به گزارش ایرنا، چهل‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو از ۱۹ شهریور (۱۰ سپتامبر) در ریاض پایتخت عربستان سعودی کار خود را آغاز کرد و قرار است پرونده ۵۰ میراث فرهنگی و طبیعی از بیش از ۴۰ کشور جهان برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو مورد بررسی قرار گیرد.
ایران در این دور از اجلاس که تا سوم مهر (۲۵ سپتامبر) ادامه دارد، دو پرونده کاروانسراها و منظر فرهنگی ماسوله را برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو پیشنهاد کرده است
کاروانسراها در ادوار مختلف تاریخی نقش مهم و محوری داشتند و اماکنی برای استقرار و استراحت مسافران و چهارپایان آنها در طول مسیر بوده اند که برخی از این اماکن تنها برای استقرار چهارپایان بکار می رفته که از آنها با نام «رباط» یاد می شود.
به دلیل اهمیت این کاروانسراها پرونده ثبت جهانی ۵۶ کاروانسرای ایران(در ۲۴ استان) در سال ۱۴۰۰ تشکیل شد که کاروانسرای شاه عباسی «فرسفج» در تویسرکان و کاروانسرای «تاج‌آباد» در روستای رسول‌آباد شهرستان بهار استان همدان نیز در این فهرست قرار گرفت.
کاروانسرای «تاج آباد» در روستای رسول آباد شهرستان بهار به عنوان یکی از معدود بناهای(کاروانسرای) مدور ایران برای ثبت در میراث جهانی از سوی کارشناسان یونسکو در مهرماه ۱۴۰۰ مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.
این کاروانسرای تاریخی به عنوان یکی از کاروانسراهای زیبای دوران بعد از اسلام در عصر صفوی سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۷۲ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
کاروانسرای شاه عباسی «فرسفج» نیز یکی از ابنیه تاریخی و ارزشمند شهرستان تویسرکان استان همدان متعلق به دوران صفویه است که در میان طبیعت روح افزای دشت قلقلرود و شهر فرسفج خود نمایی می کند.
ساختمان این کاروانسرا در فاصله سال های ۱۰۰۶ تا ۱۰۳۸ و به سبک معماری دوره صفویه ساخته شده است و مساحت آن حدود چهار هزار متر مربع است.
مهمترین ویژگی کاروانسرای تاریخی فرسفج ، وجود برج و باروهایی در چهار گوشه آن است که بنا به ملاحظات امنیتی احداث شده بودند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: کاروانسرای "تاج آباد" و "فرسفج" از استان همدان انتخاب و پرونده موقت آنها تهیه شد و ۲ ارزیاب یونسکو مهر ماه ۱۴۰۰ طی یکماه از کل ۵۶ کاروانسرا بازدید و گزارش را ارسال کردند.
"محسن معصوم علیزاده" اظهار داشت: نشست یونسکو هم اینک در ریاض عربستان با حضور معاون وزیر میراث فرهنگی و تیم وی در حال برگزاری است.
وی افزود: پرونده کل کاروانسراهای کشور با عنوان نبوغ معماری علمی به یونسکو ارسال شده و هم اکنون در حال دفاع است و منتظر رای شورا در چند روز آینده هستیم.
معصوم علیزاده ادامه داد: کاروانسراها به صورت زنجیره ای و انتخابی براساس سلامت بنا، ویژگی منحصر به فرد از نظر طرح و پلان، ویژگی معماری، قدمت و نداشتن معارض معرفی شدند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان افزود: گزارشی که ارزیابان از کاروانسراهای همدان ارسال کردند مثبت بود و ایراد کلی نداشت و ایرادهای جزیی مطرح شده برطرف شده است.
معصوم علیزاده گفت: ۹۹ درصد امیدواریم که کاروانسراهای ایران به صورت زنجیره ای تایید و ثبت جهانی شوند.
کاروانسرای تاج آباد جزو معدود کاروانسراها با پلان مدور
وی با بیان اینکه سه کاروانسرا با پلان مدور در ایران وجود دارد که یکی تخریب شده و دیگری کاروانسرای زین الدین یزد است ادامه داد: کاروانسرای تاج آباد جزو معدودترین کاروانسراها با پلان مدور از دوره صفویه است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان گفت: پلان کاروانسرای تاج آباد از بیرون و داخل حیاط به صورت مدور است که ویژگی منحصر به فرد این کاروانسرا محسوب می شود.
معصوم علیزاده افزود: کاروانسرای فرسفج مربوط به دوره صفویه هم به دلیل اینکه موقعیت آن جزو راههای ارتباطی مهم بوده و در مسیر شاهی یا جاده ابریشم قرار گرفته و نیز به جهت سلامت بنا انتخاب شده است.
وی با بیان اینکه احتمال می‌دهیم کاروانسرا فرسفج مسیر زیارتی هم بوده خاطر نشان کرد: پلان این کاروانسرا چهار شاه نشین اصلی دارد و مهمترین فاکتور برای انتخاب آن محل قرارگیری و موقعیت جغرافیایی این کاروانسرا است.
ثبت ملی ۲۲ کاروانسرای استان همدان
معصوم علیزاده با بیان اینکه اولویت بر این است که بناهای شاخص ثبت جهانی شود ادامه داد: تاکنون ۲۲ کاروانسرا در استان همدان ثبت ملی شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان گفت: ۱۱ قنات با ویژگی های خاص از ایران در سال‌های قبل به صورت زنجیره ای انتخاب، معرفی و ثبت شد و امیدواریم که کاروانسراها نیز ثبت جهانی شود.
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بهار نیز گفت: کاروانسرای «تاج آباد» در شهرستان بهار به عنوان یکی از معدود بناهای(کاروانسرای) مدور ایران برای ثبت در میراث جهانی از سوی کارشناسان یونسکو مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.
"محمدرضا قادری" در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: این کاروانسرای تاریخی در روستای رسول آباد شهرستان بهار، سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۷۲ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: کاروانسرای تاج‌آباد به عنوان یکی از کاروانسراهای زیبای دوران بعد از اسلام در عصر صفوی و در روستای تاج‌آباد شهرستان بهار استان همدان بنا شده است.
استفاده بهینه از کاروانسرای فرسفج، ظرفیت گردشگری تویسرکان را ارتقا می دهد
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان تویسرکان نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: در دوران صفوی به منظور ایجاد امنیت و ارائه تسهیلات و خدمات رفاهی مرتبط با سفر و توسعه تجارت در بیشتر نقاط کشور جاده هایی ساخته و در مسیر آنها کاروانسراهایی احداث شد.
«اسحاق ترکاشوند» افزود: این کاروانسرا در واقع محل استراحت مسافران و کاروان هایی بوده که به قصد تجارت، زیارت و سیاحت به غرب کشور و عتبات عالیات عراق سفر می کردند.
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان تویسرکان گفت: در کاروانسرای شاه عباسی فرسفج، امکاناتی برای استقرار چهار پایان و بارهایشان و قسمت هایی نیز برای استراحت و خواب کاروانیان اختصاص داده شده بود که پس از پشت سر گذاشتن شب، در صبح روز بعد دوباره به حرکت خود ادامه می دادند.
وی با بیان اینکه کاروانسرای فرسفج به شماره ۱۹۷۰ در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است گفت: استفاده بهینه از کاروانسرای تاریخی شاه عباسی در شهر فرسفج، ظرفیت گردشگری شهرستان تویسرکان را ارتقا می دهد.
استان همدان دارای یک هزار و ۸۵۰ اثر تاریخی، تفریحی و توریستی است.
آرامگاه بوعلی سینا، آرامگاه باباطاهر، تپه هگمتانه و گنبد علویان، حمام حاج آقا تراب نهاوند، خانه لطفعلیان ملایر، خانه مسعودی و آرامگاه میررضی الدین آرتیمانی و بقعه حیقوق نبی (ع) از مهمترین آثار تاریخی و باستانی این استان است که همه ساله مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد.
سنگ نوشته های گنج نامه، کلیساهای آنجلی و گریگوری، حمام قلعه، کاروانسرای صفوی، آب انبارها، خانه های قدیمی و باغ نظری در همدان از دیگر آثار تاریخی مورد توجه گردشگران است.
نظر شما