شفافیت وعده داده شده با تالار مولدسازی محقق می‌شود

به گزارش ایرنا از وزارت اقتصاد، «حسین قربانزاده» با حضور در برنامه تلویزیونی با موضوع نگاهی به تالار مولدسازی دارایی‌های دولت اظهار داشت: از زمانی که آیین‌نامه اجرایی اصلاحی به تصویب هیأت عالی مولدسازی و شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا رسید، این دغدغه وجود داشت و وزیر اقتصاد این وعده را دادند که شفافیت بی‌رحمانه‌ای خواهیم داشت به نحوی که هر دارایی که در موضوع مولدسازی می‌آید و مازاد بودن آن تصویب می‌شود، تمام مسیر را شفاف، پیش روی مردم و به صورت سیستمی و هوشمند در اختیار صاحبنظران و کارشناسان و عموم مردم قرار می‌دهیم که همین اتفاق نیز افتاد.

وی ادامه داد: با آن وعده‌ای که داده شده بود، ابتدا یک پایگاه اطلاع‌رسانی تحت عنوان سامانه مدد در ۲۲ بهمن سال گذشته افتتاح شد که مستندات مولدسازی، نظرات کارشناسان، جلسات هیأت و اخبار و گزارش‌های این حوزه همراه با امکان گزارش مردمی، پیشنهاد سرمایه‌گذاری و ...را شامل می‌شد ولی اتفاقی که در رونمایی تالار مولدسازی افتاد، صرفاً به املاک و پروژه‌ها در خصوص مولدسازی و فرایندها اشاره دارد.

قربانزاده اضافه کرد: تمام آنچه که دارایی دولت است و شناسایی می‌شود، در هر فرایندی که باشد قابلیت رهگیری در این تالار را دارد، یعنی از مرحله شناسایی که به تصویب هیأت عالی مولدسازی می‌رسد، مازاد بودن آن، در مراحل بعدی یعنی ارزش‌افزایی به معنی تغییر کاربری و افزایش تراکمی که در سطح سرانه‌های طرح تفصیلی وجود داشته باشد و نه فراتر از آن، تا حفظ این سرانه‌ها و صیانت از حقوق عامه و بارگذاری می‌شود که دیگر دولت ملک خودش را خام نفروشد.

وی تشریح کرد: مرحله بعد ارزش‌یابی یا قیمت‌گذاری است که مرجع کارشناسی انجام می‌دهد و دوباره به هیأت آمده و روش مولدسازی آن و قیمت به تصویب می‌رسد و در این تالار عرضه می‌شود.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی گفت: این تالار متصل به سایت بورس کالا است که وزیر اقتصاد هم اشاره داشت و از طریق این اتصال در بورس کالا افراد سفارش می‌دهند و بعد از این رقابت معلوم می‌شود که چه کسی برنده رقابت است و کل روند از ابتدای شناسایی دارایی تا زمانی که عرضه می‌شود به صورت شفاف و رقابتی قابل مشاهده و پیگیری است.

وی بیان کرد: همه روش‌های مولدسازی به همین ترتیب عرضه می‌شود که بخشی از آن مزایده به صورت فروش مستقیم و بخشی هم روش‌های دیگری مانند مشارکت و سرمایه‌گذاری و اوراق بهادارسازی است که به نظر می‌رسد در مورد دارایی‌های بزرگ نیاز اصلی به راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شیوه‌های جدید تأمین مالی داریم که عموم مردم بتوانند حداقل سرمایه‌ای که با آن یک دارایی ثابت را نمی‌شود خرید؛ ولی می‌شود بخشی از یک دارایی ثابت را شریک شد، در این زمینه از آن استفاده کنند.

قربانزاده متذکر شد: تهاتر یکی از مهم‌ترین روش‌های مولدسازی است که در این تالار تحت عنوان تهاتر رقابتی و بسته رونق به آن اشاره شده است.

دولت اکنون در هیات وزیران چنین کاری را انجام می‌دهد و اموال بین دستگاه‌ها را معاوضه می‌کند یعنی اگر دستگاه‌ها نیاز داشته باشند، ملکی را از یک دستگاه گرفته و به یک دستگاه دیگر می‌دهد. این اکنون روال داخل دولت است، فرایند مولدسازی تقاطع واگذاری به بخش غیردولتی است، یعنی آنچه که دولت می‌تواند با پیمانکار تهاتر کند، با افرادی که از دولت برای ساخت یک مجموعه یا پروژه طلب دارند یا اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای یک حوزه مشارکت کنند؛ به طور مثال همین ملک سپه‌شهر که دو سه هکتار کنار بزرگراه شهید زین‌الدین است و بانک سپه با خوداظهاری آن را در مسیر مولدسازی آورده است، پیش‌بینی می‌شود بین ۷ تا ۸ هزار واحد مسکونی در آنجا ساخته شود.

وی افزود: زمینی که ۴۰ سال است در آنجا رها بوده است و کاملاً هم بر اساس استاندارد شهرسازی و رعایت همه سرانه‌ها اتفاق می‌افتد؛ ولی از مسیری که به صورت خیلی ویژه کار پیگیری می‌شود تا به نتیجه برسد.

وی ادامه داد: این کار در کمیسیون ماده ۵۰ شهر تهران و استان‌ها معمولاً یکی دو سال طول می‌کشید ولی در این فرایند باید در حدود یک ماه انجام شود که تفاهمنامه آن با شهرداری تهران امضا شده است و این اتفاق مسیر استفاده بهینه و بازدهی بیشتر از دارایی‌های ثابت را سرعت می‌بخشد.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی اظهار کرد: در تالار مولدسازی مثل پلتفرم‌هایی که اکنون مردم جستجو می‌کنند و ملک عرضه و یا خرید می‌کنند در مشتری‌مداری و متقاضی بالقوه با همان شکل طراحی شده است یعنی می‌توان استان، شهرستان، نوع کاربری، نقشه، مساحت و ... را جستجو کرد که بر اساس اینها به محدوده‌ای که می‌خواهند دسترسی پیدا کنند، برسند.

قربانزاده ادامه داد: محدوده جغرافیایی هم در مورد هر ملک وجود دارد، ضمن اینکه عکس، جزئیات سند و پرونده‌های ویژه مانند فیلم از آن مجموعه وجود دارد .معاون وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه افزایش شفافیت بسیار به مولدسازی کمک خواهد کرد، گفت: دارایی‌هایی که تاکنون در بایگانی راکد و حبس بوده، احتکار شده بود و اساسا کسی در آن را باز نمی‌کرده است، کاملاً یا بدون استفاده یا رها یا راکد هستند در مسیر مولدسازی قرار می‌گیرند که ۳ هزار و ۳۵۷ دارایی از این نمونه شناسایی شده که فقط ملک یعنی زمین یا ساختمان هستند.

وی اضافه کرد: مازاد بودن هزار و ۳۸۷ دارایی از این ۳ هزار و ۳۵۷ دارایی را در هیات مولدسازی مصوبه شده که یا با خوداظهاری دستگاه بوده، یا ما به عنوان مجری ورود پیدا کرده‌ایم، دستگاه مخالفت کرده و هیات حرف ما را شنیده و تأیید کرده که این ملک مازاد است.وی همچنین گفت: این املاک از همه استان‌ها است اما از نظر ارزشی طبیعتاً مراکز استان‌ها به ویژه ۵-۶ مرکز استان و به خصوص تهران بیشتر از بقیه هستند.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی خاطرنشان کرد: از این ۳ هزار و ۳۵۷ دارایی ۵۷ دارایی ورود مجری بوده است یعنی اینکه ما ورود پیدا کرده‌ایم، حدود ۳ هزار و ۳۰۰ دارایی خوداظهاری بوده است ولی به لحاظ ارزش ما تخمینی از آن ۳ هزار و ۳۰۰ دارایی خوداظهاری نداریم به دلیل اینکه هنوز ارزش‌افزایی نشده است و قیمت‌گذاری انجام نشده است.

وی توضیح داد: ارزش‌افزایی یک اصطلاح کاملاً مشخص در شهرسازی است که درخواست تغییر کاربری و درخواست افزایش تراکم جزو مصادیق ارزش‌افزایی هستند. اکنون تفکیک هم جزو همین مصادیق است، بنابراین ارزش‌افزایی یعنی دارایی از یک ارزشی یا یک قیمتی تبدیل می کند به یک دارایی با قیمت و ارزش بیشتر.

قربانزاده یادآور شد: دولت اگر این کار را انجام ندهد، اصطلاحاً ما می‌گوییم که خام‌فروشی می‌کند یعنی یک ملکی را با یک حداقل کاربری فروخته و یک نفر آن را می‌خرد و آن کارها را انجام می‌دهد و سودش را خریدار می‌برد. در حالی که دولت باید خودش بیشترین ارزش افزوده را داشته باشد.

وی گفت: از ۳ هزار و ۳۵۷ دارایی، ۵۷ مورد ورود مجری بوده و از این ۵۷ ورود مجری، ۱۵ مورد مصوب شده که حدود ۶۷ هکتار و ارزش آن ۷۸ هزار میلیارد تومان است.

وی ادامه داد: ۵۷ ملکی که ورود مجری است، ۸۱۳ هکتار است و مهم‌ترین نکته‌ای که موضوع ورود مجری دارد این است که به سراغ مناطق با ارزش می‌رود، به دلیل اینکه آنجا بعضاً ملکی رها شده است که اگر می‌خواست وقت خودرا برای روستا و شهرستان بگذارد و تبعات اجتماعی داشته باشد آن هم با ارزش حداقلی در حالی که با یک دارایی و در شهر تهران مبلغ زیادی از لحاظ ارزش برای دولت زنده می‌کند.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی بیان کرد: ما یک سامانه سادا داریم؛ اما در تالار فقط اموال مازاد قرار دارد، یعنی املاکی که دولت می‌خواهد اینها را به روشی مولدسازی کند ولی در مورد سامانه سادا، یعنی سامانه اموال دستگاه‌های اجرایی، خود ساختمان وزارتخانه‌ها هم هست، نظامی و امنیتی، محرمانه و بسیاری از املاک دولتی آنجا ثبت و ضبط است و قاعدتاً آن دارایی‌ها در دسترس عموم قرار ندارد چراکه جزو دارایی‌های مازاد تلقی نمی‌شود، ولی بین آن دارایی‌ها، حتما دارایی‌های مازاد وجود دارد.

قربانزاده با بیان اینکه نمی توان برآوردی از ارزش کل دارایی های دولت داشت، توضیح داد: به دلیل اینکه اولا شناسایی کامل نیست و یک شماره راه اندازی روی سایت وجود دارد که روزانه این ۵ مرحله برای هر دارایی اضافه می شود، یعنی مثل یک رود جاری است که شناسایی و اضافه می شوند.

معاون وزیر اقتصاد گفت: ما اکنون ۴ ملک در مرحله عرضه داریم که حدود ۲ هزار میلیارد تومان قیمت‌ گذاری شدا و امروز در مرحله پذیرش و عرضه هستند ولی آن ۱۵ تا دارایی که مصوب شد در مرحله ارزش‌افرایی است و برای یک ماه آینده آماده می‌شود، حدود ۷۸ هزار میلیارد تومان ارزش دارد.

وی اضافه کرد: آنها بخشی از این ۳ هزار و ۳۵۷ دارایی هستند؛ البته بخش عمده‌ای از آن ۳ هزار و ۳۵۷ دارایی در مقیاس‌های کوچک هستند و مثل این ۱۵ دارایی نیستند، ولی طبعتا این حجم یعنی اینکه دارایی راکد و حبس‌شده دولت بیش از بودجه تملک دارایی سرمایه‌ای در طول یک سال است، پس یعنی فقط با همین دارایی‌های مازاد می‌شود کل بودجه تملک دارایی سرمایه‌ای یک سال دولت را محقق کرد.

وی افزود: همیشه ما می‌نالیم از اینکه تخصیص بودجه عمرانی کم است، چرا؟ به این دلیل که بودجه جاری نمی‌گذارد که به عمرانی برسد، یعنی نرخ استهلاک از نرخ تشکیل سرمایه ثابت پیشی می‌گیرد: این سرمایه ثابت مثل آزادراه، بیمارستان، زیرساخت، راه‌آهن و ... اینها باید با چه منابعی برایشان هزینه کرد؟ وقتی یک دستگاهی زمین مازاد دارد، یک پروژه زیرساختی هم دارد، طبیعتا زمین مازاد خودش باید برود.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی بیان کرد: در مراسم رونمایی از تالار مولدسازی کتابی با عنوان «ارزش زمین برای تأمین مالی زیرساخت‌های شهری» رونمایی شد که همکاران بنده در سازمان و دفتر برنامه‌ریزی و تحلیل واگذاری‌ها ترجمه کرده‌اند، در این کتاب کشورهای مختلف را نام می‌برد که زیرساختها را چگونه از طریق زمین تأمین کرده‌اند، از چین گرفته تا کشورهای دیگر؛ ما هم به همین ترتیب کار میکنیم و اکنون آزادراه شیراز-اصفهان که ۱۰ تا ۱۵ درصد آن مانده است، از همین طریق تأمین مالی می‌شود. وزارت راه و شهرسازی هم زمین دارد و مصوب شده است که این زمین بیاید تأمین مالی کند و آن پروژه را تکمیل کند.

قربانزاده خاطرنشان کرد: آزادراه شیراز اصفهان یکی از پروژه های ستاره‌دار است، ما ۳۱ پروژه ستاره‌دار یعنی در هر استان یک پروژه ستاره‌دار در همین تالار داریم یعنی اینکه منابع مولدسازی اگر به پروژه خاصی رسید و خود دستگاه معرفی نکرده باشد، باید صرف این پروژه ستاره‌دار شود، ضمن اینکه خود این پروژه هم یک دستگاه مرتبطی دارد که یا وزارت راه و شهرسازی، یا وارت جهاد کشاورزی و ... است و اموال مازاد آن دستگاه هم باید صرف تکمیل این پروژه شود.

وی عنوان کرد: دربودجه امسال ۱۰۶ هزار میلیارد تومان از طریق مولدسازی مصوب شده است. تاکنون زیرساخت آماده شده، چراکه تا الان که این مسیر ارزش‌افزایی و قیمت‌گذاری و شناسایی و شفافیت و رقابت و بورس کالا و هیأت و ... وجود نداشت. این ۹۰ روز گذشته زیرساخت فراهم شده و ما امیدواریم در این ۷ ماه پایان سال به این ترتیب عرضه‌هایی که می‌آید، عملاً آن بودجه‌ای که اشاره شد را محقق کند، البته مهم‌ترین راه آن تهاتر رقابتی است.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی در پاسخ به این پرسش که تهاتر رقابتی چگونه می‌تواند رقابت را افزایش دهد، گفت: به جای اینکه یک وزیر، معاون وزیر، رئیس سازمان و ... پشت در بسته بیاید و یک دارایی را با یک پیمانکار تهاتر کند، که درنهایت شائبه‌هایی به وجود بیاید.

وی افزود: در این تالار بسته رونق معرفی شده است، به طور مثال همین آزادراه شیراز-اصفهان که این آزادراه می‌شود «مصرف» و «مقصد» مولدسازی و در مرحله منبع و مبدأ مولدسازی دو تا ملک مثلا به ارزش ۲۰۰ یا ۵۰۰ میلیارد تومان به جای اینکه ابتدا تهاتر شود، روی تابلو قرار می‌گیرد، به پیمانکار هم یک کوپن می‌دهند که تو هم باعموم مردم رقابت کن؛ یا تو برنده می‌شوی یا یک فردی غیر از پیمانکار برنده می‌شود، اگر پیمانکار برنده شد، به میزانی که طلب حسابرسی شده، این تهاتر می‌شود، اگر عموم مردم در این رقابت با پیمانکار برنده شدند، منابع آن صرف پروژه نیمه‌تمام می‌شود، چون پیمانکار قاعدتا دنبال پولش بوده و دنبال تأمین مالی پروژه بوده است و وقتی پول مستقیم بیاید، تهاتر دیگر موضوع ثانوی می‌شود. بنابراین با این اتفاق هم شفافیت، هم رقابت، و هم راه‌اندازی این پروژه نیمه‌تمام عمرانی انجام می‌شود که تبصره ۱ ماده ۱۲ آیین‌نامه اجرایی اصلاحی مولدسازی در همین مورد است.

قربانزاده در پاسخ به این پرسش که آیا در تالار، مصارف هم مشخص است؟ توضیح داد: در تالار مشخص است که هر ملکی که فروخته شده، کجا هزینه شده است، همچنین بحث بسته‌های رونق هم وجود دارد، یعنی به جز پروژه‌های ستاره‌دار که در هر استان یکی وجود دارد، دستگاه‌هایی هم هستند که پروژه‌هایشان ستاره‌دار یعنی آن پروژه تک استان نیست، ولی مثلاً یک بیمارستان است، آن بیمارستان پروژه‌اش می‌شود و بسته رونق یعنی پروژه عادی نیز در همین تالار و روی سایت وجود دارد که در همان صفحه بسته‌های رونق است و همین الان در مورد بیمارستان پورسینای رشت است، برای کردستان، فارس و استان‌های دیگر نیز وجود دارد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا برای مشارکت مردم با توجه به قیمت‌های بالای دارایی‌ها فکری شده است؟ ادامه داد: در مقیاس‌های کوچک که امکان مشارکت مردم وجود دارد، همچنین اوراق بهادارسازی از طریق تأسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری یونیت منتشر می‌شود و یونیت‌هولدر آن مردم می‌شوند که با ۵ یا مثلا ۱۰ میلیون تومان و ... می‌توانند در خرید یک ملک ۵۰۰ یا هزار میلیارد تومانی و یا حتی چند هزار میلیارد تومانی مشارکت کنند و به این ترتیب پذیره‌نویسیی انجام می‌شود و عملاً عده کثیری از مردم مشارکت می‌کنند.

رئیس سازمان خصوصی‌سازی در خصوص مقاومت برخی دستگاه‌ها نسبت به مولدسازی اضافه کرد: در فرمایشات ۴ آذر ماه ۱۳۹۹ مقام معظم رهبری قاطعیت حکومتی اسلامی در شکستن مقاومت دستگاه‌های دولتی بود، یعنی شخص اول مملکت اشاره داشتند که برای حوزه مولدسازی باید این اتفاق بیافتد، خب این اتفاق در هیأت عالی افتاده است، چراکه هیات واقعا پشتیبانی و حمایت می‌کند و به همین دلیل جا دارد از حمایت‌های دکتر مخبر معاون اول رئیس جمهور، اعضای هیأت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیر کشور، وزیر راه و شهرسازی، نماینده رئیس مجلس شورای اسلامی، دادستان کشور و از همه مهم‌تر دکتر خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی تشکر کنم. این جمع حمایت ویژه‌ای در مورد موضع مجری داشتند و واقعاً آنجا در راستای حمایت از مولدسازی، اگر ملکی مازاد باشد، پشتیبانی می‌کنند.

قربانزاده افزود: البته یک بخشی از مقاومت دستگاه‌ها هم با انگیزه خود دستگاه برطرف می‌شود، یعنی اینکه دستگاه انگیزه دارد که پروژه‌اش تمام شود، قبلاً فقط فروخته می‌شد و معلوم نبود مبلغ حاصل از فروش در چه زمانی و کجا مصرف می‌شود اما اکنون دستگاه می‌داند که اگر می‌خواهد پروژه‌اش تکمیل شود، حتماً باید ملک بدهد تا این پروژه زودتر راه بیفتد.

وی متذکر شد: در اجرای قانون مولدسازی دارایی‌های دولت، صد درصد هرآنچه که به مرحله مولدسازی می‌رسد، در خود پروژه‌های عمرانی هزینه می‌شود، هم قانون بودجه در یکی از تبصره‌ها هزینه‌کرد آن را در بخش‌های دیگر به جز خود پروژه‌های عمرانی دستگاه صاحب ملک ممنوع کرده است و امسال هم در مولدسازی و تأکیدی که رئیس هیأت مولدسازی داشت، این هزینه‌کرد در بخش‌های دیگر ممنوع شده است.