قدم در جاده‌های خوراک گیلان

به گزارش ایرنا، آشپزخانه گیلانی مملو از عطر غذاهای محلی است که دیگر نه یک گیرایی پرجاذبه برای گردشگری داخلی بلکه آوازه‌اش جهانی شده و اینک گردشگران خارجی نیز پس از ورود به گیلان غذاهای محلی را در روستاها پرس و جو می کنند و اینک در نخستین روز تابستان با حضور شهرهای خلاق اصفهان، سنندج، بندرعباس و کرمانشاه برگزار کننده دومین سالانه شهر خلاق رشت شده است.

یونسکو به‌عنوان سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی از سال ۲۰۰۴ شبکه شهرهای خلاق را با هدف قرار دادن خلاقیت و صنایع فرهنگی در مرکز برنامه‌های توسعه محلی و همکاری‌های بین‌المللی مطرح کرد.

شبکه شهرهای خلاق یونسکو، هفت حوزه خلاق صنایع‌ دستی، هنرهای بومی، هنرهای رسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک‌شناسی، ادبیات و موسیقی را پوشش می دهد. تقویت خلاقیت، تولید، توزیع و بهره‌مندی از محصولات و خدمات فرهنگی در سطح محلی، ترویج خلاقیت و بیان خلاقانه به‌ویژه در میان اقشار آسیب‌پذیر از جمله زنان و جوانان، افزایش دسترسی به زندگی فرهنگی و شرکت در آن و نیز بهرمندی از محصولات فرهنگی، تلفیق صنایع فرهنگی و خلاق در برنامه‌های توسعه محلی اهداف شبکه شهرهای خلاق یونسکوست.

پیش از اینکه رشت عنوان شهر خلاق یونسکو را دریافت کند فرهنگ غذایی پر و پیمانش زبانزد گردشگران شده بود بطوریکه برخی گردشگران تنها به قصد سفر به سرولات در سه کیلومتری چابکسر برای طعم غذاهای محلی رستوران «خاورخانم» یا تجربه طعم ماهی سفید برشته دستک کیاشهر، جاده مملو از عطر نان و پرتقال ملاط لنگرود، مسیر خوراک قلعه رودخان، دلتنگی برای دود عطرآگین کباب گوسفندی در ییلاق «دوران» رضوانشهر و یا حتی بلال با پخت تنوری منحصر به فرد آن‌هم با رب آلوچه جنگلی آبشار ویسادار وارد گیلان می شدند که هر کدام داستانی در پس شهرتشان نهفته است.

بیشتر بخوانیم:

غذاهای محلی عطر خوش گردشگری روستایی در گیلان

سلب عنوان جهانی شهر خلاق خوراک یونسکو از رشت کذب است

تعریف ۳۰ مسیر خوراک در گیلان

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان در این رابطه بیان کرد: با توجه به مطرح شدن این استان در بحث غنای غذای محلی ۳۰ مسیر خوراک در استان تعریف شده است.
رضا حسن پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مسیرهای خوراک در واقع مقاصدی است که بر اساس غذاهای محلی اصیل و ثبت شده در فهرست ملی تعریف شده است و به زودی ۲۰ مسیر خوراک جدید نیز پس از انجام اقدامات مربوطه به این مسیرها اضافه می شود.
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه گیلان همیشه مورد استقبال گردشگران خوراک بوده لذا تعریف مقاصد خوراک می تواند تعریف جدیدی در این نوع از گردشگری باشد از سوی دیگر تعریف مسیرهای خوراک علاوه بر حفظ غذاهای محلی موجب احیای غذاهای بومی فراموش شده یا در حال فراموشی است.
معاون گردشگری بیان کرد: در برخی از مسیرهای خوراک تعریف شده نحوه فرآوری مواد از مزارع کاشت تا پرورش انواع گوشت در معرض دید و گاه تجربه گردشگران قرار می گیرد و این خود بخشی از جذابیت گردشگری غذاست.

گاسترونومی دوشادوش اکوتوریسم در گیلان

رضا و شیما ۲ گردشگر داخلی هستند که معتقدند اول باید جای جای ایران را دید بعد به دیگر نقاط جهان سفر کرد. آنان می گویند: همیشه نام گیلان تداعی‌گر اکوتوریسم یا طبیعت گردی است حال آنکه اخیرا گاسترونومی یا گردشگری خوراک هم دوشادوش اکوتوریسم مورد اقبال گردشگران قرار گرفته است.
این زوج گردشگر در کنار آبشار ویسادار در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزودند: برای نمونه همین نحوه تنوری کردن بلال با رب آلوچه جنگلی یکی از دلایل سفر ما به آبشار ویسادار است.

رضا ادامه می دهد: داستان شکل‌گیری زیست محیطی بلال ویسادار را شنیده بودیم از سویی این را هم شنیده بودیم که مسیر جنگلی آبشار ویسادار در غرب گیلان ناهموار و دشوار است اما با همه این اوصاف این آبشار را بعنوان یکی از برنامه های تعریف شده در سفرمان به گیلان تیک زدیم و الان با قاطعیت می گویم تجربه هیجان انگیزی است که حتما به دیگران معرفی خواهیم کرد.

(بلال ویسادار بدان سبب مطرح شد که فردی به نام منصور با نصب پلاکارد های آموزشی زیست محیطی مخاطبان را به خوردن بلال دعوت می کند و در نهایت از آنان می خواهد در قبال تحویل هر پلاستیک پر زباله که از محیط جمع آوری کرده و زباله های باقیمانده از سفر خود یک دانه بلال رایگان هدیه بگیرند.)

کارشناس و مدرس گردشگری می گوید: همیشه یکی از جذابیت های سفر به گیلان آشپزخانه خوش آب و رنگ و پر و پیمانش بوده لذا تعریف مقاصد خوراک می تواند تعریف جدیدی در گردشگری خوراک باشد.

نسرین جماعتی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بر این اساس تعریف مسیرهای خوراک علاوه بر حفظ غذاهای محلی موجب احیای برخی از این نوع غذاهای فراموش شده یا در حال فراموشی است.
وی بیان کرد: ۱۵ مسیر خوراک بطور کامل با تحقیق در خصوص غذاهای محلی موجود و رو به فراموشی تثبیت شده و بقیه مسیرها نوبت به نوبت معرفی می شوند.
وی اظهار کرد: با توجه به این موضوع مسیرهای یادشده به شرح ذیل اعلام شده است:
رشت – انزلی: کته کباب، کباب ترش، میرزا قاسمی، آلو مسما، واویشکا، کال کباب، باقلاقاتق، غوره مسما
رشت- آستانه: لقد دموج، کولی بیج نان، گمج کباب، باقلا فسنجان، شیرین تره، سیرقلیه، کشتا
رشت - رستم آباد: قیصی خورشت، گزنه پلا، سیا خورشت، مرجو فسنجان، پلوکله پاچه، باقلاقاتوق با گوشت گوسفند، نان کولبا، نان کلانه
تالش- آستارا: حلوای سیاه، آش، دوغ، باسترما، لونگی، چغرتما
رشت- صومعه سرا – ماسال و شاندرمن؛ جگر خورشت، شیرین قلیه، کباب تالشی، سبزی کوکو، کوکوی گردو، قلیه گوشت و بره شوید خولی
فومن – ماکلوان - شفت: سنگ حلوا، آب تره، باقلا آش، سیرواویج، بستنی واویج، بستنی ماستی، نباتی، کلوچه فومن، نان روغنی، هفت بیجار، لاکو اربه دوشاب و بره شوید خولی
ماسوله: کوکوی گل پامچال، الاف خورشت، ننه قورمه، کوکوی پنیر، شامی ماسوله
سیاهکل – دیلمان: سس پیله، هلی آبه، پیازآب، ترش تره، لورتی
لاهیجان: نان کشتا، ته بریان، فسنجان دروغگو، سبز فسنجان، سیرترشی، واویشکای اردک
لنگرود – املش: ترش واش، خورشت آبکی، سیاه پلو، مربای بهارنارنج، کال کباب، شکم پهلو، ماهی مالاته
رودسر – اشکورات: پلاسرتره، پنیر دبیج، هالی آبه، شیرین تره، ترش تره با گوشت، گردبیج، ماهی مالا بیج، بادمجان کباب
منجیل – لوشان: سیرداغ، فسنجان با گوشت گوسفند، پیاز ابیجه، شیرینی بورساق، کال جوش، قیمه نثار، کباب گوسفندی، آش دوغ، پنیر کوزه ای
رودبار: جوزن تره، شامی رودباری، زیتون فرورده، سمنو، نان پنجه کش، مرجو خورشت
رشت- لشت نشا: ماهی مالا بیج، پیاز خورشت، دبیجا، ترش تره، فسنجان شیش انداز
انزلی – رضوانشهر: کپورآبه، فسنجان مرغابی، شورآبه، باقلا پخته، ترش آش، تک دوکوده، چگل پلو، خاله خاطر، ووز پته، اسپیه شیرینی، کولی قورابیج، فسنجان ماهی، مالاتا و شاه گردو

ایجاد موزه زنده غذا در گیلان

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: با توجه به اینکه رشت عنوان شهر خلاق خوراک یونسکو را دریافت کرده گیلان به یکی از مقاصد بارز گردشگری غذا تبدیل شده است و به همین سبب مسیرهای خوراک می تواند موجب هدف بخشی به سفر این نوع از گردشگر فرهنگی باشد.
ولی جهانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تاکید بر تنوع خوراک در گیلان گفت: نزدیک به ۴۰۰ غذای محلی در استان شناسایی شده‌ است که ۳۰ غذا در فهرست ملی کشور به ثبت رسیده و ۲۰ خوراک در مرحله ثبت قرار دارند.
وی با بیان اینکه در نوروز امسال ۱۱ میلیون و ۵۹۰ هزار و ۷۷۴ نفر به گیلان سفر کردند اظهار کرد: در سال ۱۴۰۱، گیلان بیش از ۸۵ میلیون نفر را میزبان شد که این میزان اگرچه تثبیت گیلان بعنوان یک مقصد مورد اقبال گردشگران را در پی دارد اما به شدت برنامه‌ریزی و نیاز به تعریف مقاصد جدید سفر در استان را می طلبد که تعریف مسیرهای خوراک می تواند بخشی از این برنامه ریزی برای توزیع گردشگر و توجه به گردشگری تخصصی باشد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: هتل ایران در رشت نخستین هتل تاریخی شمال کشور است که مرمت و احیا آن آغاز شده و موزه زنده غذا یکی از کاربری‌هایی است که در کنار اقامت محدود برای آن تعریف شده است.

جهانی تصریح کرد: با ثبت شهر رشت به‌عنوان شهر خلاق خوراک، ایجاد موزه غذای محلی در حفظ و ترویج محصولات و دستور غذایی محلی از جمله فرهنگ غذایی بومی گیلان، حمایت از تحقیق و توسعه در زمینه غذا و تغذیه از طریق شبکه‌ای از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقات، توانمندسازی زنان، گروه‌ها و افراد آسیب‌پذیر در زمینه فرهنگ، امور اجتماعی و اقتصادی با ارائه آموزش‌ها و فرصت‌های شغلی بیشتر به آنها، همکاری با سایر شهرهای خلاق خوراک‌شناسی از راه تبادل دانش، تجربیات و انجام ابتکارات مشترک مد نظر است.
گردشگری غذا یکی از جاذبه های روستاهای گیلان است و رسوخ این جاذبه بومی در رستوران های گیلان سبب شد رشت در سال ۹۴ به‌عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی (Gastronomy) در یونسکو به ثبت برسد. از دلایل ثبت این شهر به‌عنوان شهر خلاق خوراک، استفاده از مواد غذایی محلی و متناسب فصل، منابع غذایی طبیعی غنی و همراه با فرهنگ محلی منطقه را می‌توان نام برد.
نام گیلان با ذوق سفر همراه است و مسیرهای خوراک در روزگار پر ازدحام امروز تعریفی نو در مقاصد سفر است که درِ آشپزخانه غنی گیلان را به همراه عطر غذاهای محلی منحصر به فردش به روی گردشگران داخلی و خارجی می گشاید تا شاید تجربه ای منحصر به فرد بر داشته‌های سفر آنان بیافزاید.