فردوی قم، خاستگاه یادواره‌های شهدا در کشور

به گزارش ایرنا، روستای فردو که در سال اخیر به بخش تبدیل شده، از توابع شهرستان کهک است و ۱۰۴ شهید را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است.

تاریخ شهادت برخی از شهدای فردو، آبان ماه بوده است که یادآوری زمان آسمانی شدن این شهدا در این ماه، بهانه ای شد برای تورق تاریخ و رسیدن به نخستین یادواره شهدای کشور که روستای فردو پرچم دار این یادواره است.

معرفی روستای فردو

در جنوب شهرک کهک در استان قم به منطقه ای می رسیم که از هر طرف توسط کوه های سر به فلک کشیده محصور شده است. خانه های مصفای این روستا نظر هر گردشگری را جلب می کند چراکه این خانه ها در دره مابین دو کوه دوشاخ و عبدالوهاب ـ که شیب آن به سمت شهر قم است، واقع شده اند. خانه‌های روستا در سادگی تمام ساخته شده‌ و همین صمیمیت خاصی به فضا بخشیده است. اکثر خانه‌های این روستا بر روی شیب طبیعی زمین بنا شده است.

این روستا که ظاهراً نامش فردوس بوده، گویی یک هزار و ۸۰۰ سکنه دارد و این وجه تسمیه به علت سرسبزی و خرمی انواع میوه جات و بهاران زیبا و نهرهای جاری آن بوده است که به اختصار فردو لقب گرفت.

اهالی این روستا معتقدند در هر فصل سال که میهمانشان شویم، زیبایی های خاصی را تجربه خواهیم کرد.

برگزاری نخستین یادواره شهدای کشور

ساعت حدود هشت صبح بود. به همراه یکی از همکاران مشغول سیر و سیاحت در کوچه پس کوچه های روستا بودیم که زیبایی کوچه باغی ما را فراخواند. خودرو را سر کوچه باغ پارک کردیم و پیاده روی زیر آفتاب نه چندان داغ، آغاز کار گزارشمان شد. یک درب آهنی قهوه ای رنگ به نسبت بزرگی در میان راه وجود داشت. شاخه های درختانی که از دیوارهای کنار درب به سمت کوچه آویزان شده اند، حکایت از یک باغ سرسبز دارد. شاخه های آویزان شده از بالای دیوار، شکوه کوچه باغ را صد چندان کرده است.

مسیر را ادامه دادیم، مرد جوانی که در حال گذر از کوچه باغ بود، به نخستین سوژه برای مصاحبه ما به منظور دریافت اطلاعتی از روستا، بدل شد. بی درنگ جلو رفتیم و به رسم ادب سلام کردیم. نامش را پرسیدیم و از او خواستیم که درباره روستا برایمان کمی سخن بگوید.

نام مرد جوان، محمد سلمانی است. محمد فرزند چهارم کربلایی ابوالقاسم از قدیمی های روستاست که از سن ۱۸ سالگی به همراه یکی از خواهرانش برای ادامه تحصیل به شهر قم مهاجرت کرده و روزهای تعطیل را برای دیدار خانواده شان به روستا باز می گردند.

سلمانی از بهارهای متفاوت در این روستا می گوید. به گفته او، ایام بهار هر ساله با برگزاری مراسم یادواره سرداران و یکصد و چهار شهید، روستا حال و هوای دیگری پیدا می کند.

سابقه برگزاری این یادواره طبق گفته های وی، بر می گردد به سال ۱۳۶۷، همزمان با سالگرد شهادت پنج تن از جوانان این روستا در عملیات والفجر ۱۰ منطقه حلبچه عراق.

وی گفت که ۲ نفر از این شهدا، برادران شهید ابوالفضل و مجتبی اویسی بودند که با بمب های شیمیایی اهدایی استکبار غرب به صدام به شهادت رسیدند.

سلمانی بیان کرد: این یادواره شهدا که در سال ۶۷ در فردو برگزار شد، پایه گذار و الگوی تمامی یادواره های شهدای کشور شناخته و این روستا به بنیانگذار برگزاری یادواره شهدا در کشور تبدیل شد.

شیوه برگزاری یادواره شهدای فردو

در ادامه تهیه گزارش خود ، سراغ ساختمان بخشداری روستا را گرفتیم و به ملاقات روح الله نیازی، بخشدار فردو رفتیم. از هدف سفر خود به فردو برایش گفتیم و از وی خواستیم که در این باره برایمان بگوید. شیوه برگزاری یادواره شهدای فردو فتح باب سخنان نیازی بود.

وی گفت: در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت ماه هر سال این مراسم به صورت بسیار باشکوه و با مشارکت اهالی روستا انجام می شود.

به گفته وی، در شب جمعه مورد نظر، شرکت کنندگان در یادواره از گلزار شهدای شیخان به طرف گلزار شهدای علی بن جعفر (ع) به صورت راهپیمایی با سر دادن شعارهای انقلابی و ولایتی حرکت می کنند و در گلزار علی بن جعفر (ع) مراسم باشکوهی را با اجرای موزیک و تلاوت قرآن مجید و سخنرانی و مداحی و پذیرایی انجام می دهند.

وی افزود: صبح روز جمعه از میدان پلیس شهر قم به شکل یک اردوی فرهنگی، جمعیتی بالغ بر چهار هزار نفر را با اتوبوس و دیگر وسایل نقلیه به روستا انتقال می دهند. جمعیت در اول روستا پیاده می شوند، به صورت هیاتی با شعارهای انقلابی و ولایی به طرف گلزار شهدا و پس از خواندن فاتحه مزار شهدای روستا به طرف حسینیه شهدا حرکت می کنند.

وی ادامه داد: در حسینیه مراسم با تلاوت قرآن کریم آغاز می شود و با اجرای موزیک سخنرانی مداحی نماز جماعت و صرف نهار پایان می پذیرد.

به گفته نیازی، معمولا سخنران و مداح جلسه از افراد مشهور کشوری و استانی بوده اند که سرلشکر شهید صیاد شیرازی، سرداران سپاه اسلام رحیم صفوی، اعلایی شکارچی و آیات رمضانی، خزعلی و فاکر، حجج اسلام دانشمند و رفیعی و مداحان آهنگران، مالکی، حیدرزاده، میرداماد، سلحشور، میرزایی و شاعران دفاع مقدس از جمله این افراد هستند.

بخشدار فردو ادامه داد: پس از استراحتی چند ساعته میهمانان شهدا به شهر قم باز گردانده می شوند و این مراسم بهار زیبای روستا را به عطر شهیدان معطر می سازد و عطر معنوی این شهیدان و سه شهید گمنام میهمان لاله های فردوس برای همیشه در فضای این روستای آسمانی پراکنده خواهد بود و شعار در بهار آزادی جای شهدا خالی همیشه مصداق دارد.

روستای فردو در دفاع مقدس

نیازی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح شرایط فردو در دوران دفاع مقدس پرداخت و گفت: هنوز چند صباحی از خلاصی ملت زجر کشیده ایران اسلامی از یوغ ستم سلسله پادشاهان به خصوص سلسله منفور پهلوی و طلوع مجدد خورشید اسلام ناب محمدی(ص) در سرزمین ما نمی گذشت که استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جهان خوار انواع و اقسام توطئه ها را علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(ره) آغاز کرد.

به گفته وی، غائله کردستان و تفرقه افکنی های قومی در سراسر ایران موج اول فشار استکبار جهانی بود که ایران اسلامی را فرا گرفت اما جوانان هوشیار این مرز و بوم با تبعیت بی چون و چرا از ولایت فقیه، این توطئه را با نثار جان خویش در هم شکستند.

وی تاکید کرد: روستای فرد و از پیشگامان اعزام نیرو به کردستان با فرماندهی سردار شهید جعفر حیدریان و سرداران شهید غلامعلی محمدی، الیاس فضل اللهی و محمد اویسی بود که حماسه آزادسازی باشگاه افسران سنندج یکی از افتخارات ماندگار رزمندگان دلاور روستای فردو می باشد.

روستای فردو از پیشگامان اعزام نیرو به کردستان با فرماندهی سردار شهید جعفر حیدریان و سرداران شهید غلامعلی محمدی، الیاس فضل اللهی و محمد اویسی بود که حماسه آزادسازی باشگاه افسران سنندج یکی از افتخارات ماندگار رزمندگان دلاور روستای فردو است.

نیازی یادآور شد: پس از شهادت محمد حیدریان و پایان مأموریت این دلاور مردان خطه سرسبز فردو در کردستان، دیوانه ای، تنور جنگ تحمیلی را علیه ایران اسلامی روشن نمود و امام خمینی (ره) فرمان تشکیل بسیج را صادر نمودند و ملت مظلوم و مقاوم ایران برای دفاع از نظام مقدس جمهوری اسلامی آماده دفاع شدند.

وی افزود: اعزام اولین دوره رزمندگان روستا هم به فرماندهی سردار شهید جعفر حیدریان به جبهه های جنگ تحمیلی انجام گرفت. حضور حداقل دویست نفری رزمندگان فردویی در تپه چشمه دزفول یادآور این حماسه آفرینی است و رزمندگان فردویی در حماسه شکستن حصر آبادان و آزادسازی بستان و عملیات فتح المبین و آزادسازی خرمشهر نقش بسزایی داشتند که تقدیم ۲۲ شهید تا این مرحله از دفاع می باشد.

به گفته این مقام مسوول، در عملیات رمضان تعداد زیادی از رزمندگان فردویی شرکت داشتند. از میان آن ها هفت نفر از بهترین جوانانشان مفقود شدند که اجساد آن ها تا سال ۷۷ باقی ماند.

وی ادامه داد: در عملیات محرم تعداد سه شهید و پنج جاوید الاثر تقدیم اسلام و کشور اسلامی شد تا اینکه والفجرها شروع شدند.

وی اشاره کرد که والفجر مقدماتی یک، دو و غیره. تا پایان عملیات والفجر هشت و حماسه آزادسازی شهر فاو و عبور از اروندرود یادآور ایثارگری تعداد زیادی از رزمندگان روستای فردو است که در این عملیات نیز تعداد ۲۵۰ نفر از رزمندگان روستا شرکت داشتند و شهدای روستا در عملیات والفجر ۸ ، دوازده نفر بودند و تا این مرحله از دفاع مقدس شهدای فردو به هفتاد نفر رسید.

وی بیان کرد که پس از آن عملیات، کربلای یک شروع شد، در این عملیات هم مثل گذشته حضور رزمندگان فردویی چشمگیر بود و تعداد سه نفر از بهترین جوانان روستا به شهادت رسیدند. در عملیات کربلای ۴ و ۵ در منطقه شلمچه نیز ۱۸ نفر از بهترین جوانان خط شکن روستا به درجه رفیع شهادت نایل آمدند و تعداد شهدای روستا به ۹۹ نفر رسید.

نیازی گفت: این حماسه آفرینی ها ادامه داشت تا اینکه فرمانده کل قوا حضرت امام خمینی(ره) قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفتند و با صدور اطلاعیه ای تاریخی موضوع را به اطلاع ملت ایران و جهانیان رساندند.

فردو ۲۵۰ جانباز دارد

وی با اشاره به اینکه تا پایان این دوره از دفاع مقدس تعداد شهدای روستا به ۱۰۴ تن رسید، گفت: نوار ویدویی مصاحبه تعداد ۳۵۰ نفر از رزمندگان دلاور این خطه شهیدپرور که در لشکر ۱۷ علی ابن ابی طالب (ع) حضور داشتند در پایان جنگ موجود است که اکثر آن ها جانباز و مجروح هستند.

بخشدار فردو تعداد جانبازان این روستا را ۲۵۰ نفر معرفی و بیان کرد: از میان خانواده شهدا یک خانواده سه شهید و ۱۶ خانواده دو شهید تقدیم کرده اند. سه نفر از شهدا تک فرزند ذکور خانواده بودند و بعضی خانواده ها هر دو فرزند پسر خود را تقدیم انقلاب کردند.

بر اساس گفته های نیازی، ۴۲ نفر از شهدا فردو متأهل بودند و ۲۰ نفر از شهدا پاسدار هستند که ۶ نفر ایشان از سرداران رشید سپاه اسلام بودند و از کل شهدای روستا ۹ نفر سرباز و ۷۵ نفر بسیجی و ۳ نفر از شهدا از سادات هستند همچنین تعداد آزادگان روستا ۵ نفر می باشد.

وی ادامه داد: از سال ۱۳۶۷ که پایان دفاع مقدس بود، مراسم یادواره شهدای روستای فردو به صورت جمعی بنیانگذاری شد و می توان گفت روستای فرد مؤسس یادواره های شهدا در کشور می باشد و تاکنون نیز یادواره سرداران و ۱۰۴ شهید روستای فردو هر ساله در ایام بهار به صورت مفصل و بسیار معنوی ترتیب می یابد.