توصیه کارگردان سینما به یک بازیگر؛ برو سراغ تئاتر

شاهین پاکزاد که این روزها مشغول ایفای نقش در نمایش «جایی در میان خوک‌ها» به کارگردانی پدرام آزموده در تماشاخانه صحنه آبی است، در گفت وگو با خبرنگار ایرنا درباره گرایش بازیگران تئاتر برای دیده شدن در عرصه تصویر و این‌که بازیگران تئاتر چقدر توانسته‌اند در قاب تصویر موفق شوند؟ اظهار داشت: با نگاه به پیشکسوتان عرصه تصویر، مشخص می شود اساس کار این بازیگران تئاتر بود و من هم به آنها نگاه می‌کردم.

بازی در سینما سخت‌تر از تئاتر است

وی افزود: تمام قدیمی‌ها حتی کسانی که هم‌دوره ما هستند نیز اغلب از تئاتر وارد سینما شده و به موفقیت رسیدند اما از دید من، در مجموع بازی در سینما سخت‌تر از تئاتر است. در دو کار فیلم کوتاهی که بازی داشتم به این نتیجه رسیدم.

طبیعت تئاتر این‌گونه است که تداوم حس را دارد اما در سینما این‌گونه نیست و خیلی از عوامل دیگر به جز بازیگر، در ایفای نقش او موثر استپاکزاد گفت: تقلبی در تئاتر وجود دارد که به بازیگر خیلی کمک می‌کند و آن تداوم حس است؛ اگر چه صحنه عوض می‌شود و ممکن است وقفه‌ای بیفتد. در تصویر باید حس را حفظ کنی. طبیعت تئاتر این‌گونه است که تداوم حس را دارد اما در سینما این‌گونه نیست و خیلی از عوامل دیگر به جز بازیگر، در ایفای نقش او موثر است.

وی ادامه داد: در زمان بازی در تئاتر، ممکن است اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ای هم رخ دهد اما بداهه‌بازی‌های بازیگر، به او در جمع کردن بازی کمک می‌کند. اما در تصویر خیلی از عوامل از جمله عوامل محیطی خارج از لوکیشن دست بازیگر نیست و در نوع بازی او دخیل است.

این بازیگر تئاتر یادآوری کرد: دوره کوتاهی با محمدحسین لطیفی در زمینه تصویر کار کردم و به من توصیه کرد که به تئاتر برگردم. همچنین دوره‌ای را در کارنامه گذراندم و به من گفتند که اول سراغ تئاتر و بعد به سمت سینما بروم و این را در دو کار فیلم کوتاه تجربه کردم. چرا که بداهه‌گویی در تئاتر کمک می‌کند اما در تصویر لازم است خودم را با شریطی که ایجاد می‌شود وفق دهم.

پاول از خوک‌های درون خود فراری است

او همچنین درباره نقش پاول در این نمایش اظهار داشت: پاول از خوک‌های درون خودش فرار می‌کرد. در ظاهر از افرادی که فکر می‌کرد قرار است او را مواخذه کنند فرار می‌کرد اما درون‌مایه نمایش عملا این است که از خوک‌های درون خود و قید و بندهایی که در وجودش دارد فراری است.

پاکزاد گفت: از یک سو، پاول از فضای بیرون از خوک‌دانی نگرانی و ترس دارد و از یک طرف دیگر دلبسته فضای داخل شده است؛ چون فضای امنی برای او می‌سازد. پاول در بین این دوگانگی گیر کرده است. دلش می‌خواهد از محیط خارج شود اما دلبستگی داخلی نمی‌گذارد. مانند دو طنابی است که یکی او را به سمت آزادی و رهایی می‌کشد و دیگری او را به طرف قید وبندهای داخلی خوک‌دانی سوق می‌دهد.

به گفته این بازیگر، پاول در تقلای رها کردن خودش است اما تمایل به سمت بیرون دارد. چون هر چیزی که از بیرون می‌بیند مانند پروانه، همگی برای او تصویری از محیط بیرون و آزادی است و کشش دارد به این سمت برود که در نهایت موفق می‌شود.

پاکزاد درباره نمایشنامه هم گفت: بیشتر راهنمایی‌های کارگردان بوده اما تصور خودم هم این است که نمایشنامه خیلی سنگینی از نظر متنی است و می‌خواستیم به متن خارجی هم متعهد باشیم اما می‌شد نمایشنامه را به گونه‌ای دیگر هم اجرا کرد.

ترجیح ما این بود که روی مخاطب عام خیلی حساب باز می‌کردیم تا هر گونه که هست مخاطب را حفظ کنیم

او توضیح داد: مثلا می‌شد آن را خیلی سیاه، تنگ و بسته نشان داد که این، مخاطب را دلزده می‌کرد اما ترجیح ما این بود که روی مخاطب عام خیلی حساب باز می‌کردیم تا هر گونه که هست مخاطب را حفظ کنیم و با همین متن سنگین بتوانیم ۷۰ دقیقه مخاطب را پای نمایش نگه داریم.

او گفت: سعی کردیم چاشنیِ شیرینی هم به آن اضافه کنیم بدون این که آن را ایرانیزه کرده و به سمت کمدی کوچه ‌بازاری برویم. همین شیرینی‌ها باعث می‌شود مخاطب حفظ شود و نه تنها مخاطب خاص که مخاطب عام هم بتواند جذب شود.

یکی گفت می‌ترسم که تئاتر را ببینم

پاکزاد که دانش‌آموخته رشته مهندسی برق است و جایی در میان خوک‌ها نخستین تجربه نمایش صحنه‌ای اوست با اشاره به چهار سال آموزش بازیگری خود اظهار داشت: اغلب دوستانم که در حوزه مهندسی برق هستند وقتی کار را می‌بینند از آن بدشان نمی‌آید در حالی که آنها را به زور به تئاتر کشاندم و همگی با تئاتر قهر بودند و حتی یکی گفت می‌ترسم که تئاتر را ببینم و آن را نفهمم.

هیچ تئاتری نباید به سمت مخاطب خاص برود

وی افزود: نظر کارگردان هم بر این است که سمت راضی نگه داشتن مخاطب خاص نرویم بلکه دنبال جذب مخاطب عام هم باشیم. هیچ تئاتری نباید به سمت مخاطب خاص برود چرا که رزق و روزی تئاتر از جانب مخاطب عام است که فراهم می‌شود چرا که تمامی عوامل تئاتر مخاطب خاص آن هستند و کارها را می‌بینند. رزق و روزی تئاتر از جانب مخاطب عام است که فراهم می‌شود

پاکزاد تصریح کرد: ما دوست داریم که مردم عادی برای تماشای نمایش بیایند که هیچ سررشته‌ای از تئاتر ندارند. برای همین در نمایش هم سعی کردیم به این ایده نزدیک شویم که بتوانیم مخاطب عام را جذب کنیم.