به گزارش خبرنگار ایرنا، بعد از رسانه ای شدن خبر کاهش چشمگیر پرندگان مهاجر به مازندران، نخبگان و فعالان زیست محیطی مطالب تازه ای ارائه کردند و معتقدند تداوم این چالش می تواند در عرصه های طبیعی استان اثر منفی داشته باشد.
صاحبنظران می گویند، کاهش تعداد پرندگان مهاجر در بلند مدت به میزان و حتی کیفیت محصولات کشاورزی هم تاثیر می گذارد، چرا که افول مهاجرت پرندگان باعث کاهش رشد فیتوپلانکتون ها و مواد مغذی خاک می شود که کود دهی زمین را افزایش خواهد داد و همچنین سبب افزایش انگل ها و آفات گیاهی بر محصولات کشاورزی خواهد شد.
صاحبنظران زیست محیطی بر این نظرند که علاوه بر پسروی آب خزر و خشک شدن میانکاله که یکی از مهمترین علت کاهش پرندگان مهاجر به مازندران است، کشت دوم برنج، تغییرات اقلیمی جهان، صید بی رویه در سنوات گذشته و بزرگ شدن عرصه های شهری از جمله عوامل دیگر کاهش پرندگان مهاجر به مازندران است.
اما یکی از تالاب هایی که در استان در ارتباط با کاهش مهاجرت پرندگان همواره مورد بحث بوده، تالاب میانکاله است که از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر تا آشوراده در استان گلستان وسعت دارد. این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غذایی غنی و آبزیان همه ساله پذیرای بیش از ۳۰ تا ۴۰ گونه از پرندگان مهاجر زمستان گذران و بیش از ۱۰۰ گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی است.
این تالاب با داشتن پناهگاه حیات وحش به مساحت حدود ۲۲ هزار هکتار در حوزه مازندران و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانست بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به نوعی بهشت پرندگان استان نام بگیرد و با این تنوع زیستی به عنوان یکی از ذخیره گاه‌های زیست کره جهان از سوی سازمان‌های جهانی حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.
تالاب میانکاله را باید بهشت پرندگان و پرنده نگری نام نهاد؛ سی و ششمین تالاب ثبت شده دنیا و نخستین تالاب ثبت شده در کنوانسیون تالاب‌های بین المللی رامسر و یکی از ۶۵۰ ذخیرگاه زیست کره جهان با ۴۸ هزار هکتار وسعت در شرق استان مازندران و در همجواری با استان گلستان واقع شده است و سالانه ۱۳۰ گونه از پرندگان مهاجر را با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بال میزبانی می کند.
این پناهگاه حیات وحش علاوه بر کریدور مهاجرت فصلی برای پرندگان، همه ساله به تنهایی بیش از نیم میلیون پرنده از انواع مرغابی، فلامینگو، پلیکان، پاخاکستری، قوی، انواع اردک، لک لک، درنای خاکستری، عقاب دریایی را در آب‌های خود سکنی می دهد.
این تالاب که رویشگاه و زیستگاه تعداد بیشماری از گونه های در معرض خطر می باشد، در سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست سپهر به کمیته برنامه «انسان و کره» یونسکو معرفی و انتخاب شد. تالاب میانکاله به عنوان محل زاد و ولد و پرورش ماهیان گونه های مختلفی چون کپور، انواع کفال، کلمه، سفید، ماش و کاراس، مورد توجه است. پستانداران این منطقه نیز شامل مارال، یوزپلنگ، گربه جنگلی، شغال، گراز، روباه، خرگوش، جوجه تیغی، انواع خفاش و جوندگان کوچک است.
افزایش انگل ها و آفات گیاهی
یونس یعقوب زاده مدرس پرنده شناسی و عضو انجمن حفاظت از درنای سیبری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان داشت: با کاهش پرندگان مهاجر در مازندران شاهد افزایش انگل ها و آفات گیاهی خواهیم بود که برای شهروندان و کشاورزان خسارت آفرین است.
وی افزود: کاهش تعداد پرندگان مهاجر می تواند اولین نشانه های کاهش تنوع گونه ای در آینده ای نه چندان دور باشد و این زنگ خطری است که از هم اکنون به صدا درآمده است.
این پرنده شناس ملی بیان داشت: کاهش تعداد پرندگان زمینه کاهش خدمات زیست محیطی و بافت منطقه در تولیدات گیاهی در بخش کشاورزی و طبیعی را به همراه دارد و به آن آسیب می رساند و این امر سبب افزایش کوددهی را فرام می کند.
وی اظهار داشت: هرچند پسروی آب خزر و خشک شدن میانکاله یکی از عوامل موثر کاهش پرندگان مهاجر به مازندران است دلایل دیگری اعم از کشت دوم برنج، بزرگ شدن عرصه های شهری، صید بی رویه و کم شدن امنیت مناطق پرنده نشین از جمله عوامل دیگر کاهشی شدن حضور پرندگان مهاجر در مازندران است.
کشت دوم برنج عرصه را تنگ کرد
یعقوب زاده گفت که با کشت دوم برنج پرندگانی اعم از خوتکا ابرو سفید و خوتکا معمولی به همراه چنگر و دیگر پرندگان نمی توانند برای زمستان گذرانی به زمین های شالیزاری مراجعه کنند، بنابرین این موضوع عرصه را بر این پرندگان مهاجر تنگ کرد.
رئیس اداره حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران گفت: در سال ۱۳۸۵ حدود یک میلیون بال پرندگان مهاجر زمستان گذران به مازندران مهاجرت کردند که این آمار به ۳۰۰ هزار بال در حال حاضر کاهش یافت.
کوروس ربیعی با بیان این که پسروی آب خزر و کاهش آب تالاب میانکاله و خلیج گرگان از مهمترین عوامل کاهش حضور پرندگان مهاجر در مازندران است، بیان کرد: حدود ۱۰۰ گونه پرنده مهاجر که برای زمستان گذرانی به مازندران سفر می کردند همچنان ادامه دارد ولی تعداد آنها کاهش چشمگیری داشته است.
مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهند.
نظر شما