سراب ناتو برای اوکراین

به گزارش روز شنبه ایرنا، اوکراین که به نظر می رسد به امید حمایت های بیشتر غرب و تحقق رویای عضویت در ناتو به جنگ ادامه می دهد، با انتشار اخباری ضد و نقیض درباره سرانجام عضویتش در این سازمان نظامی، در دوراهی بلاتکلیفی قرار گرفته است.

تارنمای پولیتیکو به تازگی خبر داده است که ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو به صورت خصوصی اشاره کرده که اعضای این ائتلاف با عضویت اوکراین در ناتو پس از پایان جنگ کنونی و به شرط حذف «برنامه اقدام عضویت» موافقند.

طبق برنامه اقدام عضویت، کشور خواستار عضویت در این ائتلاف باید مجموعه ای از اصلاحات نظامی و دموکراتیک را قبل از ورود به این سازمان انجام دهد.

حذف مانع برنامه اقدام عضویت، به فرآیند عضویت اوکراین شتاب می دهد ولی هیچ جدول زمانی یا ضمانتی در مورد موافقت تمامی اعضا با عضویت کی یف فراهم نمی کند.

در همین راستا، تارنمای فارن پالیسی در گزارشی متفاوت با خبر پولیتیکو مدعی شد به اطلاعاتی دست یافته که نشان می دهد در نشست سالانه ماه آینده این ائتلاف در شهر ویلنیوس، پایتخت لیتوانی از اوکراین برای پیوستن به ناتو دعوت نخواهد شد.

این رسانه آمریکایی افزود: از سال ۲۰۰۸ که ناتو در نشست خود در بخارست، به صورت رسمی از تقاضای عضویت اوکراین استقبال کرد، این کشور تاکنون در اتاق انتظار این ائتلاف قرار داشته است و امروز نیز بعد از حمله تمام عیار روسیه، از کی یف خواسته شده بیشتر منتظر بماند و جدول زمانی مشخصی درباره این که در نهایت چه موقع می تواند عضو ناتو شود، ارائه نشده است.

این موضوع در گزارش پولیتیکو نیز مورد تاکید قرار گرفته و در این گزارش نیز عنوان می شود که راهکار حذف مانع «برنامه اقدام عضویت» انتظارات اوکراین را که امیدوار است مستقیم به عضویت ناتو درآید، برآورده نمی سازد هر چند که گامی بزرگ در جهت آن خواهد بود.

فارن پالیسی در گزارش خود خاطرنشان می کند که متحدان ناتو تا قبل از برگزاری اجلاس آتی سران ناتو بسته‌ای را گردآوری می‌کنند که شامل خودداری از عضویت کامل و صرفا ارائه تضمین‌های امنیتی است که با انتظارات اوکراین برای دفع حملات روسیه در آینده، فاصله زیادی دارد.

وزیران دفاع ناتو به تازگی در بروکسل درباره نحوه افزایش حمایت از اوکراین در ضد حملات خود علیه مسکو گرد هم آمدند. این نشست با هدف آمادگی برای حضور در اجلاس ویلنیوس بود که در آن سران ناتو تعهدات بلندمدت تر خود در قبال اوکراین را اعلام خواهند کرد.

کشورهای کوچک و بزرگ عضو ناتو برای حمایت از اوکراین تلاش می کنند اما در اجرای کامل تدابیر حفاظتی ناتو از این کشور در بحبوحه جنگ اخیر محتاط هستند. آنها نگرانند که اگر اوکراین به این ائتلاف محلق شود طبق ماده ۵ ناتو -که حمله به یک کشور عضو را به مثابه حمله به هه کشورها می داند- به طور فعال درگیر این جنگ شوند.

به نوشته فارن پالیسی، بروکسل نگران آن است که عضویت اوکراین در ناتو به بهانه ای برای روسیه در توجیه استفاده از حملات هسته ای تبدیل شود. این احساس وجود دارد که کشورهای بزرگ ناتو همچنان محتاطانه عمل می کنند و نمی خواهند به توجیه پوتین برای این حمله اعتبار دهند.

جوری لوئیک (Juri Luik) نماینده دائم استونی در ناتو به فارن پالیسی گفت: تردیدهایی در این زمینه وجود دارد و برخی کشورها نمی خواهند خود را گرفتار کنند.

یک دیپلمات دیگر نیز -که خواست نامش فاش نشود- گفت: ما واقعا نمی دانیم جنگ کنونی چه زمانی پایان خواهد یافت.

فارن پالیسی نوشت: به نظر می رسد توافق گسترده ای در بین اعضای ناتو -حتی برخی از کشورهای بالتیک- برای دعوت از اوکراین جهت عضویت کامل دراین ائتلاف وجود ندارد و حتی انتقادهایی از برخی کشورهای بزرگتر عضو ناتو مطرح است که به دلیل بی میلی آنها برای دادن جدول زمانی برای پیوستن اوکراین به ناتو است.

این رسانه افزود: مثل همیشه، بین اعضا اختلاف نظر وجود دارد. ایالات متحده و آلمان می گویند اکنون مذاکرات باید با تمرکز بر جنگ جاری باشد نه حملات آینده احتمالی روسیه. در حالی که کشورهای اروپای شرقی و مرکزی برای تدوین یک برنامه منسجم برای الحاق اوکراین به این ائتلاف تلاش می کنند و بر تضمین های امنیتی الزام آور به جای تضمین حمایت نظامی بیشتر از آنچه که تاکنون ارائه شده است، تاکید دارند.

ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو ابراز امیدواری کرده اجلاس ویلنیوس از طریق تضمین برنامه چند لایه برای کمک به انتقال کی یف از یک «دکترین، تجهیزات، استانداردهای دوران شوروی به دکترین، تجهیزات و استانداردهای ناتو»، اوکراین را به ناتو نزدیک تر کند.

کشورهای ناتو به صورت انفرادی در حال برنامه ریزی برای ارائه توافقات دوجانبه برای حمایت بلندمدت از اوکراین خارج از چارچوب ناتو هستند. فارن پالیسی به اطلاعاتی دست یافته که نشان می دهد آلمان ممکن است به فکر ارسال قابلیت‌های دفاعی بیشتر به اوکراین باشد تا این کشور بتواند از شهرهای خود در برابر حملات روسیه در آینده دفاع کند. آلمان همچنین امکان اعزام مربیان نظامی به اوکراین پس از پایان جنگ و زمان آن را رد نکرده است.

امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، در مقابل حجم عظیمی از بودجه نظامی و اشتراک اطلاعاتی که اسرائیل از ایالات متحده برخوردار می‌شود، پیشنهاد بهتری ارائه داده است.

وزارت خارجه فرانسه اعلام کرده همانطور که رهبران ما در بیانیه مشترک سی و ششمین اجلاس سران فرانسه و بریتانیا بیان کردند، فرانسه آماده امضای توافقنامه‌هایی با اوکراین است که تضمین‌های امنیتی برای دفاع این کشور برای بلند مدت را ارائه می دهد و از هرگونه تجاوز آینده جلوگیری کند.

ریشی سوناک نخست وزیر انگلیس نیز حمایت کشورش از ارائه برنامه های امنیتی بلندمدت را مطرح کرده اما از تشریح آن خودداری کرده است.

پیر هاروش (Pierre Haroche) مدرس روابط و امنیت بین‌الملل در دانشگاه کوئین مری لندن، در این زمینه به فارن پالیسی گفت: «این چیزی شبیه به ماده ۵ ناتو است، اما نه در چارچوب ناتو». این یک چارچوب موقتی است که کشورهایی مایل به ارائه این حمایت شامل ایالات متحده، فرانسه، آلمان، لهستان، و ایالت های شرقی و مرکزی، در آن مشارکت خواهند داشت.

فارن پالیسی نوشت: به غیر از لهستان - که به گفته راسموسن، در صورت عدم ارائه ضمانت های امنیتی قابل توجه به اوکراین در نشست ویلنیوس، مایل به اعزام نیرو به اوکراین است - تاکنون هیچ یک از اعضای بزرگ عنوان نکرده اند که قصد دارند برای حفاظت از حاکمیت اوکراین به این کشور نیرو یا هواپیما بفرستند.

این رسانه به افزایش ناامیدی بین کشورهای اروپای شرقی و مرکزی اشاره کرده و مدعی شده که این کشورها تهدید روسیه علیه اوکراین را خطری برای حاکمیت خود می پندارند و بر این باورند که ناتو عمدتا ضمانت های امنیتی ضعیفی را به اوکراین می دهد.

در مقابل، کشورهای بزرگتر عضو ناتو با بیان این که طبق وعده نشست بخارست در سال ۲۰۰۸ اوکراین در نهایت بخشی از ناتو خواهد بود از خود دفاع می کنند. اما عضویت اوکراین در ناتو هنوز و تا آینده ای نامعلوم مشخص نیست.