به گزارش ایرنا، کافی نبودن منابع آبی و گردشگری بودن غرب مازندران با توجه به کاهش بارندگی سالانه و افت روان آب های رودخانه ها، این منطقه را با خطر جدی کم‌آبی مواجه کرده است به طوری که برای عبور از این معضل جدی به‌ویژه در تابستان همه بخش ها و اهالی و گردشگران نیز باید نهایت صرفه‌جویی را در اولویت امور قرار دهند.
نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، عباس آباد، تنکابن و رامسر با افزون بر یک میلیون نفر جمعیت در غرب مازندران واقع است که به خاطر قرار گرفتن در موقعیت خاص جنگلی، کوهستانی و ساحلی سالانه میلیون ها مسافر را با زیر ساخت های موجود که برای جمعیت ساکن بومی تعریف شده است، خدمات می دهد.
طبق آمار شرکت آب و فاضلاب استان مازندران تعداد مشترکان آب استان یک میلیون و ۹۲هزار نفر است که یک سوم این مشترکان از غرب مازندران هستند و همچنین متوسط الگوی مصرف در شهرهای استان ۲۰ متر مکعب و در روستاها ۱۸ متر مکعب اعلام شد.
مسوولان ذیربط می گویند تا ۹۰ درصد آب آشامیدنی استان مازندران از چاه های زیر زمینی تامین می شود اما لزوم رعایت الگوی مصرف در غرب مازندران همواره به لحاظ زیست محیطی نیز مورد تاکید است.
برخی از کارشناسان معتقدند با احداث سد و مهار آب های سطحی مشکل آب اهالی غرب مازندران برطرف خواهد شد که تحقق این مهم نیازمند برنامه ریزی علمی و تامین اعتبارات لازم برای انجام طرح های مطالعاتی است تا ظرفیت های هر شهرستان شناسایی و آنگاه برای هر کدام نقشه راه اصولی تهیه شود.
چالش کمبود آب آشامیدنی در زمان حاضر با توجه به آغاز ورود میلیونی مسافران و گردشگران تابستانی به غرب مازندران به گفته مسوولان امر دوچندان شده است و این دغدغه نیز روز به روز بیشتر خواهد شد.
لزوم راهکار اساسی برای این چالش دیرینه
شهروندان غرب مازندران با اشاره به جدی تر شدن کمبود آب آشامیدنی در ایام تابستان می گویند برای تامین این نیاز اساسی این منطقه گردشگری که جمعیت میلیونی شناور را خدمات می دهد باید راه حل اساسی و پایدار یافت.
همه بخش های مصرف کننده آب باید هم اکنون طوری برنامه ریزی کنند تا با رعایت جدی صرفه جویی بتوانیم تابستان گرم امسال را با کمترین نگرانی سپری کنیم و نهادهای مربوط هم باید با اطلاع رسانی همه جانبه شهروندان را نسبت به کمبود شدید آب آشامیدنی مطلع و حساس کنند تا با مرحله حادتر مواجه نشویم.
بابک عاروان شهروند کلارآبادی مشکل کمبود آب آشامیدنی را یکی از چالش های اساسی این شهر غرب مازندران ذکر و تصریح کرد: رفع موضوع کم آبی در این شهر و مناطق غرب مازندران باید در اولویت امور برنامه ریزان استانی و شهرستانی قرار گیرد.
عاروان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا این چالش را در ایام تابستان جدی تر اعلام و خاطرنشان کرد : این مشکل در ادوار گذشته برطرف نشده اما امید که در دولت سیزدهم با همت مسوولان تدابیر ویژه ای اتخاذ شود.
وی اظهارداشت : در بیشتر اوقات با افت فشار آب مواجه هستیم و این امر نیز طبیعی بوده چرا که زیرساخت های موجود این شهر همچون دیگر شهرستان های غرب مازندران مربوط به ۶۰ سال پیش بوده توان خدمات دهی به جمعیت میلیونی شناور این مناطق را ندارد و ادامه روند موجود نیز بر نگرانی های بیشتر خواهد افزود.
این شهروند کلارآبادی اضافه کرد: مسوولان امر باید موضوع کمبود آب و دیگر چالش های زیرساختی مناطق غرب مازندران را علمی بررسی کرده و برای راهکار اصولی و پایدار برای حل آن ها بیابند، هر تصمیم مقطعی در این ارتباط نتیجه بخش نخواهد بود.
بسیاری از کارشناسان با اشاره به افزایش ساخت و سازها در شهرستان های غرب مازندران می گویند زیرساخت های منطقه به حدی نیست که بتوان جمعیت شناور را خدمات داد و این چالش در بخش آب آشامیدنی جدی تر است.
بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگاران ایرنا از روستاهای غرب مازندران در زمان حاضر در اغلب روستاهای این منطقه غیر بومیان سکونت یافته اند در حالی که برای خدمات دهی به این شمار جمعیت شناور در زمینه های مختلف از جمله آب، برق، گاز و مخابرات نیز برنامه ای لحاظ نشده است.
رجبعلی رسولی مغازه دار شیرودی هم با اشاره به کمبود آب در این شهر یادآور شد: کمبود و افت فشار در همه ایام اهالی منطقه رنج می دهد و از ادوار گذشته تا امروز مسوولان وعده حل مشکلات زیرساختی غرب مازندران را می دهند اما اتفاق خاصی تاکنون نیافته است.
وی گفت : تا سه دهه قبل در روستاهای غرب مازندران از ساخت و سازها خبری نبود و اکنون آنقدر ویلا احداث شده که حضور جمعیت شناور موجب شده تا ترافیک را در جاده های روستایی شاهد باشیم.
رسولی در گفت و گو با ایرنا تصریح کرد: نهادهای مربوط باید از آب رودخانه ها و روان آب های موجود منطقه برای رفع این چالش بهره ببرند و یا با اتخاذ راهکار دیگر بر نگرانی های اهالی پایان دهند.
این شهروند شیرود تنکابن اظهارامیدواری کرد نگرانی و کمبود آب در غرب مازندران با همت دولت مردمی سیزدهم پایان یابد.
در همین پیوند، کارشناسان بهداشتی در غرب مازندران می گویند منابع تامین آب در شهرستان های غرب مازندران چون از چاه تامین می شود، آب منطقه اکنون یا به سمت شوری می رود یا به ماسه رسیده و یا دارای غلظت بالای آهن است که مسوولان امر هرچه زودتر باید نسبت به رفع آن چاره اندیشی کنند.
دغدغه کم آبی در نوشهر آنقدر جدی است که امام جمعه این شهرستان در برخی از خطبه ها در ایام تابستان بر ضرورت صرفه جویی و استفاده بهینه آب در بخش های مختلف و یافتن راه حل اساسی برای این مشکل تاکید دارد.
آیت الله محمود مشایخ در گفت و گو با ایرنا خاطرنشان کرد: بحث کمبود آب در کشور، استان و شهرستان ما جدی بوده و مسوولان نهادهای مربوط در این منطقه به دنبال راه حل برای رفع کمبود آب باشند تا با مشکلات مواجه نشویم.
وی تصریح کرد : با ادامه روند فعلی اگر در مصرف آب و دیگر منابع عمومی صرفه جویی نکنیم به طور قطع با مشکل بیشتری مواجه خواهیم شد لذا ضروری است همه در مصرف منابع عمومی نهایت صرف جویی را داشته باشیم.
برخی از اهالی بخش کجور نوشهر نیز با اشاره به کمبود آب در این بخش ییلاقی و کوهستانی از مسوولان امر برای رفع این معضل خواستار کمک شدند.
به گزارش ایرنا، بخش کوهستانی کجور حدود هزار و ۱۷۲ کیلومتر مربع وسعت دارد و از ۶۴ نقطه روستایی و ۲ نقطه شهری برخوردار است و ضمن آنکه دست کم ۲۰ هزار نفر جمعیت بومی و ۵۰ هزار نفر جمعیت متغییر در این بخش ساکن هستند.
ضرورت تقویت زیرساخت ها
امام جمعه شهرستان نوشهر تاکید کرد : برای رفع این چالش در شهرستان باید همه دست در دست هم بدهیم و مسوولان نهادهای مربوط با تدابیری که می اندیشند در فصل تابستان نیز از این مشکل بدون دغدغه عبور کنیم.
به تاکید مسوولان امر برای عبور از چالش‌های آبی در شهرستان های غرب مازندران، در کنار سایر راهبردهای در نظرگرفته شده، باید زیرساخت های آب و فاضلاب در شهرستان های غرب مازندران توسعه یابد.
رضا آجودانی کارشناس بازنشسته آب و فاضلاب در غرب مازندران معتقد است آب آشامیدنی این مناطق از آب های زیر زمینی تامین می شود که در آینده نزدیک با فرونشست زمین، تداخل فاضلاب و خشک شدن چشمه های بالا دست و شور شدن آب در مناطق ساحلی را به همراه خواهد داشت.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : متاسفانه با وجود جاری بودن رودخانه ها و بارش موجود در سال جاری در برخی از مناطق غرب مازندران، مردم با کمبود آب آشامیدنی مواجه هستند که مسوولان امر باید رویکردشان در حل این نیاز اساسی مردم تغییر کند.
وی گرانترین شیوه تامین آب آشامیدنی را برداشت آب از سفره های زیرزمینی دانست و افزود: بسیاری از کارشناسان معتقدند با مدیریت آب های سطحی و سد زدن بر روری رودخانه های غرب مازندران مشکل آب آشامیدنی اهالی برطرف خواهد شد.
این کارشناس آب با اشاره به ۳۴ رشته رودخانه در غرب مازندران، انجام کار مطالعاتی لازم برای احداث چندین سد در مقیاس کوچک در رودخانه های این منطقه را ضروری می داند.
آجودانی تصریح کرد : وزارت نیرو باید با برنامه ریزی های لازم با استفاده از آب سطحی تدبیر کند و هم اکنون در کشور استفاده از آب های سطحی برای آشامیدنی بیش از ۴۰ درصد و در مازندران پرآب ۱۲ درصد و در شهرستان غرب مازندران این میزان صفر است.
در نوشهر ۲۰ هزار مشترک در حوزه شهری و ۳۶ هزار مشترک در بخش روستایی زیر پوشش اداره آب و فاضلاب شهرستان هستند که بنا بر آمار موجود هر نفر سه برابر بیشتر از سرانه آب مصرف می کنند.
به گفته کارشناسان زیرساخت های کنونی غرب مازندران فقط برای حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت ظرفیت دارد و در ایامی که مسافران بیشتری به این منطقه وارد می شوند، دیگر قادر به تامین نیازها نیست و با مشکل جدی مواجه می شوند.
دولت سیزدهم نیز در گام آغازین فعالیتش به این موضوع مهم ورود و مساله را آسیب شناسی کرده است که با هدف رفع عقب ماندگی های مازندران در بحث آبرسانی روستایی در قدم اول هفت هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای ۱۰ هزار روستای کشور اختصاص داد که از این تعداد ۱۹ مجتمع آبرسانی و ۱۲۸ روستا مربوط به استان مازندران بوده است.
با این توصیف، غرب استان مازندران علاوه بر مناطق شهری در حوزه آبرسانی روستایی نیز شرایط بغرنجی دارد چون بیشتر ساخت و سازها در مناطق روستایی این منطقه است.
رییس شورای اسلامی روستای دیمو بخش مرزن آباد چالوس گفت : مشکلات پنج روستای سما، سرکا، دیمو، چلاجور و لورچال مشترک است اما زیبنده نیست پس از گذشت بیش از چهار دهه از انقلاب اسلامی مردمان این دیار همچنان از خدماتی مانند آب آشامیدنی و جاده ایمن و مناسب بی بهره باشند.
رامین درخشان فر افزود : مسوولان برای خدمات دهی به مردم و رفع نیازهای روستاییان از جمله کمبود آب تدابیر ویژه ای بیندیشند.
در همین پیوند بسیاری از دهیاران و اعضای شوراهای اسلامی روستاهای غرب مازندران به کمبود آب آشامیدنی در این مناطق اشاره و بر ضرورت حل آن تاکید کردند.
بر اساس آمار موجود ۱۲ درصد استان مازندران از آب سطحی و ۸۸ درصد از آب زیرزمینی یعنی ۷۴۰ حلقه چاه و ۳۷۳ چشمه استفاده می کنند این چالش نشان می دهد باید بیشتر به سمت استفاده از آبهای سطحی برویم.
برخی از کارشناسان و مسوولان غرب مازندران تاکید دارند که این منطقه باید به سمت استفاده بیشتر از آب های سطحی و احداث سدهای جدید حرکت کند تا بر دغدغه های کم آبی در کوتاه و میان مدت بکاهد.
برای نمونه در زمان حاضر ظرفیت تصفیه خانه نوشهر و چالوس ۱۰ هزار متر مکعب است ولی ورودی فاضلاب ۱۴ هزار متر مکعب است.
طبق اطلاعات ارایه شده شرکت آب و فاضلاب مازندران ۳۶۰۰ روستا در این استان داریم که فقط ۱۷۰۰ روستا و ۹۹۰ هزار نفر از جمعیت زیر پوشش این شرکت قرار دارند.
سال سختی در پیش داریم
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان مازندران گفت: نگین سبز ایران برای عبور از چالش‌های آبی در ایام پیک و اینکه گرفتار کم آبی نشود، نیازمند توسعه زیرساخت های آب و فاضلاب است در غیر این صورت با تنش آبی روبرو می شود.
بهزاد برارزاده افزود: همانطور که اکنون تلاش می شود جاده های مازندران توسعه یابد نیاز ضروری است که به زیر ساخت های آب و فاضلاب آن توجه ویژه تری شود.
مدیرعامل آبفای مازندران با اشاره به عقب ماندگی های این استان در بحث آبرسانی روستایی گفت: با نگاه ویژه دولت سیزدهم و وزیر نیرو برای حل موضوع آب روستایی در قدم اول مجلس ۷۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای ۱۰ هزار روستای کشور اختصاص داد که از این تعداد ۱۹ مجتمع آبرسانی و ۱۲۸ روستا مربوط به استان مازندران بوده است.
وی با بیان اینکه ۱۲ درصد استان از آب سطحی و ۸۸ درصد از آب زیرزمینی یعنی ۷۴۰ حلقه چاه و ۳۷۳ چشمه استفاده می کنند، افزود: زمان بارندگی با کدورت آب و زمان قطع برق با خرابی پمپ ها مواجه می شویم که این چالش نشان می دهد باید بیشتر به سمت استفاده از آبهای سطحی برویم.
برارزاده تاکید کرد نیاز است به سمت استفاده بیشتر از آبهای سطحی و احداث سدهای جدید برویم.
به گفته وی ۱۷ درصد جمعیت استان زیر پوشش فاضلاب است و این شرایط در حالیکه این رقم در کشور ۵۳ درصد است، عدد نرمالی نیست.
در استان مازندران ۳۶۰۰ روستا داریم که فقط ۱۷۰۰ روستا و ۹۹۰ هزار نفر از جمعیت تحت پوشش آبفا قرار دارند، تصدی گری روستاها با آبفا است اما مقاومتی را از سوی شوراها، دهیارها و آبدارها در تحویل روستاها به آبفا شاهدیم، در حالیکه آمادگی خدمت رسانی به دورترین نقاط روستایی را هم داریم.
برارزاده ادامه داد: در حال حاضر عملا ۹۰۰ روستا توسط شوراها آبرسانی و مدیریت می شوند و به دلیل درآمدی که از این مسیر کسب می کنند از تحویل روستاها به آبفا خودداری می کنند.
وی تاکید کرد: همانگونه که در حوزه روستایی محدودیت داریم در شهرها هم تنش آبی و محدودیت در خدمت رسانی وجود دارد به دلیل اینکه عرضه و تقاضا برابر است، در زمان پیک مصرف با چالش مواجه و مجبور می شویم با تانکر آبرسانی کنیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مازندران از شناسایی ۲۲۰ هزار مشترک پرمصرف آب در استان خبرداد و گفت: این دسته مشترکان اغلب ساکنان غیر بومی و صاحبان ویلاهای استخردار هستند.
در تعطیلات نوروزی امسال برابر گزارش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، ۲۰ میلیون و ۳۳۱ هزار و ۹۹۰ نفر شب اقامت مسافران در این استان ثبت شد در حالی که جمعیت ثابت استان برابر طرح ملی سرشماری نفوس مسکن سال ۱۳۹۵ بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است و این رقم مسافران در ایام تابستان چند برابر افزایش خواهد یافت.
برارزاده بیان کرد : این دسته از مشترکان اغلبشان خوش نشین و بناهای مسکونی آنان استخردار است و با توجه بحران کم آبی و افت فشار و قطعی آب در نقاطی از استان متاسفانه در هیچ شرایطی مراعات حال مردم بومی را نکرده و بیش از سرانه و الگوی مصرف آب مصرف می کنند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مازندران گفت : امروز پرداخت بهای آب مصرفی در کشور واقعی نیست برخوردها زمانی می تواند حکم بازدارندگی داشته باشد که این هزینه های نرخ تمام شده اعلام شود.
تامین اعتبار موردنیاز
استاندار مازندران در ماه گذشته با مدیرعامل شرکت مهندسی آبفا کشور نشستی در همین پیوند برگزار کرد که این جلسه به انعقاد تفاهم منجر و مقرر شد اعتبارات مورد نیاز برای اجرای پروژه های گذر از تنش آبی در مازندران تامین شود.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان مازندران در این خصوص گفت: این نشست به منظور ارائه برنامه های گذر از تنش آبی برگزار شد، برنامه های تنش آبی در ۲۲ شهرستان مازندران با پیش بینی ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار، بررسی شد.
برارزاده افزود: طی تفاهم صورت گرفته، مقرر شد ۷۰ درصد اعتبار مورد نیاز این پروژه ها معادل هفت هزار میلیارد ریال از سوی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و ۳۰ درصد معادل سه هزار میلیارد ریال توسط استانداری مازندران در مدت زمانی یک سال تامین شود.
وی خاطرنشان کرد: در این نشست شرکت آب و فاضلاب مازندران متعهد شد این پروژه ها را طی یک سال به بهره برداری برساند.
برابر آمارها، حدود ۱۲ درصد آب آشامیدنی استان از آب سطحی و ۸۸ درصد از آب زیرزمینی یعنی ۷۴۰ حلقه چاه و ۳۷۳ چشمه تامین می شود، منابع آبی مازندران از ۷۲۰ حلقه چاه، ۳۵۳ دهنه چشمه و سد با ظرفیت تولید و استحصال ۵۲۲ میلیون مترمکعب، تامین می‌شود.
سرانه تولید آب شهری در هر شبانه روز طبق اعلام شرکت آب و فاضلاب استان برای هر شهروند مازندرانی در مناطق شهری را ۲۰۰ لیتر و در مناطق روستایی را ۱۷۱ لیتر که این میزان در شهرها هر شبانه روز ۱۴۰ تا ۱۵۰ لیتر و در مناطق روستایی ۱۲۰ تا ۱۳۰ لیتر آب مصرف است.
بر اساس گزارش و آمار موجود آب منطقه مازندران این استان در بین استان‌های دچار بحران خشکسالی قرار دارد، مازندران امسال بعد از استان گلستان در رده دوم خشکسالی قرار دارد و خشکسالی آسیب جدی به اقتصاد این استان خواهد زد.
تا ابتدای بهار امسال شرایط آماری ما در بارندگی‌ها بسیار نامطلوب و نگران‌کننده بود اما خوشبختانه در بهار امسال بارندگی بالاتر از نرمال داشتیم که کمک کرد تا کمی از اثرات بحران خشکسالی کاسته شود. با این حال در زمان حاضر نسبت به دوره درازمدت ۲۰ درصد کاهش بارندگی داریم که این کاهش بارندگی سبب کم شدن آورد رودخانه‌ها شده است.
آورد رودخانه‌های مازندران در سال‌های اخیر بنا به گزارش آب منطقه ای مازندران حدود ۲ میلیارد و ۴۰۰ متر مکعب بود که اکنون به یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است. پیامد این کاهش در سازه‌های ذخیره آب استان به طور مشهودی قابل مشاهده است.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران درباره پیرامون اجرای سازه‌های مهار آب در مازندران گفت: اینکه بعضی از دوستان شعار می‌دهند سدسازی منسوخ شده و نباید سد ساخته شود را در عین احترام به همه این عزیزان چندان درست نمی‌دانیم ما در کشورمان دچار تغییر اقلیم شده‌ایم. الگوی بارندگی‌ها تغییر کرده و نیاز داریم که بارندگی‌های شدید و ناگهانی را مهار کنیم. ما در ترسالی هم دچار بحران می‌شویم. پس نیاز داریم که سازه‌های مناسبی برای مهار این روان‌آب‌ها داشته باشیم.
علاوه بر تامین آب آشامیدنی برای اهالی غرب استان، مازندران استانی با محور تولیدی کشاورزی بوده که به طور تقریبی کشت تمامی محصولات آن به بارندگی و ذخیره سازی آب بستگی دارد. طبق آمارهای رسمی تعداد بهره برداران بخش کشاورزی مازندران حدود ۵۰۰ هزار نفر است و هرگونه تغییر در بارندگی به صورت مستقیم بر زندگی و معیشت آنان و در نهایت بر امنیت غذایی کشور که مازندران نقش حدود ۱۲ درصدی در تولید ارزش افزوده آن دارد، اثرگذاری خواهد کرد.
نظر شما