فایننشال تایمز: «معامله بزرگ» دولت بایدن در خاورمیانه توهمی بیش نیست

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، فایننشال تایمز در مطلبی به قلم گیدئون راچمن (Gideon Rachman) روزنامه نگار و مفسر سیاسی این روزنامه افزود: (در دولت های متوالی آمریکا) از کسینجر تا کارتر، از کلینتون تا کوشنر خواسته‌ی میانجیگری صلح در خاورمیانه، موضوعی ثابت در دیپلماسی آمریکا بوده است. اکنون نوبت دولت بایدن رسیده که در این مسیر گام برداشته است.

کاخ سفید در زمینه «معامله بزرگی» در خاورمیانه تلاش می کند که به عادی سازی روابط بین رژیم صهیونیستی و عربستان کمک می کند. گفته می شود برای تحقق این هدف آمریکا خود را برای اعطای ضمانت های امنیتی به عربستان و کمک به برنامه هسته ای غیرنظامی این کشور آماده می کند. نقش تل آویو در این معامله، سازش با فلسطینی ها است.

کسانی که معامله بزرگ بایدن را ترویج می کنند بر این باورند این طرح حاوی برخی «دستاوردهای» وسوسه انگیز است. به ادعای آنها این معامله باعث گسترش صلح، رفاه و ثبات در خاورمیانه می شود. تلاش واشنگتن را در رقابت برای نفوذ در مسائل جهانی با چین تقویت می کند و یک دستاورد بزرگ دیپلماتیک برای بایدن همزمان با انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ خواهد بود.

بر پایه این گزارش، اما واقعیت این است که این توافق می تواند آنقدرها هم «جذابیت» نداشته باشد و در نهایت به وعده آمریکا به عربستان برای دفاع از این کشور و تقویت رژیم صهیونیستی منجر شود که به سرعت دموکراسی خود را در داخل نابود می کند. امید به مقابله با چین و پیشرفت برای فلسطینی ها هرگز محقق نخواهد شد. در این صورت این معامله بزرگ، تنها یک توهم بزرگ خواهد بود.

نویسنده در بخشی از گزارش خود آورده است: روابط بین عربستان و آمریکا در دولت بایدن پر تنش بوده است. انتشار گزارش دولت آمریکا که محمد بن سلمان ولیعهد و حاکم فعلی عربستان را به دخالت مستقیم در قتل جمال خاشقچی نویسنده عرب منتقد متهم می کرد، خشم این مقام سعودی را برانگیخت. فرش قرمزی که محمد بن سلمان در دیدار شی جین پینگ رئیس جمهوری چین از عربستان پهن کرد به مراتب صمیمانه تر از استقبال او از جو بایدن بود.

این چین بود، نه آمریکا که نقش میانجی را در روابط ایران وعربستان در مارس (فروردین) گذشته ایفا کرد و سعودی ها اعلام کرده اند که به گروه بریکس ملحق می شوند که این خود، پاسخ پکن به گروه هفت محسوب می‌شود.

همه این موارد باعث نگرانی واشنگتن شده است. دولت بایدن قصد داشت از خاورمیانه فاصله بگیرد و بر قدرت نوظهور چین تمرکز کند. اما روابط گرم بین ریاض و پکن باعث شد تا کاخ سفید متقاعد شود که تعامل دوباره در خاورمیانه به عنوان بخشی از رقابت جهانی برای مقابله با نفوذ چین در منطقه، ضروری است.

آمریکا و چین برای شکل دادن به نظم جهانی در بسیاری از جهات از جمله مسائل مالی، تجاری، امنیتی و مقررات رقابت می کنند. عربستان به عنوان عضو گروه ۲۰ و دومین تولید کننده نفت جهان به طور اجتناب ناپذیری نقش مهمی در این حوزه ها ایفا می کند. بنابراین کشیدن سعودی ها به اردوگاه آمریکا به هدف واشنگتن تبدیل شده است.

فایننشال تایمز افزود: اما با وجود جذابیت های توافق احتمالی ریاض و عربستان، این معامله خطراتی نیز دارد. برخلاف کشورهایی مانند ژاپن یا آلمان که آمریکا متعهد به دفاع از آنها شده است هیچ کس ایده ای درباره وجود دموکراسی در عربستان ندارد و سابقه حقوق بشر در این کشور تاسف بار است. دیده بان حقوق بشر به تازگی گزارشی را منتشر و عربستان را به شلیک گلوله و مرگ صدها پناهجوی اتیوپیایی متهم کرد.

حتی متحدان نزدیک بایدن در واشنگتن و افرادی همچون کریس مورفی سناتور آمریکایی نگران هستند. مورفی به تازگی توضیح داد که سوالات بزرگی درباره «تضمین محافظت از کشوری بزرگ در خاورمیانه که اغلب تمایل دارد با همسایگانش درگیر شود» در ذهن دارد. این سناتور آمریکایی بر این باور است که نبرد برای نفوذ جهانی با چین در نهایت «درباره این است که جهان کنونی تحت اداره کدام نوع دولت در خواهد آمد» و «نزدیک شدن به دیکتاتوری های وحشیانه کار را برای فروش دموکراسی دشوارتر می کند».

از آنجایی که مورفی ریاست کمیته فرعی خاورمیانه کمیته روابط خارجی سنا را بر عهده دارد، نظرات او اهمیت دارد. اگر دولت بایدن معاهده جدیدی را منعقد کند، یک هدف واقعی برای خود دولت بایدن خواهد بود، اما متوجه می شود که نمی تواند آن را از طریق کنگره محقق کند.
نویسنده در بخشی از نوشتار خود خاطرنشان کرد که طرف دیگر این معامله که رژیم صهیونیستی است به خودی خود مشکلاتی دارد. کابینه فعلی به ریاست بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونستی عمدتا به تضعیف دموکراسی متهم است. به گفته تمیر پاردو رئیس سابق سرویس جاسوسی رژیم صهیونیستی (موساد) که توسط خود نتانیاهو منصوب شده بود، ائتلاف نتانیاهو را احزاب نژادپرست خطرناک تشکیل داده اند. این احزاب گسترش شهرک سازی ها را به هزینه فلسطینی ها تسریع کرده اند و این در حالیست که خشونت در اراضی اشغالی در حال افزایش است. محاکمه نتانیاهو به دلیل فساد می تواند زنگ هشدار را برای کاخ سفید به صدا در آورد و به نظر می رسد چیزی که می تواند نتانیاهو را نجات دهد توافق صلح تاریخی با عربستان است.
حامیان معامله بزرگ مدعی اند رژیم صهیونیستی با فلسطینی ها سازش می کند. این امر می تواند راه حل تشکیل دو کشور مستقل فلسطینی و صهیونیستی را احیا کند و نتانیاهو را به تشکیل ائتلاف با احزاب میانه روتر وادار کند. اما راه های بسیاری وجود دارد که نتانیاهو از سازش با فلسطینی ها خودداری کند و بسیار بعید است که طرف سعودی یا آمریکایی ابزارها و یا اراده لازم برای کمک به پیشرفت راه حل تشکیل دو کشور را داشته باشند.
نویسنده در پایان نتیجه گرفت: معامله بزرگ دولت بایدن در خاورمیانه به نظر جذاب می رسد اما خطر پاداش دادن به افراد اشتباه، در زمانی اشتباه و به دلایلی نادرست را در بر دارد.