برنامه ریزی، لازمه سلامت و آرامش دوران سالمندی

به گزارش خبرنگار ایرنا، اول اکتبر مصادف با نهم مهرماه به عنوان روز جهانی سالمند نامگذاری شده است تا بهانه ای برای یادآوری وظایف دستگاه های متولی امر در راستای تامین سلامتی و تکریم این سرمایه های بزرگ اجتماعی و توجه روز افزون به آنها باشد.

سالمندی دورانی است که میزان تحرک افراد در این دوران به مراتب کاهش یافته و از طرفی تغذیه و میل به غذا خوردن تغییر و بیماری‌های مختلف نیز در این دوران نمود بیشتری پیدا می کند.

از مشکلات جسمی و اسکلتی مثل پا درد، زانو درد، دردهای عضلانی، دیابت، فشارخون، مشکلات قلبی و سرطان گرفته تا فراموشی، مشکلات ذهنی و انواع مشکلات روانی که نیاز سالمندان را به مراقبت و حمایت، بیشتر و توان آنها را برای فعالیت‌های اقتصادی، تولیدی و خدماتی کمتر می‌کند.

طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۲۱، جمعیت سالمندان (افراد بالای ۶۵ سال) در کشور حدود ۹.۴ میلیون نفر بود که با توجه به رشد جمعیت سالمندان، این رقم برای سال‌های آینده قابلیت افزایش دارد و می‌توان گفت جمعیت سالمند ایران از بسیاری کشورها بیشتر است و باید برای پاسخ به نیازهای آنها اقدامات لازم را انجام داد.

آمارها نیز بیانگر آن است که پدیده سالخوردگی جمعیت استان زنجان بالاتر از میانگین کشوری است که این روند اگرچه ناشی از عوامل مختلف و تاثیرگذار بر افزایش امید به زندگی و دارای نکات منفی و مثبت بوده اما نیازمند برنامه ریزی برای بهبود زندگی این قشر است.

به این ترتیب نه فقط در کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز بخش بزرگی از جمعیت را افراد بالای ۶۰ سال تشکیل می دهند و هر سال نسبت آنها افزایش پیدا می کند.

افزایش نسبت سالمندی ایجاب می کند که جوامع در حال توسعه از جمله ایران خود را برای سالمندی آماده کنند و در این خصوص چاره اندیشی لازم را داشته باشند.

کاهش مرگ و میر عامل مهم افزایش سن و امید به زندگی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: در نتیجه افزایش امید به زندگی و کاهش مرگ و میر که حاصل گسترش مراقبت های بهداشتی اولیه، تشخیص و درمان بیماری ها و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی بوده جمعیت سالمندان جهان و ایران رو به تزاید گذاشته شده است.

مشهود تقی لو افزود: سالمندی یک فرایند زیستی اجتناب ناپذیر است که طی آن ظرفیت های درونی بدن کاهش یافته و سیستم ها و ارگان ها دچار افت عملکرد می شوند این افت عملکرد در گروهی از سالمندان منجر به ناتوانی آنان می گردد.

وی با بیان اینکه گذشت عمر و تبعات سالمندی را نمی توان متوقف کرد اضافه کرد: ولی می توان با به کار گیری شیوه زندگی مناسب از اختلالات و ناتوانی های دوران سالمندی پیشگیری کرد و یا آنها را به تعویق انداخت.

این مسوول تاکید کرد: حفظ و ارتقاء سلامت سالمندان در تمامی ابعاد (جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی) یکی از اولویت های نظام سلامت است.

تقی لو با بیان اینکه زندگی سالم تر نیازمند افزایش سواد سلامت است، ادامه داد: به این معنی که با حفظ بیشتر سلامتی براساس اطلاعات درست می توان کیفیت بالاتری از زندگی و سالمندی فعال و پویاتری را تجربه کرد.

زندگی سالمتر نیازمند افزایش سواد سلامت است، ادامه داد: به این معنی که با حفظ بیشتر سلامتی براساس اطلاعات درست می توان کیفیت بالاتری از زندگی و سالمندی فعال و پویاتری را تجربه کرد.

وی یادآور شد: تمرکز عمده سواد سلامت بر این موضوع است که چگونه زندگی کنیم که سالم تر بمانیم.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی با بیان اینکه رسانه ها ابزار قدرتمندی برای افزایش سطح سواد سلامت هستند ادامه داد: آنها به متولیان سلامت جامعه کمک می کنند تا اطلاعات سلامتی را به گونه ای که عموم مردم آنها را درک کنند به آنها انتقال دهند.

وی با بیان اینکه به همین منظور دانشگاه مجازی سالمندی به آدرس www.aparat.com/vums در دسترس هموطنان قرار گرفته است، اظهار داشت: گروه های هدف می توانند از اطلاعات علمی مفید و به روز اساتید برجسته و متخصص کشوری در حوزه های مختلف تغذیه، سلامت روان، فعالیت بدنی و غیره استفاده کنند.

تقی لو گفت: معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی برنامه های متنوعی از قبیل برگزاری وبینارهای علمی، مسابقات مختلف با موضوع سالمندی در بین دانش آموزان و دانشجویان، برپایی ایستگاه های سلامت در سطح شهرستانها و مصلاهای نمازجمعه، پخش ویدئوهای کوتاه " شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی" در مراکز بهداشتی و درمانی و آموزش سالمندان در مراکز بهداشتی، درمانی، مساجد و مراکز فرهنگی در خصوص شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی را مورد توجه قرار داده است.

وجود بیش از ۱۳۲ هزار سالمند در زنجان

سرپرست بهزیستی استان زنجان نیز با بیان اینکه شعار ملی روز جهانی سالمندان مصادف با ۹ مهر " تحقق وعده های اعلان جهانی حقوق سالمندان" نامگذاری شده است، ادامه داد: جمعیت سالمندان تحت پوشش این استان بر اساس اطلاعات غربالگری شده سالمندان استان توسط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان، ۱۳۲ هزار و ۶۲ نفر اعلام شده است.

روح الله خدابنده لو افزود: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (سازمان بهزیستی -کمیته امداد امام خمینی(ره)، صندوق های بیمه تامین اجتماعی و بازنشستگی کشوری، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، شهرداری ها، سازمان های مردم نهاد غیر دولتی مرتبط با سالمندان متولی برنامه های این قشر هدف هستند.

وی با بیان اینکه چهار هزار و ۴۶۳ نفر سالمند معادل ۱۳ هزار و ۴۱۰ خانوار تحت پوشش این سازمان قرار دارند اضافه کرد: تمامی سالمندان تحت پوشش واحدهای مددکاری بهزیستی استان علاوه بر پرداخت مستمری، از کمک هزینه درمان و توانبخشی، ودیعه مسکن، معیشتی، وسایل کمک توانبخشی، لوازم ضروری زندگی، بسته های حمایتی، برگزاری کلاسهای آموزشی شیوه زندگی سالم و مراقبت های ویژه دوران سالمندی و غیره بهره مند هستند.

این مسوول ادامه داد: سه مرکز شبانه روزی سالمندان زنان و مردان شامل (یک مرکز سالمندان مردان، یک پردیس سالمندان در زنجان و یک مرکز سالمندان زنان در شهر هیدج) و ۲ مرکز روزانه آموزشی توانبخشی سالمندان در زنجان مراکز تحت نظارت حوزه توانبخشی بهزیستی استان را تشکیل می دهد.

وی به اجرای طرح های توانمندسازی سالمندان در شهرستانهای زنجان، خدابنده و خرمدره اشاره کرد و گفت: برنامه مراقبین رسمی و مراقبین غیررسمی برای سالمندان نیز انجام می گیرد.

خدابنده لو افزود: همچنین در زمینه خدمات به سالمندان، تعداد ۲ سازمان مردم نهاد (بنیاد فرزانگان مهرآفرین زنجان و پیشکسوت خدابنده) در ۲ شهرستان در خصوص سالمندان با هدف ایجاد روحیه شادی و نشاط در سالمندان فعالیت می کنند تا امکان حضور سالمندان سالم و فعال در این سازمانهای مردم نهاد و استفاده از ظرفیت و توانمندی آنها در مشارکت اجتماعی و اوقات فراغت سالمندان فراهم شود.

یکی از برنامه های مهم اجرا شده در سال گذشته برنامه آگاه سازی پیشگیری از معلولیت ها در دوران سالمندی(سلامت سالمندی) به تعداد سه هزار نفر سالمند بوده است.

وی اضافه کرد: یکی از برنامه های مهم اجرا شده در سال گذشته برنامه آگاه سازی پیشگیری از معلولیت ها در دوران سالمندی(سلامت سالمندی) به تعداد سه هزار نفر سالمند بوده است.

این مسوول با بیان اینکه این اقدام با هدف ارتقای سطح سلامت سالمندان و ترویج زندگی سالم، کاهش میزان مرگ و میر ناشی از عوارض سالمندی، کاهش معلولیت ها در سالمندان به منظور بهره مندی آنان از کیفیت زندگی بهتر از جنبه های مختلف در دوران سالخوردگی توسط مراکز مثبت زندگی در سطح استان زنجان ب برگزار شد، خاطر نشان کرد: این اقدام در سال جاری نیز تداوم خواهد داشت.

ایجاد فضاها و محیط های مناسب و دوستدار سالمند از طریق مناسب سازی فیزیکی

سرپرست معاونت توانبخشی بهزیستی استان زنجان نیز گفت:با توجه به رشد جمعیت سالمندی و وجود مشکلات و بیماری های مختص این دوره، ضرورت اجرای طرح پیشگیری از معلولیت دوران سالمندی در استان دوچندان شده است.

شهرام رجبی با تاکید بر ایجاد محیط های دوستدار سالمند، گفت: ایجاد فضاها و محیط های مناسب و دوستدار سالمند از طریق مناسب سازی فیزیکی اماکن عمومی، معابر و پیاده روها، پارک‌ ها، سرویس های بهداشتی، ایجاد سامانه حمل و نقل درون شهری مناسب برای حضور سالمندان در جامعه، برگزاری برنامه های فرهنگی، تفریحی و ورزشی برای ارتقای سلامت سالمندان مفید است.

این مسوول ادامه داد: سالمندان در تصمیم گیری ها، حل مسائل و مقابله با دشواری های زندگی، دارای پختگی عقلی و با تجربه شده اند.

به گفته وی، این افراد با به کارگیری شیوه های موثر در حل مساله می توانند در افزایش مهارت های زندگی سایر گروه های جامعه نقش یک الگو را بازی کنند که منجر به افزایش دانش و مهارت های زندگی سایر گروه های سنی و افزایش سطح سلامت روانی جامعه می شود.

برآیند:

جامعه سالمندی رو به افزایش است و در این میان دستگاه های متولی امر باید به دور از شعارزدگی، برنامه ریزی منسجمی را برای تامین نیازهای این قشر انجام دهند.