به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا از بنیاد نوبل، مونگی باواندی (Moungi bawandi) از موسسه فناوری ماساچوست (ام ای تی) لوئیس بروس (Louis Brus) از دانشگاه کلمبیا و الکسی اکی‌موف (Alexi Akimov) از شرکت فناوری نانوکریستالز آمریکا برای دستاوردهای خود در زمینه فناوری نانو و کشف نقاط کوانتومی برنده جایزه نوبل ۲۰۲۳ شدند.
این سه فرد مستقل از یکدیگر، اکی‌موف و بروس در زمینه خلق نقاط کوآنتومی موفق شده‌اند و باوندی روند تولید شیمیای این نقاط را با تحقیقات خود با انقلابی روبرو کرد.
نقاط کوآنتومی اکنون نمایشگرهای رایانه و تلوزیونی بر اساس فناوری کیوای‌ای دی (QLED) کاربرد دارند. همچنین نور برخی لامپ‌های ال ای دی را افزایش می‌دهند و پزشکان و زیست‌شیمیدانان از آنها برای ترسیم نقشه بافت‌های زیستی استفاده می‌کنند.
نوبل و حوزه‌های مختلف آن
آلفرد نوبل (۱۸۳۳ تا ۱۸۶۹) شیمی‌دان، مهندس، مخترع و تاجر سوئدی و مالک کارخانه اسلحه‌سازی بوفور سوئد، کمی قبل از مرگ در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵ سومین و آخرین وصیت نامه خود را نوشت و در آن ۹۴ درصد از اموالش (۳۱ میلیون کرون سوئد مطابق با ۱۸۶ میلیون دلار آمریکا به تاریخ ۲۰۰۸) را به اهدای پنج جایزه در رشته‌های شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی یا پزشکی، ادبیات و صلح اختصاص داد.
همچنین جایزه‌ای که امروزه از آن به عنوان نوبل اقتصاد یاد می‌شود، از سال ۱۹۶۸ راه اندازی و اولین دوره آن یک سال بعد اهدا شد. این جایزه به یاد نوبل هر سال به پژوهشگران برجسته علم اقتصاد اعطا می‌شود و هزینه آن را بانک مرکزی سوئد تامین می‌کند. با اینکه عمل به وصیت نوبل دشوار بود، بنیاد نوبل در سال ۱۸۹۷ تشکیل شد تا هم بر روند هزینه‌کرد اموال و هم برگزاری جایزه نظارت کند.
این بنیاد دستورالعمل مشخصی را در مورد نحوه تقسیم اعطای نوبل در سال ۱۹۰۰ تدوین کرد و این دستورالعمل به تایید شاه اسکار دوم پادشاهی سوئد نیز رسید. با وجود صراحت وصیت نامه نوبل، اولین جایزه در سال ۱۹۰۱ و پنج سال بعد از درگذشت وی اهدا شد. این جایزه از آن زمان تاکنون هر ساله غیر از سال‌های جنگ‌های جهانی یعنی ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ و ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ (و سال‌هایی که جایزه در یکی از بخش‌ها برنده نداشته است) طی بیش از ۱۲۰ سال برگزار شده است.
برنده یا برندگان جوایز نوبل سال ۲۰۲۳ در رشته‌های مختلف از دوم تا نهم اکتبر (۱۰ تا ۱۷ مهر) اعلام و این مراسم به شکل زنده نیز از شبکه‌های مجازی متعلق به بنیاد نوبل و پایگاه اطلاع‌رسانی این بنیاد پخش می‌شود.
اولین جایزه نوبل مطابق معمول جایزه رشته فیزیولوژی یا پزشکی است که برندگان آن روز دوشنبه، دوم اکتبر (۱۰ مهر) ساعت ۱۱ و ۳۰ دقیقه به وقت محلی (۱۳ به وقت تهران) و در محل مجمع نوبل در مؤسسه کارولینسکا (The Nobel Assembly at Karolinska Institutet) نهادی از مؤسسه کارولینسکا که در اهدای جایزه نوبل در رشته پزشکی یا فیزیولوژی مشارکت دارد)، اعلام شد.
جایزه بعدی، جایزه فیزیک است که برندگان آن روز سه شنبه، سوم اکتبر (۱۱ مهر) ساعت ۱۱ و ۴۵ دقیقه به وقت محلی (۱۳ و ۱۵ به وقت تهران) در محل آکادمی سلطنتی علوم سوئد و برنده یا برندگان جایزه شیمی نیز روز چهارشنبه، چهارم اکتبر (۱۲ مهر) ساعت ۱۱:۴۵ دقیقه در محل آکادمی سلطنتی علوم سوئد اعلام شد.
اما برنده یا برندگان جایزه ادبیات به عنوان جایزه معتبر در عرصه ادبیات جهانی، پنجشنبه، پنجم اکتبر (۱۳ مهر) ساعت ۱۳ به وقت محلی (۱۴ و ۳۰ دقیقه به وقت تهران) و در محل آکادمی ادبیات سوئد معرفی می‌شود. برنده جایزه صلح (که می‌تواند فرد یا یک نهاد باشد) نیز روز جمعه، ششم اکتبر (۱۴ مهر) ساعت ۱۱ به وقت محلی (۱۲ و ۳۰ دقیقه به وقت تهران) در محل موسسه نروژی نوبل در شهر اسلو نروژ اعلام می‌شود.
جایزه نوبل اقتصاد هم که به نام جایزه بانک مرکزی سوئد در اقتصاد مشهور است و از ۱۹۶۸ آغاز به کار کرد، روز دوشنبه، نهم اکتبر ( ۱۷ مهر) ساعت ۱۱:۴۵ به وقت محلی (۱۲ و ۳۰ دقیقه به وقت تهران) برنده یا برگزیدگان خود را در محل آکادمی سلطنتی سوئد معرفی می کند.
نظر شما