افزایش ۳.۵ میلیون مترمربع به سرانه فضای آموزشی در دولت سیزدهم

به گزارش ایرنا از سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور؛ حمیدرضا خان محمدی روز دوشنبه در گفت‌وگویی اظهار کرد: در بهمن ماه سال گذشته، هزار و صد فضای آموزشی و پرورشی را در حاشیه یک سفر استانی توسط رئیس جمهور به دانش آموزان هدیه کردیم و با توجه به هدف گذاری انجام شده و طرح‌های در دست اقدام امیدواریم بتوانیم در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲، ۲ هزار فضای آموزشی و تربیتی را تحویل دانش آموزان دهیم.

معاون وزیر آموزش و پرورش افزود: با وجود تنگناهای مالی ناشی از تحریم‌های ظالمانه‌، حوزه طرح‌های عمرانی آخرین جایی است که اعتبارات را دریافت می‌کند. اعتبارات ابتدا در بخش هزینه های جاری تخصیص داده می‌شود اما با توجه به رویکرد دولت در ساخت ایران قوی، باید «مدارس مان قوی» باشد. نخستین چیزی که در مدرسه عینیت پیدا می‌کند همان کالبد و فضای مدرسه است که معلم و دانش آموز را به سمت یادگیری ترغیب می‌کند.

خان محمدی با اشاره به دستاوردهای خوب حوزه مدرسه‌سازی در سفرهای استانی دولت سیزدهم، گفت: مصوبات سفر ریاست جمهور یکی از بهترین کارهای این دوره است که مقام عالی اجرایی کشور در میدان حاضر می‌شوند و در همان جا تصمیماتی گرفته شده و زمینه آن کار میدانی تصریح می‌شود.

وی ادامه داد: تاکنون ۲۰۰۰ طرح آموزشی را به نتیجه رساندیم که ۵۴ درصد با مشارکت خیرین بوده است. جا دارد که از خیرین، گروه‌های مردمی، گروه‌های جهادی، خیریه‌ها، نهادهای حاکمیتی و شرکت‌هایی که از محل مسئولیت‌های اجتماعی به ما کمک کردند، تشکر کنیم.

رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور بیان داشت: در طول دو سال فعالیت دولت سیزدهم ۵ هزار و ۸۰۰ فضای آموزشی و تربیتی معادل حدود ۲۷ هزار و ۸۰۰ کلاس درس با زیربنایی برابر با ۳.۵ میلیون مترمربع تحویل دانش آموزان شده که عدد قابل توجهی است و به نظر نقطه قوت این دستاورد، حضور خیرین است.

وی ادامه داد: اگر در این چند روز ۲ هزار پروژه توسط رئیس جمهور تحویل دانش آموزان شده، زحمات همه عزیزان بالأخص مهندسان جوان سازمان نوسازی مدارس و نخبه‌هایی است که در سازمان به آن‌ها سنگرسازان بی سنگر می‌گوییم که بسیار خالصانه و مجاهدانه و مجدانه در حال تلاش هستند تا دانش آموزان با استعداد و نخبه ایران در فضاهای جدید به کسب علم و دانش بپردازند.

۵۴ درصد مدارس جدید در مناطق روستایی و عشایری

خان محمدی در خصوص نحوه توزیع مدارس جدید، گفت: تقریباً ۵۴ درصد این مدارس در مناطق روستایی و مرزی و عشایری واقع شده که مورد اقبال خیرین برای مشارکت است. اما در مناطق شهری و حاشیه شهرها بیشتر پروژه‌های بزرگ مقیاس را داریم. در برنامه هفتم که در حال نگاشت است و در مجلس مصوب می‌شود، نگاه دولت این است که به سمت پروژه‌های بزرگ مقیاس برویم که دارای امکانات بیشتر برای یادگیری و توزیع بهتر نیروی انسانی به نفع دانش آموزان و آموزش و پرورش است. ولی این گونه نیست در جایی که دانش آموزی باشد و مدرسه ایمنی کافی را نداشته باشد یا خیّری قصد ساختن مدرسه در جایی را داشته باشد، ما فضا و مدرسه نسازیم.

وی ادامه داد: عمدتاً مدارس کوچک مقیاس را به کمک و مشارکت خیرین هدف گذاری کرده ایم و جایی که جمعیت دانش آموزی رو به رشد است، طبق پیش بینی بر اساس سرانه فضای آموزشی برنامه ریزی می‌کنیم. نگاه دولت، نگاه عدالت محور است که بر اساس آن نیاز و اولویت ها برنامه ریزی و تخصیص اعتبارات انجام می‌شود.

سرانه‌ فضای آموزشی هر دانش آموز از ۱.۵ مترمربع به ۵.۲۲ رسیده است

رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور در خصوص سرانه فضای آموزشی تصریح کرد: در ابتدای انقلاب سرانه‌ای که برای هر دانش آموز داشتیم، ۱.۵ مترمربع بوده و الآن این عدد به ۵.۲۲ مترمربع رسیده است. سرانه‌ها معمولاً در نیمه آبان با استقرار کامل دانش آموزان در فضای آموزشی به روز رسانی می‌شود و عدد جدید به زودی اعلام خواهد شد. اما آنچه طی این سال‌ها به دست آمده است رشدی در حدود ۳۴۸ درصد را نشان می‌دهد، با این تفاوت که رشد جمعیت دانش آموزی را از ۷میلیون نفر در سال ۱۳۵۷، به ۱۶.۵ میلیون نفر در حال حاضر داشته ایم.

وی ادامه داد: در عین حال نرخ پوشش تحصیلی در اول انقلاب ۵۶ درصد بوده، اکنون ۹۸.۵ درصد است. با این نگاه، می‌بینیم که کار بسیار بزرگی اتفاق افتاده است. با وجود جنگ و مشکلاتی که مسبب عقب افتادگی‌های تاریخی بوده است و عدم رسیدگی رژیم گذشته، به یک سری مناطق روستایی و عشایری، در این دوره با وجود جنگ دوران دفاع مقدس و تحریم‌های ظالمانه، چنین رشدی را انجام داده ایم. این زحمات تمام دولت ها و در یک کلام، زحمات نظام است.

خان محمدی با اشاره به توسعه روستاها پس از انقلاب اسلامی، اظهار داشت: بعد از وقوع زلزله بم در سال ۸۳ ، قانونی در برنامه چهارم مصوب شد که از صندوق ذخیره ارزی، اعتباری را برای مدرسه سازی گذاشتند و آن جا یک جهشی انجام شد. ۲۸ هزار کلاس درس در یک سال ساخته و تحویل دانش آموزان شده است.

سرانه استاندارد فضای آموزشی در سند تحول ۸.۳۳ مترمربع است

وی اضافه کرد: با وجود حجم بالای کارهای انجام گرفته و رشد آورده خیرین، سرانه استاندارد فضای آموزشی در سند تحول ۸.۳۳ مترمربع است که تا رسیدن به آن فاصله داریم، اما غیر از آن، چالشی که وجود دارد و شما شاید به عینه در مناطق ببینید، این است که در حاشیه شهرهای بزرگ ما تراکم جمعیت را داریم. مثلاً در بهارستان، شهریار، شهر قدس، ارومیه، تبریز، تبادکان مشهد و شهرهای اصفهان که در حاشیه شهر به واسطه اقتصادی که آن جا شکل گرفته است، سرعت این تغییر و ترکیب جمعیتی از سرعت ساخت و ساز ما جلوتر زده و ما این چالش را داریم که یکی از مصوباتی که مکرراً در سفرهای آقای رئیسی است همین رسیدگی به حاشیه شهرها برای فضاهای آموزشی است که این اولویت است.

معاون وزیر آموزش و پرورش تاکید کرد: واقعیت موجود در خصوص سرانه فضای آموزشی، این است که در بعضی مناطق خالی از جمعیت به دلیل مهاجرت، فضاهایی وجود دارد که عملاً دانش آموز ندارند اما در میانگین ما محاسبه می‌شود. این چالش بزرگی است که ما باید با ارقامی که در برنامه هفتم پیش بینی‌ شده بتوانیم آنها را حل کنیم. از ۷۲۰ منطقه آموزشی، ۲۸۶ منطقه، سرانه ای زیر متوسط کشوری دارند و ۱۳۴منطقه نیز سرانه ای برابر با استاندارد سند تحول بنیادین دارند که البته آن هم به واسطه ساخت و ساز نیست، به واسطه کاهش جمعیت است. اگر این دو عدد را از هم کم کنیم و سرانه‌های فضاهای خالی را در نظر بگیریم چیزی حدود ۷۵ هزار میلیارد تومان برای جبران این سرانه‌ها لازم داریم که اگر با اعتبارات فعلی پیش برویم، ۱۰ تا ۱۲سال طول می‌کشد.

ساخت مجتمع‌های بزرگ مقیاس براساس قانون مولدسازی

رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور خاطرنشان کرد: یک راه دیگر، بحث مولدسازی است. ما یک جایی یک مجتمع و مدرسه‌ای داریم تخریبی است. در یک بخش دیگری از آن منطقه زمین خیلی خوبی را داریم که می تواند کاربری تجاری پیدا کند. می‌توانیم این را در اختیار قرار دهیم که طبق قانون مولدسازی برای ما یک مجتمع بزرگ مقیاس درست کنند که کل آن منطقه را پوشش دهد. همه این مسیرها الآن در حال طی شدن است. البته در مقطع ابتدایی دانش آموز باید با کمترین فاصله به مدرسه دسترسی پیدا کند.

وی در خصوص استفاده از فناوری‌های روز و تاثیر آن در کاهش هزینه ساخت مدارس، گفت: ما یک طرحی را مبتنی بر دستور ریاست جمهور در منطقه بهارستان که یکی از مناطق چالشی ما با تراکم جمعیتی بالا و سرانه فضای آموزشی پایین است، انجام داده ایم تا به دستور رئیس جمهور، ۱۰ مدرسه ۱۵ کلاسه ساخته شود.

خان محمدی تصریح کرد: به این منظور برای اولین بار به پیشنهاد مهندسان نوسازی مدارس تصمیم گرفتیم برای سریع سازی، به سمت سازه های LSF و امثال این یا پیش ساخته‌های قبلی که در طرح مسکن مهر و طرح اقدام ملی در حال اجرا بود و استفاده شده است برویم و از مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی مجوز بگیریم که بتوانیم با قطعات بتن مسلح پیش ساخته که اتصالات شان در کارخانه تولید شده و ظرف کمتر از ۱۰ روز سفت کاری سازه انجام می شود که مجوز آن را گرفته ایم.

تخریب و بازسازی مدارس در تعطیلات تابستان

رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور با اشاره به مشارکت قرارگاه خاتم در ساخت این پروژه ها، ابراز کرد: به واسطه مشکلاتی که در تأمین منابع اعتباری به وجود آمد، قرارگاه خاتم به عنوان یک دستگاه تخصصی کنار ما قرار گرفت. البته توجه به کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت، نباید ایمنی و استاندارد را تحت الشعاع قرار دهد. یعنی با ایمنی و مقاومت در برابر زلزله، تمام دیوارها برشی باشد که هیچ ریزشی را نداشته باشیم.

خان محمدی در خصوص ادامه روند ساخت مدارس با رویکرد صنعتی گفت: اگر بخواهیم در قالب‌های بزرگ در صورت تصویب اعتبارات تخریب و اعتبارات پیش بینی شده در برنامه هفتم مدرسه بسازیم، قاعدتاً باید در چند نقطه از کشور این کارگاه‌ها را آماده سازی کنیم. مطمئناً با حضور نخبگان ایرانی و مهندسان در سازمان نوسازی و قرارگاه خاتم این امکانات به روزآوری خواهند شد. ارتقای آن جزو دستورهای ماست که این هم سریعتر شود، هم سبک‌تر شود و هم در تنوع معماری به ما کمک کند. امیدواریم که با این روش، تخریب و بازسازی مدارس فرسوده را در طول تعطیلات فصل تابستان انجام دهیم.

این مقام مسئول در خصوص توجه به معماری ایرانی - اسلامی در ساخت مدارس جدید بیان داشت: با همه محدودیت هایی که وجود داشته است، اسفندماه سال گذشته، همایش معماری ایرانی - مدرسه ایرانی را برگزار و از طرح‌های برگزیده حمایت کردیم که در همین دو هزار فضای آموزشی تحویل داده شده، به خصوص مدارس بزرگ مقیاس، حدود ۳۰ درصد از این فضاها دارای این معماری هستند.

ساخت ۲۰۰ مدرسه بزرگ مقیاس از محل مولدسازی

وی اظهارداشت: بنا داریم که ۲۰۰ مدرسه بزرگ مقیاس را از محل مولدسازی و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به عنوان یک الگوی خوب از طرح حیات طیبه آغاز کنیم. از این مسیر، مدرسه کانونِ محله می شود و همه ظرفیتهایش قابل دسترسی است. تفاهم نامه‌های خوبی با بنیاد مسکن و وزارت راه داریم که با وجود زمین هایی موسع بتوانیم این طرح ها را در سایت های جدید ایجاد کنیم.

خان محمدی ادامه داد: آن چیزی که مهم است بحث معماری داخلی است، یعنی تبدیل کلاس به محیط یادگیری. عمده توجه ما در گذشته به همان نما و منظر و جنس مصالح ساختمانی بوده است. الآن بحث آن است که کلاس و مدرسه را به محیط یادگیری تبدیل کنیم. کلاس باید انعطاف این که تبدیل به کلاس های بزرگ شود را داشته باشند و از لحاظ تنوع محیط های یادگیری در مدرسه، تنوع بخشی شود. ما نباید فقط یک فضای مکعب مستعطیل بگذاریم و در یک سری از کلاس‌ها تجهیزاتی بگذاریم. باید بتوانیم آن فضایی که مدنظر روان شناسان و کارشناسان علوم تربیتی است، پیاده کنیم.

خان محمدی در خصوص معماری مدارس جدید توضیح داد: به دنبال پیوست معماری مدارس هستیم. ضمن این که معماران ما نظر می دهند، کارشناسان علوم تربیتی هم در جلسات ما شرکت می کنند و نظر می دهند که باید این دو با هم در پیوند و تعامل باشند. یعنی پیوند آن مسائلی که در زمینه یادگیری و محیط یادگیری است با مسائل تخصصی که در حوزه معماری وجود دارد.

معاون وزیر آموزش و پرورش در خصوص ساخت مدارس بزرگ مقیاس گفت: ساخت این گونه مدارس عمدتاً به صورت مجتمع پسرانه یا دخترانه است. یعنی مقاطع ابتدایی، متوسطه و حتی هنرستان در یک فضا حضور دارند. وقتی تنوع محیط یادگیری را افزایش دهیم از بقیه ارکان آموزش استفاده کرده ایم و این یعنی مرز بین محله و مدرسه برداشته شود و ظرفیت های مختلفی در شش ساحت تربیتی که مد نظر سند تحول است به کار گرفته شود.

رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور در خصوص تعداد و سهم خیرین مدرسه‌ساز اظهار کرد: نگین درخشان کار مدرسه سازی، حضور خیرین است، ولو با یک خشت. خیرینی حضور دارند که تقریباً بسیاری از پروژه ها را، صد درصد متعهد می شوند و حضور آنها در کنار یک دستگاهی به نام سازمان نوسازی باعث جهش شده است.

رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور افزود: حضور خیرین باعث حرکت دولت در ایجاد فضای استاندارد، ایمن و مستحکم برای دانش آموزان عزیز شده است. بعضی مواقع گله گذاری هایی وجود دارد که مربوط به سهم دولت است چون بعضی وقت ها با تأخیر پرداخت می شود. اعتبارات خیرین مثل سال قبل رشد خوبی داشت و از سه هزار و صد میلیارد تومان به چهار هزار و ششصد میلیارد تومان رسید و البته طبق قولی که معاون اول رئیس جمهور دادند قرار شده است در بودجه ۱۴۰۳ دو برابر شود که فاصله خیرین با دولت کمتر شود.

انبوه سازان باید متناسب با قانون، فضای آموزشی تحویل دهند

وی در خصوص راه اندازی سامانه جامع مشارکت مردم در مدرسه سازی گفت: به زودی سامانه ای توسط جامعه خیرین رونمایی خواهد شد تا علاقمندان با مراجعه به یک برنامه کاربردی، در برطرف کردن نیازهای مدارس سهیم شوند. به امید خدا تا چهل و پنج روز دیگر بعد از تراکم کاری تحویل و تجهیز مدارس، برای فصل سرما و بحث گرمایش مدارس، یک الگو و سامانه ای را می آوریم تا این نوع کمک کردن تسهیل شود.

خان محمدی در پاسخ به سوال توجه به ساخت مدارس در مسکن مهر و شهرک ها و مجتمع های مسکونی جدید، گفت: طبق قانون شوراها، انبوه سازهایی که ۲۰۰ واحد می سازند باید فضای آموزشی را متناسب با چیزی که در قانون پیش بینی شده بسازند و تحویل دهند. تفاهم نامه هایی با وزارت راه و بنیاد مسکن آماده کرده ایم تا سهم ما مشخص شود.