به گزارش ایرنا امسال که ماه رمضان توام با عطر بهاری و سرزندگی طبیعت است شور و اشتیاق مهمانی خدا و نشستن بر خوان الهی توفیقی دوچندان را نصیب روزگار خوش بهاری و مهمانان ماه خدا کرده است تا همگام با طراوات طبیعت، طراوتی معنوی نیز دل های غبار گرفته را جلا و روشنی بخشد.
زیبایی ماه رمضان و گشوده بودن درهای رحمت الهی در این ماه عزیز را مردان و زنان، جوانان و کودکان بلوچ و سیستانی بهتر حس می‌کنند زمانی که شاهد برگزاری آیین چمروک در بلوچستان و رمضو الله (رمضان خوانی) در شمال استان هستند، آیین هایی چند صد ساله که پدران و پدرپیشه گان در این خطه بنا بر اعتقاد راسخ خود آن را انجام داده و به نسل‌های بعدی سپرده‌اند اینک نسل جدید با عشق به رب العالمین ادامه دهنده راه پیشینیان خود هستند.
چمروک در بلوچستان نشانی است از استقبال و اشتیاق مردم به ماه مبارک رمضان، چمروک روایتی از باورهای دینی مردم بلوچستان است، روایتی رمضانی و یک آیین کهن که بویی خدایی می‌دهد.
هر شهر و منطقه‌ای در بلوچستان با آیینی خاص جوانان تیز بین را انتخاب کرده و برای رویت هلال ماه رمضان به آنان ماموریت می دهند، به چشم این جوانان سرمه‌ای رمضانی و تبرک کشیده می شود و در اواخر ماه شعبان به بلندی های هر روستا و آبادی می روند و با چشم طبیعی ماه خجل و فرو رفته در نقاب شب را دنبال می کنند.
چمروک و در برخی روستاها دهل زن در طول ماه مبارک رمضان وظیفه بیدار کردن و پیامِ رسیدن اذان را برعهده داشتند.
مـردم سیستان هم مثل دیگر مناطق کشورمان آداب و رسوم مختلف و خاصی درماه مبارک رمضان دارند که همه ساله این آیین ها را ارج می نهند. "رمضان خوانی و سحرخوانی" دو آیین مهم ساکنان سیستان در ایام ماه رمضان است که هر کدام از آنها ویژگی های خاص خود را دارند.
آیین سحرخوانی و رمضان خوانی از صدر اسلام تاکنون نزد ساکنان سیستان مرسوم بوده است. سحرخوانی آیینی است که توسط ساکنان سیستان بویژه ریش سفیدان و معتمدین روستاها همزمان با آغاز ماه رمضان گرامی داشته می شود. در آیین سحرخوانی ریش سفیدان و معتمدان روستاهای سیستان قبل از آغاز سحر از خواب بیدار می شوند و با رفتن به پشت بام منازل خود، با خواندن اشعار محلی و مذهبی مردم روستا را از رسیدن وقت سحر آگاه می کنند.
مـردم سیستان هم مثل دیگر مناطق کشورمان آداب و رسوم مختلف و خاصی درماه مبارک رمضان دارند که همه ساله این آیین ها را ارج می نهند. "رمضان خوانی و سحرخوانی" دو آیین مهم ساکنان سیستان در ایام ماه رمضان است که هر کدام از آنها ویژگی های خاص خود را دارند
این افراد اشعار مذهبی شاعران کشورمان از جمله خواجه "عبدالله انصاری " و "بابا طاهر عریان" را با صدای بلند بر روی پشت بام می خوانند. ترانه های عامیانه سیستانی بخش مهمی از گنجینه فرهنگی سیستان را شامل می‌شود که همانند آینه‌ای پاک نمایانگر زندگی مادی و معنوی مردم این سامان است. آیین رمضان خوانی نیز از هشتم تا چهاردهم ماه رمضان در سیستان مرسوم است.
در این آیین که شب هنگام اجرا می شود جمع کثیری از نوجوانان و جوانان هر محله در مقابل خانه های مردم اجتماع کرده و اشعار محلی را باصـدای بلند می خوانند. "رمضون الله، الله رمضون، رمضون اومده میهمانش کنید گاو و گوساله را قربانش کنید،" از جمله اشعار محلی است که توسط جوانان سیستانی در آیین رمضان خوانی خوانده می شود.
نوجوانان و جوانان شرکت کننده در این آیین پس از اجرای برنامه رمضان خوانی تا دریافت هدیه‌ای از صاحبخانه به انتظار می مانند. پس از لحظاتی کوتاه صاحبخانه با چهره ای خندان با کلوچه محلی و یا مقادیری پول از آنان پذیرایی و تشکر می‌کند و اگر در خانه چیزی برای هدیه نداشته باشد مقداری آب به نشانه روشنایی و آبادانی از بالای بام بر روی سر مراجعین رمضان خوانی می ریزد.
آیین های رمضان خوانی و سحرخوانی ریشه در فرهنگ غنی مردم سیستان دارد و در واقع این آیین ها قداستی خاص به ماه رمضان می دهد. متاسفانه هرسال آیین رمضان خوانی بدلایل مختلفی از جمله تغییر سطح فرهنگ ها و اختلاط سایر فرهنگ ها با فرهنگ بومی توسط جوانان مسیر فراموشی را طی می کند. حال باید تلاش کرد تا با تداوم این آیین ها فرهنگ غنی مردم سیستان حفظ شود.
مردم منطقه سیستان ماه رمضان را بسیار گرامی می دارند و سعی می کنند در این ماه ضمن استفاده از فیوضات و برکات آن، بهترین اغذیه ها را برای خود و خانواده شان فراهم کنند. کمک کردن به همسایگان کم بضاعت، دادن افطاری، پذیرایی از روزه داران و یا بردن غذا به در منازل نزدیکان از سنت های مردم سیستان در ماه مبارک رمضان است. در ایام سوگواری و شهادت مولای متقیان حضرت علی (ع) نیز مردم سیستان با سیاه پوش کردن معابر و سر در منازل و پوشیدن لباس‌های سیاه، به عزاداری پرداخته و شب های احیا را در مساجد به راز و نیاز با خدای خود می پردازند.
آیین و رسوم ماه مبارک رمضان در بلوچستان
آداب، رسوم و سنت‌های بومی و اسلامی مردم مومن و خداجوی جنوب سیستان و بلوچستان بویژه شهرستان چابهار در ماه مبارک رمضان از جذابیت خاصی برخوردار است و نشان از عشق و علاقه مردم این دیار به دین مبین اسلام دارد.
مردم شهرستان چابهار همزمان با دیگر مناطق استان سیستان وبلوچستان از ماه مبارک رمضان استقبال ویژه ای دارند و برخی از آنان روزه گرفتن را از رجب و شعبان آغاز می کنند تا آمادگی کامل داشته باشند.
البته بسیاری از آداب و رسوم بلوچی به دلیل زندگی شهرنشینی و ظهور فناوری ها به فراموشی سپرده شده است.
شب‌های رمضان در چابهار با شور و حال مضاعفی همراه است و خردسالان با پوشیدن لباس های نو به همراه پدران و مادران خود در نمازهای ۲۰ رکعتی تراویح بعد از نماز عشاء شرکت می کنند.
نمازهای ۲۰ رکعتی تراویح بصورت جماعت هر شب بعد از نماز عشا خوانده می‌شود و امام جماعت (حافظ کل قرآن کریم) در این ۲۰ رکعت یک جزء قرآن را می‌خواند که در پایان ماه مبارک رمضان یک تلاوت کامل برای نمازگزاران است.
مردم این منطقه در هنگام افطار و سحری خوراکی ها زیادی را آماده می کنند که از جمله پخت پَکورا، نان روغنی، چانگال(تهیه شده از نان و روغن)، سمبوسر، انواع آش و مهمتر از همه «تباهگ» است که در سفره های افطار و سحر تناول می شود.
ماه مبارک رمضان یکی از نقاط وحدت مردم شیعه و سنی سیستان و بلوچستان محسوب می شود بطوریکه پیروان هر ۲ مذهب همواره بر سر سفره‌های افطاری یکدیگر حضور یافته و از برکات فراوان این ماه عزیز بطور مشترک بهره مند می‌شوندبسیاری از مردم روزه دار چابهار در ماه رمضان تلاوت قرآن، اطعام یتیمان، کمک به محرومان و انجام کارهای خیر را بصورت داوطلبانه و فرادا انجام می دهند.
در بسیاری از مساجد بعد از نماز عصر یک جزء قرآن کریم تلاوت می شود و افراد به صورت گروهی به عنوان «جماعت تبلیغی» حضور پیدا کرده و به تک تک افراد روش صحیح نمازهای پنجگانه را می آموزند.
در این ماه مردم سعی می کنند مشارکت بیشتری در ساخت مساجد و حوزه‌های علمیه و تامین مایحتاج مدارس دینی داشته باشند و این کار قبل و یا بعد از نماز جمعه و نمازهای پنجگانه در مساجد مختلف انجام می‌شود که به آن در زبان بلوچی (چَندا) گفته می شود.
بسیاری از خانواده‌ها برای تامین جهیزیه و مخارج عروسی در این ماه رسم خوب (بِجّار) را انجام می دهند تا ماه بعد بتوانند مراسم عروسی فرزندشان را برگزار کنند.
بجار سنت کمک خواهی از دوستان و اقوام و مشارکت آنان در برگزاری مراسم ازدواج و تامین نیازهای زندگی زوج جوان است در این سنت هر یک از اقوام و دوستان به حد توان و وسع خود پیش از مراسم به عروس و داماد کمک می کند.
در این ماه ورزشکاران رقابت ها مختلفی را در رشته های فوتبال، والیبال و کریکت تحت عنوان "جام رمضان" پس از افطار یا پس از نماز تراویح برگزار می کنند که تماشاگران زیادی به تماشای این رقابت ها می پردازند.
دعوت کردن همسایگان و آشنایان برای صرف افطار از دیگر آداب و رسوم در چابهار است که به خوبی در حال انجام است و این کار را شریک شدن در ثواب اخروی تلقی می کنند و هر کسی سعی می کند در این کار خیر از دیگری سبقت بگیرد.
چمروک در بلوچستان نشانی است از استقبال و اشتیاق مردم به ماه مبارک رمضان، چمروک روایتی از باورهای دینی مردم بلوچستان است، روایتی رمضانی و یک آیین کهن که بویی خدایی می‌دهد
صیادان نیز قبل از افطار تورهای صیادی را در دریا می اندازند و بعد از اقامه نماز صبح به صید و جمع آوری ماهی می پردازند.
سیستان و بلوچستان سنت ها و آیین های زیبای بسیاری دارد که برخی از بهترین آنها را می توان در ماه مبارک رمضان دید که خود نشانه‌ای از اعتقاد مردم این استان به دین مبین اسلام و نمونه‌ای از همبستگی دینی و مذهبی در این بخش از کشور است.
در واقع ماه مبارک رمضان یکی از نقاط وحدت مردم شیعه و سنی سیستان و بلوچستان محسوب می شود بطوریکه پیروان هر ۲ مذهب همواره بر سر سفره‌های افطاری یکدیگر حضور یافته و از برکات فراوان این ماه عزیز بطور مشترک بهره مند می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
چمروک و رمضوالله سنت‌های کهن رمضان در سیستان و بلوچستان
آداب و رسوم مردم ایرانشهر در ماه مبارک رمضان
آیین چمروک و رمضو الله نماد عشق به رمضان در سیستان و بلوچستان
نظر شما