هوشنگ عطاپور روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: بررسی نرخ رشد جمعیتی کنونی نشان میدهد باید از فرصت طلایی سیاستهای جوان سازی جمعیتی استفاده کرد.
وی اظهار کرد: سرمایه انسانی، محور توسعه است و جوانان و افراد در سن کار، منبع تولید ثروت در هر جامعه و کشوری هستند. عموما هر قدر سن افراد بالا میرود از توانایی فیزیکی و فکری انجام کار و خلاقیت هم کاسته میشود.
به گفته وی، بدیهی است جوانان با جسم و روان سالم و فعال میتوانند بار اصلی توسعه و پیشرفت ملی را در همه حوزههای سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی و اجتماعی بر دوش کشند.
وی ادامه داد: در برنامه ریزی جمعیتی مهمترین و بنیادی ترین هدف، حفظ پنجره جمعیتی و تعادل بخشی به نسبت جمعیت جوان به سالمند است یعنی حفظ پنجره جمعیتی برای استفاده از فرصتهای توسعه ای آن ضروری است.
عطاپور اضافه کرد: بخش جمعیت سازمان ملل متحد پنجره فرصت را به عنوان دورهای تعریف میکند که در آن نسبت جمعیت زیر ۱۵ سال به کمتر از ۳۰ درصد کلّ جمعیت میرسد و نسبت جمعیت ۶۵ ساله و بالاتر هنوز کمتر از ۱۵ درصد است.
وی یادآور شد: بدین ترتیب مشخص میشود که فرصتهای پیشرفت و توسعه در یک جامعه در درجه اول به مدیریت گذار جمعیتی و همگام شدن با این تغییرات برای مدیریت فرصتهای آینده است.
این فعال رسانهای به نتایج پژوهشها در باره پنجره جمعیتی ایران اشاره کرد و گفت: در مورد وضعیت پنجره جمعیتی در ایران باید گفت در سال ۱۳۸۵ حدود ۲۵ درصد کل جمعیت زیر ۱۵ سال و حدود ۷۰ درصد در سنین فعالیت و مابقی در گروه سنی سالخورده قرار داشتهاند هرم سنی جمعیت کشور در سال ۱۳۸۵ افزایش فوقالعاده جمعیت گروههای سنی ۱۹ - ۱۵و ۲۴ - ۲۰ سال (نسل متولدین دهه ۶۰) را نشان میدهد.
عطاپور افزود: افزایش جمعیت در دهه اول پس از انقلاب باعث شده در حال حاضر کشور با پدیده «تورم جوانی» روبهرو باشد، این پدیده زمانی به وجود میآید که قسمت قابل ملاحظهای از جمعیت یک کشور (۲۰ درصد کل جمعیت یا بیشتر) شامل جوانان و نوجوانان (گروه سنی ۲۴ - ۱۵ سال) شود که در زمان پیروی از الگوی باروری بالا متولد شده و سپس بر اثر کاهش میزان باروری، تعداد فرزندان تنزل یابد.
این پزشک عمومی تاکید کرد: در سال ۱۳۸۵ اندکی بیش از ۲۵ درصد از جمعیت کل کشور را گروههای سنی ۱۹ - ۱۵ و ۲۴ - ۲۰ سال تشکیل داده بودند که اقتصاددانان این وضعیت تورم جوانی را به عنوان «فرصت طلایی» برای رشد اقتصادی در نظر میگیرند.
به گفته او، افزایش جمعیت در سنین فعالیت در ایران موجب آغاز فاز پنجره جمعیتی شده و بر اساس برآوردهای ساختار سنی انتظار میرود که تا ۵۰ سال آینده این وضعیت ادامه داشته باشد.
عطاپور اظهار کرد: بررسی نرخ رشد جمعیتی کنونی نشان میدهد اگر سیاستهای جوان سازی جمعیتی طراحی و اجرا نشود کشور ما به سرعت از این فرصت طلایی وارد فاز سالمندی جمعیتی خواهد شد.
وی ادامه داد: همه صاحب نظران اقتصادی مهمترین عنصر رشد و توسعه را جمعیت جوان آموزش دیده و ماهر میدانند چون در همه بخشهای فن آوری و تحقیق و توسعه این جوانان هستند که در نهایت با ابداعات و اختراعات جدید کسب و کارهای نو را راه میاندازند و چرخهای گردش پول و سرمایه در جامعه را به حرکت وا میدارند.
این فعال رسانهای گفت: به اعتقاد صاحب نظران پنجره جمعیتی از طریق سه ساز و کار یعنی افزایش عرضه نیروی کار، پس انداز و سرمایه انسانی که بطور متقابل روی هم اثر دارند رشد و توسعه اقتصادی را تحت تأثیر قرار میدهد.
وی یادآور شد: در واقع پنجره جمعیتی به اشکال متفاوتی منجر به بروز فرصتها برای رشد تولید سرانه میشود از طریق تاثیر ساختار سنی روی تولید ناخالص داخلی کل، که به علت افزایش نسبتهای جمعیت در سنین کار بالا میرود یعنی تعداد تولیدکنندگان نسبت به تعداد مصرف کنندگان افزایش مییابد این وضعیت بطور طبیعی برای افزایش تولید سرانه مناسب است.
عطاپور تاکید کرد: در حوزه فرهنگی و اجتماعی هم نیروی جوان با تاسیس و راه اندازی سازمانهای مردم نهاد، تشکلهای اجتماعی، حضور در احزاب و گروههای سیاسی، تشکیل کانون و هیاتهای ورزشی سقف مشارکتهای سیاسی و اجتماعی را بالا میبرند و به نشاط سیاسی و اجتماعی و نیز تولید فکر و ایدههای هنری چون فیلم، سینما و تئاتر را توسعه میدهند.
وی ادامه داد: شکی نیست که جوان آرمانگراست و به دنبال کسب شهرت و قدرت است و همین انگیزه، موجب تولید ثروت معنوی و مادی در همه عرصهها خواهد بود.
نباید به دانش مدیریت جمعیت بی تفاوت بود
به گفته این پزشک عمومی، نباید به دانش مهم مدیریت جمعیت در کشور بی تفاوت بود و البته نباید هم دچار افراط و تفریط شد.
وی افزود: مهم آن است که براساس شاخصهای علمی در تلاش بود پنجره جمعیتی کشور را براساس میزان نیاز و منابع کشور گشوده داشت و با تدوین سیاستهای جمعیتی و تاسیس وزارت خانواده و جوانان موضوع مهم حفظ جوانی جمعیت را در حدود اختیارات یک وزارتخانه تخصصی اداره کرد و به قولی باید این راهبرد ملی، یک متولی مشخص در کشور داشته باشد تا هم سیاستهای جمعیتی را اجرا کند و هم از جوانان به معنای واقعی کلمه حمایت کند.
به گزارش ایرنا، جوانی جمعیت از جمله مسایل محوری و مهمی است که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده و بر عملی شدن آن تاکید داشته و دارند و چند سال پیش نیز سیاستهای کلی افزایش جمعیت را ابلاع کرده و بر تحقق آن بارها تاکید فرمودهاند.
نظر شما