به گزارش ایرنا، چلنگری هنر شکل دادن به فلز و ساخت آهن‌آلات خرد است هنری که در روزگار نەچندان دور رونق بسیار زیادی داشت اما با ورود روش‌های نوین کشاورزی و دامداری گرد فراموشی بر این هنر صنعتی خلاق و بی‌نظیر سایه افکنده و نسل امروز با آن بیگانە شود.
تا چند دهه پیش حجره های چلنگری پُر بود از مشتری‌هایی که به استاد چلنگر سفارش می‌دادند تا زودتر وسایل مورد نیازشان را بسازد و او هم برایش فرقی نمی‌کرد که در گرمای سوزان تابستان باشد یا سرمای سخت زمستان. استوار مقابل کوره می ایستاد و تکه های فلز را در آتش گداخته نرم می کرد تا با پتک های سنگین چکش به آنها شکل دهد.
اما این روزها دیگر خبری از آن رفت و آمدها نیست و شاید گاه گاهی مشتری‌های قدیمی گذرشان به این دکان‌ها بیفتد و سفارش ساخت وسیله‌ای بدهند.
در عصر نوآوری، چلنگری هم به مانند دیگر پیشه های کهن به غریبه ای در میان پیشه های جدید تبدیل شده و شاید تا یکی دو دهه دیگر حتی نامش هم برای کسی آشنا نباشد و بساط این هنر از دل تاریخ آمده، برچیده شود.
با این وجود هنوز هم هستند معدود چلنگرانی که کوره دکان‌هایشان را گرم نگه داشته و نگذاشته اند دنیای مدرن آنها را در خود ذوب کند و شغلشان روبه فراموشی برود.
«جهانبخش چراغیان» تنها چلنگر و استادکار کنگاوری در شرق استان کرمانشاه است که در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اظهار کرد: خیلی ها فکر می کنند چلنگری همان آهنگری است، درحالی که چلنگری بسیار از آهنگری قدیمی تر است و عموما وسایل ریز همچون میخ، انواع نعل‌ها، بیل، تیشه، قندشکن، تبر، داس و تبرزین در این رشته تولید می‌شود.
وی با اشاره به گران شدن و کمبود مواد اولیه مورد نیاز چلنگری طی سالهای اخیر، اضافه کرد: برای روشن کردن کوره از ذغال سنگ استفاده می کنیم که آن هم از سال گذشته به شدت گران شده و از سوی دیگر دسترسی به زغال سنگ مرغوب به سختی انجام می گیرد.
این استاد چلنگری گفت: برخی از دکان های چلنگری در دیگر شهرها کوره های خود را نوسازی کرده و از گاز شهری استفاده می کنند اما این امر از کیفیت کار کم می کند و گاها باعث پوسته پوسته شدن آهن و جوش نخوردن در گرمای نه چندان داغ کوره می‌شود.
وی اضافه کرد: از آنجایی که نوع آهن نیز برای ساخت یک وسیله فلزی مهم است، اینکه بتوانیم آهن با جنس نرم را برای برخی از وسیله ها گیر بیاوریم کار راحتی نیست.
چراغیان با بیان اینکه امروزه چلنگری دیگر مانند گذشته درآمدی ندارد، گفت: اگر این رشته را ادامه می دهیم تنها به این دلیل است که در آن غرق شده ایم و نمی‌توانیم از آن جدا شویم؛ پیشینه اجدادی ماست و به آن علاقه داریم.
وی عنوان کرد: چلنگری پیشه تاریخی است که در ایران و بویژه مناطق کوهستانی کرمانشاه قدمتی دیرینه دارد و از مسوولان می خواهم به این هنر صنایع دستی بیش از پیش توجه کنند و مانع فراموشی آن شوند.
شهرستان کنگاور با قدمتی بیش از هفت هزار سال بهره مند از آثار تاریخی و باستانی همچون معبد آناهیتا در ۹۰ کیلومتری شرق کرمانشاه قرار دارد.
نظر شما