زنده یاد جعفر والی در تئاتر به دنبال مشق عشق بود

به گزارش ایرنا، آیین نکوداشت زنده یاد جعفر والی کارگردان و بازیگر فقید سینما و تئاتر در آستانه هشتمین سالگرد درگذشت وی، دوشنبه- ۲۷ آذرماه- با حضور ایرج راد، سعید امیرسلیمانی، کاظم هژیرآزاد، روح الله جعفری، جمشید ملک پور، حسین خلج، جمعی از هنرمندان، علاقه‌مندان و شاگردان زنده یاد والی در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم مستند «یک حضور» به کارگردانی مجتبی سعادت که به زندگی استاد والی می‌پردازد، پخش شد.

بعد از نمایش فیلم مستند، سعید امیرسلیمانی دوست و همراه همیشگی جعفر والی که از اعضای اصلی گروه او به شمار می‌رفت، اظهارداشت: خداوند جعفر والی را رحمت کند. در دوره‌ای ما در کنار هم یک گروه را تشکیل دادیم که والی کارگردان ما بود و اعضای این گروه افرادی همچون جمشید مشایخی، ولی شیراندامی، آزیتا لاچینی و…بودند.

وی گفت: زنده یاد والی برای تلویزیون اثری همچون «در گوش سالمم زمزمه کن» را ساخته بود که سال گذشته من و ایرج راد این نمایش را در پردیس تئاتر شهرزاد به یاد والی و با الگوبرداری از شیوه کارگردانی این هنرمند، به روی صحنه بردیم.

امیرسلیمانی با بیان اینکه والی درک بسیار والایی داشت، افزود: او بر ادبیات و کارگردانی اشراف کامل داشت و در کارها بسیار خوب گروه را هدایت و راهنمایی می‌کرد. به خاطر دارم زمانی که در بیمارستان بستری بود روزی به دیدنش رفتم. او همچنان و در همان وضعیت، شوق به صحنه بردن اثری تازه را داشت. والی تا زمانی که از این دنیا رفت، عاشق تئاتر و همچنان علاقه‌مند به کار کردن بود. او انسانی بزرگ بود و هیچ‌گاه فراموش نخواهد شد. امیدوارم ما بتوانیم جا پای این بزرگان بگذاریم.

جعفر والی باید الگوی علاقه‌مندان به این حرفه باشد

بنا بر اعلام روابط عمومی موزه سینما، در ادامه ایرج راد رئیس هیئت‌مدیره خانه تئاتر و از همکاران جعفر والی درباره او گفت: جعفر والی یکی از هنرمندان بسیار ارزشمند این کشور بود و آثار بسیار باارزشی را از خود بر جای گذاشت. طبق گفته والی، تئاتر میراست و کارهای درخشان و بی‌نظیر این بزرگان را بعد از آنها کمتر بر روی صحنه دیدیم. علت این است که آن زمان کمتر به مسائل مادی فکر می‌شد و اصل بر عشق و علاقه، صداقت، آگاهی، فرهیختگی و ارتباط با تماشاگر بود.

وی افزود: والی در تمام زمینه‌ها عاشق تئاتر بود و همه نیز او را دوست داشتند. او فعالیت‌های زیادی را به انجام رساند و خصوصیات بسیار خاصی داشت که از جمله آنها ریز بینی، دقت، وسواس و تعصب به کار بود. او بسیار وقت شناس بود و هرگز با تاخیر در تمرین‌ها حاضر نمی‌شد.

راد اظهارداشت: زنده یاد والی اصولی داشت که به شکل اخلاقی در کل گروه گسترده شده بود. آخرین کاری که با او تمرین می‌کردیم، «در گوش سالمم زمزمه کن» بود. والی از من خواست به همراه هرمز هدایت کار را آغاز کنیم. ما در خانه او و در فصل زمستان هر روز صبح تمرین می‌کردیم. زنده یلد والی با وجود بیماری همچنان علاقه‌مند بود که این اثر را کارگردانی کند. وقتی در را باز می‌کرد و ما را می‌دید، آن فرد بیمار به یک جوان هجده ساله‌ پر شور و شوق تبدیل می‌شد.

این بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون خاطرنشان کرد: متاسفانه در اواسط تمرین، بیماری او شدت گرفت و بستری شد اما همچنان روی تخت بیمارستان هم درباره تئاتر حرف می‌زد و قصد داشت پس از ترخیص، تمرین‌ها را پیگیری کند. این افراد افتخار مملکت هستند و جایگاه ویژه‌ای در تئاتر ایران دارند و آثار ماندگاری را به وجود آوردند. بنابراین ضروری است که الگوی افراد علاقه‌مند به این حرفه باشند.

وی گفت: هنر نیازمند عشق، صداقت، بی‌خوابی، مرارت و سختی‌های بسیار زیادی است. تنها بازیگری که با مسئولیت به روی صحنه می‌آید، متوجه سختی‌های این کار می‌شود و می‌تواند هر شب اثر جدیدی را بر روی صحنه خلق می‌کند.

راد افزود: روزی عبدالله اسکندری به من گفت نتیجه تلاش یک نقاش اثری ماندگار است اما ما هر شب بر روی صورت یک بازیگر هنری را به انجام می‌رسانیم که بعد از هر اجرا پاک می‌شود. کار بازیگر تئاتر نیز همین‌گونه است اما تاثیری که روی تماشاگر باقی می‌گذارد، همواره در ذهن افراد ماندگار خواهد بود.

وی بیان کرد: بسیار خوشحالم امثال والی شاگردانی تربیت کردند که اخلاق هنری را در تمام زمینه‌ها در نظر گرفتند. موفقیت بسیاری از چهره‌ها، نتیجه تلاش‌های افرادی همچون والی است. زنده یاد عزت الله انتظامی با آن همه قدرت و توانمندی در عرصه بازیگری، پیش از آمدن به روی صحنه چیزی در حدود یک ساعت پیش از اجرا با هیچ کس صحبت نمی‌کرد تا آماده رفتن به روی صحنه شود. من می‌دیدم که وقتی می‌خواهد به روی صحنه بیاید، چیزی را زیر لب با خود تکرار می‌کند. از او پرسیدم و گفت من توکل می‌کنم. صحنه برای او مکانی مقدس و جایگاه انسان و ارتباط انسانی بود. باید قدر این عزیزان را بدانیم و جایگاه ویژه و خاص آنها را به نسل امروز منتقل کنیم و امیدوار باشیم همچنان مسائل فرهنگی در کشور همچنان جاری و ساری باشد.

والی در تئاتر به دنبال مشق عشق بود

در ادامه این مراسم روح الله جعفری پژوهشگر سینما و تئاتر و استاد دانشگاه درباره جایگاه زنده یاد جعفر والی در تئاتر ایران و سیر کاری او اظهارداشت: صحبت کردن درباره زنده یاد والی از جنبه‌های مختلف و در حوزه‌های تئاتر و سینما قابل تامل است.

وی گفت: والی پیش از کودتای ۲۸ مرداد به هنرستان هنرپیشگی رفت و پس از سیر و سلوک در عرصه هنر و مشق آموزی‌ها، مراتبی را طی کرد و به زمانه‌ای برخورد که در سال ۱۳۳۲ فعالیت‌های نمایشی تعطیل شدند. او، سرکیسیان و افراد معدود دیگری گرد هم جمع شدند تا بتوانند ضمن کشف و شهود در تئاتر، مشق عشق کنند.

جعفری با بیان اینکه تئاتر برای والی همه وجودش بود، افزود: این هنرمند فقید به نقش کوچک و بزرگ اهمیت نمی‌داد و تنها ایفای درست نقش برایش مهم بود. او در بیش از پانزده نمایشنامه، به جز اقتباس‌هایی که انجام داده به عنوان نویسنده حضور داشته است. این سیر و سلوک باعث می‌شود جامعه دوباره به سمت تماشای آثار نمایشی سوق پیدا کند.

در ادامه کاظم هژیرآزاد بازیگر تئاتر و سینما نیز اظهارداشت: او کارگردان نخستین اجرای تئاتری بود که من در سالن ۲۵ شهریور دیدم. در دفتر آقای اسکویی که هنرجوی او بودم عکس‌هایی وجود داشت که جعفر والی، سعید امیرسلیمانی و ولی شیراندامی از جمله آنها بودند. یادم می آید آقای اسکویی گفت این‌ها افرادی هستند که پیش از شما همین دوره را طی کرده کرده‌اند. والی کار خود را از مدرسه و هنرستان هنرپیشگی آغاز کرد و در نهایت از سینما سر در آورد، سینمایی که از سال ۱۳۵۰ با فیلم «گاو» اثر داریوش مهرجویی فقید شکل گرفت.

جعفر والی بازیگر، کارگردان و فیلمنامه‌نویس متولد سال ۱۳۱۲ بود که از دهه ۱۳۳۰ به ‌طور حرفه‌ای کار نمایش را آغاز کرد. والی در سال‌های بعد بازیگری را آزمود و در فیلم‌های مهمی مانند ناخدا خورشید نیز بازی کرد. وی در فیلم‌های سینمایی همچون گل‌های داوودی، تنگسیر، دادشاه، پائیزان، طهران روزگار نو، پاداش سکوت، راه و بیراه و سریال هزاردستان نقش آفرینی داشته است. والی آذرماه سال ۱۳۹۵ دار فانی را وداع گفت.