ضدحمله اوکراین در زمین گِل‌آلود و احتمال طرح «بی»

به گزارش ایرنا، در شرایطی که چشم‌های نگران جامعه جهانی به سرنوشت نیروگاه زاپوریژیا به عنوان بزرگترین نیروگاه هسته ای اروپا دوخته شده بود که در اثر ضد حمله اوکراین، توسط هر یک از طرفین آسیب ببیند و منشأ خطرات رادیواکتیو برای کل منطقه اطراف آن شود، حادثه در نیروگاه سد آبی کاخوفکا در منطقه تحت کنترل روسیه در «خرسون» و رها شدن آب این سد خبرساز و برای مردم منطقه با آسیب هایی همراه شد.

بنا بر گزارش منابع خبری، ده ها شهرک در هر دو سوی ساحل رودخانه دنیپر زیر آب رفتنند و دست کم، پنج هزار نفر از ساکنان مناطق سیل زده خرسون به مکان های امن، منتقل شدند.

نشانه های آغاز ضد حمله اوکراین در میدان نبرد

وزیر دفاع روسیه پیش از این اعلام کرد که اوکراین از صبح پنجشنبه (۱۸ خرداد ۱۴۰۲) تلاش کرد تا پیشروی کند که در مدت ۲ ساعت، نیروهای روسی موفق شدند ۳۰ تانک و ۱۰ خودرو زرهی اوکراین را منهدم کنند.

سرگئی شویگو گفت: با آغاز حملات نیروهای اوکراینی، ارسال هرچه سریع‌تر تجهیزات مورد نیاز نیروهای روسی به خطوط مقدم از اهمیت بسیار برخوردار است و این امر باید با سرعت تحقق پذیرد.

وی پیش از آن اعلام کرده بود: نیروهای روسیه چهار حمله شبانه را در منطقه زاپوریژیا در جنوب اوکراین دفع کرده‌اند.

در همین حال، الکساندر خداکوفسکی از مقامات نظامی محلی در کانال تلگرامی خود نوشت: پنجم ژوئن، گروه زرهی نیروهای مسلح اوکراین موفق شد روستای نوودونتسکویه را تا حدی اشغال کند اما در همان زمان، حدود ۱۰ دستگاه از خودروهای زرهی اوکراین از جمله یک تانک منهدم شد و نیروهای اوکراین شبانه عقب نشینی کردند.
روزنامه آمریکایی پولیتیکو: روس ها حمله قابل توجه نیروهای اوکراین را دفع کردندبه گفته وی، یک روز بعد، نیروهای مسلح اوکراین سعی کردند با پیاده نظام به این روستا حمله کنند که توسط توپخانه روسیه پاسخ داده شد. در مسیرهای آودیوکا و سولدار، ارتش اوکراین نیز هیچ موفقیتی نداشت.

با این حال، به نوشته گاردین، اوکراینی‌ها روز پنجشنبه مدعی شدند که در اطراف شهر باخموت در منطقه «دونستک» پیش‌روی‌هایی داشته‌اند. گفتنی است که هر دو طرف از درگیری‌های شدید در منطقه «زاپوریژیا» خبر داده‌اند.

روزنامه آمریکای پولیتیکو نیز در این باره نوشت: با شدت گرفتن عملیات ضد حمله اوکراینی‌ها، نیروهای اوکراین یک حمله «قابل توجه» را در شب‌های هفتم و هشتم ژوئن (چهارشنبه و پنجشنبه/ ۱۷ و ۱۸ خرداد) در منطقه زاپوریژیا ترتیب دادند اما داده‌های اندیشکده آمریکایی «مطالعات جنگ» نشان می‌دهد که نیروهای روسیه این حمله را دفع و در نهایت مواضع خود را حفظ کردند؛ این موسسه می‌گوید تصاویر و فیلم‌های جغرافیایی نشان می‌دهد در ابتدا اوکراینی‌ها توانستند از نخستین خط دفاعی روسیه بین وربوو و روباتین در زاپوریژیا عبور کنند اما روس‌ها در نهایت آن‌ها را به عقب راندند.

اتهام زنی متقابل کی‌یف و مسکو در ماجرای سد

صبح روز سه شنبه هفته گذشته، نیروهای روسیه و اوکراین اعلام کردند سد بزرگ کاخوفکا، متعلق به دوره شوروی سابق، در بخش تحت کنترل روسیه در جنوب اوکراین منفجر و باعث ایجاد سیلاب در سراسر منطقه جنگی شده است؛ در پی این رخداد، مسکو و کی‌یف متقابلا اتهاماتی را به یکدیگر وارد کردند.

سد کاخوفکا بر رودخانه «دنیپرو»، آبراه اصلی جداکننده نیروهای اوکراینی و روسی در جنوب اوکراین قرار دارد.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه گفت که اقدام به انفجار این سد از سوی نیروهای نظامی اوکراین یک اقدام وحشیانه است که منجر به یک فاجعه زیست‌محیطی و انسانی در مقیاس بزرگ شده است.

از سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین در پیامی ویدیویی اعلام کرد که شکستن سد تأثیری در ضد حمله اوکراین نخواهد داشت؛ «هر اقدام تروریستی روسیه» نه‌تنها شانس آنها برای ماندن در سرزمین اوکراین را بیشتر نخواهد کرد بلکه میزان غرامتی که مسکو برای جنایات خود پرداخت می‌کند را افزایش خواهد داد.

در این میان، ولادیمیر لئونتیف رئیس اداره محلی شهر نوا کاخوفکا در منطقه تحت کنترل روسیه اعلام کرد: قسمت بالایی سد نیروگاه برق‌ آبی کاخوفا آسیب دیده اما قسمت مخزن سد از بین نرفته است.

به گفته این مقام روسی تنها مشکل و تهدید فعلی، مساله تامین آب شبه جزیره کریمه خواهد بود.

فرماندار خرسون اوکراین نیز اعلام کرد که بعد از انفجار در سد کاخوفکا، حدود ۶۰۰ کیلومتر مربع از منطقه خرسون در جنوب اوکراین به زیر آب رفته است که ۶۸ درصد آن در ساحل چپ رود دنیپرو و تحت تصرف روسیه قرار دارد.

چه کسی از شکستن سد، نفع برد؟

سرگئی میرکین روزنامه نگار ساکن در منطقه دونتسک در مطلبی با عنوان «شکستن سد- حرکت چند لایه زلنسکی» نوشت: سد کاخوفکا شکست. کی یف، مسکو را متهم می کند و مسکو، کی یف را. اما اگر بررسی کنیم، روشن خواهد شد که کسی که برنده اصلی و عامل آن، کی یف است.
یک روزنامه نگار منطقه دونتسک: آب، بخشی از استحکامات و میادین مین ارتش روسیه را شُست و خسارات فدراسیون روسیه از انفجار سد بیشتر از اوکراین است؛ روشن است چه کسی برنده و عامل انفجار سد استاین روزنامه نگار سپس به بیان سه دلیل برای این سخن پرداخته و نوشته است: آب، بخشی از استحکامات و میادین مین ارتش روسیه را در ساحل چپ رودخانه دنیپر شُسته است.

در ادامه این مطلب روزنامه «وزگلیاد» به قلم این روزنامه نگار آمده است: با گذشت زمان، ممکن است دوباره مشکلی در تامین آب منطقه کریمه وجود داشته باشد و برخی در کی یف، دوست دارند از قطع آب این منطقه منفک شده از اوکراین در سال ۲۰۱۴ میلادی به عنوان وسیله ای برای ترس مردم و زمامداران وابسته به روسیه استفاده کنند.

این روزنامه نگار در ادامه نوشت: کرانه سمت چپ رودخانه دنیپر که توسط روسیه کنترل می شود، پایین تر از کرانه سمت راست این رودخانه است که در اختیار اوکراین است. این به این معنی است که شهرک های ساحل چپ آسیب بیشتری خواهند دید. بر این اساس، افراد بیشتری به تخلیه و کمک نیاز خواهند داشت، فدراسیون روسیه هزینه های مالی و منابع بسیار بیشتری نسبت به اوکراین متحمل خواهد شد.

تحلیلگر روزنامه وزگلیاد در ادامه با اعتقاد به اینکه ضد حمله نیروهای مسلح اوکراین شکست خورده است، نوشته است: حامیان غربی زلنسکی شروع به اعمال فشار زیادی بر او کرده اند و خواستار آغاز مذاکرات با روسیه هستند و در اینجا زلنسکی، به عنوان آخرین استدلال، این دیدگاه را مطرح می کند: چگونه می توانم با روسیه صحبت کنم، آنها این کار را با طبیعت کردند؟ برخی از سیاستمداران در غرب این دیدگاه را انتخاب می کنند و این گونه است که در غرب ایده ادامه حمایت نظامی از اوکراین انگیزه جدیدی پیدا می کند.

سرنوشت طرح های صلح

در ادامه مطلب روزنامه وزگلیاد آمده است: اکنون ایده نیاز به مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین و پایان درگیری این دو کشور در جهان فراگیری بیشتری یافته است و در این میان، طرح صلح چین، ابتکارات آفریقایی و اندونزیایی وجود دارد.

این طرح ها در حالی مطرح شده است که برخی سیاستمداران جهان نگران هستند که عملیات ویژه نظامی روسیه به چیزی فراتر از رویارویی با اوکراین تبدیل شود. در واقع، این یک درگیری ژئوپلیتیکی در مقیاس بزرگ است که در آن روسیه در حال مبارزه با غرب جمعی است و چشم انداز یک رویارویی عمیق بسیاری از سیاستمداران را می ترساند.

این روزنامه در ادامه نوشت: زلنسکی مجبور است به این روندها پاسخ دهد. اما او این کار را به سبک خودش انجام داد و پیشنهاد داده است که نمایش دیگری به نام "اجلاس جهانی" را ترتیب دهد، جایی که روسیه قرار نیست در آن دعوت شود.

در واقع، زلنسکی از این می ترسد که حامیان غربی او را مجبور کنند پای میز مذاکره با روسیه بنشیند. این وضعیت می تواند در صورتی اتفاق بیفتد که حمله متقابل نیروهای مسلح اوکراین اعلام شده توسط کی یف با شکست مواجه شود، یا اگر ایالات متحده و اتحادیه اروپا از بیهودگی عملیات نظامی متقاعد شوند.

تحلیلگر روزنامه روس: اگر نیروهای مسلح اوکراین به موفقیت واقعی دست نیابند، سیاستمداران غربی و مهمتر از همه تیم بایدن، که باید به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده فکر کنند، می توانند به سمت طرح بی (B) حرکت کنند یعنی، راه حل مسالمت آمیز برای درگیری.نیاز آمریکا به پیروزی اوکراین برای مصارف انتخاباتی

میرکین در ادامه این مطلب نوشت: ذینفعان اصلی حمله موفقیت آمیز ارتش اوکراین، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و دیگر سیاستمداران غربی هستند. برای آنها، موفقیت ارتش اوکراین نشان از درستی سیاست خارجی این کشورها است و دفاع از اینکه تزریق منابع مالی و منابع عظیم به اوکراین، نتیجه بخش است.

این روزنامه نگار افزوده است: برای جلب نظر افکار عمومی آمریکا و اروپا، آنها به موفقیت های واقعی نیروهای مسلح اوکراین نیاز دارند، به عنوان مثال، قطع کریدور زمینی روسیه به کریمه و در بدترین حالت، بازپس گرفتن برخی از شهرهای بزرگ.

اگر نیروهای مسلح اوکراین نتوانند چنین کاری انجام دهند، سیاستمداران غربی و مهمتر از همه تیم بایدن، که باید به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده فکر کنند، می توانند به سمت طرح بی (B) حرکت کنند یعنی، راه حل مسالمت آمیز برای درگیری.

تحلیلگر روزنامه وزگلیاد در ادامه نوشت: اگر وضعیت میدان نبرد در اوکراین به همین شکل کنونی باقی بماند، مهمترین برگ برنده جمهوریخواهان در سال ۲۰۲۴ برای انتقاد از بایدن رئیس جمهور کنونی آمریکا خواهد بود.

این روزنامه افزوده است: رهبران روسیه بارها اعلام کرده اند که آماده گفت و گو در مورد اوکراین هستند. اما برای تیم غربی، گزینه های مذاکره، توقف درگیری و البته صلح مانند مرگ تلقی می شود؛ چرا که هیات حاکمه کنونی اوکراین، تصویر یک جنگجوی سرسخت را از زلنسکی ترسیم کرده و روایتی را در جامعه درباره پیروزی بر روسیه به عنوان تنها راه ممکن برای پایان دادن به درگیری به راه انداخته است.

این روزنامه نگار در ادامه نوشت: اگر همه چیز برعکس پیش برود، مخالفان سیاسی زلنسکی در اوکراین اعم از رئیس جمهور سابق این کشور و شهردار کی یف، از این وضعیت در مبارزه سیاسی علیه زلنسکی کوتاهی نخواهند کرد و همه نارضایتی ها را به زلنسکی نسبت خواهند داد.

منطق جنگ کنونی، ادامه یافتن آن است

از سوی دیگر، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیه تا» چاپ روسیه در مطلبی نوشت: شکسته شدن سد کاخوفکا و آبگرفتگی مناطق گسترده دلیلی شد که مسکو و کی یف، یکدیگر را در این واقعه متهم کنند.

در ادامه این مطلب آمده است: در رسانه های غرب می توان مطالبی را دید که در آنها توضیح داده می شود که شکستن سد ممکن است هم به نفع روسیه و هم به سود اکراین باشد و همزمان به همین خاطر به نفع هیچ کدام از طرفها نیست.

این روزنامه در ادامه نوشت: مناقشه روسیه و اکراین در مرحله ای قرار دارد که مطالبات حداکثری ناشی از تلفات نیز است، بدین صورت که هر قربانی به هر دو طرف پشتوانه استدلالی بیشتری می دهد که تا پیروزی نهایی متوقف نشود. مناقشه ۱۵ ماه است که ادامه دارد و با توجه به آن به سختی بتوان متصور شد که یکی از طرفین هر گونه فعالیتی را انجام بدهد که بتواند موجب کاهش تنش بشود.

روزنامه «نیزاویسیمایا گازیه تا» افزوده است: منطق مناقشه در مرحله کنونی، عمق یافتن و توسعه یافتن دائمی آن است، در این مرحله، برنامه پایان دادن وجود ندارد.

تلاش اوکراین برای گسترش جنگ به خاک روسیه

در حالی که در ماه های آغازین رویارویی روسیه و اوکراین، عمده درگیری ها در مناطق تصرف شده توسط روسیه رخ می داد، گزارش های متعددی از تلاش های کی یف برای گستراندن میدان جنگ به داخل خاک روسیه حکایت دارد.

پس از اعلام روسیه مبنی بر خنثی کردن حمله پهپادی به کاخ کرملین با هدف سوء قصد به رئیس جمهور این کشور، وزارت دفاع روسیه نهم خردادماه ۱۴۰۲ در بیانیه‌ای اعلام کرد: اوکراین با هشت پهپاد، مسکو را هدف حمله قرار داد که همه آن‌ها منهدم شدند.

بر اساس این بیانیه، سه پهپاد توسط ابزارهای جنگی الکترونیکی از مسیر خود منحرف شدند و سامانه‌ پدافند هوایی پانتسیر- اس در منطقه مسکو پنج هواپیمای بدون سرنشین دیگر را سرنگون کرد.

برخورد یک پهپاد به یک ساختمان مسکونی در ورونژ روسیه نیز با پاسخ مقامات این کشور همراه شد؛ دمیتری پسکوف، سخنگوی رئیس جمهور روسیه در این باره گفت: مقامات اوکراینی به حملات خود به زیرساخت های غیرنظامی و ساختمان های مسکونی ادامه می دهد. این رفتار حکومت کی‌یف ادامه دارد، ما به مقابله با آن و ادامه عملیات ویژه نظامی ادامه می دهیم.

طرح‌های صلح متاثر از فشارهای فرامنطقه ای

جنگ اوکراین در ۱۵ ماه گذشته، جهان را به قدری دچار بحران کرد که امروزه چشم ها به سوی شرق به ویژه چین برای یافتن راه حل آن دوخته شده است.

برخی ناظران می گویند: وخامت اوضاع این جنگ به اروپائیان و حتی بسیاری از دولتمردان و تحلیلگران آمریکایی ثابت کرد که راهبرد واشنگتن در این جنگ افروزی شکست خورده است، از اینرو اروپایی ها دیگر زیر بار راه حل های آمریکایی برای رفع این بحران نرفته و دست نیاز به سوی شرق به ویژه چین دراز کرده اند.

بر این اساس، پس از میانجیگیری چین میان تهران و ریاض که منتج به عادی سازی روابط طرفین شده است، تمایل اروپایی ها برای دعوت از چین برای پادرمیانی در بحران اوکراین افزایش یافته و تمایل پکن جهت نقش آفرینی موثر در پایان دادن به این جنگ که در نهایت به نفع آمریکا بود، تشدید شده است.

رئیس جمهوری آفریقای جنوبی به تازگی در دیدار با رئیس جمهوری چین اظهار کرد که کشورش از موضع چین درباره حل سیاسی بحران اوکراین حمایت می‌کند و امیدوار است که مذاکرات برای حل این بحران به زودی از سر گرفته شود.

سیریل رامافوزا افزود: ۶ رهبر آفریقایی از جمله آفریقای جنوبی هیات صلحی تشکیل داده‌اند و به روسیه و اوکراین سفر خواهند کرد تا در اسرع وقت به این بحران پایان داده شود.

در این میان، نیکولای پاتروشف دبیر شورای امنیت روسیه اعلام کرد که مقامات عالی‌رتبه اوکراین آماده حل و فصل مناقشه با روسیه و امضای صلح بودند اما تحت فشار آمریکا از این کار منصرف شدند.

وی با اشاره به مذاکرات بین هیات‌های روسیه و اوکراین که در ماه مارس سال گذشته میلادی در ترکیه برگزار شد، خاطرنشان کرد: حتی خود رهبران اوکراین نیز آماده امضای پیمان صلح بودند و به روسیه پیشنهادهای کتبی دادند که ما با اصول آن پیشنهادها موافق بودیم.

دبیر شورای امنیت روسیه یادآور شد: اعضای هیات مذاکره‌کننده اوکراینی یک روز صبح پیشنهاد خود برای صلح را به ما ارائه کردند اما عصر همان روز پیشنهاد صلح خود را پس گرفتند.

طرح صلح اندونزی نیز در روزهای اخیر در محافل و رسانه ها مطرح شده است. ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه در یک نشست مطبوعاتی گفت: پیشنهادهای پرابوو سوبیانتو، وزیر دفاع اندونزی برای حل مناقشه در اوکراین، یادآور توافقات مینسک است.

وی ادامه داد: ما به همه کشورها، همه سازمان ها و حتی مقاماتی که به دنبال کمک به حل و فصل مسالمت آمیز بحران اوکراین هستند احترام می گذاریم. اقدامات پیشنهادی وزیر دفاع اندونزی، یادآور توافقات مینسک است که همانطور که می دانید کی یف با حمایت غرب به مدت هشت سال در آن کارشکنی کرد. منظور ما آتش بس، خروج نیروها و تجهیزات از خطوط درگیری است.

زاخارووا افزود که روسیه آنطور که وزیر دفاع اندونزی پیشنهاد کرده است نیازی به همه پرسی های جدید نمی بیند.

در چنین شرایطی که تحلیلگران، وضعیت میدان نبرد در اوکراین را دارای تأثیر قابل توجه بر انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا و نیز سرنوشت هیات حاکمه کنونی کی یف می دانند، باید به انتظار نشست و دید که آیا شرایط میدان نبرد، طرف غربی را به سمت و سوی طرح «بی» و حل و فصل مسالمت آمیز مناقشه مجاب خواهد کرد؟