همان طور که انتظار می رفت، فنلاند پیش از سوئد به قطار ناتو سوار شد تا شمار اعضای پیمان آتلانتیک شمالی به ۳۱ کشور برسد؛ خبری که از رسما سوی دفتر ریاست‌جمهوری فنلاند و «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو تایید شد.
بنابراین چهارم آوریل یعنی در هفتاد وچهارمین سالروز تاسیس ناتو، شاهد الحاق این عضو جدید بودیم. لازم به ذکر است که این ائتلاف نظامی چهار سال بعد از جنگ جهانی دوم در تاریخ ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی (۱۵ فروردین ۱۳۲۸) پایه‌گذاری شد.
الحاق فنلاند به پیکره ناتو ارتباط تنگاتنگی با بحران اوکراین دارد؛ بحرانی که بی تردید برایند تحریکات غرب به ویژه ناتو بود تا با بهره گیری از آن چالش‌ها درونی خود مرتفع و روسیه را به عنوان بزرگترین رقیب خود به یک بحران فرسوده وارد سازد.
در این میان، وعده‌های غرب مبنی بر الحاق اوکراین به ناتو و حتی اتحادیه اروپا بی سرانجام ماند ولی ناتو همزمان با پیشبرد پروژه «روس هراسی»، آغوش خود را بر روی کشورهایی که از این بحران دور بودند همچون فنلاند و سوئد گشود.
اگر اوکراین در این برهه به ناتو ملحق می شد، به استناد بند ۵ اساسنامه ناتو که تاکید می کند، حمله به یکی از اعضا به منزله حمله به تمامی اعضا است، ناتو چاره ای جز ورود مستقیم به جنگ نداشت؛ موضوعی که باعث شده تا کنون کی یف به رغم تبدیل شدن به زمین جنگ نیابتی، پشت درهای ناتو و حتی اتحادیه به انتظار بنشیند.
در همین ارتباط چندی پیش لاوروف اظهار کرد که به دلیل ارسال تجهیزات نظامی از سوی کشورهای غربی عضو پیمان آتلانتیک شمالی به اوکراین، روسیه اساسا در حال جنگ با ناتو است و در همان حال سران اوکراین را متهم کرد که با درخواست از ناتو برای دخالت در جنگ، روسیه را تحریک می کنند.
از این رو به جرات می توان گفت که در این مدت اوکراین به نیابت از ناتو با روسیه جنگیده است. همزمان با سیل کمک های مالی و سلاح های غربی به اوکراین، درهای ناتو نیز بر روی کشورهای ثالث باز شده که البته الحاق این دو کشور حوزه اسکاندیناوی تا کنون با سد ترکیه مواجه بوده است.
از آغاز بحران اوکراین، ۲۸ کشور از ۳۰ عضو ناتو با الحاق فنلاند و سوئد به ناتو موافقت کرده بودند و با رای مثبت ۲ عضو باقی مانده یعنی مجارستان و ترکیه پازل الحاق آنها به پیمان آتلانتیک شمالی تکمیل می شد که الحاق رسمی فنلاند به ناتو نشان داد برخلاف سوئد، مقامات هلسینکی در این زمینه بهتر عمل کرده اند.
اختلافات ترکیه با سوئد و فنلاند یکسان نبود و با هتک حرمت اخیر قرآن کریم در سوئد آن هم مقابل سفارت ترکیه، عضویت این کشور در ناتو متوقف شد. اردوغان به صراحت گفت که «استکهلم نمی‌تواند به حمایت آنکارا امیدوار باشد» و در مقابل، «توبیاس بیلستروم» وزیر خارجه سوئد نیز در مصاحبه با روزنامه سوئدی «اکسپرسن» اعلام کرد پیوستن کشورش به ناتو به دلیل اقداماتی که با سوزاندن قرآن انجام شده، به حالت تعلیق درآمده است.
در اینجا بود که فنلاند زیرکانه راه خود را از سوئد جدا کرد. بنابراین بعد از واکنش‌های منفی گسترده جهانی به اقدام سیاستمداران سوئدی در هتک حرمت قرآن کریم در ملأ عام، پلیس فنلاند از رویکرد خود برای جلوگیری از تکرار این اقدام شنیع و ضد اسلامی خبر داد.
در مجموع غرب با دامن زدن به بحران اوکراین و گسترش ناتو به مرزهای شرقی اهداف چندگانه ای را دنبال می کند که یکی از این اهداف، تقویت اتحاد و پر کردن شکاف های درونی است.
در وهله بعد، هدف کشاندن روسیه در بحران فرسوده و تضعیف و انزوای این رقیب است که برای پیشبرد این هدف از تاکتیک «روس هراسی» بهره گرفته و این گونه القا می شود که مسکو شریکی قابل اعتماد نیست و تنها فضای امن، عضویت در ائتلاف های غربی است.
از طرفی، گسترش ناتو به کشورهای همجوار روسیه، طبیعتاً بر دامنه تنش ها خواهد افزود. همان گونه که «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین بعد از الحاق فنلاند به ناتو، در اظهاراتی گسترش پیمان آتلانتیک شمالی را حمله به امنیت و منافع ملی روسیه خواند و گفت پیوستن فنلاند به ناتو، روسیه را مجبور می‌کند تدابیر متقابلی را برای حفاظت از امنیت خود اتخاذ کند.
هدف مهم دیگر ناتو که بسیاری از آن غافل اند، پیشبرد پروژه «مهار چین» است؛ بازیگری با پتانسیل بالا که توانسته جای پای خود را در کشورهای عربی منطقه و بین متحدان دیرینه آمریکا همچون عربستان سعودی محکم و با موفقیت اختلاف ۷ ساله تهران و ریاض را با میانجیگری خود، حل فصل کند. همچنین چین اولین کشوری است که طرح مدونی برای پایان دادن به بحران اوکراین ارائه کرد؛ میانجیگری هایی که بر وزن سیاسی چین در جهان خواهد افزود.
هراس آمریکا از چین به عنوان کشوری که بر پایه بسیاری از ارزیابی ها تا سال ۲۰۵۰ به قدرت بلامنازع جهان بدیل می شود، در سند راهبردی ماه ژوئن ناتو آشکارا به چشم می خورد. در این سند، چین به عنوان قدرت اقتصادی و نظامی که از نظر راهبردی، اقتصاد و تقویت نظامی خود شفافیت ندارد، چالشی برای منافع، امنیت و ارزش های این ائتلاف ارزیابی شده است. در حالی که در سندهای قبلی همچون سند راهبردی ۲۰۱۰ حتی نامی از چین برده نمی شد.
در فضای پسابحران اوکراین، تهدیدات مشترک از سوی غرب به ائتلاف نانوشته بین روسیه و چین و شرکای دیگر همچون ایران منجر شده است؛ بنابراین تهدیدات جدید همچون گسترش ناتو و ماجراجویی های نظامی غرب، هر روز این شرکا را به یکدیگر نزدیک تر و ائتلاف های شرقی را محکم تر می کند.
به گزارش ایرنا، فنلاند و سوئد پارسال پس از حمله روسیه به اوکراین درخواست پیوستن به ناتو را مطرح کردند. فنلاند یک هزار و ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد.
پیوستن فنلاند به ناتو، اولین گسترش مرزهای این ائتلاف دفاعی از زمان پیوستن مقدونیه شمالی در سال ۲۰۲۰ است. روسیه پیشتر در واکنش به این تحول هشدار داده بود که عضویت فنلاند در ناتو «تازه ترین مورد از تشدید و وخامت اوضاع است».
مقامات روسیه اعلام کرده اند که گسترش ناتو حمله به امنیت و منافع ملی روسیه است و پیوستن فنلاند به ناتو، روسیه را مجبور به اتخاذ تدابیر متقابل برای حفاظت از امنیت خود خواهد کرد و مسکو از نزدیک اقدامات ناتو برای استقرار تسلیحات و زیرساخت های نظامی در فنلاند را زیر نظر خواهد داشت.
نظر شما