تالاب خشکیده هامون زیر سُم شتران

به گزارش ایرنا، سال هاست که علاوه بر زخم های خشکسالی و عدم ورود حقابه به ایران از هیرمند به دلیل بد عهدی کشور همسایه و خشک شدن بستر تالاب هامون، شاهد معضلی دیگر در این تالاب بین المللی هستیم، وضعیتی که به جولان ریزگردها دامن می زند.

چرای دام یکی از مشکلات جدی این تالاب و عاملی برای از بین رفتن پوشش گیاهی و فرسایش بیشتر خاک در منطقه است، وضعیتی که انتظار می رود عزم همگانی با هدف حفظ محیط زیست تالاب و کاهش معضل ریزگردها برای پایان دادن به آن جزم شود.
اگر چه شتر حیوان مفید، پرکاربرد و پر خاصیت است و در زمانی نه چندان دور شنیدن صدای زنگوله کاروان های شتر نشان دهنده شور زندگی بود، اما اینک مشکلاتی را برای محیط زیست به وجود آورده به این علت که در چند سال اخیر هامون به خاطر کم آبی دچار خشکی شده و بخش زیادی از آب خود را از دست داده است.
خشک شدن تالاب هامون به معضلی برای دامداران منطقه تبدیل شده به طوری که برای نگهداری از گوسفندان و گاوهای خود با مشکل مواجه شده اند، برای این منظور ورود کاروان‌های شتر به بستر تالاب هامون ممنوع شده اما متاسفانه همچنان شاهد ورود تعداد زیادی شتر به تالاب هستیم و شتردارها بدون توجه به تذکر دامداران، شترهای خود را برای چرا به بستر هامون می برند.

چرای دام یکی از مشکلات جدی این تالاب و عاملی برای از بین رفتن پوشش گیاهی و فرسایش بیشتر خاک در منطقه است، وضعیتی که انتظار می رود عزم همگانی با هدف حفظ محیط زیست تالاب و کاهش معضل ریزگردها برای پایان دادن به آن جزم شوداین در حالیست که دامداران می گویند شترها به علت داشتن گردن بلند، همه سرشاخه های درختان گز را می خورند، درختانی که برای مقابله با گرد و غبار بستر تالاب کاشته شده‌اند، حتی ادرار این حیوان موجب می شود تا خاک زمین سفت شود و این مساله زایش را از خاک می گیرد، علاوه بر این قدم گذاشتن شتر بر بستر تالاب خشک و بی آب هامون موجب می‌شود تا خاک‌های خشک شده به هوا بلند شوند و معضل گرد و غبار را چند برابر کنند.

همه این مشکلات در صورتی بروز می کند که بر اساس قانون ورود شتر به بستر تالاب هامون ممنوع است و برای آن جریمه های سنگینی در نظر گرفته شده زیرا چرای شتر موجب از بین رفتن پوشش گیاهی تالاب شده و فرسایش خاک را چند برابر می کند.
با این وجود حال تالاب هامون خوب نیست و توان تحمل سُم شتران را ندارد.

دشت های ایران در سیستان و بلوچستان شاهد حضور جمعیت شترهای زیادی است به طوری که این استان به تنهایی نیمی از شتر کشور را در خود جای داده که سرمایه عظیمی است بر این اساس اقدامات زیادی برای صنعتی کردن پرورش شتر انجام شده است، بنا بر اعلام سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان؛ بیش‌ از ۶۴ هزار نفر شتر در راستای برنامه توسعه پرورش این دام در استان در چند سال اخیر پلاک کوبی شدند، البته گفته می شود که حدود ٧۵ هزار نفر شتر در استان سیستان و بلوچستان وجود دارد.

ممانعت از ورود گله ۱۰۰ نفری شتر به بستر تالاب هامون
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: در جریان گشت و کنترل به منظور شناسایی کانون‌های جدید گرد و غبار در بستر تالاب هامون، یک گله شتر ۱۰۰ نفری در حاشیه جاده چاه خرما و دشت غربی تالاب هامون مشاهده شد که بلافاصله توسط یگان حفاظت محیط زیست شهرستان زابل از ورود آن به بستر تالاب هامون ممانعت به عمل آمد.
محمدرضا علیمرادی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: یگان حفاظت محیط‌ زیست شهرستان زابل ضمن انجام وظایف ذاتی خود در سطح منطقه، برنامه فشرده حفاظت از تالاب هامون را در دستور کار خود دارد.
وی ادامه داد: چرای بی رویه در داخل تالاب هامون موجب نابودی پوشش گیاهی آن می شود و بروز پدیده گرد و غبار را با توجه به وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان تشدید می کند.

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان بیان کرد: با توجه به عدم دسترسی ساربانان شترها به رسانه های جمعی و فضای مجازی، چاره ای نیست تا قوانین و مقررات محیط زیست و ممنوعیت چرای دام نظیر شتر در پناهگاه حیات وحش هامون به صورت چهره به چهره برای آنان تبیین شود.

به گزارش ایرنا تالاب بین المللی هامون در زمان پرآبی یکی از تالاب های مهم دنیا و بزرگترین دریاچه آب شیرین در سراسر فلات ایران محسوب می شود که با مساحتی حدود ۵۷۰۰ کیلومتر مربع و دامنه عمق یک تا پنج متر در ناحیه کویری و بیابانی شرق کشور، در منطقه سیستان واقع شده است.

این تالاب از سه بخش به نام های هامون پوزک در شمال شرقی، هامون صابُری در شمال و هامون هیرمند در غرب و جنوب غربی سیستان شکل گرفته است.

بخش وسیعی از هامون پوزک و قسمت عمده هامون صابُری در خاک افغانستان و بقیه هامون ها در خاک ایران قرار دارد.

سطح هر یک از هامون ها بسته به میزان آب ورودی، فصول پر بارش، خشکسالی ها و ترسالی ها تفاوت داشته و تابعی از آب جریان یافته در رودخانه هیرمند، خروجی پشت سدها و رودخانه های فصلی دیگر است که در زمان پرآبی هر سه هامون به هم متصل شده و تالاب بزرگ بین المللی را تشکیل می دهند.

قطع کامل آب رودخانه هیرمند سبب خشکیدن تالاب بین المللی هامون شده و در ۲۰ سال گذشته بستر خشکیده این تالاب به محل تاخت و تاز برخی خودروها، چرای دام ها و برداشت شن از آن به دور از چشم ماموران و در نهایت به کانون ریزگردها تبدیل شده است.