چگونه موانع را برای دانشمندان معلول در حوزه شیمی کاهش دهیم

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از «نیچر»، داشتن برخی معلولیت‌ها موجب می‌شود که بخت افراد برای کار در حوزه شیمی و شیمی‌دان شدن با مانع رو به رو شود. آمار در این زمینه نادر است اما به خوبی گویا است. برای مثال، برآورد شده است که ۲۲ درصد از جمعیت انگلیس در سال ۲۰۲۱ داشتن نوعی معلولیت را اعلام کردند.

با این حال یک تحقیق توسط «انجمن شیمی انگلیس» (RSC) در سال ۲۰۲۲ از میان دانشمندان نشان داد که تنها ۵ درصد از اعضا در خوداظهاری خودشان را معلول دانسته‌اند. موانع مرتبط با معلولیت در سرتاسر جهان وجود دارد. این موانع در کنار محدودیت های مرتبط با جنسیت، نژاد و قومیت پیچیده‌تر می شوند.

در این ارتباط سه نفر از شیمیدان‌ها برخی از چالش ها برای افراد در حوزه کاری آنها را توصیف کرده و راه هایی را برای پیشرفت رفع این موانع پیشنهاد کرده اند. «بلن جی . فیس» محقق و دانشمند حوزه شیمی غیرارگانیک می‌گوید که بیشتر تجهیزات آزمایشگاهی برای دانشمندان دچار معلولیت غیرقابل دسترس است.

این محقق که به فلج مغزی اطفال (CP) دچار بوده و با مشکلاتی برای حفظ تعادل و مشکلات حرکتی رو به رو است، می‌گوید: این مشکلات موجب می‌شود که بسیاری از جنبه‌های کار در تاسیسات آزمایشگاهی شیمی دشوار باشد و حتی کار با رایج‌ترین ابزارها هم با موانعی رو به رو است.

وی با اشاره به مشکلات برای کار در مراکز تحقیقاتی شیمی می‌گوید: اینها موجب می‌شود که من موانع مهم رویاروی دانشمندان دارای معلولیت از جمله غیرقابل دسترس بودن تاسیسات و تجهیزات و همچنین ساختمان ها و آزمایشگاه ها را مشاهده کنم.

فیس تاکید کرد: انجام کارهایی برای بهبود وضعیت در مقیاس بزرگ برای عمومیت یافتن دسترسی مورد نیاز است. غیر واقع بینانه است که تصور کنیم این یک شبه اتفاق می‌افتد اما لازم است که هماهنگی‌ها و سازگاری‌های هر چند کوچکی بطور مداوم انجام شود و اینها در طول زمان به نفع همه خواهد بود.

منعطف‌تر کردن دوره‌های دکتری دسترسی به شیمی را بهبود می‌بخشد

در همین ارتباط لایینا دالتون محقق دارای معلولیت در حوزه شیمی که در سال ۲۰۱۲ به علت آلودگی به یک ویروس دچار بیماری شده و بطور کامل بهبود نیافته است ، گفت: من به عنوان یک شیمی‌دان معلول با یک رشته چالش ها رو به رو بوده ام مثلا ساعات طولانی ایستادن یا حرکت کردن می تواند برای من دشوار یا حتی ناممکن باشد.

وی گفت: سر و صدا، نور و بو شرایط مرا بدتر می‌کند اما من راه‌هایی برای ادامه کار پیدا کرده‌ام از جمله اینکه در ساعات آرام‌تر و خلوت‌تر در آزمایشگاه کار می‌کنم و عمدتا از خانه کار می کنم.

دالتون افزود: به تازگی دکترای خود را کامل کرده‌ام و اکنون با یک سری از مشکلات و موانع سیستمی رو به رو هستم که متاسفانه منحصر به من یا به استرالیا هم نیست. برای مثال، شرکت در کنفرانس ها برای توسعه شغلی حیاتی است اما بسیاری از افراد قادر به شرکت بطور شخصی نیستند.

این محقق همچنین خاطرنشان کرد: در بسیاری کشورها سیاست های دولتی برای محافظت از معلولان وجود دارد اما تجربه روزمره معمولا روایت متفاوتی است. آزمایشگاه ها طراحی مناسبی ندارند تا جایی که به من توصیه شده است که شرایط خودم را افشا نکنم.

وی خاطرنشان کرد: افراد معلول تجارب و دانش غنی دارند و کمک مهمی برای دانشگاه ها و مراکز کار هستند. در یک دهه گذشته تطبیق‌هایی در این زمینه در استرالیا انجام شده و امیدوارم که این روند ادامه یابد.

با ذهن باز آموزش دهید

نایومی م. نوح می‌گوید: شیمیدان های معلول با موانع زیادی برای مشارکت کامل و برابر رو به رو هستند و مهم است بدانیم که بسیاری از معلولیت ها مشهود نیستند.

به گفته نوح، دانشجویان دچار معلولیت می‌توانند در دوره‌های شیمی موفق شوند اگر دسترسی به محتوا و فعالیت کلاسی به آنها داده شود. هر چند این مساله ظاهرا بدیهی است اما بستگی به معلمان و اساتید دارد که استراتژی‌هایی اتخاذ کنند تا تضمین کنند همه دانشجویان سود خواهند برد.

وی خاطرنشان کرد: فناوری در این زمینه می تواند راه حل هایی ارائه دهد. مثلا لپ تاپ می تواند به دانشجویان مبتلا به مشکلات حرکتی برای استفاده از قلم یاری برساند. اما در کشور کنیا که من کار می کنم شکاف زیادی در این زمینه در مدارس وجود دارد. در این کشور هیچ دانشگاه تخصصی (برای استفاده معلولان) وجود ندارد.

بسیاری از اساتید دانشگاهی از معلولیت دانشجویان بی‌اطلاع هستند و افشای این مساله می تواند بنا بر علل مختلف دشوار باشد و اغلب نیازهای آنها قابل تامین نیست بدین معنی که دانشجوی معلول از فرایند آموزش حذف می شود. آموزش دادن به اساتید دانشگاه برای حمایت از دانشجویان دارای معلولیت می تواند بسیار مفید باشد.

روز جهانی معلولان

سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ سوم دسامبر مصادف با ۱۲ آذر ماه را به عنوان روز جهانی معلولان نامگذاری کرد.

هدف از تعیین این روز ارتقاء رشد اذهان عمومی درباره مسائل مربوط به معلولیت های مختلف و افزایش آگاهی هایی بوده است که باید از مساله پیوستن افراد معلول در تمامی جنبه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی منتج شود. این وضع به همین منوال طی شد تا در سال ۱۹۹۹ شعاری با مضمون «امکان دسترسی برای همه در هزاره جدید» برگزیده شد و سرلوحه امور قرار گرفت.

بیش از ۵۰۰ میلیون نفر به دلیل نقص در سیستم روحی و مغزی جسمی و حسی از معلولیت رنج می‌برند. این افراد هر کجا که باشند و در هر نقطه‌ای از دنیا که به سر برند به دلیل موانع ظاهری یا اجتماعی با محدودیت هایی در زندگی خود مواجه می‌شوند. در بیست سال اخیر کوشش های چشمگیری در شناساندن و معرفی اشخاص معلول به جامعه انسانی صورت پذیرفته است. یکی از مواردی که می‌توان از آن به عنوان نقطه عطفی در این زمینه نام برد اعلام سال ۱۹۸۱ میلادی به عنوان سال جهانی معلولان است که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد صورت پذیرفت. در سال بعد (۱۹۸۱) فاصله سال های ۱۹۹۲ – ۱۹۸۳ میلادی دهه جهانی معلولان نام گرفت تا کیفیت و شرکت فعالانه و همه‌جانبه افراد معلول را در زندگی اجتماعی و گسترش و پیشرفت آنها ارتقاء بخشد.