افت دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی ادعایی بی‌اساس است/دانشگاه‌ها رشد داشته‌اند

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، رسانه‌ وابسته به یکی از دانشگاه‌های کشور، در گزارشی با عنوان «افت دانشگاه‌های دولتی بزرگ در رقابت مرجعیت علمی» مدعی شده است که تعدادی از دانشگاه های دولتی و شاخص ایران در نظام های رتبه بندی جهانی افت جایگاه علمی داشته اند.

در این گزارش نام ۶ دانشگاه معتبر و مهم ایران آمده و ادعا شده است که طبق اعلام نظام‌های رتبه‌بندی لایدن (Leiden Ranking) و کیو اس (QS)، این دانشگاه ها سقوط چندین پله ای در مرجعیت علمی داشته اند.

بهروز رسولی عضو هیات علمی گروه سیاست اطلاعات پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرنداک) در حوزه سیاستگذاری علم، علم سنجی و دسترسی آزاد روز سه شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا اظهار داشت: نحوه کار رتبه‌بندی لایدن با رتبه بندی های دیگر فرق می کند؛ به این شکل که لایدن یک رتبه کلی به دانشگاه‌ها نمی دهد بلکه ۲۴ شاخص مجزا دارد و دانشگاه ها را به صورت مجزا در این شاخص ها رتبه بندی کرده و به آنها جایگاه می دهد.

وی افزود: در واقع لایدن اعلام می کند ۲۴ شاخص دارد و هر دانشگاهی می خواهد رتبه خود را ببیند باید بر اساس این شاخص‌ها، رنکینگ را انجام دهد؛ بنابراین لایدن رتبه کلی ندارد که بر اساس آن تحلیل کنیم که رتبه دانشگاه های ایران خوب یا بد شده است مگر اینکه در یک شاخص خاص مشخص کرده باشد که مثلا دانشگاهی افت یا رشد داشته است.

رسولی تاکید کرد: گزارش این رسانه داخلی، به دلیل اینکه به صورت کلی اعلام کرده و شاخص ها را مشخص نکرده، حرفه ای نیست. لایدن گزارش کلی ندارد که بشود به آن استناد کرد و گفت که فلان دانشگاه رشد یا افت داشته است.

وی ادامه داد: این گزارش باید اعلام می کرد که در چه شاخصی رتبه دانشگاه های نام برده شده، افت پیدا کرده است و گرنه همین طور نمی توانیم تشخیص دهیم که منظور آنها چیست چرا که در هر کدام از ۲۴ شاخص می توان رتبه بندی دانشگاه ها را مشاهده کرد. ممکن است در یک شاخص رشد یا در شاخصی دیگر افت داشته باشند.

عضو هیات علمی گروه سیاست اطلاعات پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرنداک) ادامه داد: افت و خیز در نظام رتبه بندی موضوعی طبیعی و نرمال است. اینکه گفته شده مثلا فلان دانشگاهی چند پله سقوط داشته است، شاید در یک شاخص خاص این افت اتفاق افتاده است؛ بنابراین کسی که این گزارش را نوشته و نگفته که در کدام شاخص افت صورت گرفته نشان می دهد که حرفه ای و متخصص این حوزه نبوده است.

وی در مورد نحوه رتبه بندی کیو اس نیز توضیح داد: کیو اس، برخلاف لایدن رتبه بندی کلی دارد که در آن دانشگاه های ایران پیشرفت داشته اند. سال گذشته ۶ دانشگاه ایران در این فهرست بودند اما تعداد دانشگاه ها به هفت دانشگاه افزایش یافته است؛ بنابراین این گزارشی که درباره رتبه بندی دانشگاه ها نوشته شده تخصصی نوشته نشده است.

رسولی با تاکید بر اینکه دانشگاه های نام برده شده در این گزارش همگی پیشرفت داشته اند، افزود: با مقایسه گزارش های منتشرشده ایرانداک در مورد نظام های رتبه بندی سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ مشخص می شود که در فاصله این دو سال جایگاه دانشگاه های ایران در نظام های رتبه بندی پیشرفت قابل توجهی داشته است.

وی ادامه داد: در سایت اصلی نظام رتبه بندی «کیو اس» ویرایش سال ۲۰۲۴ نیز کاملا مشخص است که دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، امیرکبیر، شهید بهشتی، شیراز و علم و صنعت رشد داشته چندین پله ای داشته اند.

رسولی گفت: اگر به سایت کیو اس هم مراجعه شود، این موارد آمده است. در سایت دانشگاه تهران نیز این خبر با عنوان پیشرفت دانشگاه تهران در نظام های رتبه بندی منتشر شده که چهار نظام رتبه بندی را بررسی کرده است.