به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، کتاب فلسفه فضای مجازی و دلالت های تربیتی آن در دوران معاصر، با هدف آشنایی با کلیت آموزش اینترنتی در عصر حاضر تألیف شده و با روشی ساده پیشینه این علم نوین را بررسی کرده است. کتاب در چهار فصل و سوال و پاسخ‌هایی تمام ابعاد موضوع را شامل می‌شود و مخاطبان آن عمدتا دانشجویان، دانش آموزان و بزرگسالان هستند.
در این کتاب به طور خلاصه می‌توان استنباط کرد فضای مجازی به عنوان یک جامعه بزرگ آنلاین، تأثیر زیادی بر رفتار و نگرش افراد دارد که دلالت‌های تربیتی آن می‌تواند ابعاد مختلفی را در برگیرد. در این فضا، کاربران می توانند با همدیگر در ارتباط باشند، نظرات خود را بیان کنند و اطلاعات را به اشتراک بگذارند و بر افکار یکدیگر تاثیرات مستقیم و غیرمستقیمی داشته باشند.
دستاوردهای بشر از صنعت و فناوری‌های نوین، علاوه بر منافع و رفاهی که برای او به ارمغان آورده است، همواره آسیب‌هایی را هم به همراه داشته استدر مقدمه کتاب آمده است: فضای مجازی علاوه بر بهبود برخی از از فرایندهای زندگی بشر مانند ترافیک حمل و نقل، هزینه‌ها، زمان و مکان، در همواری اصول ارتباطی هم نقش بسزایی ایفا کرده است، فناوری‌های بنیان سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی جوامع مدرن را تکوین داده و به لحاظ تاریخی در چند دهه اخیر به تاسیس جامعه شبکه از (اطلاعاتی، ارتباطاتی، مجازی، دیجیتالی، رسانه‌ای) منجر شده است.
ظهور این فناوری‌ها و بروز تحولات بنیانی در جوامع معاصر از طریفق این فناوری ها، به هدف سامان‌دهی زندگی مردمان و رفاه آنان منجر شده است، دستاوردهای بشر از صنعت و فناوری‌های نوین، علاوه بر منافع و رفاهی که برای او به ارمغان آورده است، همواره آسیب‌هایی را هم به همراه داشته است.
اگر چه بسیاری از ابداعات و نوآوری‌ها باانگیزه تامین رفاه و آسایش و تحکیم ارزش‌های انسانی در جهت نیل به کمال شکل گرفته است، اما در عین حال به دلیل برخی از استفاده‌های نادرست از ابزارهای جدید، این اختراعات گاه جسم و جان و اخلاق و روان انسان‌ها را مورد آسیب قرار داده و گاه فرهنگ، اعتقادات و رفاه اجتماعی را دگرگون کرده است.
مواجهه امروزی با فضای مجازی، چالش‌هایی را در جامعه ایجاد کرده که حاصل توسعه سریع اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و پایین بودن سواد رسانه‌ای جامعه استاکنون که فضای مجازی با گستردگی و ویژگی‌های منحصر به فرد، تمام شئون فردی و اجتماعی زندگی انسان‌ها را تحت تاثیر قرار داده است و فرصت‌های بی‌نظیر و تهدیدهای نرم و مقرراتی را به همراه آورده است، شناخت درست مواجهه منطقی و آگاهی بخشی عمومی از مهمترین وظایف همگان خصوصا مبلغان دین و ناشران شریعت و فعالان فرهنگ شیعی است.
مواجهه امروزی با فضای مجازی، چالش‌هایی را در جامعه ایجاد کرده که حاصل توسعه سریع اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و پایین بودن سواد رسانه‌ای جامعه است. از دید تربیتی می‌توان اشاره کرد در اسلام بر کیفیت ارتباطات و تفکر به شدن تاکید شده است.
هدف در جامعه اسلامی سعادت حقیقی عقلانی است، به این معنا که فرد راه میانه‌روی و تعادل را پیش بگیرد، همچنین فضای مجازی با پرداختن به رویکردهای متفاوت از جمله هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی فضای مجازی و فلسفه آن در روشن شدن مبنای پارادایمی فهم و طراحی فضای مجازی و تدوین نقشه راه رسیدن به فضای مجازی مطلوب که «پارادایم دو فضایی شدن‌هاست»، پرداخته است و به نوعی به صورت پیوسته و یکپارچه می تواند فضای واقعی و مجازی را طراحی کند.
معرفت و معرفت‌شناسی قدمتی به اندازه تاریخ فلسفه دارد، اما در فلسفه اسلام دوره‌بندیهای متفاوتی برای آن وجود دارد. در غرب معرفت شناسی دو دوره کاملا متفاوت داشته است، و مشاهده می‌شود که فلسفه در بونان باستان و قرون وسطی، بیشتر هستی شناسی و شناخت حقایق هستی بوده و پس از رنسانس است که معرفت شناسی اهمیت پیدا می کند.
نویسنده در بخشی از این کتاب درباره ویژگی‌های اصلی فضای مجازی به جذابیت و تنوع آن اشاره کرده و می‌نویسد: از ویژگی‌های منحصر به فردی که در تنوع و جذابیت فضای مجازی تاثیر بسزایی دارد، مشتری‌محوری است، در متون نوشتاری، ارتباطی تنگاتنگ میان خواننده و نویسنده وجود دارد که خواننده به راحتی می‌تواند نظر خود را با شخص نویسنده در میان بگذارد. از سوی دیگر، امکان نظرسنجی و ارزیابی در این فضا آسان‌تر است و این توانایی را به داده‌پردازان، فروشندگان و عرضه کنندگان محصولات اینترنتی می‌دهد که از آخرین خواسته‌های مشتریان و مخاطبان خود مطلع گردند؛ از این ویژگی در قسمت های مختلفی همچون، بازاریابی مجازی، گردشگری مجازی، بازی های آموزشی می توان بهره برد. (ص۴۳).
نویسنده در این بخش به توسعه ارتباطات، جهانی و فرامرزی بودن، دستیابی آسان، جذابیت و تنوع، آموختن مهارت سواد رسانه ای، گسترش عدالت رسانه‌ای اشاره می‌کند و می نویسد: سواد رسانه ای در یک تعریف کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که بر اساس آن می توان انوع رسانه ها و تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.(ص۴۴).
یکی از علت‌های بارز در پیدایش فضای مجازی این است که مردم با استفاده از این شبکه ها به سرعت به اخبار و اطلاعات دسترسی پیدا می کنند که گروه ها به سرعت شکل بگیرند و با هم ارتباط موثری برقرار کنند. اینترنت دارای قابلیتی است که به واسطه آن افراد می توانند ابزار جدیدی را در دنیاهای جدید بسازند. این امور ممکن است در دنیای مادی اصلا وجود خارجی نداشته باشند یا فرد به زعم خودش قادر به دستیابی به آن نباشد. این موارد استفاده از فضای مجازی را برای کاربران جذاب تر می کند.
محدثه دولتی در کتاب فلسفه فضای مجازی و دلالت های تربیتی آن در دوران معاصر در چهار بخش به تاثیرات، سیر تکوین و پیامدهای منفی فضای مجازی و مبانی هستی‌شناسی آن پرداخته است؛ این کتاب در ۱۴۳ صفحه و قطع وزیری در هزار نسخه توسط انتشارات جالیز به بازار حوزه نشر ارائه شده است.
نظر شما