به گزارش ایرنا؛ اگر یک بازاندیشی در هنر انقلاب اسلامی پس از گذشت بیش از چهار دهه از عمر پر برکت انقلاب داشته باشیم، به درستی درمی‌یابیم که هنر با بهره‌گیری از ظرفیت هنرمندان متعهد و انقلابی، آثار و برکات فراوانی را تولید و خلق کردند.
آثاری که همواره در شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، حتی عرصه‌های مهم بعد از جنگ با آن مواجه بوده و به ویژه در عرصه مبارزه با استکبار و استعمار در موضوعات مهم فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی گام برداشته و خالق آثار و تولیدات متعددی در ادبیات پایداری، نشر کتاب شعر و داستان، فیلم، عکس، هنرهای تجسمی، موسیقی و سرود بوده است.
"مراد طاهرنیا" از جمله هنرمندان دوران انقلاب اسلامی است که فراز و فرودهای هنر انقلاب را به خوبی چشیده و درک کرده و مجموعه شعر او با عنوان "راز سر به مُهر" گنجینه‌ای از هنری است که با انقلاب رشد کرد و امروز به اوج شکوفایی رسیده و در مرحله چاپ است.
او که متولد سال ۱۳۴۲ در استان همدان شهرستان ملایر است و شاعر، نویسنده و صاحب امتیاز و مدیر مسئول نشریه فرهنگ ملایر است، مدت ۴۰ است که شعر می‌گوید و ۳۰ سال مسئول انجمن‌های ادبی ملایر است و ۲ دوره عضو خانه شعر و ادب استان همدان و سه دوره عضو خانه مطبوعات استان همدان است.
او اولین مسئول بسیج هنرمندان شهرستان ملایر است که توانسته با جمع‌آوری و شناسایی هنرمندان متعهد این شهرستان، بانک اطلاعاتی کامل و جامعی از هنرمندان ملایر تهیه و در این زمینه رتبه نخست را کسب کرد.
در همین رابطه و به بهانه روز هنرِ انقلاب اسلامی که به برکت خون مطهر سید اهل قلم، ادب و هنر شهید "مرتضی آوینی" نامگذاری شده است، گفت‌وگویی تفصیلی با "مراد طاهرنیا" هنرمند دوران انقلاب اسلامی و حال حاضر داشتیم که در پی می‌خوانید:
ایرنا: شاخصه‌های هنر انقلاب از دیدگاه شما چیست؟
طاهرنیا: هنر انقلاب اسلامی و یا هنرِ متعهد، هنری است که از ابتدای پیروزی انقلاب شکل گرفت و متاثر از اندیشه‌های روشنفکرانی همچون شهید مطهری، جلال آل احمد و دکتر شریعتی است و با رهنمودهای امام خمینی(ره) مسیر خود را پیدا کرد.
پس از وقوع جنگ تحمیلی و دوران هشت سال دفاع مقدس، این اندیشه‌ها با هنر موسوم به هنر مقاومت یا هنر دفاع مقدس درآمیخت و دامنه رشته‌های هنری گسترش یافت، از شعر و داستان گرفته تا هنر سینما، تئاتر و ....
ایرنا: اساتید و هنرمندان بزرگ دوران انقلاب تا چه حد توانسته‌اند در خلق آثار هنری تاثیرگذار باشند؟
طاهرنیا: هنرمندان متعهدی همچون شهید "مرتضی آوینی" با ورود به عرصه هنر، هنر انقلاب اسلامی را بنیان نهادند و نامگذاری روز شهادت او به عنوان هنر انقلاب اسلامی، موجب شد خدمات کم‌نظیر و ارزنده‌ای در مسیر اعتلای هنر انقلابی و اسلامی، در عرصه‌های متعدد و گسترده هنر و اندیشه به یادگار بماند و تا به امروز نیز اثرگذاری خود را دارد.
زبان هنر رساترین و تاثیرگذارترین زبانی است که می‌تواند مخاطب خود را جذب کند و به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب، "هر انقلابی و هر نهضتی تا در قالب هنر ریخته نشود، شانس نفوذ ندارد".
ایرنا: اوج هنر انقلاب اسلامی را در چه چیزی می‌دانید؟ انقلاب تا چه اندازه برای هنر ارزش قائل شد و امروز در چه جایگاهی قرار دارد؟
طاهرنیا: هنر این خصوصیت را دارد که به خاطر سازگاری با طبیعت انسان و روح لطیف انسان در عمق وجود مخاطب تاثیرگذار باشد.
قرآن کریم سراسر هنر است که از سوی خداوند منّان بر پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) نازل شد و تمام آیات آن به اندازه‌ای هنرمندانه و تاثیرگذار است که توانسته در طول سال‌های پس از بعثت پیامبر(ص) در دل‌های عاشقان و روح پاک انسان‌ها رسوخ و آنان را جذب کند و این همان اوج هنر است که در هنر انقلاب اسلامی نیز تبلور یافت.
می‌توان گفت پیامبران الهی نیز بهترین هنرمندان طول تاریخ بودند، هم در عرضه هنر و اندیشه، هم در عرصه تربیت و هم در ایجاد حرکت در تاریخ که این مسیر همچنان ادامه دارد.
ایرنا: از نظر شما "هنرمند متعهد" که بتواند هنر تراز انقلاب اسلامی بیافریند، چه کسی است؟
طاهرنیا: پس از انقلاب اسلامی هنرمندانی متعهد ورود پیدا کردند و توانستند قالب‌های مختلف هنری همچون سرود، شعر، نمایش، تئاتر و سینما، هنر متعهد را از هنر مبتذل که قبل از انقلاب رواج داشت، جدا کنند و با خلق آثار فاخر، وزین و ارزشی جایگاه رفیعی را در صحنه‌های هنر پیدا کند.
اگر انقلاب اسلامی را یک هنر بزرگ امام خمینی(ره) بنامیم، بیراهه نرفته‌ایم و سخن گزاف نگفته‌ایم.
ایرنا: نقش هنر تا چه اندازه در پیروزی انقلاب و انتقال ارزش‌ها و مفاهیم انقلاب اثرگذار بود؟ دفاع مقدس آیا به هنر انقلاب سمت و سو داد؟
طاهرنیا: در فراز و فرودهای هنر انقلابی، نکته مهم این است که با پیروزی انقلاب اسلامی، حوزه هنر از حوزه‌های مهم و چالش‌برانگیز بود، از یک سو باید هنری را کنار می‌گذاشتیم که حاصل تفکری بود که مسائل، مبانی و مولفه‌های اسلامی را مخدوش می‌دانست و در تضاد عمیق و آشکار با باورهای دینی مردم قرار داشت و از طرف دیگر باید یک مسیر جدیدی را برای انقلاب آغاز می‌کردیم که طبیعتا یک موضوع مهم و حساس و یک مدیریت عالمانه فرهنگی و هنری را می‌طلبید.
این در حالی است که پس از آغاز انقلاب اسلامی، برای تغییر ذائقه و در حقیقت مصرف فرهنگی مردم، پرورش نیروهای انقلابی و تربیت افرادی که با مفاهیم و مضامین انقلاب اسلامی همسو باشند، لازم بود یک حرکت جدی و البته هدفمند آغاز می‌شد که همزمان با شروع این اتفاق، جنگ همه ذهن‌ها و افکار را به سمت خود کشاند.
با این حال بخش قابل توجهی از نیروهای فعال و دغدغه‌مند که قرار بود برای بازسازی هنر انقلابی به میدان بیایند، عرصه فرهنگ و هنر را به جبهه‌های جنگ و مبارزه با دشمن بردند و خلاقیت و هنر خود را عملا در میدان مبارزه و در کنار مین، توپ و تانک آغاز کردند.
اگر امروز شاهد و ناظر خلق آثار متعدد فرهنگی و هنری در عرصه دفاع مقدس هستیم، مدیون همت جهادی و جانفشانی‌های آن عزیزان و شهدای عرصه هنر و رسانه و فرهنگ است که با وجود شرایط سخت، تولیدات فرهنگی موثری پس از جنگ خلق کرده اند.
ایرنا: عمده‌ترین موانع و مشکلات هنر انقلاب اسلامی چیست؟ در مسیر رشد و اعتلای هنر انقلاب چه موانعی می‌بینید؟
طاهرنیا: اندیشه والای امام راحل و رهبر معظم انقلاب و دیدگاه‌های ایشان در خصوص هنر و جذب هنرمندان توانست هنر متعهد یا هنر انقلابی را در جامعه معرفی کند، اما دولت‌ها در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی، آنگونه که باید نتوانستند به هنر انقلابی ارزش و بها دهند.
اگر بزرگانی همچون شهید آوینی به صورت خودجوش و مبتکرانه از جنگ که یک واژه و حرکت خشن و نازیبا است، یک نمای لطیف عاشقانه و عارفانه بسازد و این ابتکار عمل خودش بود.
شعار حمایت از هنر و هنرِ متعهد داده شد، اما در عرصه عمل حمایت چندانی از هنرمندان نمی‌شود، در صورتی‌که هنرمندان متعهد و انقلابی می‌توانند با شناخت جایگاه خود و به پشتوانه معارف غنی اسلامی، هنر را تواناترین و زیباترین وسیله هدایت ملت‌ها به سوی عدالت‌خواهی، حق‌طلبی و آزادی‌خواهی رهنمود کنند.
ایرنا: اثرگذاری هنر انقلاب در زندگی از نظر شما چگونه معنا می‌شود؟
طاهرنیا: نمایش زیبایی‌های آفرینش و آثار روح‌نواز و بدیع، می‌تواند جامعه بشری را به سوی معبود حقیقی راهنمایی کند و حرکت و تکاپو را در جامعه گسترش دهد، هنرمندان می‌توانند با خلق آثاری بدیع و استفاده از ابزار فاخر، هنر متعهد انسان را به سوی حقیقت مطلق سوق دهند و رشد و پویایی را در جامعه ایجاد کنند.
طاهرنیا: هنر حیاتی‌ترین و ضروری‌ترین شاخص زندگی بشر است و گستره‌ای بسیار وسیع و عمیق دارد، بر همین اساس تشویق و حمایت از هنرمندان متعهد جامعه و پرورش هنرمندان اقدامی اساسی است.
هنر حیاتی‌ترین و ضروری‌ترین شاخص زندگی بشر است و گستره‌ای بسیار وسیع و عمیق دارد، بر همین اساس تشویق و حمایت از هنرمندان متعهد جامعه و پرورش هنرمندان اقدامی اساسی است.
ایرنا: نگاه انقلاب به هنر چگونه است؟
طاهرنیا: از نگاه انقلاب اسلامی اگر سرچشمه هنر، معنویت و شاخ و برگ آن در باغ زندگی مردم برافراشته شود، گران‌بهاترین میوه‌های آن ایمان، اندیشه، احساس و تخیّل آفریننده را به بار خواهد آورد، به تعبیر شاعر:
هنر فضل و تقوا و آزادگی است هنر عشق و ایمان و دلدادگی است
هنر برتر از گوهر و زر بوَد جهان زیر پای هنرور بُوَد
حکیم فردوسی نیز هنر و فرهنگ را برتر و بالاتر از گوهر می‌داند و می‌فرماید:
گهر بی‌هنر خوار و زار است و سست به فرهنگ باشد روان تندرست
ایرنا: و هنر انقلاب از نظر اسلام؟
طاهرنیا: اگر از نگاه اسلام به هنر نگاه کنیم، این واژه دامنه بسیار وسیعی دارد، خوشنویسی، نقاشی، شعر، موسیقی، معماری، فنّ‌بیان، هنرهای دستی و... در بسیاری از موارد از آن دفاع کرده و آن را پسندیده دانسته، حال اگر این هنر ریشه در تعهد و انقلاب داشته باشد، ارزش صدچندان دارد.
ایرنا: هنر انقلاب مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده، از مهمترین دغدغه خود در این حوزه بگویید؟
طاهرنیا: در کشور ما هنرمندان پیشکسوت گنجینه‌هایی هستند که بعضا همانند گوهری در صدف به فراموشی سپرده شده‌اند، در حالی‌که باید گفت اصل هنر و فرهنگ بسیار مظلوم واقع شده و گاه هنرمندان مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند.
بسیاری از هنرمندان متعهد در کشور ما که به دنبال هنر انقلابی هستند، نه حقوقی دریافت می‌کنند و نه بیمه هستند و از آنجا که نسبت به هنرشان تعهد دارند و حاضر نیستند هنرشان را برای مادّیات صرف و خرج کنند، همواره دستشان خالی است.
ایرنا: انتظار شما از دست‌اندرکاران برای کمک به هنر به ویژه اعتلای هنر انقلاب چیست؟
طاهرنیا: انتظار می‌رود دولت مردمی و انقلابی آیت‌الله رئیسی نسبت به هنرمندان انقلابی توجه ویژه ای کند و زمینه رفاه و آسایش آنان را فراهم سازد تا آنها نیز بتوانند با فراغ بال به تعهدی که در قبال هنر دارند، عمل کنند.
هنرمندی که با هنر خود ترسیمی از روابط عارفانه و عاشقانه انسان با خدا را عرضه می‌کند، صدها هنرمند عاشق و متعهد در طول سال‌های دفاع مقدس در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل به شهادت رسیدند، باید به تناسب عظمت و آثارشان از آنان نیز یاد شود.
ایرنا: و سخن آخر...
طاهرنیا: آنچه مسلم است برای تقویت جریان فرهنگی و هنری انقلابی، امروزه در عرصه مدیریت فرهنگی شایسته است بیش از هر زمان دیگری میدان فعالیت و رشد را برای جوانان فعال، خلاق، توانمند و دغدغه‌مند در عرصه فرهنگی و هنری فراهم کنیم تا آنهایی که برآمده از دل انقلاب هستند بتوانند این عرصه مهم را برای تداوم راه و اندیشه‌های انقلاب اسلامی و آرمان‌های امام راحل و در مسیر منویات و رهنمودهای حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب به عنوان شخصیتی جهانی، صاحب‌نظر و اندیشمند در عرصه فرهنگ و هنر رشد بدهند و کِشتی انقلاب اسلامی را به هدف بزرگ خود که همان تحقق تمدن نوین انقلاب اسلامی است، برسانند.
نظر شما