به گزارش روز دوشنبه ایرنا، امانوئل مکرون رئیس جموری فرانسه در مصاحبه با نشریه پولیتیکو و دو رسانه فرانسوی دیگر، بر لزوم حفظ استقلال اروپا از آمریکا و هم‌زمان عدم وابستگی آن به چین تاکید کرد. هرچند که تابحال اروپا به صورت رسمی خود را دنباله‌روی سیاست‌های آمریکا معرفی نکرده و همواره بر استقلال رای، پافشاری کرده است اما جنگ اوکراین و همراهی کشورهای اروپایی با آمریکا در برابر روسیه، آشکارا «استقلال راهبردی» اروپا را زیر سوال برد.
اتهام پیروی اروپا از آمریکا همواره در سیاست‌های همسوی بلوک غرب در مواجهه با مسائل و چالش‌های جهانی مطرح بوده است؛ اروپا در سال‌های اخیر از موضع قدرت و استقلال خود فاصله گرفته همچنان که ضعف اقتصادی این قاره را بیش از پیش به آمریکا نزدیک کرده است. با اینحال رد صریح این دنباله‌روی و هشدار یکی از رهبران کشورهای اروپایی درمورد خطرات این وابستگی، آن هم در زمانی که جنگ اوکراین، سیاست‌های دو طرف را بیش از همیشه به هم وابسته کرده، مساله تازه‌ایست.
مکرون در سخنان دیروز خود تاکید کرد: استقلال راهبردی باید هدف مبارزه اروپا باشد. ما نمی‌خواهیم در مسائل مهم به دیگران وابسته باشیم.
پیشینه
شاید بتوان جنگ جهانی دوم را نمونه آغازین ایجاد وابستگی اروپا به آمریکا دانست که هزینه گزافی را هم به قاره سبز تحمیل کرد.
آمریکا از نیمه دوم جنگ جهانی دوم وارد میدان شد و با توجه به فاصله جغرافیایی با میدان جنگ کمترین آسیب را دید و کمترین تلفات را تجربه کرد. در این جنگ فرانسه به اشغال ارتش نازی آلمان درآمد و شهرهای انگلیس هم زیر آتش بمباران تخریب شدند. جنگ جهانی دوم با تلفات انسانی، ویرانی‌ها، خسارت‌های مالی کلان برای اروپا به پایان رسید و همین امر اروپا را در معادله قدرت جهانی در موضع ضعف قرار داد.
گویی تاریخ بار دیگر با آغاز جنگ اوکراین در ۲۴ فوریه (۵ اسفند) تکرار شده است؛ اروپا جنگ را «پشت دروازه‌های» خود دیده و بیش از پیش در برابر روسیه احساس خطر کرد و به همین دلیل بیش از هر زمان دیگری به آمریکا که همانند گذشته فاصله جغرافیایی قابل توجهی از محل درگیری دارد و از بسیاری از پیامدهای مستقیم آن در امان است، نزدیک شد.
اهمیت موضوع
اروپا درحالی با سیاست واشنگتن در تحریم‌های روسیه هم‌سو شد که گویی وابستگی قابل توجه به مسکو از منظر تامین انرژی در این معادله لحاظ نشده بود. به این ترتیب در بیش از یکسال گذشته، اروپا هزینه‌های تغییر منابع تامین انرژی، افزایش بهای سوخت و در نتیجه تورم و سرانجام نارضایتی‌های مدنی ناشی از مشکلات معیشتی را متحمل شده است.
اما این هم‌صدایی با واشنگتن، وابستگی بیشتر به آمریکا را در پی داشته است؛ مکرون در مصاحبه دیروز خود اذعان کرد که «اروپا به طور قطع وابستگی خود را به آمریکا در زمینه انرژی افزایش داده است» و در توجیه آن افزود: ما بیش از حد به گاز روسیه وابسته بودیم. امروز این یک واقعیت است که ما بیشتر به آمریکا، قطر و دیگران وابسته هستیم. اما این تنوع لازم بود.
پیامد همراهی اروپا با آمریکا به زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی محدود نشد. واشنگتن مجهز به صنایع نظامی و تسلیحاتی بزرگ، سیاست ارسال سلاح به اوکراین را نیز در دستور کار قرار داد. کشورهای اروپایی در ابتدا با اکراه به ارسال سلاح به کی‌یف موافقت کردند و حالا مدتی است که سلاح سنگین هم به این کشور در حال جنگ ارسال می‌شود.
پس از فشارهای اقتصادی و گزارش‌های ماهانه سیر صعودی تورم در اروپا، چندی است که از گوشه و کنار هشدارهایی در مورد خالی شدن زرادخانه‌های اروپایی به گوش می‌رسد.
ژنرال کریستف گومار رئیس سابق اطلاعات نظامی فرانسه چندی پیش در گفت‌وگو با رادیو «اروپ۱» در مورد خلع سلاح کشورش در نتیجه کمک‌های نظامی به اوکراین هشدار داد. وی دقت بیشتر در منابع تامین کمک به اوکراین را خواستار شد و گفت: این کمک ضروری است اما فرانسه را به خلع سلاح برای تسلیح اوکراین وادار کرده است.
جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در مورد جنگ اوکراین و سیاست ارسال سلاح تاکید کرد که این جنگ همچنین زنگ بیدارباش برای همه ما در مورد توانایی‌های نظامی خودمان بوده است. ما به اوکراین سلاح دادیم، اما با این کار متوجه شدیم که ذخایر نظامی ما تمام شده است.
همین امر کشورهای اروپایی را به فکر افزایش تولیدات نظامی دفاعی و حتی کاهش وابستگی به آمریکا انداخته است. پاریس در ماه ژوئن (خرداد/تیر) در برابر تهاجم روسیه به اوکراین و نیز با در نظر گرفتن ضرورت تداوم ارسال سلاح به کی‌یف، تغییر وضعیت به «اقتصاد جنگی» و افزایش قدرت و توان صنایع دفاعی را خواستار شد.
رئیس جمهوری فرانسه در مصاحبه دیروز خود گفت: موضوعی که ما باید به طور ویژه مراقب آن باشیم این است که جنگ در اوکراین تقاضا برای تجهیزات دفاعی را شتاب می‌بخشد و با این حال، صنعت دفاعی اروپا همه نیازها را برآورده نمی‌کند. همین امر باعث شده برخی کشورها به طور موقت به تامین‌کنندگان آمریکایی یا حتی آسیایی روی بیاورند. در مواجهه با این واقعیت، باید قدم برداریم.
مکرون در بخش دیگری از این مصاحبه بار دیگر بر لزوم استقلال از آمریکا تاکید کرد و گفت: پیش از هر چیز، کلید وابستگی کمتر به آمریکایی‌ها در تقویت صنعت دفاعی ما و توافق بر سر استانداردهای مشترک است. همه ما پول زیادی سرمایه‌گذاری می‌کنیم اما نمی‌توانیم ۱۰ برابر آمریکایی‌ها استاندارد داشته باشیم!
ارزیابی
بسیاری سفر اخیر رئیس جمهوری فرانسه به چین را با همراهی اورسولا فون درلاین رئیس کمیسیون اروپا، نشانه‌ای از فاصله گرفتن اروپا از آمریکا قلمداد می‌کنند. با اینحال مکرون بر لزوم مقاومت اروپا در افتادن به ورطه بلوک شرق و غرب در مسیر تحقق استقلال راهبردی خود گفت: استقلال راهبردی بدین معناست که با فرض داشتن دیدگاه‌های مشابهی با ایالات متحده، خواه در مورد اوکراین و خواه در رابطه با چین یا تحریم‌ها، یک راهبرد اروپایی داشته باشیم. ما نمی‌خواهیم وارد منطق بلوک به بلوک شویم. برعکس، ما باید خطرات مدل خاص خود را کاهش دهیم، نه اینکه به دیگران وابسته باشیم.
رئیس جمهوری فرانسه امروز در حالی استقلال راهبردی را رمز بقای اروپا می‌داند که کشورهای اروپایی بیش از هر زمان دیگری برای تضمین امنیت خود به ایالات متحده روی آورده‌اند.
مکرون در این باره گفت: وقتی عناصر یک استقلال راهبردی واقعی اروپایی را به کار گرفتیم، با نوعی واکنش غیرارادی وحشت، شروع به پیروی از سیاست آمریکا کردیم. برعکس، نبردهایی که امروز باید انجام شود، از یک سو شامل شتاب‌دهی به روند استقلال راهبردی ما و از سوی دیگر تضمین تامین مالی اقتصادهایمان است.
به نظر می‌رسد که تاکید صریح مکرون بر لزوم استقلال راهبردی اروپا بیش از هر چیز عمق وابستگی این قاره را به سیاست‌های واشنگتن و نگرانی از پیامدهای آن را نشان می‌دهد. مکرون با تاکید بر لزوم سیاست‌های اروپایی چون «دفاع اروپایی» و «اروپای واحد» در مسیر تحقق استقلال راهبردی اروپا، در بخشی از اظهاراتش گفت: ما اروپایی‌ها باید بیدار شویم. اولویت ما هماهنگی با دستور کار دیگران در تمام مناطق جهان نیست.
نظر شما