باران علم بر بحران کم‌آبی کرمان

به گزارش ایرنا، کارشناسان می گویند که وضعیت کم آبی کرمان از مرز فوق بحرانی گذر کرده و بیش از یک میلیارد متر مکعب از ۶ میلیارد متر مکعب آب استحصال شده این استان بیلان منفی است که در صورت ادامه این روند و مدیریت نشدن مصرف آب، احتمال خالی از سکنه شدن پهناورترین استان کشور وجود دارد.

از طرفی دولت نیز خطر کم آبی در مناطق کویری کشور را به خوبی درک کرده و با اجرای پروژه هایی همچون انتقال آب فراحوزه‌ای خلیج فارس و بازچرخانی آب در صنعت، سعی بر کمرنگ کردن اثرات این ابر بحران دارد، از سوی دیگر هدر رفت آب در استان کرمان به حدی رسیده که اجرای این پروژه ها به تنهایی راهکار حل بحران نخواهد بود.

مسئولان معتقدند که باید علاوه بر پای کار آمدن تمامی بخش های جامعه، راهکارهای علمی و دانش بنیان که مورد تاکید مقام معظم رهبری و دولت سیزدهم نیز قرار دارد، به صورت جهادی به کار گرفته شوند.

به همین منظور رویداد "مدیریت منابع آب و پساب های صنعتی" نخستین بار در استان کرمان به عنوان یکی از استان های در خطر خشکسالی شدید کشور برگزار شد تا با ارایه طرح های دانش بنیان و معرفی آنان بخشی از این ابر چالش دیار کریمان مهار شود.

در این رویداد طرح هایی از جمله کنتور هوشمند آب با قابلیت پیش پرداخت و ذخیره سازی اطلاعات مشترک، دستگاه گوگورد سوز برای کاهش ph آب آبیاری، کنترل نشتی اماکن مسکونی و مراکز صنعتی، سامانه هوشمند کنترل و بازچرخش تامین آب گرم، باغچه بارانی، پکیج هوشمند آب گرم با قابلیت ذخیره سازی و کنترل مصرف آب، کنتور کشاورزی هوشمند الکترو مغناطیسی و کارخانه محتوا ارایه شد که برخی از این طرح ها با همکاری سرمایه گذاران و دستگاه‌ها از جمله شرکت آب و فاضلاب کرمان ظرفیت اجرایی یافتند تا مرحمی باشند بر درد سال‌های دور تشنگی‌های کرمان.

اهداف برگزاری رویداد مدیریت منابع آب

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان کرمان روز پنجشنبه در این نشست گفت: ما در شهرک ها و نواحی صنعتی کسری آب داریم، ضمن آنکه تصفیه خانه های در حال کار نیز با بی دقتی پسماندهای غیرمتعارف صنعتی را وارد آب می کند و EC آب را بالا می برد و قابلیت استفاده از آن را از بین می‌برد.

حسین میجانی افزود: این اتفاق بعضی اوقات در شهرک های بزرگ صنعتی نیز می افتد که علاوه بر ایجاد هزینه و ضرورت پیگیری‌های بعدی، مخاطره زیست محیطی ایجاد می کند لذا برنامه رفع این مشکل را از طریق استارتاپ‌ها پیگیری کردیم.

وی با بیان اینکه به همین منظور همایشی با همکاری شرکت هیوا ترتیب داده شد ابراز داشت: طرح ها و ایده‌های برتر این حوزه را شناسایی و طرح های برتر را به سمت سرمایه گذاران هدایت دهیم.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان کرمان تصریح کرد: برنامه داریم چند طرح برتر در استان دیده شود و هدف دیگر این همایش فرهنگ سازی برای جلوگیری از هدر رفت آب بوده است.

وی ادامه‌ داد: ۴۰ طرح به این رویداد ارسال شد که ۲۰ مورد ارزیابی و هشت مورد به داوری امروز رسید و سه طرح به عنوان برتر شناخته شد که امکان سرمایه گذاری برای آنها فراهم می شود.

مسئولان نیز در این رویداد ریشه های بحران کم آبی و راهکارهای مدیریت منابع آب را بررسی کردند.

کم آبی از مرز فوق بحرانی گذر کرد/ هدر رفت آب جای دیگری است

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان بیان کرد: کم آبی استان کرمان از مرز فوق بحرانی گذر کرده و حدود ۹۴ درصد از ۶ میلیارد مترمکعب آب مصرفی این استان در حوزه کشاورزی است.

سید مهدی طبیب زاده با اشاره به بازیافت آب حوزه صنعت گفت: این حوزه فقط ۲ درصد آب کشور را مصرف می کند و هرقدر بر این حوزه متمرکز شویم، هدر رفت آب جای دیگری است.

وی افزود: با وجود تمامی تهدیدات و صحبت ها و اینکه گفته می شود آب از مرز فوق بحرانی گذشته، جنگ آب اتفاق می افتاد و بحران و تنش کم آبی داریم که به نظر می رسد اراده جدی برای مدیریت مصرف آب وجود ندارد.

سالانه یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب مترمکعب صرف حفظ زمین های بی‌ارزش کرمان می‌شود

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان گفت: ۱۱۰ هزار هکتار باغات پسته در رفسنجان داریم که چهار تن در هکتار محصول از آنها برداشت می شود و براحتی می توان با کشت اصولی، با همان مصرف آب راندمان را تا پنج برابر ارتقا داد.

طبیب زاده ادامه داد: کشاورز بر اساس قانون نمی تواند این کار را انجام دهد زیرا قانون توزیع عادلانه آب اجازه استفاده بهینه از مصرف آب را نمی دهد.

وی عنوان کرد: سال ۶۷ می خواستند زمین‌های بایر را زیر کشت ببرند و مجمع تشخیص مصلحت نظام مصوباتی ایجاد کرد که مالکیت زمین بدون کشت طی ۲ سال به دولت بر می گردد.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان گفت: این قانونی به معضلی برای استفاده بهینه آب تبدیل شده و کشاورز را برای حفظ مالکیت خود، مجبور به مصرف آب می‌کند.

وی عنوان کرد: خط انتقال آب از خلیج فارس توانایی انتقال ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب را با هزینه ۲۵ هزار میلیارد تومان میسر کرده و خط دوم انتقال نیز ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار می خواهد.

طبیب زاده خاطرنشان کرد: انتقال فراحوزه‌ای با هزینه‌ گزاف در صورتی مراحل اجرایی را می‌گذراند که ۲۰ تا ۳۰ درصد یعنی حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب مصرف آب ما صرف حفظ مالکیت زمین های بی ارزش می شود.

وی افزود: یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب برابر با ۱۲ خط آب ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی است و ما به راحتی می‌توانیم با اصلاح قانون، مصرف آب و بهره وری را ارتقا دهیم.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان گفت: این موضوع را به پنج وزیر نیرو اعلام کردیم اما این کار زیان بار برای کشور را همچنان انجام می دهیم.

وی با اشاره به تأسیس اندیشکده آب با حضور کارشناسان زبده در استان کرمان تصریح کرد: ماده واحده مجمع تشخیص مصلحت نظام به دلایل متعدد شرعی و غیر شرعی صحیح نیست.

یارانه به تولیدات کشاورزی اختصاص یابد، نه مصرف آب

طبیب زاده همچنین گفت: یارانه به حوزه انرژی بخش کشاورزی پرداخت می شود تا کشاورزان آب را از اعماق ۳۰۰ متری بیرون بیاورند و مصرف کنند در صورتی که این یارانه را می توانید به تولید بدهید تا مصرف آب کمتر شود.

وی ابراز داشت: چند حکم کلیدی باید برای رفع تنش کم آبی اتفاق بیفتد و در این زمینه کارهای بزرگی به صورت مبتکرانه انجام شده اما برای کسب نتیجه بهتر باید بیشتر در حوزه کشاورزی متمرکز شویم.

بیش از یک میلیارد مترمکعب بیلان منفی آب کرمان است

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هم در این نشست با اشاره به جنس و جریان حرکت نظام اجرایی کشور با توجه به افزایش ظرفیت مراکز علمی رشد علم و فناوری گفت: باید از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان استفاده کنیم.

محمدرضا پورابراهیمی افزود: دانش و فناوری بزرگترین ظرفیت خلق ثروت در اقتصاد دنیا محسوب می شوند که سرمایه گذاری در آن به افزایش توانمندی کشور کمک می کند.

وی یادآور شد: دانش امروز در دنیا محل تجارت است و می گویند علم خود ثروت است و دانش حرف نخست را می زند لذا هر کشوری به دانش و فناوری و تخصص دست یابد موفق است و رقابت در این حوزه است.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی گفت: حدود ۹۰ درصد از ظرفیت منابع آب کشور در حوزه کشاورزی هزینه می شود و شدت مصرف این بخش در استان کرمان بیشتر است و حدود ۹۴ درصد از کل منابع استحصالی ۶ میلیارد مترمکعبی این استان در حوزه کشاورزی هزینه می شود.

وی یادآور شد: این آمار در شرایطی است که میزان بازگشت آب به چرخه استان کرمان کمتر از پنج میلیارد مترمکعب است و سالانه بیش از یک میلیارد بیلان منفی آب داریم و استمرار این روند علاوه بر کم آبی به تدریج باعث فرونشست گسترده زمین خواهد شد.

پورابراهیمی افزود: در برخی جاها استخراج آب به واسطه ای سی (میزان هدایت الکتریکی آب) کار را به جایی رسانده که حتی استفاده از آن برای کشاورزی منتفی است و این وضعیت بحران و استمرار آن برای آیندگان چالش جدی ایجاد خواهد کرد.

اقدامات مدیریت مصرف آب در حوزه کشاورزی متمرکز شود

وی تصریح کرد: اقدامات مدیریت مصرف آب عمدتا در راستای مصارف بخش صنعت است که این بخش طی سال های اخیر توسعه خوبی پیدا کرده و کارهای خوبی در این حوزه ایجاد شده است.

نماینده مردم کرمان و راور در خانه ملت گفت: آب شرب حدود چهار و صنعت کمتر از سه درصد مصرف استان کرمان را به خود اختصاص داده که در مجموع حدود هفت درصد می‌شود اما همه تمرکز ما باید در بخش کشاورزی باشد و برای آن فکر کنیم.

وی ادامه داد: اگر به میزان ۱۰ درصد مدیریت مصرف آب را در کشاورزی داشته باشیم، پنج برابر انتقال آب خلیج فارس می توانیم اثربخشی داشته باشیم.

پورابراهیمی بیان کرد: آب شرب وابسته به امنیت، جمعیت و سکونت است و اگر مردم آب نداشته باشند کوچ می کنند و آب حوزه صنعت نیز به علت کم بودن توجیه دارد.

وی یادآور شد: بهای تمام شده هر مترمکعب آب خلیج فارس بالای یک دلار است که استفاده از آن برای کشاورزی مقرون به صرفه نیست.

ضرورت ایجاد بازار محلی آب در برنامه هفتم توسعه

این نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: شنبه نخستین نشست برنامه هفتم توسعه در مجلس برگزار می شود و موضوع اقتصاد آب را باید در این برنامه پنج ساله بگنجانیم، منابع آب را احیا کنیم و قدر آب را بدانیم.

وی تاکید کرد: باید در نظر گرفت که کل مجموع تولیدات حوزه کشاورزی برابر با مصرف ۹۳ تا ۹۴ درصد آب استان چقدر سهم در اقتصاد دارد و سهم صنعت چقدر است.

پورابراهیمی با اشاره به لزوم توجه به امنیت غذایی، خودکفایی و تجدید نظر در مدیریت مصرف آب حوزه کشاورزی گفت: بیش از ۸۰ درصد زمین های کشاورزی در استان کرمان آبیاری غرقابی دارند و براساس آمار یک سوم از آبیاری غرقابی، پرت (هدر رفت) مطلق است.

وی ابراز داشت: تنها راه برون از وضعیت فعلی ایجاد بازار محلی آب در کشور است که اگر راه اندازی شود، صرفه اقتصادی در تخصیص بهینه منابع شکل می گیرد و آب سودآورترین فعالیت ها تعلق می گیرد.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: این بازار معادله استفاده از منابع آبی را تغییر می دهد و تلاش می کنیم امسال احکامی در این حوزه داشته باشیم. روند گرمای زمین نگران کننده است اما مسیر حرکت دنیا همین است و تلاش می کنیم اقتصاد آب را به عنوان اولیت اصلی در برنامه هفتم قرار دهیم.

وی عنوان کرد: قانون آبیاری زمین بایر، جابجایی منابع آب و بازار آب را در مجلس شورای اسلامی دنبال می کنیم و تلاش داریم که این احکام مدیریت آب را در سند برنامه هفتم توسعه پنج ساله قرار دهیم. همچنین پیشنهادات اجرایی اندیشکده آب را از طریق کمیسیون اقتصادی مجلس در برنامه هفتم توسعه قرار خواهیم داد.

کشور را با ادبیات سیاسی نمی توان اداره کرد

پورابراهیمی با بیان اینکه کشور را با ادبیات سیاسی نمی توان اداره کرد گفت: کشور را باید با دانش، تخصص و نخبه پروری اداره کنیم و خوشبختانه اجماع ملی نیز بر این حوزه است و مقام معظم رهبری نیز به دانش و علم بها می دهند.

مزایای هزینه آب در صنعت نسبت به کشاورزی

معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران هم گفت: شهرک و ناحیه های صنعتی کشور براساس پروانه بهره برداری، برای یک میلیون و ۵۹ هزار نفر فرصت‌های شغلی ایجاد کرده‌اند و بر این اساس با مصرف هر مترمکعب آب حدود ۶۲ فرصت جدید شغلی در کشور ایجاد می‌کنیم.

فتحعلی محمدزاده افزود: ۸۵۸ ناحیه و شهرک صنعتی فعال و در حال بهره برداری در کشور وجود دارد که این بخش‌ها روزانه ۱۶ هزار و ۵۰۰ مترمکعب آب مصرف می‌کنند.

وی اظهار داشت: این آمار در استان کرمان به ازای هر مترمکعب در شهرک های صنعتی ۵۸ شغل است و در واقع مصرف آب در حوزه صنعت ارزش افزوده بالایی برای کشور دارد.

معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران با بیان اینکه حدود ۹۰ میلیارد مترمکعب آب مصرف سالانه در کشور مصرف می شود گفت: حدود ۲ درصد این میزان مربوط به بخش صنعت است اما حتما باید آب را بازچرخانی کنیم.

وی تاکید کرد: اگر ۱۰ درصد منابع آبی را صرفه جویی کنیم و به صنعت اختصاص دهیم اشتغال و ارزش افزوده بالایی برای کشور به همراه خواهد داشت.

محمدزاده یادآور شد: شهرکهای صنعتی راهکارهای تامین آب خود را از روش های مختلفی از جمله افزایش بهره وری، استفاده از پساب صنعت و بازچرخوانی پساب شهری استفاده می کند.

وی با تاکید بر اینکه اکنون پساب برخی شهرهای کشور در حوزه صنعت استفاده می شود عنوان کرد: روزانه ۶۰ هزار مترمکعب آب را برای شهرک های صنعتی کشور بازچرخانی می کنیم و در واقع از آب استفاده بهینه می شود.

ایجاد بازار مبادله آب در شهرک های صنعتی برای مدیریت مصرف

معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران گفت: بازار مبادله آب در دشت های پایدار یکی از اولویت های این سازمان است که باید این برنامه را با راهکارهای تامین آب ادامه دهیم.

وی ادامه داد: کشاورز ما باید بداند که اگر با استفاده از فناوری ۱۰ درصد آب مصرفی خود را صرفه جویی کند می تواند آن را در بازار دیگری عرضه کند.

سیاست دولت در استفاده از پساب را بسترسازی کردیم

محمدزاده افزود: دولت به بخش صنعت تکلیف کرده که به سمت جایگزینی پساب پیش برویم که این فرایند را بسترسازی کردیم و از آن استقبال می کنیم اما در خیلی از شهرها فاصله پساب شهری تا مراکز صنعتی زیاد است و استفاده از آن توجیه اقتصادی ندارد.

وی ابراز داشت: کمیته بهره وری آب را در شرکت شهرکهای صنعتی استان‌ها ایجاد کردیم و درخواست‌های انشعاب آب نیز در این کمیته بررسی می شود.

معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران گفت: در این زمینه صنعتگران داخل شهرکهای صنعتی ملزم به نصب کنتور هوشمند شده اند و برخی چاه های آب شهرکهای صنعتی به شوری رسیده که برای بهره برداری از آنها باید از دانش شیرین سازی آب استفاده کنیم.

وی ادامه داد: باید ضمن برنامه‌ریزی هدفمند در برنامه هفتم توسعه استفاده ۶۰ هزار مترمکعبی پساب را حداقل به ۱۰۰ هزار مترمکعب برسانیم تا وابستگی به منابع زیرزمینی کاهش یابد.

محمدزاده بیان کرد: در حوزه انتقال پساب شهری و بازچرخانی آب نیاز به تجهیزات الکترونیکی داریم و شهرکهای صنعتی آماده است که از این ظرفیت استفاده کند و حتی این شرط را در مناقصه ها بگذاریم.

وی افزود: نشتی آب در شهرکهای صنعتی وجود دارد لذا باید ضمن استفاده بهینه، از هدررفت آب نیز جلوگیری کنیم همچنین برای استقرار دانش بنیان‌ها در درون شهرکهای صنعتی آمادگی داریم و مشوق خوبی نیز برای این حوزه در نظر گرفتیم ضمن آنکه واحدهای صنعتی به نصب کنتور هوشمند الزام شدند.

همچنین در این نشست ارایه دهندگان سه طرح برتر مدیریت و مصرف آب تجلیل شدند و اداره‌ کل آبفا کرمان نیز با یکی از این طرح ها به تفاهم رسید.