ایجاد ذهنیت «من» و «دیگری» یا تولید اجتماعی مفهوم «غیریت» در جهت سیاست فرهنگی استعمارگرایانه خود از این ایدئولوژی نشأت می‌گیرد که فرهنگ، تنها همان است که غرب می‌گوید و هرآنچه در خارج از این از فضای نشانه‌ای قرار گیرد «ضد فرهنگ» یا «نافرهنگ» است و به عنوان آشوب، بی‌نظمی، شیطانی یا بدوی و وحشیگری مطرح می‌شود. این نوع رویکرد در معرفی شرق که بیشتر در بازنمایی اسلام و مسلمانان تجلی یافته امروزه گسترش پیدا کرده و حجاب زن مسلمان دال مرکزی این رویکرد است.
مسأله حجاب زنان مسلمان یکی از مهمترین چالش‌های مسلمانان با جوامع غربی است. در ۱۵ مارس ۲۰۰۶ ژاک شیراک رئیس جمهور وقت فرانسه قانونی را به تصویب رساند که در آن هرگونه علامت خاص دینی در مدارس عمومی ممنوع شود. این علامت شامل صلیب، حجاب اسلامی و کلاه‌های مخصوص است.
پروفسور ژوان والاچ اسکات درباره حجاب به عنوان یک مسئله چالشی در جهان غرب؛ این سوال را مطرح می‌کند که «چه چیزی درباره روسری و حجاب مهم است که آن را یک موضوع مورد مناقشه قرار می‌هد؟ آیا به این دلیل است که غیرقابل تحمل است؟» او عدم تحمل را نشانه این می‌داند که هویتی مغایر با «هویت غربی» را بازنمایی می‌کند. بنابراین یک امر «غیرقابل تحمل» است.
آلن، در مقاله‌ای تحت عنوان «تفاوت آشکار: حجاب در غرب» ابراز می‌کند: حجاب در قرن بیستم که به قرن ضد سیاست‌های اسلامی شناخته می‌شود، به نشانه تهدیدکننده‌ای تبدیل شده است. این تهدید فراتر از یک تهدید مربوط به تقسیم جامعه مسلمان و غیرمسلمان است؛ بلکه یک تهدید فرهنگی است که می‌تواند مفهوم مقاومت را در روحیه هر انسانی زنده کند.
اسکات، بحث در مورد حجاب اسلامی در غرب را گفتمانی سیاسی می‌داند. او معتقد است گفتمان حجاب اسلامی بهترین شیوه برای گفتمان سیاسی در زمینه‌های سیاسی و تاریخی آن است. بنابراین حجاب از نظر او یک گفتمان سیاسی است که این گفتمان ریشه‌های تاریخی و فرهنگی عمیقی داشته و نمی‌تواند به سادگی از میان مسلمانان رخت بربندد. اگر چنانچه این مسئله از نگاه زنان مسلمان در غرب بررسی شود، بیانگر دو بعد مهم سیاسی و فرهنگی – ارزشی است. یکی این که زنان مسلمان معتقد، مدعی هستند پوشیدن حجاب یک هویت دینی است و دیگر این که حجاب عفت است که توسط دین مورد تأکید است.
در نشریات غربی؛ شیوه‌های نرم‌افزارانه بازنمایی حجاب با تأکید بر «غیریت سازی» فرهنگی برای درگیر کردن ذهن جامعه و موضع‌گیری های بعدی به دیپلماسی رسانه‌ای این نشریات تبدیل شد. نشریه آلمانی «دی ولت» تحت عنوان «مسلمانان حتی برای کشور نمونه کانادا مشکلاتی ایجاد می‌کنند» در مصاحبه‌ای با سرپرست سازمان مهاجران این کشور؛ مسئله حجاب اسلامی در خیابان‌های کانادا را نوعی «مغایرت فرهنگی و هویتی» در نظر گرفته و با گفتن اینکه «در خیابان‌های این شهر هر روز تعداد بیشتری دختر محجبه دیده می‌شود» در تلاش بوده که این وضعیت را نوعی از تعارض فرهنگی و هویتی جلوه دهد و این وضعیت را برای کشور کانادا مشکل ساز بداند.
نشریه معروف «واشنگتن پست» تحت عنوان «آیا از اسلام بترسیم؟» ابراز می‌کند با وجود آنکه زنان مسلمان با حجاب در آمریکا بسیار اندک، «کمتر از یک درصد همه زنان مسلمان ساکن آمریکا» هستند؛ اما آنها یکی از توصیفات مسلّم بیماری اسلام هراسی‌اند. لذا می‌توان بعنوان یکی از محورهای گفتمان سازی در مورد اسلام هراسی با تأکید بر حجاب اسلامی یک جریان اجتماعی را در جهان جاری کرد.
رسانه‌های غربی موضوع پان اسلامیسم و گرایش مسلمانان به بروز هویت اسلامی خود در جوامع غربی را به ویژه در میان زنان مسلمان با پوشیدن حجاب اسلامی، به عنوان یک خطر جدی که می‌تواند به شکل یک جریان نرم افزارانه بنیان‌های لیبرالیسم را به خطر بیندازد، به شکل های مختلف مطرح می‌کنند. در همین رابطه با تأکید بر حجاب زنان به عنوان مهمترین نشانه سبک زندگی مبتنی بر هویت اسلامی، نشریه آمریکایی «ترامپت» با تیتر «اروپا: واکنش به پیشروی اسلام» نوشت «نشانه‌ها حکایت از آن دارد که پیشروی ستیزه جویانه «پان اسلامیسم» از هر سمت به درون مرزهای اروپا به حد اشباع رسیده است». این نشریه پیشروی پان اسلامیسم را خطری جدی برای هویت اروپایی دانسته که پوشش زنان و سبک زندگی اسلامی آنان در جامعه موجب سست کردن سنت فرهنگی اروپا خواهد شد.
غرب همواره بر حجاب اسلامی زن مسلمان به مثابه «هویت اسلامی» و به عنوان نشانه‌ای از «تفاوت فرهنگی» با جامعه غربی تأکید دارد و پوشش را خطری بسیار جدی و به عنوان چالشی برای گفتمان‌های حاکم خود نظیر لیبرالیسم و فمینیسم تلقی می‌کند. اخبار و گزارش‌های رسانه‌های غربی روش‌های گفتمانی جدیدی را از جمله در طرح مسئله «حجاب اسلامی» برای تقابل با «هویت اسلامی» در پیش گرفته‌اند؛ چرا که از نظر آنان «هویت اسلامی» در تقابل با «هویت غربی» است و نقطه مرکزی این هویت، حجاب زن مسلمان است و در صورت حذف این نقطه، هویت اسلامی باقی نخواهد ماند.
رهبر معظم انقلاب در این زمینه در ۲۶ دی سال ۶۸ در دیدار با جمعی از بانوان فرمود: با این نگاه متخاصم، به ویژه به نظام جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش کردند مسأله حجاب را مورد تهاجم تبلیغاتی قرار دهند تا شاید ما را از میدان خارج کنند. باوجود تبلیغات آنها، ایران اسلامی و زن مسلمان پایبندی خود را به مسأله حجاب و حیثیّت اسلامی زن مسلمان و آموزش اسلام در مورد زن، با قدرت و قاطعیّت و روح اعتقاد و اطمینان به خود حفظ کرد و امروز دنیای غرب است که تدریجاً به سمت حجاب اسلامی متمایل می‌شود.
نظر شما