به گزارش خبرنگار ایرنا، کارشناسان امر معتقدند ۵۰ درصد جاذبه های گردشگری که زمینه توسعه استان مازندران را فراهم می کند مربوط به سواحل دریا بوده که متاسفانه در سال های اخیر نتوانستیم بهره چندانی از این ظرفیت ممتاز ببریم.
نداشتن نقشه راه گردشگری، تهیه نکردن طرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی، بی توجهی به اقتصاد دریا، مشکلات زیست محیطی و کمبود تاسیسات، زیرساخت های گردشگری و هوشمند نبودن مدیریت سواحل از جمله مهمترین نقاط ضعف در این پهنه ساحلی شمال ایران بویژه در استان مازندران مطرح بوده است.
طول سواحل کشور حدود پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر است که ۸۹۰ کیلومتر آن در شمال ایران در سه استان مازندران، گیلان و گلستان واقع شده است که به گفته صاحبنظران امر ظرفیت فراوان این سواحل در حوزه مختلف اقتصادی، گردشگری و دریایی شکوفا نشده است، دغدغه ای که در ادوار گذشته به این نیاز پاسخ داده نشده است.
استان مازندران ۳۴۸ کیلومتر ساحل در ۱۵ شهرستان از گلوگاه تا رامسر در غرب مازندران و استان گیلان دارای ۲۸۰ کیلومتر نوار ساحلی در ۹ شهرستان از چابکسر در شرق استان گرفته تا آستارا در غرب و استان گلستان افزون بر یکصد کیلومتر ساحل دارد که در شهرستان های بندرگز، بندرترکمن و گمیشان واقع شده است.
دریای خزر با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه یا کوچکترین دریای جهان محصور در خشکی؛ ثروتی بزرگ در شمال ایران است که بهره مندی از سواحل و مواهبش در زمینه های مختلف نیازمند برنامه ریزی علمی و نقشه راه اصولی است.
کشورهای ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان همسایگان این دریاچه بزرگ جهان هستند که همه از مواهب آن بدون داشتن نقشه راه علمی از گاز و نفت گرفته تا وجود آبزیان، گردشگری، ترانزیت و تجارت کالا استفاده می کنند، دست کم ۱۵ میلیون نفر ساکنان حاشیه خزر هستند و سواحل شمال ایران نیز سالانه میلیون ها مسافر و گردشگر داخلی و خارجی را پذیراست.
با این توصیف سواحل دریای خزر ظرفیتی بی نظیری که دولت های قبل می توانستند نقشه راه اقتصادی و گردشگری برای آن تهیه کنند که این مهم انجام نگرفته است؛ تا این که رییس جمهور دولت سیزدهم در همان گام آغازین فعالیت برای سواحل تدابیر ویژه ای اندیشیده که با اجرایی کردن طرح آزادسازی سواحل آغاز شده است.
دستور صریح رییس جمهور برای باز پس گیری حریم ۶۰ متری حریم سواحل خزر و پیگیری جدی استاندار مازندران سبب شد تا رویای دسترسی آسان و بدون دغدغه مردم ایران به طول ۴۲۴ کیلومتر سواحل مازندرانی خزر محقق شود.
طلسم تملک سواحل بعد از چندین سال انتظار بالاخره در بهمن ماه سال گذشته با دستور صریح و ضرب الاجل ۲۰ روزه رئیس جمهور و با اراده مجموعه مسوولان و مدیران دولت سیزدهم شکست که مخاطب این دستور در درجه اول دستگاه های دولتی بودند؛ به این معنی که تملکشان غیرقانونی بود و به همین دلیل هم رییس دولت سیزدهم برایشان ضرب الاجل تعیین کرد.
۳۴۸ کیلومتر از ساحل دریای خزر در مازندران وجود دارد که برابر با ۵۵ درصد از سواحل شمال کشور است، با اقدامات صورت گرفته اکنون تمامی آن در این استان آزادسازی شده است.
تشکیل سازمان عمران سواحل که طی بیش از یک دهه اخیر از برنامه‌های مهم دولت‌ها برای رسیدن به نقطه مطلوب در بهره‌برداری از ظرفیت دریا بود، همواره پشت تأکیدهای نه چندان جدی و سهل‌انگاری‌ها بلاتکلیف مانده بود تا اینکه دولت سیزدهم رسید و قرار است به زودی به گفته مسوولان امر دستورالعمل های اجرایی سازمان توسعه و عمران دریا و سواحل به دستگاه های متولی ابلاغ شود.
همچنین برای سواحل خزر ستادی بنا به تاکید رییس جمهور و وزیر کشور شکل گرفته که مهم ترین اهداف آن ارایه خدمات مطلوب و استفاده بهینه مردم از سواحل است که یکی از ماموریت های آن برنامه ریزی جامع و مطلوب در بخش های فرهنگی، اجتماعی و خدماتی است تا به گردشگران خدمات مطلوب ارایه بشود.
طرح ساحل هوشمند در سواحل مازندران از دیگر راهبردهای دولت سیزدهم است که امسال برای اولین بار در کشور در فصل تابستان اجرا می شود که امنیت دریای مازندران برای علاقه‌مندان به شنا تامین می کند.
در همین ارتباط و با هدف تسریع در موارد یادشده، جلسه ستاد راهبردی مدیریت فرهنگی و اجتماعی سواحل خزر با حضور استانداران و فرماندهان سپاه پاسداران استان های مازندران، گیلان و گلستان، معاون وزیر و رییس سازمان امور اجتماعی کشور و شماری از مسوولان نهادهای مربوط کشوری و استانی در دفتر استانداری مازندران در غرب این استان(نوشهر) برگزار شد.
در این جلسه از ساماندهی زیرساخت ها و قوانین برای سرمایه گذاری و اقتصاد دریا گرفته تا دیگر مباحث مربوط امنیت اجتماعی و فرهنگی بحث و بررسی شد. مسوولان این استان ها با همت جهادی عزم را جزم کرده اند تا سواحل را به عنوان یکی از جاذبه ها و ظرفیت بسیار متعالی روی ریل توسعه قرار دهند و ساکنان اهالی این مناطق و گردشگران نهایت بهره را ببرند.
*بیشتر بخوانید:
۱-ورود دانش بنیان‌ها به دریای مازندران/ ساحل هوشمند در انتظار گردشگران
۲-امواج کشنده خزر در مسیر رام شدن
۳-ساماندهی سواحل دریای خزر در گرو تدوین قوانین مدون است
۴-استاندار: مدیران اجرایی مازندران برای آزادسازی سواحل آمادگی کامل دارند
تهیه نقشه راه و ایجاد مرز فرهنگی در سواحل
این تاکید استاندار مازندران که تهیه نقشه راه و ایجاد مرز فرهنگی در سواحل مازندرانی خزر برای جلوگیری از هنجارشکنی‌های احتمالی و همچنین افزایش نشاط اجتماعی ضروری و اجتناب ناپذیر است، از جمله راهبردهایی که برای سواحل این استان هدفگذار شده است.
سید محمود حسینی‌پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان این که، در این طرح نقش نهادهای فرهنگی استان مشخص شده است، افزود با توجه به آزادسازی سواحل، این استان نیازمند یک مرز فرهنگی در سواحل است.
وی اظهارداشت: در این ارتباط یادآوری و درخواست شد بودجه لازم را اختصاص دهند تا طرح حفاظت از امنیت اجتماعی ساحل استان را مردمی می‌کنیم.
مقام عالی دولت در مازندران خاطرنشان کرد: مردم ولایت مدار و متدین استان اجازه یکه تازی به عناصری که می خواهند ارزش‌های انقلاب اسلامی و اسلام را در این استان زیر پا بگذارند، نمی دهند.
استاندار مازندران یادآور شد: این طرح فرهنگی به زودی آماده می شود تا بتوانیم در فضای استان اقدامات لازم را انجام دهیم.
وی اقتصاد را مهمترین موضوع در بحث دریا اعلام کرد و گفت: برای اقتصاد دریا محور و سواحل نیر برنامه جداگانه داریم و در آینده نزدیک به مردم استان اطلاع رسانی می شود.
حسینی پور ادامه داد: در جلسه یادشده همچنین موضوع ناجیان غریق مطرح شد در سال جاری نیز برنامه خوبی برای این بخش داریم و مسوولیت هر واحدی را تعریف شده است از جمله جمعیت هلال احمر مسوولیت حفاظت و صیانت از مردم در سواحل بر عهده دارد و نهادهای دیگر را به این نهاد کمک خواهند کرد.
طرح تحول زیرساختی ساحل در حال نهایی شدن است
استاندار مازندران بیان کرد: برای زیر ساخت های ساحل مازندران هم از ۶ ماه قبل کارگروهی با حضور کارشناسانی از نهادهای منابع طبیعی، محیط زیست و حقوقدانان برجسته استان تشکیل شد و مشغول کار هستند که بعد از تدوین برنامه مربوطه می توان تحولی بزرگی در اقتصاد مازندران ایجاد کنیم، این طرح در حال نهایی شدن است و برای تصویب به وزارت راه و شهرسازی ارسال شده است.
بر اساس تحقیقات انجام شده بیش از ۸۰ درصد مسافران به مازندران برای استفاده از دریا به این استان سفر می کنند.
در همین پیوند نیز معاون وزیر و رییس سازمان امور اجتماعی کشور با بیان این که یکی از برنامه های دشمن آلوده کردن بستر فرهنگی برای افزایش ابتذال و تباهی در جامعه است، گفت: ستاد راهبردی مدیریت فرهنگی اجتماعی سواحل خزر یک ظرفیت است و برای تحقق این امر به همت مضاعف نیاز دارد.
محمد عباسی هم بر برنامه ریزی هدفمند توسط این ستاد تاکید و اضافه کرد : برای تحقق این مهم ظرفیت ها باید هم‌افزا شکل گیرد و از تجربه ها و برنامه ریزی ها اعضای ستاد بهره وافر برد.
معاون وزیر کشور ادامه داد : قرارگاه حجاب و عفاف در وزارت کشور ایجاد شد و وزیر کشور تاکید داشتند هیچ چیزی از مسائل عفاف و حجاب مهم تر نیست و به همین خاطر این ستاد ایجاد شده است.
وی گفت : سال گذشته برای اولین بار بدهی های ناجیان غریق تسویه شد و همچنین رییس جمهور دستور دادند حدود ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار در حوزه ساحل پرداخت شود که بسیار مسرت بخش است.
عباسی خاطرنشان کرد: خدمات ملی در استان های شمالی ارایه می شود در حالی امکانات محلی است و این کمبودها به وزیر کشور و دیگر مسوولان اطلاع داده می شود.
به گفته عباسی همه تلاش ها در حمایت از استانداری های استان های شمالی انجام خواهد گرفت.
وی افزود : نقش حاکمیت تسهیل در امور است اما زیرساخت ها هم باید فراهم شود و برای صحنه آمدن مردم باید امور تسهیل انجام گیرد.
تدوین قوانین متناسب برای سواحل
ساماندهی سواحل مازندران برای پاسخگویی به نیازهای روز در این بخش در گرو تدوین قوانین مدون است دیگر راهبردی است که استاندار مازندران بر آن تاکید کرده است.
حسینی‌پور یادآور شد: قوانین موجود در بحث سواحل کاربردی نیست و در طول ۱.۵ سال گذشته باوجود اینکه نهادهای انقلابی در بحث سرمایه گذاری در سواحل این استان تلاش هایی داشتند اما بر اساس قانون موجود امکان سرمایه گذاری در این حوزه ممکن نبوده است.
به گفته وی بخشی از موارد سواحل مربوط به مسائل زیرساختی است که باید برای رفع این چالش ها تلاش شود.
استاندار مازندران، مباحث فرهنگی را بُعد دیگر دغدغه های سواحل برشمرد و افزود: کشور ما در این مورد با توجه به آموزه های اعتقادی و دینی با کشورهای دیگر متفاوت است و ما نمی توانیم در حوزه گردشگری سواحل آزادانه رفتار کنیم، در این رابطه باید نظام برنامه ریزی مشخصی وجود داشته باشد.
حسینی پور ادامه داد: در طول ۱.۵ سال گذشته اقدامات زیاد فرهنگی در سواحل استان انجام شده است و همین روند نیز ادامه دارد.
وی بر ضرورت انسجام بیشتر در بحث سواحل تاکید کرد و گفت: موضوع بعدی آمار بالای غرقی در دریا است که باید تدابیری برای آن اندیشیده شود که اجرای طرح هوشمندسازی سواحل در این استان به دغدغه های این بخش را کاهش می دهد.
استاندار مازندران بیان کرد: در بیشتر برنامه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پنج ساله برای استان های شمالی، صنعت گردشگری یکی از برنامه های مهم توسعه مد نظر بوده ولی متاسفانه در موضوع سواحل اتفاق خاصی نیفتاده است.
به گفته وی ۵۰ درصد جاذبه های گردشگری که زمینه توسعه مازندران را فراهم می کند مربوط به سواحل دریا است نکته مهمی که رییس جمهور دولت سیزدهم هدفگذاری هوشمندانه ای برای سواحل استان های شمالی اندیشیده است و به دنبال رفع کاستی و نواقص این بخش است.
لزوم هم افزایی بین نهادهای ذیربط در بخش سواحل
از دیگر تدابیر اندیشیده در مورد سواحل ابلاغ دستورالعمل های اجرایی سازمان توسعه و عمران دریا و سواحل از سوی دولت به دستگاه های متولی است که به زودی محقق می شود.
در قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه اقتصادی به دلیل فقدان متولی خاص اطراف دریا ها، طرحی با عنوان سازمان توسعه و عمران دریا و ساحل با ارایه لایحه از سوی دولت دهم به مجلس شورای اسلامی تصویب شد و مهم ترین اهداف و وظایف این طرح عقب نشینی ۶۰ متری حریم دریا، ساماندهی و زیباسازی و حفظ سلامت فرهنگی ساحل، ساماندهی پایگاه های امداد و نجات پایگاه های دریایی امداد و ساماندهی طرح های شنا برای امنیت جان شناگران در شمال کشور و در جنوب کشور براساس طول بود که این طرح پس از پایان دولت دهم دستورالعمل های اجرایی آن به دستگا های متولی ابلاغ نشده بود.
معاون وزیر کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: دولت سیزدهم به دنبال اجرایی کردن دستورالعمل های این طرح است چرا که سیر قانونی آن در شورای نگهبان هم تصویب شده و اکنون در پی تحقق آن هستیم.
عباسی اظهار کرد: در زمان حاضر به دنبال ایجاد هم افزایی، وفاق و تبادل تجربه ها میان دستگاه های اجرایی در حوزه ساحل هستیم و نکته مهم تر آنکه طرح مدیریت جامع واحد و یکپارچه ای باید در حوزه سواحل وجود داشته باشد و تمام تلاش ها آن است بتوان صالح ترین و توانمندترین شخصیت ها را در حوزه اجرایی سواحل برگزینیم و وزارت کشور هم دلسوزانه پیگیر رفع مسائل و مشکلات حوزه ساحلی استان های شمالی کشور است.
تاکید رییس جمهور: ارایه خدمات مطلوب
معاون وزیر کشور ادامه داد : مهم ترین اهداف ستاد یادشده ارایه خدمات مطلوب و استفاده بهینه مردم از سواحل است و یکی از ماموریت های این ستاد برنامه ریزی جامع و مطلوب در بخش های فرهنگی، اجتماعی و خدماتی است تا بتوان میزبان لایقی برای گردشگران در شروع فصل گردشگری در استان های شمالی باشیم.
وی تصریح کرد : انتظار مردم این است در استفاده از این سواحل یک محیطی امن اجتماعی سالم در ارایه خدمات دهی داشته باشند برای آنکه اگر این اتفاق رخ دهد لازمه آن این است که برنامه ریزی جامع در این حوزه داشته باشیم و خوشبختانه کمیته هایی برای رفع موانع این دسته از امکانات فراهم شد و بخشی از امکانات هم که از لحاظ قانونی نیاز است در حال رایزنی با برخی از دستگاه های متولی هستیم.
ضرورت تقویت طرح هوشمند سازی سواحل
وی درباره هوشمند سازی سواحل شمال هم خاطرنشان کرد: این موضوع هم برای ما مهم است و بخشی از روند اجرایی این طرح سال گذشته آغاز شد و امسال هم همین طور و تمام تلاش ها آن است این طرح را تقویت کنیم تا بتوایم جلوی سوانح دریایی و غرق شدن افراد را بگیریم و به صفر برسانیم و یکی از برنامه های راهبردی و محوری ستاد هم در این بخش است.
به اعتقاد برخی از کارشناسان حوزه گردشگری در بحث سواحل از نگاه برنامه ریزی باید ابتدا راهبردی هدفمندی داشت یعنی از اجرای طرح ها چه برداشتی از ساحل خواهیم داشت چون ساحل در همه جا دنیا کارکردهای مختلفی شامل گردشگری و اقتصادی دارد و با تدوین برنامه های هدفمند و مسنجم و علمی می توان صنعت پایدار گردشگری را در سواحل شمال رقم زد.
استاد رشته گردشگری در دانشگاه های غرب مازندران و شرق گیلان معتقد است در کنار سایر راهبردهای لازم، بحث مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی برای سواحل شمال ضرورتی است اجتناب ناپذیر.
محمدرضا اورمزدی در گفت و گو با ایرنا افزود: در بحث سواحل هم شامل زیستگاه های انسانی شهری هست و هم شامل زیستگاه های روستایی به تعبیر دیگر هم روستای ساحلی داریم و هم مناطق شهری ساحلی که هر کدام دارای کارکردها و مختصات خاص خودشان هستند.
وی با بیان این که توسعه گردشگری و تحول در اقتصاد دریا در شمال بدون طرح مدیریت یکپارچه میسر نمی شود، گفت: یکپارچه سازی مناطق ساحلی در واقع در راستای اهداف کلان آمایش سرزمین گام بر می دارد، این ها همه قطعاتی است از یک پازل اقتصادی مبتنی بر ساحل، اقتصاد مبتنی بر جنگل و دریا را تشکیل می دهد که می تواند کارکردهای زیست محیطی، گردشگری و توسعه پایدار داشته باشد.
این استاد دانشگاه گفت : چون این طرح تا حالا به معنای واقعی کلمه اتفاق نیفتاده واقعا پاشنه آشیل گردشگری در استان های یادشده است تا زمانی که این مهم محقق نشود نباید انتظار توسعه در بخش های مربوط را داشته باشیم.
اورمزدی اضافه کرد : بنابراین باید بدانیم که از سواحل شمال ایران چه می خواهیم و هدفگذاری ما چیست؟ اولویت و استراتژی ها مشخص بشود تا بعد روی تاکتیک ها متمرکز بشویم.
وی خاطرنشان کرد : متاسفانه چیزی که تا کنون در سواحل شمال به ویژه در مازندران شاهد آن هستیم رویکرد بلاتکلیفی است یعنی ساحل رها شده است، کافی است در نوار سواحلی این مناطق قدم بزنیم که بر سر سواحل چه آمده است و اکنون چه نوع کاربری هست؟ هیچ. یعنی هیج درآمدزایی از سواحل نمی شود، نه دولت و نه مردم هیج نفعی نمی برند در حالی که در اقتصاد ساحلی هم مردم و بخش خصوصی باید بهره مند شوند.
وی اظهارداشت : سواحل شمال به ویژه در استان مازندران از گذشته تا امروز در بحث گردشگری هیج خروجی نداشته است که امید است این چالش ها در دولت سیزدهم برطرف شود.
کارشناسان حوزه گردشگری امیدوارند که دولت جهادی سیزدهم با هدفگذاری و تدابیری که برای سواحل شمال اندیشیده بتدریج ظرفیت های موجود این بخش برای توسعه و تعالی منطقه بکار گرفته می شود تا هم اهالی و گردشگران نیز از این جاذبه طبیعی واقعی بهره ببرند.
نظر شما