رازِ عمرِ درازِ آهنگی که ۲ روزه ساخته شد + موسیقی

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، یکی از نخستین مظاهر فرهنگی انقلاب اسلامی ایران، به‌مانند سایر رویدادهای مشابه، تولید سرودهای خودجوش توسط هنرمندان دغدغه‌مند بوده است. جریانی که از ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب آغاز و تا اواسط دهه ۶۰ نیز ادامه یافت. این بهره‌گیری از پتانسیل‌های موسیقی در مسیر تاریخ سیاسی و اجتماعی کشور سبب شد تا خاطره آن رویداد و جاودانگی آن نزد مخاطب، تاحدود بسیارزیادی تضمین شود.

این روزها در سالگرد تسخیر لانه جاسوسی به سر می‌بریم؛ رویدادی مهم در تاریخ معاصر کشور که سبب تغییر ریل بسیاری از مناسبات کشور در عرصه بین‌الملل شد. این اتفاق اما از چشمان تیزبین هنرمندان پنهان نماند. سرود معروف آمریکا، آمریکا، مرگ به نیرنگ تو، در راستای این اتفاق مهم خلق شد.

چند ماه پس از تسخیر لانه جاسوسی، آمریکا در پیامی هشدارآمیز اعلام می‌کند که روابطش را با ایران قطع می‌کند. امام خمینی (ره) در همان زمان از این پیشنهاد استقبال کرده و بدین‌ترتیب، جوی ضدآمریکایی در کشور غلیان پیدا می‌کند. برخی از هنرمندان پیشرو مانند احمدعلی راغب و حمید سبزواری خدمت امام می‌رسند تا درباره برخی تولیداتی با محورت ضدآمریکایی از ایشان رخصت بخواهند. این حرکت، با استقبال حضرت امام (ره) مواجه می‌شود و به این ترتیب، تکلیف بر سایر هنرمندان مشخص می‌شود.

نخستین خروجی جلسه هنرمندان حوزه موسیقی با حضرت امام (ره) که با توصیه و پیگیری سیداحمدآقا به سرانجام می‌رسد، سرود معروف آمریکا، آمریکا، مرگ به نیرنگ تو، است. حمید سبزواری، همان شب، تا صبح بیدار مانده و شعر را می‌سراید، احمدعلی راغب صبح روز بعد که شعر سروده می‌شود، با خوانش آن، آهنگسازی قطعه را انجام می‌دهد و ساعاتی پس از ساخت ملودی، اسفندیار قره‌باغی روی آن کار می‌خواند و محصول به سیدمحمد میرزمانی تحویل داده می‌شود تا کارهای مربوط به میکس و مستر را نهایی کند.

لحن حماسی اثر در کنار هارمونی معناداری که میان مضمون و فرم شنیداری اثر وجود دارد و البته دقتی که در منکوب کردن سیاست‌های دولت آمریکا به کار گرفته شده موجب شد تا طیف‌های فکری گسترده‌ای، به‌عنوان شنونده، از این کار استقبال کنند

چند شبکه تلویزیونی آمریکا نیز در تبلیغاتی معکوس، این سرود را پخش کرده و با زیرنویس کردن شعر، در تلاش بودند تا به مردم خودشان بگویند، ایرانی‌ها چنین نظراتی را نسبت به ما دارند.

گسترش آهنگ به اندازه‌ای بود که خیلی زود وارد زبان مردم کوچه و بازار شد و به خوبی توانست حتی دامنه خود را از مرزهای جغرافیایی کشور عبور دهد. این آهنگ، به‌خوبی توانست تاثیرگذاری و وظیفه محوله خود را به انجام برساند. شاید اغراق نیست اگر ادعا کنیم هیچ‌یک از سرودهایی که در آن برهه به تولید رسیدند، نتوانستند تا این اندازه محبوبیت و وسعت پیدا کنند. از آن زمان، این سرود در مناسبت ۱۳ آبان از تلویزیون و رادیو پخش می‌شود و بار نوستالژیک آن، تداعی‌گر خاطرات بسیاری برای چندین نسل است. همچنان‌که نسل‌های جدید نیز توانستند ارتباط خوبی با این سرود بگیرند.

لحن حماسی اثر در کنار هارمونی معناداری که میان مضمون و فرم شنیداری اثر وجود دارد و البته دقتی که در منکوب کردن سیاست‌های دولت آمریکا (و نه مردم آن) به کار گرفته شد، زمینه‌ای را فراهم کرد تا طیف‌های فکری گسترده‌ای، به‌عنوان شنونده، از این کار استقبال کنند و در دوره‌های تاریخی مختلف، آن را بشنوند.

عزم جزم تولیدکنندگان این سرود در کنار روحیه مشترک آمریکاستیزی که به‌عنوان نخ‌تسبیح میان گروه تولید و آحاد مختلف اجتماع بود و البته حرارت و روح حماسی اثر سبب شد تا دلنشینی و اشتراک‌نظر در مورد فحوای این کار، به بالاترین میزان خود برسد. این فهم مشترک، از آن زمان تا به امروز، همچنان ساری و جاری است و این بدان معناست که نسل‌های جدید نیز توانستند با چنین عقبه‌ درونی، از این کار استقبال کرده و کلیت آن را تائید کنند.

آمریکا، آمریکا، مرگ به نیرنگ تو، یک کار، با مصرف محدود نبود بلکه کاری برای تمام زمان‌هاست که با جذب سریع مخاطب، طرفداران خود را متکثر نموده و ماندگاری خود را بیشتر و بالاتر می‌برد.