به گزارش خبرنگار صنایع‌دستی ایرنا، هفته اول شهریورماه همزمان با هفته دولت شاخص زمانی مناسبی برای ارزیابی عملکرد و فعالیت دولت است، دولت سیزدهم به نیمه عمر خود رسیده است و اکنون دیگر می‌توان منصفانه‌تر اقدامات و دستاوردهای دستگاه‌های دولتی را سنجید، یکی از این حوزه‌ها هنرهای سنتی و صنایع دستی است، که از مهمترین بخش‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که همیشه منتقدانی دارد. بخشی که مریم جلالی دهکردی با عنوان معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی این وزراتخانه جوان، سکان هدایت آن را بر عهده دارد.
گردش مالی ۹هزار میلیارد تومانی صنایع‌دستی/ صادرات ۴۱۶ میلیون دلاری
ایران جزو سه کشور برتر جهان در حوزه صنایع‌دستی است، و در این دو سال (در دولت سیزدهم) حضور در بازارهای جهانی و حمایت از صنایع‌دستی و صنایع فرهنگی به عنوان یک فرصت مغتنم و ارزشمند بازتعریف شده است، طبق گزارش‌ها گردش مالی صنایع‌دستی ایران ۹ هزار میلیارد تومان در سال است و ارزش صادرات محصولات صنایع دستی ایران را در سال گذشته از مرز ۴۱۶ میلیون دلار عبور کرده است.
از طرفی بیش از ۷۰ تشکل صنفی صنایع‌دستی بالای ۱۰۰ نفر در کشور فعالیت هستند، درآمدی که خانواده بزرگ صنایع‌دستی با جمعیت ۲.۵ میلیون نفری و که حدود ۱.۵ میلیون نفر آن به صورت رسمی شناسایی و ثبت مشاغل شده اند. البته در دولت سیزدهم با فعالیت سامانه مشاغل و صدور مجوزها، ۵۲۰ هزار نفر به عنوان هنرمند صنایع‌دستی در این سامانه ثبت شده‌اند.
ایجاد ۱۸۱ هزار اشتغال در ۲ سال
صنایع‌دستی و هنرهای سنتی یکی از جذاب‌ترین راه‌ها برای شناخت جهان فرهنگی و هنرمندانه اقوام و ملت‌ها و آغازی برای رونق گردشگری است که ارتباط مستقیمی با درآمدزایی و رونق اقتصادی دارد. شناسایی و ثبت ۲۹۹ رشته صنایع‌دستی نشان از غنا و اصالت هنرهای سنتی و صنایع‌دستی ایران است، که در دو سال گذشته ۳۵ رشته در حال فراموشی صنایع دستی در سراسر کشور باززنده سازی شد، این در حالی است که با الکترونیکی شدن فرآیند صدور مجوزها (مشاغل خانگی) ۲۵۵ رشته اعلان‌محور شده‌اند، همچنین در دوسال گذشته با صدور مجوز فعالیت کارگاه‌های تولید، امکان ایجاد اشتغال برای ۱۸۱ هزار و ۱۵۰ نفر فراهم شد.
پرداخت ۷۴ میلیارد تومان تسهیلات کم‌بهره به هنرمندان
در یکسال اخیر ۹ میلیارد تومان تسهیلات بلاعوض و ۷۴ میلیارد تومان تسهیلات کم‌بهره در زمینه حمایت از صنایع دستی پرداخت شد. از سوی دیگر اگر چه در سال ۹۷ بیمه صنعتگران بعد از پنج سال توقف دوباره آغاز شد و در حوزه بیمه صندوق روستایی و عشایری ۴ هزار نفر بیمه شده اند اما همچنان ۱۷ هزار نفر در نوبت بیمه قرار دارند و بیمه این گروه از هنرمندان هنوز مسأله اصلی است، که با طبق دستور رئیس جمهوری، بیمه ۱۰ هزار هنرمند صنایع دستی در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است.
یکی دیگر از دستاوردهای مهم جلوگیری از حذف ماده ۱۴۲ قانون معافیت از بیمه و معافیت مالیات بر ارزش افزوده برای خانواده بزرگ صنایع‌دستی کشور بود. همچنین تعرفه برق و آب کارگاه‌ها از تجاری به صنعتی تبدیل شد.
ثبت جهانی کاشان و دزفول/ اعطای ۵۹۵ مهر اصالت ملی
در دو سال گذشته ۲۳ شهر و روستای صنایع‌دستی (۱۶ شهر و ۷ روستا) ثبت ملی شده‌اند، تا قبل از دولت سیزدهم جمعاً ۵۰ شهر و روستا ثبت ملی شده بود و اکنون ۷۳ شهر و روستای ملی ثبت شده است.
همچنین از سال گذشته پس از سه سال توقف به دلیل شیوع کرونا، پرونده ۴ شهر برای ثبت در شورای جهانی صنایع دستی تکمیل شد، بهمن و اسفند ماه سال گذشته ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی (WCC) به ایران آمدند و از چهار شهر دزفول، بوشهر، کاشان و رشت بازدید کردند( دزفول شهر جهانی کپوبافی، بوشهر شهرجهانی عبابافی، کاشان شهر منسوجات و رشت شهر جهانی صنایع‌دستی)؛ که پس از ارزیابی کارشناسان بین‌المللی، دو شهر کاشان (شهر جهانی منسوجات سنتی) و دزفول (شهر جهانی کپوبافی) ثبت شدند.
پیش از این ۱۱ شهر و ۳ روستا منتسب به صنایع‌دستی منحصر به خود، ثبت جهانی شده بودند که اکنون به ۱۶ شهر و روستا افزایش یافته‌اند، بر این اساس اکنون ۲۷ درصد ثبت شهرها و روستاهای جهانی در آن شورا متعلق ایران است و کشورمان را در میان کشورهای نام‌دار صنایع‌دستی این حوزه در جهان سرآمد کرده است
در دو سال گذشته از شورای جهانی صنایع دستی، ۳۸ مهر اصالت بین‌المللی به آثار ایرانی اعطا شده است، همچنین با تشکیل شورای داوری در ۹ منطقه کشوری، ۵۹۵ مهر اصالت ملی به محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی اعطا شده است.
احداث بازارچه های دائمی در دستور کار دولت / ایران بزرگترین بازارچه صنایع‌دستی جهان
تاکنون دو دوره جشنواره صنایع دستی فجر (سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ ) برگزار شده است، جشنواره هایی که هنرمندان صنایع دستی را از سراسر کشور دور هم جمع کرد تا فاخرترین آثارشان را به نمایش بگذارند، ۶ دوره از این جشنواره ملی و در رویکردی تازه هفتمین دوره آن در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ بین المللی برگزار شد.
علاوه بر این دو رویداد نمایشگاه‌های موقت صنایع‌دستی در سراسر کشور در طول سال در جای‌جای ایران برگزار می‌شود، نمایشگاه‌هایی که منجر شد آیت الله رئیسی رئیس‌جمهوری به وزارت کشور ابلاغ کند تا با همکاری وزارت میراث فرهنگی در مبادی ورودی شهرها، بازارچه‌های دائمی صنایع‌دستی ایجاد شود.
اما بازارچه‌های صنایع‌دستی در ایام نوروز حال و هوای دیگری دارند، به گونه‌ای که در ایام نوروز بیش از ۱۰۰۰ نمایشگاه و بازارچه صنایع‌دستی در سراسر کشور برگزار می‌شود. البته تا پیش از همه‌گیری کرونا، هر ساله در آستانه سال نو حدود ٨٠٠ بازارچه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در سراسر کشور برگزار می‌شد، که بیشترین تعداد و بزرگترین بازارچه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی جهان بود که در یک زمان محدود مانند نوروز در یک کشور برگزار می‌شود.
اکنون که تقریبا دو سال از فروکش کردن کرونا می‌گذرد، در نوروز ۱۴۰۲ به جز ۹۰۰ بازارچه‌ای که وزارتخانه برای نوروز برنامه‌ریزی و اجرا شد، استانداری‌ها، شهرداری‌ها و برخی سازمان‌های دولتی هم بازارچه صنایع‌دستی در ۱۵۳ پایگاه میراث‌فرهنگی ملی و ۲۶ پایگاه جهانی میراث‌فرهنگی دایر کردند، این یعنی بازارچه نوروزی صنایع‌دستی ایران در یک زمان و جغرافیای محدود همچنان بزرگترین بازار صنایع‌دستی جهان است.
نظر شما