همیاران طبیعت نمادی از سرمایه اجتماعی محیط زیستی 

به گزارش ایرنا، محدود بودن منابع آب و خاک و بهره‌برداری بی رویه انسان از این منابع باعث برهم خوردن تعادل اکولوژیک حاکم بر محیط زیست شده است، جاری شدن سیل‌های مخرب، فرسایش شدید در اراضی بالادست دشت‌ها، گسترش بیابان‌ها، تخلیه روستاها و مهاجرت به حاشیه شهرها از عمده مشکلاتی است که همگی ناشی از کم توجهی به منابع طبیعی محسوب می‌شود.

همیاران محیط زیست نقش مهمی در حفاظت از عرصه‌های طبیعی و حفاظت از محیط زیست دارند، همیاران طبیعت بازوی توانمند منابع طبیعی برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار هستند و ترویج فرهنگ منابع طبیعی در بین اقشار جامعه، جلب مشارکت مردم در امر حفاظت و احیاء و همچنین توسعه منابع طبیعی از جمله اهدافی هستند که می‌تواند برای همیاران طبیعت تعریف و آموزش داده شود.

همکاری در اجرای طرح‌های احیاء مراتع، جلب همکاری ساکنان محل زندگی و سازماندهی افراد داوطلب برای حفاظت و احیاء جنگل‌ها و مراتع، همکاری با نیروهای منابع طبیعی در امر پیشگیری از ورود دام مازاد، چرای بی رویه کنترل، قرق و کنترل مراتع و رعایت زمان ورود و خروج دام به مراتع در فصل چرا، همکاری برای گزارش هر گونه تخریب و تعرض سودجویان به اراضی ملی از جمله مواردی است که جزو وظایف همیاران طبیعت لحاظ می‌شود.

بحران آب و تغییر اقلیم پدیده‌ای جهانی است اما هر کشوری بتواند تاب‌آوری خود را بالا ببرد و نقش فعال‌تری در مقابله با این پدیده داشته باشد، به همان نسبت آسیب‌های کمتری متحمل می‌شود در همین راستا، تقویت نگاه اجتماعی و مشارکتی مردم ضروری به نظر می‌رسد.

رساندن جامعه به جایگاهی که در خود، مسوولیت اجتماعی در برابر بحران‌های محیط زیستی اعم از بحران آب را احساس کند باعث می‌شود تا بسیاری از مشکلات این حوزه کاهش یابد و جامعه در مسیر توسعه قرار گیرد، این مفهوم در عبارتی دقیق‌تر به معنای انجام وظایف فردی به وسیله تک تک افراد اجتماع است که انجام آن باعث می‌شود تا تعادل مناسبی بین اکوسیستم و اقتصاد جامعه برقرار شود.

همیاران طبیعت شاید همان‌هایی هستند که وجدان بیدارتری نسبت به محیط زیست و طبیعت پیرامون خود دارند و این احساس مسوولیت تا آنجا پیش می‌رود که داوطلبانه آنها را به سمت و سویی هدایت می‌کند تا در حد توان خود مسوولیت خود در مقابل منابع طبیعی و محیط زیست را به جا آورند.

در همین خصوص می‌توان به فعالیت‌های یک فعال محیط زیست در شهرستان بروجرد اشاره کرد که نمادی از یک شهروند مسوول و دغدغه‌مند محیط زیست است.

نامش جواد قریب است و به مرد طبیعت بروجرد مشهور شده ۲۰ سال از عمرش را به جمع آوری زباله در طبیعت و تفرجگاه‌ها در گرمای تابستان و سرمای زمستان‌ گذرانده است.

محل کار او روستاهای دورافتاده و طبیعت است که بی نصیب از دخالت و تعرض انسان نمانده‌اند و همواره سهمی از زباله بر پیکرشان خودنمایی می‌کند.

این فعال زیست محیط در گفت و گو با ایرنا گفت: روزانه بالای ۲۰ کیسه بزرگ زباله از طبیعت جمع آوری می‌کند، او می گوید که این همه ظروف یکبار مصرف برای چیست؟! مگر استفاده از ظروف ملامین، روی و مسی چه مشکلی دارد؟!

قریب می‌گوید: طبیعت پر از ظروف یکبار مصرف شده است، قاشق، چنگال، چاقو، سفره، لیوان، کاسه، بشقاب و هر آنچه که مورد نیاز است مردم از جنس پلاستیک تهیه و بعد از استفاده در طبیعت رها می‌کنند که تا سالیان سال بقایای آنها در طبیعت اطراف ما باقی می‌ماند.
او اعتقاد دارد که برای سلامت خود، طبیعت و محیط زیست چاره‌ای جز این نداریم که به گذشته خود بازگردیم و این گونه بر استفاده از ظروف یکبارمصرف و رفتارهایی مخرب طبیعت اصرار نورزیم.
این فعال محیط زیست در پاسخ به اینکه در طبیعت بیشتر از همه با چه زباله‌هایی روبرو می‌شود، می‌گوید: بطری‌های آب، لیوان و ظروف یکبار مصرف طبیعت سرسبز ما را فراگرفته و او که کیسه زباله همراه همیشگی اوست وظیفه خود می‌داند که در هر نقطه و هر مکانی زمین را از زباله پاک کند.

فعالیت ۱۳ هزار همیار طبیعت در لرستان

بنا بر گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان؛ ۱۳ هزار همیار طبیعت برای حفاظت از منابع طبیعی و ملی به صورت افتخاری در استان فعالیت می‌کنند.

حسین میرزایی افزود: از این ۱۳ هزار همیار طبیعت استان لرستان تعداد هشت هزار نفر دانش‌آموز هستند.

وی با بیان اینکه لرستان اولین استان از حیث جنگل‌های زاگرس است، افزود: ۳۴ هزار نفر بهره‌بردار مرتع در استان وجود دارد و همچنین ۶۰۰ هزار هکتار از جنگل‌های لرستان تحت تاثیر پدیده خشکیدگی قرار دارد.

مدیرکل منابع طبیعی لرستان با بیان اینکه بخشی چالش‌های منابع طبیعی مربوط به حوزه مدیریتی است، گفت: استانداردهای منابع طبیعی در حوزه مدیریتی باید رعایت شود اجرای پروژه‌ها به شکلی باشد که حفاظت از منابع طبیعی اولویت قرار گیرد.

فعالیت ۵۱۵ همیار طبیعت در بروجرد

بنا بر گفته رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد ۵۱۵ همیار طبیعت برای حفاظت از منابع طبیعی و ملی در شهرستان فعالیت می‌کنند.

یحیی کریمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: یکی از راه‌های موثر در حفاظت از منابع طبیعی اقدامات فرهنگی است که در این راستا مشارکت مردم به عنوان همیاران طبیعت نقش موثری دارد.

وی بیان کرد: به منظور حفظ و صیانت منابع طبیعی آموزش‌های مرتبط با افراد محلی داده می‌شود و در همین راستا آموزش در زمینه اطفای حریق و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی به دهیاران داده شده است.

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد اضافه کرد: همچنین آموزش قوانین منابع طبیعی، نحوه تشکیل تشکل‌ها و سازمان‌های مردمی، تعاونی و همچنین نحوه کاشت صنوبر و کاشت گیاهان دارویی در بین جوامع محلی ارائه شده است.

کریمی یادآور شد: ایجاد فضای مناسب برای حضور و همکاری مردم، دانش‌آموزان و فرهنگیان در عرصه‌های منابع طبیعی، آیین‌های نمادین درختکاری، تهیه و توزیع نهال، تهیه بسته‌های آموزشی و برگزاری نشست‌های آموزشی از جمله اقداماتی است که در راستای جلب مشارکت مردم در حفاظت از منابع طبیعی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: برای حفاظت از خاک و منابع طبیعی در سه بخش مرتع شامل تقویت پوشش گیاهی، جنگل کاری و اجرای طرح های آبخیزداری برنامه‌هایی دنبال می‌شود.

شهرستان بروجرد دارای بیش از ۹۶ هزار هکتار منابع طبیعی است.

آنچه که فعالان محیط زیست بر آن تاکید دارند این است که ما باید به سمت مردم برویم و نهادهای دولتی به تنهایی نمی‌توانند بحران‌ها و مشکلات محیط زیستی را حل کنند، بلکه مردم و سازمان‌های مردم نهاد باید پای کار بیایند تا بتوان یک محیط زیست که ضامن حیات انسان است، را فراهم کرد.