به گزارش خبرنگار ایرنا، سن گندم یکی از مهمترین آفت‌های غلات به خصوص گندم و جو محسوب می‌شود که در مراحل مختلف رویش گیاه از آنها تغذیه و خسارات جدی به لحاظ کمی و کیفی بر این محصولات وارد می‌کند و این درحالی است که مبارزه به موقع با این آفت می‌تواند میزان قابل توجهی از آسیب‌ها را کاهش دهد.
میزان خسارتی که آفت سن گندم به محصولات وارد می کند در مراحل مختلف یکسان نیست به طوریکه اگر مبارزه در مراحل اولیه شیوع این آفت انجام شود جمعیت آن کنترل و بیش از ۹۰ درصد از آسیب به محصولات جلوگیری می شود.
این آفت به صورت حشره در دامنه کوه ها و زیر علف های هرز و گاه زیر پوست درختان و شکاف زمین زمستان را می گذراند و از اواخر فصل زمستان و اوایل بهار به مزارع مستعد پرورش گیاهان مهاجرت می کند که این مهاجرت به طور معمول تا اوایل تیرماه هر سال انجام می شود و بیشترین تخم ریزی را در نیمه دوم اردیبهشت ماه تا دهه دوم خردادماه انجام می دهد.
آفت سن گندم با وارد کردن خرطوم خود به داخل نسوج سبز بوته گندم و جو از شیره ساقه و برگهای سبز این گیاهان تغذیه می کند.
اگر مبارزه با این آفت تا مرحله قبل از پوره(تخم ریزی) انجام شود خسارات کمتر است در حالیکه با ورود آفت به مرحله پورگی خسارت می تواند تا ۱۰۰ درصد نیز باشد. مبارزه با آفت سن گندم در مرحله مادر بیش از ۹۰ درصد از خسارت وارده به گیاه جلوگیری می کند.
آفات، بیماریهای نباتات و علف های هرز از جمله عواملی است که در صورت پیشگیری و مبارزه نکردن با آنها، مزارع و باغها دچار خسارت جدی می شود.
آفت سن گندم از جمله آفت های شایع در کشور و استان زنجان است که معمولا با آغاز فصل بهار به سوی کشتزارها هجوم می آورد.
خبرنگار ایرنا مرکز زنجان در خصوص وضعیت کشتزارهای استان به لحاظ آلودگی به این آفت و تمهیدات و تدابیر اندیشیده شده برای پیشگیری و مبارزه با آن با "روح رضی" کارشناس مسوول سموم استان زنجان گفت و گو کرده است.
ایرنا: در سال زراعی جاری چه میزان از زمین های کشاورزی استان تحت کشت گندم قرار گرفته است؟
رضی: در سال زراعی ( ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ ) در ۳۲۰ هزار هکتار زمین کشاورزی این استان گندم کشت شده که ۱۸ هزار هکتار از این میزان آبی و مابقی به صورت کشت دیم است.
ایرنا: برای پایش، کنترل و مبارزه با آفت سن گندم چه تمهیداتی در استان اندیشیده شده است؟
رضی: همه ساله بالغ بر ۸۰ تا ۹۰ درصد مزارع استان با شدت و ضعف مختلف به این آفت آلوده می شود که میزان آلودگی به شرایط آب و هوایی و جمعیت سن گندم بستگی دارد.
پایش آفت سن گندم از بهمن ماه آغاز شده است و با توجه به اینکه اماکن زمستان گذرانی و پناهگاه های این آفت اغلب مناطق کوهستانی و به طور اخص کوه‌ها است پایش از این مناطق آغاز و جمعیت و احتمال خسارات برآورد می شود.
ایرنا: عملیات پایش و کنترل این آفت در استان زنجان از چه زمانی و توسط چه گروه هایی انجام می شود؟
رضی: اولین شیوع این آفت از چهارم فروردین در شهرستان ابهر گزارش شد ولی هنوز شیوع کامل انجام نشده است.
در این راستا کارشناسان بخش خصوصی و دولتی در مزارع حضور دارند و پایش می کنند به طوریکه ۱۰۲ نفر کارشناس بخش خصوصی در قالب طرح جهش تولید و ۱۰۰ نفر کارشناس پهنه نیز در بخش دولتی این اقدامات را انجام می‌دهند. ۲۰۲ کارشناس بخش خصوص و دولتی برای پایش و مبارزه با آفت سن گندم در استان زنجان تلاش می‌کنند.
ایرنا: سال گذشته عملیات پایش و مبارزه با این آفت در چه میزان از مزارع استان انجام شد؟
رضی: سال قبل در سطح ۸۶ هزار هکتار مبارزه با سن گندم انجام شد و جمع کل مبارزه ۲۰۷ هزار هکتار بود که ۱۲۰ هزار هکتار آن به مبارزه با پوره این آفت اختصاص داشت.
تاکید ما بر مبارزه و پایش در مرحله " سن مادر" است تا به موقع مبارزه شود چراکه در این مرحله ۹۰ درصد از خسارت آفت کاهش می یابد.
ایرنا: بیشترین میزان آلودگی مزارع استان به این آفت مربوط به چه مناطقی است؟
رضی: با توجه به سطح زیر کشت، اولین رتبه بیشترین آلودگی مربوط به شهرستان خدابنده است و بعد از آن شهرستان های زنجان و ابهر بالاترین درگیری را دارند.
هرچه میزان سطح زیرکشت بیشتر باشد در نتیجه آفت نیز در آنها بیشتر است و اقدامات کنترلی جدی‌تری در آن مناطق انجام می‌شود.
ایرنا: کنترل نشدن آفت سن گندم چه تاثیری در کمیت و کیفیت این محصولات دارد؟
رضی: اگر کنترل این آفت به موقع انجام نشود خسارت در بعد کمی و کیفی به محصول وارد خواهد شد به طوریکه به لحاظ کمی با کاهش تناژ و افت عملکرد محصول مواجه می شویم و کیفیت محصول نیز به شدت کاهش می یابد چون میزان پروتئین محصول کم می شود در نتیجه ارزش نانوایی خود را از دست می دهد به همین دلیل تاکید می شود مبارزه با این آفت در مرحله سن مادر باشد و به مرحله پوره نرسد.
ایرنا: چه توصیه ای به کشاورزان برای جلوگیری از سن زدگی محصولات گندم و جو دارید؟
رضی: کشاورزان به طور مستقیم با محصولات کشت شده خود در مزارع در ارتباط هستند و به عنوان اولین افراد، متوجه حضور این آفت می شوند و آن را پایش کنند بر همین اساس باید با علائم حمله این آفت آشنا شوند تا از آسیب های آن پیشگیری کنند.
ایرنا: چه علائمی نشانگر وجود آفت سن گندم در مزارع است؟
رضی: در زمان حاضر که در مرحله پنجه زنی گندم هستیم علایم وجود این آفت این است که نوک برگها به خصوص برگهای پرچم و سربرگها و جوانه های گندم مورد حمله این آفت قرار می گیرد.
سن گندم خرطوم خود را وارد جوانه های گندم و از شیره گیاه تغذیه می کند که در آن قسمت خشکیدگی بروز می یابد و محل به رنگ قهوه ای و نارنجی تبدیل می شود. سمپاشی کشتزارهای آلوده به سن گندم بر اساس برآورد جمعیت این آفت در هر مترمربع انجام می‌شود.
اگر کشاورزان با این علایم مواجه شدند می توانند با کارشناسان مربوط در تماس باشند تا بعد از تعیین تراکم در هر مترمربع، اقدام به مبارزه شود.
اگر جمعیت این آفت به نرم(میانگین) مبارزه نرسد هزینه به هدر می رود چراکه جمعیت کمتر از میزان آفت خسارت قابل توجهی نخواهد داشت در حالیکه اگر جمعیت این آفت بیش از حد معمول باشد هزینه های لازم انجام و سمپاشی می شود.
نظر شما