به گزارش ایرنا از روابط عمومی شبکه کتاب، شعیب بهمن در حاشیه برنامه «با کاروان فرهنگ: ویژه نمایشگاه کتاب مسکو» که از شبکه کتاب به طور زنده پخش می‌شود، اظهارداشت: شناخت مردم ایران و روسیه از ادبیات ایران، یک شناخت دیرپا است و برخی از شاعران، اندیشمندان و نویسندگان ایرانی مانند فردوسی و نظامی در روسیه از گذشته شناخته شده هستند اما مشکل مهم در حوزه فرهنگی ایران و روسیه این است که شناخت این دو ملت در دوران معاصر بسیار اندک است.
وی گفت: این امر به میراث مشترکی برمی‌گردد که در تمدن ایران وجود داشته است و اکنون بخشی از این تمدن ایرانی به واسطه تحولات تاریخی، جزئی از روسیه شده‌اند که در برهه ای از تاریخ هم جزئی از شوروی بودند. به همین دلیل روس‌ها بعضی از مظاهر ادبی ایران را به خوبی می شناسند اما در دوران معاصر، اساساً با یک مشکل عمده در حوزه تعاملات فرهنگی در کشور روبه‌رو هستیم. شاید به این دلیل که ایران به درستی شناسانده نشده است.
به گفته این کارشناس مسائل روسیه و اوراسیا، وقتی با روس‌ها درباره ایران صحبت می‌شود بیشتر آنها ایران را با عراق اشتباه می‌گیرند و آن را کشوری عربی تلقی می‌کنند. کارکرد فرهنگی ما در روسیه به درستی اجرا نشده است.
بهمن تاکید کرد: در ادوار گذشته، مهمترین کارکرد علمی و فرهنگی ما در آنجا این بوده که در نشریه‌ای به زبان فارسی علما و اندیشمندان روسیه را معرفی کند. دقیقاً کاری که رایزن فرهنگی روسیه در تهران باید انجام دهد را ما انجام می‌دهیم. البته وضعیت در چندسال اخیر به دلیل بهبود روابط بین طرفین کمی بهتر شده است و اخبار و تحولات ایران بیشتر در رسانه‌های روسیه منعکس می‌شود.
وی اظهارداشت: در عین حال تعاملات فرهنگی کوچکی هم بین دو کشور شکل گرفته است مانند برگزاری هفته‌های کتاب، نمایشگاه‌ها و اقدامات شبیه به آن که می‌تواند به شناخت طرفین کمک کند اما واقعیت این است که هنوز ایران و روسیه برای هم ناشناخته هستند؛ چون عمدتاً اطلاعاتی که ایرانی‌ها از روسیه دارند به واسطه القائات رسانه‌ای، ادبی و فکری است که از طرف غرب و زبان‌های غربی وارد ایران می‌شود.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه شناخت ما و روس‌ها، شناخت بی‌واسطه‌ای نبوده است و چون این واسطه همیشه غربی بوده است، افزود: در نتیجه این اقدام، همیشه نگاه منفی نسبت به این قضیه وجود داشته است. امروز در رسانه‌ها، عمده اخباری که از روسیه داریم گزارش‌ها و تحلیل‌هایی است که در داخل ایران از سوی رسانه‌های غربی منعکس می‌شود و چون دیدگاه آنها به روسیه منفی است باعث می‌شود همین دیدگاه در رسانه‌های ما بازتولید شود و در افکار عمومی ما هم تاثیر بگذارد.
بهمن گفت: با توجه به اینکه سال‌هاست درباره روسیه پژوهش می‌کنم و ۱۶ جلدکتاب در این حوزه دارم ادعا می‌کنم که شناخت ما از روسیه بسیار اندک است. مشکل اصلی در روابط ایران و روسیه این است که بیشتر تا به امروز جهت‌گیری‌ها در حوزه‌های سیاسی، امنیتی و نظامی تعریف شده و این موضوع باعث شده است که ما در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و تعاملات انسانی روابطمان در درجه خیلی پایینی از توسعه قرار گیرد.
وی اظهارداشت: اگر ما خواهان یک رابطه پایدار هستیم باید روابط انسانی، فرهنگی و اجتماعی خود را توسعه دهیم تا روابط بین ملت‌های دو کشور مستحکم‌تر شود.
این کارشناس مسائل روسیه و اوراسیا خاطرنشان کرد: برخلاف آنچه عموماً تصور می‌کنیم که ممکن است از نظر فرهنگی با روس‌ها فاصله داشته باشیم، اصلاً چنین نیست. ما همین امروز در بخش‌های مختلف روسیه شاهد تپندگی قلب تمدن ایرانی هستیم.
بهمن افزود: در نواحی قفقاز و نواحی مرکزی روسیه مانند اورال بسیاری از آداب و سنن ایرانی مانند نوروز جشن گرفته می شود و زبان فارسی در آنجا ریشه‌دار است. در زبان های محلی آنها، همچنان کلمات و لغات فارسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ما با مردم این مناطق از روسیه اشتراکات فرهنگی و سبک زندگی مشترکی داریم.
این پژوهشگر گفت: مشکل دیگر این است که همیشه روسیه را با شهرهای بزرگ آن مثل مسکو و سنت پترزبورگ می‌شناسیم. در حالی‌که ما باید روسیه را وسیع‌تر ببینیم و به مناطق مختلف از جمله قفقاز و ناحیه اورال که در آنجا اشتراکات فرهنگی داریم، بیشتر توجه کنیم تا بتوانیم در این مناطق فعالیت داشته باشیم.
«با کاروان فرهنگ» ویژه برنامه‌های شبکه کتاب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو، ۱۰ تا ۱۲ شهریور از این شبکه پخش می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند برای مشاهده این ویژه برنامه‌ها به نشانی ketab.tv مراجعه کنند.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو، از سال ۱۹۹۸ هر ساله در مسکو برگزار می‌شود و یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های جهان از لحاظ تنوع فرهنگی است. هر سال بیش از ۳۰۰ ناشر از کشورهای مختلف در این نمایشگاه شرکت می‌کنند. این نمایشگاه به لحاظ تنوع و جذابیت برنامه‌های غرفه‌دارانش در جهان مشهور است.
نظر شما