امین زاده: با وجود آپارتاید علمی شمار قابل‌توجهی از کرسی‌های یونسکو را تصاحب کردیم

به گزارش خبرنگار علم و آموزش ایرنا، الهام امین زاده روز یکشنبه در همایش ائتلاف جهانی علیه آپارتاید علمی برای صلح، عدالت، امنیت و سلامت جهانی که در دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار داشت: همواره تصور بر این است که تبعیض در حوزه‌های اقتصادی و فرهنگی است و کمتر از تبعیض در حوزه علمی صحبت می‌شود؛ این درحالی است که تبعیض در حوزه های علمی نیز وجود دارد و از آنجایی که در جریان جهانی و گردش بین‌المللی علم هر نوع تبعیض و آپارتایدی منتهی به تنش و خشم ملت‌ها می‌شود، آپارتاید علمی نیز می‌تواند در ملت‌ها ایجاد خشم کند.

وی تاکید کرد: از این رو لازم است جهان توسعه یافته برای آنکه بیشتر از این صلح و امنیت جهانی را بر هم نزند، از این تبعیض نژادی دست بردارد.

امین‌زاده با اشاره به موانع موجود در راه چاپ مقالات علمی به ویژه در حوزه علوم انسانی و حضور در کنفرانس‌ها و تبادلات علمی و فناوری، گفت: گاهی اوقات این تبعیض و آپارتاید را مشاهده می‌کنیم و باید این تبعیض و آپارتاید علمی علیه جمهوری اسلامی ایران متوقف شود.

معاون امور بین الملل دانشگاه تهران با طرح این سوال که آیا این آپارتاید ما را متوقف می‌کند و آیا حقی برای برخی کشورها برای تحریم گردش منابع علمی وجود دارد، اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب با تاکید در سال ۱۳۹۵ فرمودند که توقف حرکت علمی ایران، هدف دشمن است و باید مراقب بود که به نام پیوستن به خانواده جهانی که عناصر این خانواده و مقررات حاکم بر این خانواده را همگی غربی‌ها تعیین می‌کنند، بازتولید فرهنگ وابستگی نباشد.

امین زاده تاکید کرد: در واقع این طور نباشد که بخواهیم به نام تعامل علمی در زمینی بازی کنیم که عناصر و مقررات آن را دیگرانی که دوست ما نیستند، تعریف می کنند.

وی با اشاره به آمارهای تولید علم ایران، ادامه داد: بر اساس آمارها سرعت پیشرفت علمی ایران در مقطعی ۱۳ برابر سطح متوسط جهانی شد که این سرعت برای اینکه دچار عقب ماندگی علمی نشویم باید ادامه یابد.

معاون امور بین الملل دانشگاه تهران گفت: رهبر معظم انقلاب تاکید داشتند که امکان پیشرفت علمی و ارتقاء منابع انسانی و طبیعی ایران رجزخوانی نیست و واقعیتی است که خود غربی‌ها به آن اذعان دارند.

وی اضافه کرد: برخی بر این باورند که چون ایران را دوست داریم، درباره پیشرفت‌های علمی آن صحبت می‌شود ولی اخیرا در نشست‌های بین‌المللی که در دانشگاه تهران حضور یافتند، اذعان داشتند که وضعیت علمی اساتید ایرانی در رقابت جهانی بسیار بالا است.

امین‌زاده ادامه داد: تکلیف بین‌المللی دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در مورد استاد مشخص شده است و شاید بعد از منشور سازمان ملل و میثاق‌های سال ۱۹۶۶ حقوق بشر، اسناد سازمان بین‌المللی یونسکو حاوی حق آموزش و الزامات تبادلات علمی عادلانه و آزاد در جهت صلح و امنیت بین المللی است. به این معنا که اگر زمانی کیفرخواستی برای گرفتن حق‌مان در این زمینه داشته باشیم، در این کیفرخواست باید این اسناد ذکر شود.

معاون امور بین‌الملل دانشگاه تهران تاکید کرد: اولین موافقت‌نامه در چارچوب سازمان بین‌المللی یونسکو در سال ۱۹۴۸ با عنوان سند تسهیل گردش جریان بین‌المللی مطالب شنیداری و دیداری با ماهیت آموزشی، علمی و فرهنگی منتشر شد و این سند به این معنا است که کسی حق ندارد جلوی این تبادلات را بگیرد.

وی اضافه کرد: در ژوئن ۱۹۵۰ سند واردات آثار آموزشی، علمی و فرهنگی، کنوانسیون جهانی حق چاپ و نشر در سال ۱۹۵۲ و در سال ۱۹۵۸ کنوانسیون آزادی تبادل بین المللی انتشارات عرضه شد. همچنین سند حمایت از دارایی‌های فرهنگی در مخاصمات مسلحانه در سال ۱۹۹۹ ارائه شد ولی اکنون شاهدیم که ویترینی از مخاصمات به آثار فرهنگی در منطقه‌ بسیار غنی غزه که بسیاری از آثار تاریخی به ویژه تاریخ ادیان وجود دارد، رخ داده است.

امین زاده با تاکید بر اینکه امروز باید بازتعریفی از علم، آزادی و عدالت صورت گیرد، افزود: در جمهوری اسلامی تاکید شده که باید با آپارتاید علمی مبارزه شود و ابزار ما برای آن جهاد علمی، دیپلماسی علمی است که توانسته‌ایم در این عرصه نیز موفق باشیم.

معاون امور بین‌الملل دانشگاه تهران گفت: آمارها نشان می‌دهد که چگونه با وجود آپارتاید علمی در مدت ۴۰ سال توانسته‌ ایم کرسی های یونسکو را تصاحب کنیم؛ از ۱۷ کرسی یونسکو در کشور هفت کرسی آن در دانشگاه تهران ایجاد شده است که از آن جمله می‌توان به کرسی‌های آموزشی فنی و مهندسی، تحقیقات بین رشته ای در دیابت، کارآفرینی، سلامت اجتماعی و فرهنگ و فضای مجازی اشاره کرد.

وی با بیان اینکه هفت نفر از اساتید دانشگاه تهران مسوولیت این کرسی ها را برعهده دارند، افزود: اخیرا درخواست ایجاد کرسی‌ انرژی‌های پاک را درخواست دادیم که متاسفانه هنوز مورد پذیرش یونسکو واقع نشده است.

امین زاده اضافه کرد: دانشگاه تهران برای افزایش رتبه خود در رتبه بندی نظام‌های جهانی QS، شانگهای و یو اس نیوز تلاش می کند؛ در نظام کیو اس در رتبه ۳۶۰، در تایمز رتبه ۴۵۰، در شانگهای ۴۰۱ و در رتبه بندی یو اس نیوز در رتبه ۳۲۹ قرار دارد. و خبر خوبی که دیروز به ما ارسال شد در زمینه نظام رتبه بندی "یوراپ" بود که در آن رتبه دانشگاه از ۲۵۰ به ۲۳۲ ارتقا یافته است که یک نظام رتبه‌بندی ارزشمند است.

وی تاکید کرد: با ارائه این آمارها اعلام می ‌کنم که ما نایستادیم و متوقف نشدیم و در حال جلو رفتن هستیم و عزم جامعه علمی کشور این است که آپارتاید علمی را خنثی کند و این مسیر را به سوی اعتلای علم، دانش، اخلاق و صلح سوق دهد.