن اقامت داشته به نام او معروف شده است.
کسانی هم گفته اند چون عمارت این تالار متصل به تالار طویله و مشرف بر سایر عمارات بوده به این نام (اشرف) است.
تالار اصلی اشرف با مساحت ۱۹۶مترمربع زیربنا و ارتفاع ۱۱ متر دارای سقف های ضربی، نقوش طلایی، گچبری ها و گل و بوته های لاجورد و زیبا است.
گچبری ها و نقاشی این تالار با ورق طلای ۲۴ عیار مزین شده و در بین تالارهای دیگر، منحصر به فرد است.
این تالار در دولتخانه صفوی در کنار ˈرکیب خانهˈ، ˈکاخ چهلستونˈ و ˈعالی قاپوˈ قرار داشته است.
در چهار طرف تالار، چهار شاه نشین و بالاخانه های کوچک قرار گرفته است.
سقف تالار، دارای مقرنس کاری های رنگین و مخصوصی است که در ابنیه دوره صفوی نظیر ندارد.
در طرفین تالار دو اتاق مجلل دیگر است که سقفشان طلاکاری شده و دیوارهای اطراف منقش به نقاشی های زیبا است.
"عمارت عالی قاپو"
قدمت این بنای زیبا به ابتدای قرن یازدهم (ه.ق) باز می گردد و از نظر معماری و کاربرد هنرهای تزیینی در نوع خود بی نظیر است.
این کاخ در شش طبقه بنا شده و در دوران سلطنت شاه عباس اول به عنوان مقر اداری و حکومتی و همچنین به عنوان ورودی دولتخانه صفوی استفاده می شده است.
در دوره سلطنت شاه عباس دوم با الحاق ایوان ستون دار و سایر طبقات، در آن از سفرای خارجی نیز پذیرایی می شده است.
تزیینات دیوارها و سقف تالارهای این کاخ، اثر نقاشان معروف عصر صفوی نظیر رضا عباسی و شاگردان وی است.
از جمله بخش‌های شاخص این بنا، تالار موسیقی است که با تزیینات نقاشی و مقرنس های میان تهی آراسته شده است.
از جاذبه های منحصر به فرد این بنا، می توان به حوض زیبایی از جنس مس در وسط ایوان اشاره نمود که بر جذابیت ایوان در هنگام برگزاری مراسم پذیرایی می افزود.
در مجاورت عمارت عالی قاپو بنایی دیگر موجود است که به نام توحید خانه معروف بوده و به نظر می رسد از الحاقات عالی قاپو بشمار می رفته و محل استقرار دروایش و صوفیان عصر صفوی بوده است.
بنا به اعلام مسوولان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان از مجموع حدود هفت میلیون مسافر نوروزی وارد شده به استان اصفهان از ۲۴ اسفند گذشته تا هفتم فروردین سه میلیون و ۳۵۷ هزار نفر از بناهای تاریخی اصفهان بازدید کردند.
استان اصفهان با بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی که یک‌هزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و هفت اثر آن به نام‌های میدان امام(نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع و سه قنات به نام‌های "وزوان" ،"مزدآباد" و "مون" به ثبت جهانی رسیده، کانون توجه گردشگران داخلی و خارجی است.
نظر شما