جشن ۴۰ سالگی دموکراسی آرژانتین همزمان با تحلیف رئیس‌جمهوری جدید

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، دهم دسامبر ۱۹۸۳ میلادی، رائول آلفونسین (Raúl Alfonsín) به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهوری منتخب دموکراتیک آرژانتین پس از دوران دیکتاتوری نظامی در این کشور سوگند یاد کرد. وی از حزب سیاسی میانه‌رو و لیبرال موسوم به اتحادیه مدنی رادیکال (Unión Cívica Radical) موفق شد تا در انتخابات ۳۰ اکتبر، ۵۱.۷ درصد آرا را به دست آورده و بر ایتالو لودِر (Ítalo Luder) رقیب و نامزد پرونیست خود پیروز شود.

به گزارش خبرگزاری افه، رژیم نظامی آرژانتین تا پایان سال ۱۹۸۲ به حیات خود ادامه داد و مرگ و مفقودی سیستماتیک مخالفان سیاسی بخشی از میراث آن بود. دیکتاتوری آرژانتین سرانجام به‌دنبال شکست از انگلیس در جنگ مالویناس (فالکلند/ آوریل- ژوئن ۱۹۸۲) به روزهای پایانی خود نزدیک شد. پس از شکست جنگ که به کشته‌شدن ۶۴۹ آرژانتینی و ۲۵۵ بریتانیایی منجر شد، لئوپولدو فورتوناتو گالتیِری (Leopoldo Fortunato Galtieri) رئیس‌ دولت موقت جای خود را به رِینالدو بیگنونه (Reynaldo Bignone) داد که عضوی از نظامیان حاکم بر کشور نبود؛ وی اعلام کرد که یک انتقال دموکراتیک در آرژانتین رخ خواهد داد و همین مساله به انتخابات سال ۱۹۸۳ منجر شد.

کارزار انتخاباتی آلفونسین بر اساس ایده صلح در برابر خشم علیه همه چیزهایی بود که در آن «سال‌های سیاه» اتفاق افتاده بود. به این «دفن» نفرت از جنایات مرتکب شده در دوران دیکتاتوری معمولاً به‌عنوان یکی از کلیدهای پیروزی آلفونسین اشاره می‌شود که دو سال بعد به آغاز محاکمه تاریخی نظامیان این کشور منجر شد.

جنایت‌های دوره دیکتاتوری یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در طول مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۳ آرژانتین بود. خاویر میلِی در طول نخستین مناظره انتخاباتی با رد تعداد ۳۰ هزار مفقود در آخرین دیکتاتوری نظامی آرژانتین (۱۹۷۶- ۱۹۸۳)، این تعداد را کمتر از ۹ هزار نفر اعلام کرد. اقدام این نامزد لیبرتارین در به‌حداقل رساندن تعداد قربانیان دوران دیکتاتوری آرژانتین پس از کودتای ۱۹۷۶ با واکنش نامزدهای رقیب مواجه شد

طبق گزارش کمیسیون‌های مختلف حقیقت‌یابی، تعداد قربانیان رژیم نظامی آرژانتین حدود ۴۰ هزار و ۱۷۵ نفر شامل اعدام‌شدگان سیاسی، بازداشت‌شدگان، مفقودان و قربانیان حبس و شکنجه سیاسی است.

ویکتوریا ویاروئِل (Victoria Villarruel) معاون رئیس‌جمهوری جدید آرژانتین پا را فراتر گذاشته است؛ وی که از «نظریه دو شیطان» دفاع می‌کند، خشونت گروه‌های چریکی در دهه ۱۹۷۰ را با تروریسم دولتی در طول هفت سال دیکتاتوری یکسان می‌داند و به سازمان‌های حقوق بشری حمله می‌کند. (این تئوری در آرژانتین بر این مفهوم دلالت دارد که شدت جنایت‌های مرتکب شده توسط عوامل دولتی به‌عنوان بخشی از تروریسم دولتی معادل اعمال خشونت‌آمیز توسط سازمان‌های چریکی به‌ویژه در چارچوب مبارزه علیه دیکتاتوری‌هایی است که در سال‌های ۱۹۶۶ و ۱۹۷۶ قدرت را به‌دست گرفتند.)

ویاروئِل در میان انتقادهای خود، اِستلا دِ کارلوتو (Estela de Carlotto) رئیس سازمان مادربزرگ‌های پلازا دِ مایو (Abuelas de Plaza de Mayo) را «شخصیت شوم» نامید. «مادربزرگ‌های پلازا د مایو» انجمنی است که در سراسر جهان به‌عنوان یک نهاد حقوق بشری با هدف یافتن کودکانی که در دوره دیکتاتوری ربوده شده اند، شناخته می‌شود.

اکنون با گذشت ۴۰ سال، جبهه «افراطی» دیگری قوه مجریه آرژانتین را تصاحب می‌کند. رئیس‌جمهوری منتخب آرژانتین با تعداد معدودی از نمایندگان و سناتورهای خود، با سناریوی نامطلوبی برای دستیابی به حمایت سیاسی لازم از مسیر اصلاحات عمیق خود، مانند خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی، مواجه خواهد شد. خاویر میلی از حزب لا لیبرتاد آوانزا (La Libertad Avanza) تنها ۳۷ کرسی از ۲۵۷ کرسی مجلس نمایندگان و هفت کرسی سنا از ۷۲ کرسی را در اختیار خواهد داشت و این مساله شکنندگی ساختاری عمیق دولت جدید را نشان می‌دهد؛ به عبارت دیگر، حزب حاکم آتی تا رسیدن به حدنصاب خود برای پیشبرد پروژه‌های بنیادی فاصله زیادی دارد (به ترتیب ۱۲۹ و ۳۷ قانونگذار در مجلس نمایندگان و سنا).

آلبرتو فرناندز در حالی ریاست جمهوری آرژانتین را ترک می‌کند که این کشور با چندین بدهی معوق و یک بحران اجتماعی- اقتصادی جدی‌تر از زمان روی‌کارآمدن او در سال ۲۰۱۹ مواجه است. نزدیک به نیمی از جمعیت آرژانتین در فقر زندگی می‌کنند، تورم سالانه در ماه دسامبر (آذر- دی) از ۱۶۰ درصد فراتر خواهد رفت، ذخایر کمی به دلار باقی مانده و کسری مالی ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود و بدهی بی‌سابقه‌ای که باید چندین سال پرداخت شود. این‌ها تنها بخشی از شرایطی است که خاویر میلی، اقتصاددان لیبرال جناح راست افراطی و تازه وارد در عرصه سیاست، ریاست جمهوری آرژانتین را از امروز یکشنبه برای دوره ۲۰۲۳-۲۰۲۷ بر عهده خواهد گرفت.

میلی که حزب خود به نام لا لیبرتاد آوانزا را در سال ۲۰۲۱ در شهر بوئنوس آیرس تاسیس کرد، موفق شد با سخنرانی ضدساختاری و ضدسیاسی و با وعده‌ها از تغییرات عمیق، رای بیش از نیمی از رای‌دهندگان آرژانتینی را به دست آورد. آرژانتینی‌هایی که خستگی از سال‌ها بحران اقتصادی و اجتماعی، آن‌ها را به سمت «تغییر» سوق داده است و باید دید عملکرد دولت آتی، رضایت مردم این کشور را جلب خواهد کرد یا خیر.