کبد چرب؛ قاتلی خاموش که می‌تازد

بی تحرکی و زندگی ماشینی از یک طرف و از طرف دیگر فرهنگ بدغذایی چون مصرف فراگیر غذاهای آماده و پر کالری قشر بزرگی از خانواده ها و افراد جامعه را به سمت بسیاری از بیماری ها شامل پرخوری و اضافه وزن، سندرم متابولیک و کبد چرب می برد.

کبد یکی از اندام های حیاتی بدن و دومین عضو بزرگ بدن است که به پردازش مواد مغذی حاصل از غذا و نوشیدنی و همچنین فیلتر مواد مضر خون کمک می کند. چربی بیش از حد باعث التهاب کبد می شود. این التهاب می تواند به کبد شما آسیب برساند و زخم ایجاد کند. در موارد شدید، این زخم منجر به نارسایی کبد می شود.

این بیماری در مراحل اولیه علامتی ندارد و به دلیل عدم بروز علائم و ناآگاهی بیمار روز به روز پیشرفت می‌کند و ممکن است که بیمار به صورت تصادفی با انجام سونوگرافی در دورانی که کبد چرب علائمی ندارد از بیماری آگاهی پیدا کند اما در زمانی که بیماری بدن را درگیر می‌کند خود را با عوارضی نشان می‌دهد که از عوارض بیماری سفت شدن کبد و کار نکردن آن است که اگر درمان نشود، فرد به سرطان کبد مبتلا می‌شود.

شایع ترین مشاهدات بالینی بیماری کبد چرب حاکی از بی علامتی آن است که منجر به بی اطلاعی بیمار می شود. متاسفانه علائم با توجه به انواع کبد چرب دیر و در زمانی نمایان شده که درمان چندان موثر نخواهد بود.

کبد چرب چه علایمی دارد؟

متخصص غدد و متابولیسم در شهرستان شیروان در این زمینه می گوید: بررسی ها نشان می دهد که بیماری کبد چرب در کشور حتی از متوسط جهانی بالاتر است و طبق آمار موجود حدود ۴۰ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال کبد چرب دارند و نخستین و اساسی‌ترین اقدام درمانی برای کبد چرب ورزش و کاهش وزن است.

مهدی کیوان می افزاید: کبد چرب الکلی در پی مصرف طولانی الکل ایجاد می‌شود و کبد چرب غیرالکلی عمدتا در زمینه سندرم متابولیک مثل چاقی، دیابت و چربی خون بالا فرد را مبتلا می‌کند.

وی می گوید: کبد چرب یعنی رسوب چربی در کبد به میزانی که بیش از پنج تا ۱۰ درصد وزن کل آن را تشکیل می‌دهد و پیشرفت رسوب چربی در کبد ممکن است باعث ایجاد التهاب در سلول‌های کبدی و به دنبال آن به مرور باعث ایجاد فیبروز پیشرفته کبدی و سیروز شود.

این متخصص غدد و متابولیسم در ادامه داد: کبد چرب در صورتی که علامت‌دار شود با نشانه‌هایی چون احساس کسالت و خستگی، تهوع و درد یا ناراحتی مبهم در سمت راست بالای شکم خود را نشان می‌دهد و در صورتی که کبد چرب باعث التهاب و آسیب پیشرونده کبد شود می‌تواند منجر به بیماری پیشرفته کبدی یا سیروز شود.

چگونه از کبد محافظت کنیم؟

این متخصص در ادامه می افزاید: قسمت عمده سیستم تصفیه بدن به عهده کبد است. عملکرد این عضو به اندازه‌ای حیاتی است که کمترین آسیب به آن می‌تواند خطرات جدی و جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد؛ با این وجود بیشتر افراد روش‌های محافظت از کبد را نمی‌دانند.

توصیه می‌شود افراد مبتلا به کبد چرب از مصرف غذاهای پرکالری و پرچرب و به ویژه پرکربوهیدرات مانند فست فود، شیرینی جات و نوشابه‌های گازدار و خصوصا الکل اجتناب کنند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه در این بیماران توصیه می‌شود، البته باید توجه داشته باشند مصرف بیش از حد میوه‌هایی که محتوای فروکتوز بالایی دارند نیز باید خودداری کنند.
تحقیقات مختلف نشان می‌دهد برخی آفت‌کش‌های خانگی و صنعتی، سموم، هپاتیت، تتو زدنف رژیم غذایی نامناسب، شکر، چاقی و اضافه وزن، استامینوفن و چربی‌های ترانس در آسیب جدی کبد نقش دارند که باید از آنها پرهیز کرد.

استفاده از غذاهای آماده و حاضری، الکل و سیگار، روغن و غذاهای سرخ کرده و عدم تحرک، مهمترین دلایل آسیب به کبد هستند.

در مقابل انواع سبزیجات، گریپ فروت، گردو، لیمو، آووکادو، چای سبز، سیر، چغندر، سبزیجات با برگ های سبز پررنگ و زردچوبه مهمترین غذاهایی هستند که کبد را سالم نگه می دارند.