روح‌الله دهقانی فیروزآبادی روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا با اشاره به ابتکار پیش‌بینی شده در قانون جهش تولید دانش‌بنیان موسوم به «تولید بارِ اول»، در این خصوص اظهار داشت: یکی از کاراترین ابزارهایی که در اختیار معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری قرار گرفته است که پیش از این مصوبه شورای عالی امنیت ملی بود و هم اکنون جزئی از قانون جهش تولید دانش‌بنیان مجلس شورای اسلامی به شمار می رود، کارگروه تولید در بار اول است.
وی تصریح کرد: کارگروه تولید بار اول کمک بسیار شایانی به برطرف کردن بوروکراسی‌های اداری در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان می‌کند، زیرا فارغ از همه پروسه‌های زمانبر اجازه می‌دهد که ما در معاونت علمی نهاد ریاست جمهوری قرارداد لازم را برای تولیدات بار اول در کشور و ارائه خدمات فناورانه برای بار اول با شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعت کشور منعقد کنیم.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری گفت: در سال گذشته مجموعه‌های متعددی از این ظرفیت بسیار خوب بهره بردند؛ وزارت نفت تاکنون حدود ۲۰۰ میلیون دلار از این فرصت استفاده کرده است و تولید بار اول در حوزه تجهیزات صنعت نفت و گاز به وقوع پیوسته است.
دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: همچنین وزارت نیرو در حوزه انرژی بین ۶۰ تا ۷۰ میلیون دلار از تولیدات بار اول تجهیزات راهبردی این حوزه بهره برده است. البته پتروشیمی‌ها و مجموعه‌های دیگر هم به خوبی توانسته‌اند با شرکت‌های دانش‌بنیان قرارداد منعقد کنند.
وی با بیان اینکه معاونت علمی نهاد ریاست‌جمهوری در تلاش است تا ارقام در سال جاری نسبت به سال گذشته به دو برابر افزایش پیدا کند، افزود: تبدیل اندیشه و علم به فناوری و صنعت و اقتصاد یک زنجیره است. نمی‌توان اینگونه تصور کرد که به یکباره از تولید علم به تولید ثروت برسیم، زیرا این زنجیره باید تکمیل شود.
دهقانی فیروزآبادی خاطرنشان کرد: ما در کشور به خوبی برخی از حلقه‌های این زنجیره را تکمیل کرده و در برخی دیگر از موضوعات عملکرد قابل قبولی نداشته‌ایم؛ به طور مثال در حلقه تولید علم اقدامات بسیار خوبی شده است و دانشگاه های متعددی که ایجاد شده‌اند در این زمینه فعالیت های بسیار خوبی داشته‌اند اما در حلقه‌های بعدی که حوزه فناوری و اقتصاد باشد، به خوبی عمل نکرده‌ایم.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور ادامه داد: تلاش ما در معاونت علمی در درجه اول برای پُرکردن این حلقه‌ها است. اگر این مهم رقم بخورد، خواهید دید که کشور تمام آنچه را که تحت عنوان علم تولید کرده است، به ثروت تبدیل می‌کند.
سیاست «تولید بارِ اول» که از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و با هدف مقابله با تحریم‌های عدم فروش تجهیزات راهبردی مورد نیاز صنایع طراحی و تدوین شده، رویکردی جدید است که زمینه را برای ورود جدی و بیش از پیش دانش‌بنیان‌ها به حوزه صنایع بزرگ کشور فراهم می‌کند.
تحریم‌های اقتصادی که به طور مستقیم صنایع بزرگ ایران را هدف گرفته، از یک دهه گذشته وارد فاز جدیدی شده است و هر روز نیز بیشتر می شود. در چنین شرایطی نیاز به برنامه ریزی برای برخورد و مواجهه متفاوت با این تحریم‌ها بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. از این رو، راهبردی جدید به پشتوانه شرکت‌های دانش‌بنیان و توانمند داخلی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها در پیش گرفته شده است. این مواجهه هدفمند و متقابل با تحریم‌های عدم فروش تجهیزات راهبردی مورد نیاز صنایع کشور، زیرنظر معاونت علمی رییس جمهور طی سال‌های اخیر تحت عنوان سیاست تولید بار اول شکل گرفت؛ سیاست جدیدی که برای دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ و با رویکرد ارتباط موثر بین صنعت و شرکت‌های توانمند دانش‌بنیان داخلی ذیل کارگروه تولید بار اول طراحی شد و به صورت هدفمند تولید بار اول تجهیزات و اقلام استراتژیک و راهبردی صنایع مختلف کشور را در پیش گرفت.
این سیاست مهم در زمینه بومی‌سازی اقلام راهبردی صنایع مختلف در ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، علاوه بر به حداقل رساندن اثر تحریم‌های غرب بر علیه ایران، موجب شد که کشور با این رویکرد مواجهه فعالانه با تحریم‌ها، در صنایع مختلف از جمله صنعت پالایشگاهی و تجهیزات فرآیندی این صنعت و همچنین صنعت پتروشیمی و کاتالیست‌های موجود در این صنعت به خودکفایی و بومی‌سازی اقلام راهبردی زنجیره ارزش نفت و گاز بپردازد و صنعت نفت و گاز کشور به سمت دانش‌بنیان شدن حرکت کند.
درآمد اصلی کشورهای نفت‌خیز ازجمله کشور ما بر مبنای فروش نفت و مشتقات نفتی است؛ بنابراین هر مشکلی که در حوزه نفت پیش آید، مستقیما بر درآمد کشور و به تبع آن حوزه های دیگر تاثیر منفی می گذارد. بر همین اساس کشورهای غربی در جریان اِعمال تحریم‌ها، تمام تلاش خود را کردند که تحریم‌ها و محدودیت هایی را بر کشور ما تحمیل کنند که صنعت نفت را هدف قرار دهد؛ در واقع آنها مسائل زیرساختی حوزه نفت و به ویژه فروش نفت را به صورت هدفمند تحریم کردند.
با توجه به هدفمند بودن تحریم ها، طبعا باید مقابله با اینگونه تحریم ها نیز هدفمند باشد. بر این اساس دولت سیزدهم برنامه «تولید بارِ اول» را برای حمایت از تولید محصولات و تجهیزات حوزه نفت و گاز پایه‌ریزی کرد تا با حمایت از شرکت ها و فعالان دانش بنیان بتواند این مسیر را هموار کند.
علاوه بر این در سال گذشته به پشتوانه تولید بار اول و بومی‌سازی این اقلام راهبردی زنجیره ارزش نفت و گاز کشور، ایران توانست به صادرکننده این اقلام به کشورهای مختلف تبدیل شود. جواد اوجی وزیر نفت با اشاره به توانمندی متخصصان داخلی در بازسازی پالایشگاه‌های نیمه فعال کشورهای همسو، از صادرات تجهیزات و خدمات فنی مهندسی ایرانی به پالایشگاه‌های فراسرزمینی ایران در ونزوئلا و سوریه خبر داده و گفته است که این موفقیت موجب بهبود فروش نفت کشور نیز شده است. همچنین صادرات کاتالیست‌های ایرانی به پتروشیمی‌های روسیه دیگر دستاورد مهم تولید بار اول و بومی‌سازی اقلام راهبردی زنجیره ارزش نفت و گاز کشور بود که موجب افزایش ارزآوری و همچنین بازارسازی جدید برای محصولات دانش‌بنیان تولیدی برای بار اول در کشورهای مختلف دنیا شد.
نظر شما