به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از «ساینس الرت»، انسان‌ها هنوز پا بر مریخ نگذاشته‌اند اما در طول زمان مریخ به انسان‌ها رسیده است. قطعاتی از سنگ‌ها بر اثر رویدادهایی مانند برخوردهای شدید از سرزمین خود جدا شده و با سفری از میان منظومه خورشیدی به زمین اصابت کرده‌اند.
با جمع‌آوری این نمونه‌های رسیده از سیاره همسایه، یک الگوی عجیب ظاهر شده است. بیشتر این نمونه‌ها به نظر می‌رسد سنگ‌هایی نسبتا جدید هستند که این اواخر بر روی سیاره سرخ تشکیل شده اند. این کشفی عجیب است چرا که بخش زیادی از سطح مریخ بسیار پرقدمت است.
به این ترتیب، این امکان وجود دارد که اندازه‌گیری‌های قدمت‌ها تا حد زیادی اشتباه هستند. تکنیک‌های مختلف تعیین تاریخ، نتایج متفاوتی داشته اند و به این معنی است که دانشمندان درباره زمان تشکیل این سنگ‌ها روی مریخ کاملا اطمینان ندارند.
در این حال یک گروه از دانشمندان از کشورهای انگلیس و آمریکا اکنون راهی برای حل این مشکل پیدا کرده و با شگفتی متوجه شدند که بسیاری از این سنگ ها واقعا کاملا جوان هستند و تنها چند صد میلیون سال قدمت دارند. این اطلاعات می‌تواند سرنخ‌هایی درباره مدت زمان رسیدن این سنگ‌های آسمانی به اینجا و همچنین فرایندهای ژئولوژیکی روی سیاره مریخ فراهم سازد.
«بن کوهن» آتش‌فشان‌شناس از دانشگاه گلاسکو که هدایت این تحقیق را بر عهده داشته است، می‌گوید: ما از روی خصوصیات خاص شیمیایی می‌دانیم که این سنگ‌های آسمانی بطور قطع از منشاء مریخ هستند. این سنگ‌ها بر اثر رویداد برخوردهای بزرگ از سیاره سرخ جدا شده‌اند. اما روی مریخ ده‌ها هزار دهانه آتشفشانی وجود دارد و ما دقیقا نمی‌دانیم که این سنگ ها مربوط به کدام منطقه از مریخ هستند. یکی از بهترین سرنخ ها برای مشخص کردن منشاء این سنگ ها، طول عمر این نمونه‌ها است.
حدود ۳۶۰ نمونه سنگ آسمانی روی زمین پیدا شده که به عنوان سنگ های با منشاء مریخ شناسایی شده اند. حدود ۳۰۲ مورد از اینها با عنوان «شرگوتیت» (Shergottite) شناسایی شده‌اند که نوعی سنگ مریخی غنی از فلز است که در گرمای فعالیت آتشفشانی شکل گرفته‌اند.
دانشمندان تخمین زده‌اند که سطح مریخ قدمت زیادی داشته باشد. اگر سطح مریخ جوان‌تر بود بسیاری از دهانه‌های آتشفشانی بر اثر جریان‌های آتشفشانی از بین می‌رفت. بنابراین هرگونه سنگی که از سطح مریخ به فضا پرتاب شود نیز باید قدیمی باشد. تاکنون نظریاتی برای توضیح قدمت کمتر سنگ ها مطرح شده است اما این تئوری‌ها با مدارک موجود یعنی خود سنگ‌ها مطابقت نداشتند.
شیوه مورد استفاده برای تعیین قدمت شرگوتیت با عنوان «تعیین تاریخ آرگون – آرگون» شناخته می‌شود که بر اساس زوال پتاسیم رادیواکتیو به آرگون مبتنی است. اما مشکل این است که اینجا روی زمین، ما به سادگی می‌توانیم منابع مختلفی از آرگون را در نظر بگیریم که ممکن است به یک نمونه مورد بررسی راه یافته باشند. در مورد شرگوتیت که روی یک سیاره دیگر شکل گرفته و خدا می داند چه مدت زمانی را در فضا سپری کرده است مساله پیچیده‌تر است. پنج منبع بالقوه آرگون برای شرگوتیت وجود دارد در حالی که برای سنگ‌های زمین سه منبع وجود دارد.
کوهن و همکارانش برای جبران این مساله، روشی برای تصحیح آلودگی آرگون از زمین و فضا ابداع کردند. آنها با این روش اقدام به تعیین قدمت هفت مورد از نمونه‌های شرگوتیت کردند و به قدمت‌هایی بین ۱۶۱ میلیون و ۵۴۰ میلیون سال رسیدند. دانشمندان می‌گویند علت این مساله ممکن است این باشد که بمباران مکرر سطح مریخ موجب شکستن سطح قدیمی‌تر شده و سنگ های جوان‌تر زیرین را در معرض محیط بیرونی قرار داده است.
فعالیت‌های آتشفشانی در مریخ همین امروز هم ممکن است جریان داشته و مریخ تحت بمباران مداوم باشد. دانشمندان برآورد می‌کنند که هر سال حدود ۲۰۰ برخورد روی می‌دهد که موجب تشکیل دهانه‌هایی با قطر ۴ متر می‌شود. بنابراین شاید تعجب‌آور نباشد که سنگ‌های جوان‌تر هر از گاهی به سمت زمین پرتاب می‌شوند.
نظر شما