پیامدهای افتتاح ناقص نیروگاه زباله‌سوز نوشهر/ از ورود شیرابه به دریا تا گلایه مردم

به گزارش خبرنگار ایرنا، این نیروگاه در ۲۷ آذر ماه سال ۱۳۹۹ با هدف فرآوری ۲۰۰ تن زباله تولیدی شهرستان های نوشهر، چالوس و کلاردشت و تولید حدود سه مگاوات برق در ساعت در زمینی به گستره حدود ۲ هکتار در منطقه "پلنگ چال " مکان قبلی دفن سنتی و غیر بهداشتی زباله نوشهر افتتاح شد.

این نیروگاه از سال ۱۳۹۰ به کارفرمایی شهرداری نوشهر و مشارکت بخش خصوصی در این شهرستان اجرایی شد قرار بود مدت ۲ سال به سرانجام برسد اما در این سال ها بنا به دلایلی این اتفاق نیفتاد و در نهایت در آن سال با حضور رییس جمهور وقت به شکل ویدئو کنفرانسی افتتاح شد.

طبق عقد قرارداد میان شهرداری نوشهر و سرمایه گذار بخش خصوصی باید مدت هفت سال با فروش برق آن بابت جبران هزینه کردها در آمد کسب کند.

البته نواقص فنی نیروگاه فقط به تصفیه خانه آن بر نمی گردد چرا که طولی نکشید براساس شنیده ها نیروگاه با ظرفیت حدود ۵۰ درصد حتی کمتر از آن فعالیت دارد و علت آن هم تجهیز نبودن به برخی امکانات سبب شده تا نتواند حدود سه مگاوات برق تولید کند و به همین خاطر برای بهره بردار آن صرفه اقتصادی ندارد، افت فشار آب و اختلال در روند فعالیت نیروگاه مشکل دیگری بود که با مرور زمان گلایه بهره بردار را به همراه داشت.

اقدام شتابزده در افتتاح

بروز این مشکلات یکی پس از دیگری گویای آن بود که مسوولان امر در دولت گذشته در رفتاری شتابزده اقدام به افتتاح این طرح کردند و امروز مشاهده می شود با سرریز شیرابه های به داخل دریای خزر، سلامت آبزیان و مردم این خطه غربی استان مازندران به مخاطره انداخته شده و بسیار نگران کننده است.

اگرچه مساله تولید برق نیروگاه و افت فشار آب آن با تدبیر و پیگیری های مسوولان جهادی برطرف شده اما امروز آنچه چالش برانگیز و نگرانی خیلی از مردم، حامیان محیط زیست منطقه را به همراه داشته سرریز شیرابه های حاصل از زبال های تلنبار شده بیش از چهار دهه گذشته در محوطه نیروگاه است که تاکنون فکری برای ساماندهی آن صورت نگرفته است.

درحالی که بهره بردار نیروگاه پس از چهار ماه از راه اندازی آن در گزارشی به ایرنا گفته بود تمام تلاش ها آن است بتوان مقدار قابل توجهی از این زباله های تلنبار شده مربوط به بیش از چهار دهه گذشته سوزانده شود البته پیش از این اقدام باید با بهره گیری از فکر و اندیشه کارشناسان متخصص طرحی اجرا کرد که بشود گازهای متان نهفته این حجم زباله انباشته شده مهار نمود.

حضور شبانه استاندار مازندران در نیروگاه زباله سوز نوشهر

این نیروگاه ظرفیت تصفیه مقدار ۴۰ متر مکعب شیرابه و تبدیل آن به آب کشاورزی را دارد و در آیین راه اندازی آن متولیان امر قول دادند که در آینده نزدیک با نصب حدود ۷۰ درصد تجهیزات و کانال کشی های انجام شده شیرابه زباله تلنبار شده را بتوان تصفیه کرد و پس از بازچرخانی از آب آن در بخش کشاورزی استفاده نمود که متاسفانه این وعده ها محقق نشد.

به عنوان نمونه شهردار نوشهر در دی ماه ۲ سال پیش به ایرنا گزارش داد : ساخت تصفیه خانه نیروگاه برای تصفیه شیرابه زباله ها مراحل نهایی را سپری می کند و به زودی به بهره برداری خواهد رسید و با تداوم این روند کار و نگرانی حامیان محیط زیست و مردم منطقه کار به جایی رسید تا استاندار شبانه از این مجموعه بازدید کند.

سید محمود حسینی پور استاندار مازندران در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ به دنبال بروز مشکلات نیروگاه یکی از پس از دیگری شبانه از این مجموعه بازدید کرد و دستور داد نشستی به همین منظور با حضور فرماندار، شهردار و بهره بردار در فرمانداری نوشهر برگزار و هرچه سریعتر باید مشکلات و نواقص این نیروگاه برطرف شود.

نماینده عالی دولت در این بازدید که ۱۵ بهمن ماه همان سال انجام گرفت پس از مشاهده سرریز و نشست شیرابه حاصل از تلنبار شدن زباله ها، دستور داده بود هرچه زودتر باید این مشکل زیست محیطی برطرف شود ضمن آنکه این نیروگاه باید با ظرفیت کامل فعالیت کند و این تاکید و توصیه بالاترین مقام ارشد استان نتیجه داد و مشکل و موانع تحویل زباله براساس ظرفیت یاد شده حل شد اما مساله ساماندهی زباله های اطراف نیروگاه و تصفیه خانه شیرابه همچنان حل نشده و به قوت خود باقی است.

سرریز شیرابه تهدید جدی برای آبزیان خزر

در این پیوند، رییس اداره حفاظت محیط زیست نوشهر گفت : چالش سرریز شیرابه ناشی از دپوی زباله های قدیمی در منطقه پلنک چال نوشهر مربوط به چهار دهه گذتشه بوده و برابر اسناد موجود چندین بار محیط زیست علیه نهاد متولی شکایت کرده منتهی کماکان این وضعیت ادامه دار است.

کامبیز محسن سلطانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در زمان بهره برداری نیروگاه هم یکی از دغدغه ها این بود هرچه زودتر ساماندهی زباله های تلنبار شده در محوطه نیروگاه تعیین تکلیف شود قول هایی داده شد به زودی انجام می گیرد تا اینکه پس از ۶ ماه اجرای طرح تصفیه خانه نیروگاه کلید خورد و روند اجرای آن در بازدیدهای صورت از دو سال گذشته تاکنون هر بار دچار وقفه می شد و مسوولان امر علت این وقفه را کمبود اعتبار گزارش می دادند.

این مسوول اظهار کرد : در روز های بارندگی و شرائط نامساعد جوی بوی تعفن و مشمئز کننده زبال های دپو شده در گوشه ای از محوطه نیروگاه بسیار آزار دهنده بوده و حتی نگرانی و گلایه خیلی از کارگران واحدهای تولیدی و عده ای از ساکنان پیرامون نیروگاه را به همراه داشته و چندین بار هم افزون بر نامه نگاری با محیط زیست بلکه مراجعه هم داشتند که هرچه زودتر برای رفع این چالش زیست محیطی اقدام شود.

رییس اداره حفاظت محیط زیست نوشهر ابراز امیدواری کرد : با بازدیدی که هفته گذشته به اتفاق معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران ازاین نیروگاه صورت گرفته به زودی این معضل زیست محیطی که تهدید جدی برای آبزیا دریای خزر و حتی سلامتی مردم پیرامون رودخانه ماشلک است برطرف شود.

بوی تعفن زباله های تلنبار شده اطراف نیروگاه

سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران گفت : روند فعالیت این نیروگاه با فرآوری زباله به درستی انجام می گیرد و در تولید برق و آلاینده های زیست محیطی هم مشکلی ندارد اما سرریز شیرابه حاصل از زبال های دپو شده مربوط به ۴۰ سال پیش به داخل رودخانه ماشلک و دریای خزر مساله ساز شده و باید هرچه زودتر جلوی این چالش زیست محیطی گرفته شود.

احمد توکلی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در بازدیدی که سه شنبه هفته پیش از روند فعالیت نیروگاه انجام گرفت متاسفانه زباله های تلنبار شده و بوی تعفن ناشی از آن بسیار آزار دهنده است و افزون بر چالش های زیست محیطی طبیعت آن منطقه را هم شکننده نموده است و زیبنده نیست پس از سال ها از بهره برداری نیروگاه کماکان شیرابه زباله به داخل دریای خزر هدایت شود.

وی اظهار کرد : براساس گزارش ها، از مقدار ۲۰۰ تن زباله ای که در روز در این نیروگاه فرآوری می شود شاید حدود ۴۰ مترمکعب شیرابه آن مربوط به نیروگاه و مقدار ۹۰ مترمکعب هم مربوط به زباله های فاسد شده اطراف نیروگاه است و در این بازدید تاکید و توصیه فراوانی برای به سرانجام رساندن طرح تصفیه خانه نیروگاه صورت گرفت.

اتمام حجت معاون عمرانی استاندار برای تکمیل تصفیه خانه تا پنجم مهرماه امسال

این مسوول استانی گفت : هم اینک کار ساخت تصفیه خانه حدود ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا یک ماه آینده ابنیه آن هم به اتمام می رسد و نصب تجهیزات آن نظیر هواساز و توربین ها هم یک ماه زمان می برد و با این وضعیت تصفیه خانه نیروگاه باید در پنجم مهر ماه امسال به بهره برداری برسد و اگر چنین نشد تعارفی با متولیان و مسوولان نیروگاه نداریم به طور حتم برابر ضوابط با آنان برخورد می شود و باید پاسخگوی این قضیه باشند.

توکلی افزود : با توجه به وعده ای که شهردار و فرماندار در این بازدید دادند این طرح در موعد مقرر به سرانجام برسد و موضوع خروج دود های آلوده ازدودکش های نیروگاه هم هیچ مشکلی ندارد چرا که هر روز سامانه جامع پایش محیط زیست استان و حتی کشور به صورت آنلاین پایش می کند

برابر آمار در مازندران روزانه مقدار سه هزار تن زباله و یکهزار و ۲۰۰ متر مکعب شیرابه تولید می شود و بسیار فاجعه بار است و بنا به گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، متوسط سرانه تولید زباله در کشور ۶۰۰ گرم است در حالی که این آمار در مازندران به یک کیلو گرم می رسد.

طبق اظهار نظر این مسوول، پراکندگی زباله و مراکز دفن آن در دل جنگل و روستاهای بکر منجر به پراکندگی زباله و نفوذ شیرابه شده به گونه ای که آثار آن به شدت اکوسیستم طبیعی ااستان را شکننده و به مخاطره انداخته است.

بنا به گفته کارشناسان و صاحب نظران، شیرابه حاصل از زباله های مختلف به دلیل آلودگی زیاد ناشی از ترکیبات و مواد سمی که در آن وجود دارد یا در واکنش با مواد دیگر موجود در طبیعت به وجود می آید، اثرات نامطلوب فراوانی بر سلامت انسان و محیط زیست می گذارد.

این کارشناسان معتقدند : نفوذ شیرابه ناشی از زباله ‌های دفن شده به طور غیر اصولی به آب‌ های زیرزمینی سبب آلودگی آب چشمه ها، چاه‌ ها و ذخایر آبی مجاور محل دفن زباله می‌شود. همچنین شیرابه‌ های ناشی از دفنگاه زباله‌ها از عوامل آلوده سازی تالاب ها، دریاچه ها و دریاها به شمار می‌روند که از طریق رودخانه های سطحی و زیرزمینی به این آب ها راه پیدا می کنند و این آلاینده های آلی و معدنی، فلزات سنگین و آلاینده های شیمایی خطرناک ممکن است در شیرابه محل های دفن وجود داشته باشند و آلاینده های ناشی از شیرابه با نفوذ به آب های سطحی در حقیقت می تواند سبب عدم کارایی این منابع، از بین رفتن جانواران آبزی، اختلال در کار اکوسیستم آبی و انتشار انواع بیماری ها شوند.

غرب مازندران با برخورداری از بیش از ۲۰ نقطه شهری و بیش از هزار نقطه روستایی به علت برخورداری از موقعیت های ممتازی مانند همسایگی با جنگل های هیرکانی، دریای خزر، جاذبه های گردشگری نظیر بوستان های جنگلی و منحصربفرد سی سنگان و پارک جنگلی نور، ظرفیت های بندر، گمرکات و فرودگاه از دیرباز تاکنون خاستگاه میلیون ها مسافر و گردشگر داخلی و خارجی بوده به گونه ای که هر ساله در نیمه نخست سال با ورود گردشگران و مسافران میزان تولید حجم زباله به ۲ برابر تا سه برابر افزایش می یابد.

نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، تنکابن، عباس آباد و رامسر با جمعیتی دست کم یک میلیون نفر جزو شهرستان های غربی مازندران محسوب می شود.