کاروانسرای افضل شوشتر در خوزستان ثبت جهانی شد

به‌گزارش ایرنا در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث‌جهانی یونسکو که در ریاض عربستان در حال برگزاری است، پرونده «کاروانسراهای ایران» تأیید شد و به ثبت رسید که در میان آن‌ها نام کاروانسرا افضل شوشتر در استان خوزستان نیز به چشم می‌خورد.

سرای افضل شوشتر از بناهای ارزشمند دوره قاجار است که به منظور بارانداز بعضی محصولات تجاری در دوره قاجار راه اندازی شده و در دوره هایی نیز به عنوان سیلو به کار خود ادامه داده است.

این کاروانسرا با زیبای چشم نواز در زمره کاروانسراها محدود در استان خوزستان به شمار می‌رود.

این اثر تاریخی در شوشتر، خیابان طالقانی، کوچه سنگ‌فرش واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۹۴۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا توسط خاندان افضل در کنار محله قدیمی دُلدُل ساخته شده‌است. خاندان افضل که از خانواده‌های معروف و قدیمی شوشتر هستند اغلب به شغل تجارت مشغول بوده‌اند.

پیش از ثبت کاروانسرای افضل، محوطه باستانی شوش تیر ماه ۹۴ به ثبت جهانی رسید. پرونده میراث فرهنگی شوش شامل کاخ شائور، آپادانا، دروازه شرقی، هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپه‌های آکروپول و قلعه فرانسوی‌ها است. باستان‌شناسان فرانسوی که در دوره قاجار نخستین کاوش‌ها را در این منطقه انجام دادند، بر اساس برآوردهای اولیه ۴۰۰ هکتار از این محوطه‌ را به عنوان عرصه باستانی شوش تعیین کردند اما در بررسی‌ باستانشناسی که از سوی کارشناسان میراث فرهنگی انجام شد، محوطه باستانی شوش به اضافه حریم آن تا ۸۰۰ هکتار افزایش یافت.

زیگورات چغازنبیل نیز نخستین اثر باستانی ثبت جهانی شده ایران است که در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شوش و ۲۰ کیلومتری هفت تپه در شمال خوزستان واقع است. این بنای خشتی و آجری در پنج طبقه احداث شده که اکنون تنها سه طبقه از آن باقی مانده است. زیگورات چغازنبیل بخش به جا مانده از شهر دوراونتاش است. این سازه در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت. پرستشگاه چغازنبیل توسط 'اونتاش گال' پادشاه بزرگ عیلام و برای ستایش 'این شوشیناک' نگهبان شهر شوش بنا شده است.

سازه‌های آبی شوشتر نیز در دوران ساسانیان، برای بهره‌گیری از نیروی آب به‌عنوان محرک آسیاب‌های صنعتی ساخته شد. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی برای استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند. سازه‌های آبی شوشتر در تیر ۱۳۸۸ به عنوان دهمین اثر ایران در کمیته میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به ثبت جهانی رسید.

به گزارش ایرنا نشست عصر یکشنبه، ۲۶ شهریور(۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO)، پرونده کاروانسراهای ایران (مجموع ۵۴ کاروانسرای تاریخی) بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

پرونده کاروانسرای ایرانی شامل ۵۶ کاروانسرا است که در ۲۴ استان کشور واقع شده‌اند؛ مطالعات این پرونده چندین سال طول کشیده و بررسی نهایی آن در تابستان ۱۴۰۱ در کمیته میراث جهانی یونسکو مطرح می‌شود.

کاروانسراهای ایران» بیست و هفتمین اثر تاریخی و طبیعی ایران در فهرست جهانی یونسکو است. که در این پرونده، ۵۴ کاروانسرای ایران ثبت شده‌اند که عبارتند از: دیر گچین (قم)، نوشیروان(اصفهان)، پرند یا قلعه سنگی (تهران)، رباط شرف (خراسان رضوی)، سنگی انجیره (یزد)، جمال‌آباد (آذربایجان شرقی)، عباس آباد تایباد (خراسان رضوی)، فخر داوود (خراسان رضوی)، شیخعلی خان (اصفهان)، مرنجاب (اصفهان)، امین‌آباد (اصفهان)، گبرآباد (کاشان)، مهیار (اصفهان)، گز (اصفهان)، کوهپایه (اصفهان)، مزینان (خراسان رضوی)، ایزدخواست (فارس)، فخرآباد (خراسان رضوی)، سرایان (خراسان جنوبی)، قصر بهرام (سمنان)، آهوان (سمنان)، میامی (سمنان)، عباس آباد (سمنان)، میاندشت (سمنان)، زین الدین (یزد)، میبد(یزد)، فرسفج(همدان)، خواجه نظر(آذربایجان شرقی)، دهدشت (کهگیلویه و بویراحمد)، بیستون (کرمانشاه)، گنجعلی، خان (کرمان)، گویجه بل (آذربایجان شرقی)، خوی (آذربایجان غربی)، صائین (اردبیل)، تی تی (گیلان)، باغ شیخ (مرکزی)، زعفرانیه (خراسان رضوی)، مهر (خراسان رضوی)، ینگه امام (البرز)، بستک (هرمزگان)، برازجان (بوشهر)، خرانق (یزد)، آجری انجیره (یزد)، افضل (خوزستان)، نیستانک (اصفهان)، چاه کوران (کرمان)، چمشک (لرستان)، رشتی(یزد)، تاج آباد (همدان)، ده محمد (خراسان جنوبی)، خان (آذربایجان غربی)، چهل پایه (خراسان جنوبی)، سعدالسلطنه (قزوین) و رباط قلی (خراسان شمالی) است.