بازاریابی و ویژندسازی، حلقه گمشده سفال گناباد

به گزارش ایرنا، بررسی های باستان شناسی در شهرستان گناباد، در جنوب خراسان رضوی، حکایت از آن دارد که دست‌کم از هزاره سوم پیش از میلاد، یعنی از پنج هزار سال پیش سفالگری در این منطقه و به خصوص روستای "مِند" (MEND) از توابع بخش مرکزی گناباد رواج داشته است.

از مجموع ۱۵ رشته فعال صنایع‌ دستی شامل پارچه‌بافی، نمدمالی، گلیم‌بافی، سفالگری، معرق، منبت‌کاری، سبدبافی، چاقوسازی، آهنگری و غیره که همچنان در گناباد زنده مانده و عده ای به تولید در این صنایع اشتغال دارند، می توان گفت که سفالگری از قدمت و جایگاهی ویژه برخوردار است.

بیشتر بخوانید:

سفال پنج هزار ساله 'مند' گناباد از رقابت در بازار بازمانده است

نگاهی به هنر دیرین سفالگری در روستای مند شهرستان گناباد

سفال مند گناباد به دلیل خاک مخصوص این منطقه، خصوصیات و ویژگی های خاصی نسبت به سفال های تولیدی در دیگر نقاط کشور دارد که آنرا ممتاز کرده است.

بررسی های باستان شناسی حکایت از آن دارد که از پنج هزار سال پیش سفالگری در روستای "مِند" (MEND) از توابع بخش مرکزی گناباد رواج داشته است.

هنر سفال گری هم اکنون در برخی نقاط کشور مانند روستای مند از توابع گناباد، لالجین همدان، میبد یزد، کاشان، شهرضای اصفهان، زنوز و کوزه کنان آذربایجان شرقی، کلپورگان سیستان و بلوچستان، جویبار مازندران و سیاهکل گیلان رواج دارد و ظروف سفالی با دستان هنرمند فعالان این رشته تولید می‌شود که از آن میان سفال روستای مند گناباد جایگاه و پیشینه تاریخی منحصر به فرد و برجسته ای دارد.

هنری درخشان چون شعاع حیات‌بخش خورشید

به گواهی تاریخ، همواره در اندیشه و فرهنگ ایرانیان، خورشید جاودانه بوده و از فروغش برکت و حاصل‌خیزی به جهان عرضه می‌شده است.

شهرستان گناباد هم، به دلیل داشتن اقلیم کویری، آفتابی درخشنده دارد و خورشید تابان بیش از هر پدیده دیگری خودنمایی کرده و توجه هنرمندان این سرزمین را به خود جلب نموده است تا جایی که به عنصری اصلی در تزیین ظروف سفالی تولیدی این منطقه تبدیل شده است.

به نظر می رسد تقدس خورشید نیز در این خطه وامدار کویری بودن منطقه و نقش تعیین کننده تابش خورشید بر امور روزمره مردم بوده است.

نقش ماهی و درخت نیز یکی از عناصر عمده تزیین ظروف سفالی مند گناباد است که به ۲ صورت افقی و عمودی بر بدنه ظروف و سطح داخلی آنها نقش بسته است.

بر بدنه برخی ظرفهای استوانه ای سفالی روستای مند گناباد، که با نقش ماهی زینت یافته است درختی در میان ۲ ماهی خودنمایی می کند که یکی از ماهی ها وارونه کشیده شده و سر در خاک کرده است چنانکه گویی در جوار درخت چیزی را جستجو می کند.

به نظر می رسد تقدس خورشید نیز در این خطه وامدار کویری بودن منطقه و نقش تعیین کننده تابش خورشید بر امور روزمره مردم بوده است.

نقوش تزیینی به کار رفته در سفالینه های گناباد از سبک و سیاق خاصی پیروی نکرده اند و بیشترین نقشی که بر عهده گرفته اند پر کردن زمینه خالی است و در رنگ آمیزی نقش ها نیز عمدتا از رنگهای زرد، سبز و آبی استفاده می شود.

یک کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری گناباد گفت: سفال مند این شهرستان، از منحصربه فردترین سفالینه های کشور است که نشان از اصالت فرهنگی و تمدن کهن خراسان دارد.

امان الله نوروزی اظهار داشت: انواع سفالهای پراکنده در سطح محوطه های باستانی و لایه تمدنی منطقه، حاصل از کاوش های باستان شناسی شاهدی بر این مدعاست.

او افزود: در نوع و نقش سفال های روستای 'مند' گناباد نوعی همبستگی فرهنگی و هنری با سفال های مناطقی چون 'میبد یزد' و 'اصطهبان فارس' نیز مشاهده می شود.

بیشتر بخوانید :

گردشگری، پیشران توسعه اقتصادی گناباد

فیلم/سفال گری ریشه دار در هویت و تاریخ گناباد

هنر صنعت سفالگری 'مند گناباد' در آستانه نابودی

معرفی سفال گناباد نیازمند بازاریابی و ویژندسازی

بازاریابی و ویژندسازی از اصول مهم برای معرفی یک کالا به مسافران و گردشگران داخلی و خارجی و جلب مشتری برای عرضه هنر صنعتگران صنایع دستی است.

سفال مند گناباد با وجود قدمت و پیشینه کهن تاریخی از ضعف در بازاریابی رنج می برد و ظروف سفالی که با سرپنجه توانای هنرمندان این شهرستان تولید می شود تاکنون نتوانسته نقشی درخور و قابل قبول در عرصه کالاهای صادراتی این شهرستان را ایفا کند.

یکی از هنرمندان و پیشکسوتان سفالگری گناباد که بیش از ۴۰ سال در این حرفه فعالیت داشته است، به خبرنگار ایرنا گفت: بازاریابی و حضور بیشتر در بازارهای داخلی و خارجی، ضرورت توسعه هنر سفالگری این شهرستان است.

فروش سنتی و توجه ناکافی به بازاریابی و عرضه محصولات به صورت برخط از مشکلات مهم صنایع دستی گناباد به ویژه در رشته سفالگری است.

هادی توسلی اظهار کرد:‌ هنر سفالگری در واقع نمادی از فرهنگ و هویت این منطقه است و باید بیش از پیش به مردم و گردشگران داخلی و خارجی معرفی شود.

وی علاقه و پشتکار را تنها رمز ماندگاری‌ هنرمندان در این حرفه دانست و عنوان کرد: سروکار داشتن با گِل و خاک برای انسان آرامش‌بخش است و خلاقیت و ابداع در تولید این آثار هنری هم تاثیر مثبتی بر روحیه افراد دارد.

وی افزود: تاکنون افراد زیادی برای کارآموزی به کارگاه من مراجعه کرده‌اند که پس از آموزش رایگان در این حرفه مشغول به کار شده‌اند و تعدادی از آنها هم در حال حاضر کارگاه‌های مستقل خود را دایر کرده اند.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد هم بر این باور است که فروش سنتی و توجه ناکافی به بازاریابی و عرضه محصولات به صورت برخط از مشکلات مهم صنایع دستی این شهرستان و به ویژه در رشته سفالگری است.

حمیدرضا محمودی قوژدی ادامه داد: بازاریابی و استفاده از روش‌های نوین در فروش محصولات تولیدی از ضرورت های مهم صنایع دستی شهرستان گناباد است.

وی تصریح کرد: به دلیل نداشتن بسته بندی، سفال تولیدی گناباد با قیمت‌های بسیار نازل در بازار به فروش می‌رسد. در صورتی که با رفع این معضل، صرفه اقتصادی برای فعالان این بخش افزایش می یابد.

یکی از اقدامات مهم برای معرفی صنایع دستی به مسافران و گردشگران داخلی و خارجی ثبت مناطق اصلی تولیدی این محصولات در فهرست اماکن فرهنگی و ملی است.

ثبت مند گناباد به عنوان روستای ملی صنایع دستی از اولویت‌های اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سال‌ جاری است.

رییس شورای اسلامی روستای مند گناباد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: طرح ثبت روستای مند به عنوان روستای ملی سفال از سال‌های گذشته در دست پیگیری بوده است.

غلامحسین توسلی مندی ادامه داد: با تحقق ثبت روستای مند به عنوان روستای ملی صنایع دستی، گام‌ بلندی برای معرفی سفال مند گناباد به گردشگران داخلی و خارجی برداشته می شود.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد هم ثبت روستای مند این شهرستان به عنوان روستای ملی صنایع دستی را از اولویت‌های این اداره در سال‌ جاری برشمرد و گفت: اقدامات موثری در این زمینه در سال‌های گذشته انجام شده که با جدیت پیگیری خواهد شد.

ساماندهی بازارچه فروش سفال مند گناباد

رییس شورای اسلامی روستای مند گناباد یکی از اقدامات مهم را، که به موازات ثبت ملی این روستا در دست اقدام است، ساماندهی بازارچه و فروشگاه‌های فروش سفال این روستا برشمرد.

غلامحسین توسلی مندی تصریح کرد: با مشارکت هنرمندان و فروشندگان سفال، خیران و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گناباد در مرحله نخست این طرح،‌ کار بازپیرایی و اصلاح کفپوش بازار و معابر مقابل این فروشگاه‌ها با صرف اعتباری بالغ بر ۱۰ میلیارد ریال انجام شد.

اطلس معرفی صنایع دستی شهرستان گناباد در دست تهیه و تدوین است.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد هم گفت: به موازات بازپیرایی و بهسازی بازارچه فروش سفال در روستای مند، ایجاد مرکز آموزش و خانه صنایع دستی این شهرستان با محوریت سفالگری در این روستا در آینده نزدیک فعالیت خود را آغاز می کند.

محمودی، نصب تابلو برای معرفی و تبلیغ صنایع دستی گناباد با محوریت سفال مند در جاده های منتهی به این شهرستان را از دیگر اقدامات مورد نظر برای آشنایی بیشتر گردشگران با هنر سفالگری گناباد ذکر کرد.

تدوین اطلس صنایع دستی گناباد

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد از نبود اطلاعات جامع آماری در خصوص صنایع دستی منطقه به عنوان مشکلی مهم در این عرصه یاد کرد و گفت: برای رفع این معضل، اطلس معرفی صنایع دستی این شهرستان در دست تهیه و تدوین قرار گرفته است.

محمودی قوژدی افزود: در این زمینه اطلاعات جامعی از وضعیت صنایع دستی، فعالان و ظرفیت‌های موجود و راهکارهای توسعه و رونق این بخش تدوین و مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وی بیان کرد: برای حمایت موثر از فعالان صنایع دستی شهرستان گناباد، تهیه اطلس جامع صنایع دستی این منطقه ضروری است.

بیشتر بخوانید:

اطلس صنایع دستی شهرستان گناباد در دست تهیه است

ایجاد بازارچه سفال روستای ملی مند گناباد ضروری است

حدود ۲۰۰ هنرمند گنابادی در ۱۵ کارگاه تولید صنایع دستی فعالیت دارند که محصولات تولیدی آنان در ۳۰ فروشگاه صنایع دستی در معرض مشاهده و فروش قرار می‌گیرد که از این تعداد ۳۰ کارگاه و فروشگاه مربوط به تولید و فروش سفال است.

مرکز شهرستان گناباد در ۲۸۷ کیلومتری جنوب استان خراسان رضوی قرار دارد.