به گزارش خبرنگار ایرنا، سرخون مرکز بخش میانکوه شهرستان اردل چهارمحال و بختیاری با جمعیت حدود ۱۵ هزار نفر است و خط لوله انتقال نفت خوزستان – اصفهان از این بخش می‌گذرد؛ چشمه سرخون به طول ۲۰ کیلومتر از کوه‌های این منطقه سرچشمه می‌گیرد و در مسیر خود آب آشامیدنی بیش از۲۰ روستا و یک شهر را تامین می‌کرد و افزون بر این عامل اشتغال‌زایی در بخش‌های باغداری، کشاورزی و شیلات بود.
تنگ گندمکار معروف به تنگ خرسان یکی از جاذبه‌های طبیعی این منطقه به شمار می‌رود؛ وجود بردگوری‌ها به خصوص در کوه سرخون، جاده تاریخی دزپارت، حاشیه چشمه سرخون که استراحت‌گاه جاده خوزستان و طبیعت سرسبز آن به خصوص در فصل بهار تنها بخشی از جلوه‌ها و قابلیت‌های گردشگری این منطقه به شمار می‌رود.
پیشتر در این منطقه ۳۰ مزرعه پرورش ماهی و مزارع و طرح‌های باغداری فعال بود که با آلوده شدن چشمه سرخون به نفت بخشی از باغ‌ها و مزرعه‌های پرورش ماهی آسیب دید.
خط انتقال لوله نفت خوزستان با قدمتی ۶۰ ساله
خط ۶۰ ساله لوله انتقال نفت خوزستان به اصفهان به عنوان دومین خط سراسری انتقال نفت کشور به شمار می‌رود که با هدف انتقال نفت خام از مناطق جنوبی به مناطق مرکزی و غرب شامل پالایشگاه‌های اصفهان، تهران و تبریز احداث شد.
بخشی از خط لوله انتقال نفت مارون از چهارمحال و بختیاری (از جنوبی‌ترین نقطه استان آغاز و از شمال آن خارج می‌شود) می‌گذرد.
با توجه به اینکه این خط لوله انتقال نفت از منطقه سخت‌گذر چهارمحال و بختیاری عبور می‌کند به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و حادثه‌خیز بودن استان همواره تحت تاثیر حوادث قرار دارد که آخرین حادثه مربوط به این خط لوله برمی‌گردد به روز یکشنبه ۲۳ آذر سال ۱۳۹۹ که از مسیر میانکوه در منطقه تلمبه‌خانه روستای گندمکار شهرستان اردل چهارمحال و بختیاری دچار شکستگی شد؛ جریان نفت وارد رودخانه سرخون و در پی آن برخی مناطق نیز به سبب پخش گاز ناشی از نفت رها شده دچار حریق شد.
براساس آخرین ارزیابی انجام شده و اعلام مسوولان وقت استان و کارشناسان شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان، شکستگی خط لوله انتقال نفت خوزستان به اصفهان در محدوده چهارمحال و بختیاری در سال ۱۳۹۹، معادل ۴۵۰ میلیارد ریال خسارت به بخش‌های شیلات، کشاورزی و آب شرب منطقه وارد کرد.
پرداخت خسارت‌ها متناسب با آسیب‌های وارد شده نیست
با توجه به تاثیر این حادثه به بخش کشاورزی و شیلات به سراغ معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری رفتیم و آخرین وضعیت این بخش را جویا شدیم.
حسین بهرامی به خبرنگار ایرنا گفت: پیش از این حادثه نیز آلودگی‌های نفتی منطقه سرخون موجب تعطیلی ۵۸ مزرعه پرورش ماهی شامل ۱۴ مزرعه در سرچشمه رودخانه سرخون تا رِسِن و ۴۴ مزرعه نیز در مجتمع رِسِن با ظرفیت یک‌هزار و ۴۰۰ تن تولید و گردش مالی سالانه یک هزار میلیارد ریال و با ایجاد ۱۲۵ فرصت شغلی فعال بودند.
به گفته او، براساس پیگیری‌های انجام شده از مراجع قضایی ۱۲میلیارد ریال در قالب عدم و نفع و ۵۸ میلیارد ریال نیز در قالب اجرت المثل (کارنکرده) تا سال ۱۴۰۰ پرداخت شده که با توجه به حجم خسارت‌های وارد شده به این بخش بسیار ناچیز است.
منطقه میانکوه شهرستان اردل از توابع چهارمحال و بختیاری ظرفیت تولید سالانه ۱۰ هزار و ۹۰۰ تن محصولات کشاورزی شامل ۶۰۰ تن برنج، ۲هزار و ۸۰۰ تن گندم آبی و دیم، ۳۵۰ تن علوفه (شبدر)، ۶۰۰ تن مصحولات باغی، ۲۶ تن عسل و ۴هزار و ۸۰۰ تن تولید از دامداری‌ها دارد.
بهرامی خسارت‌های ناشی از آلودگی‌های نفتی سرخون در بخش کشاورزی (زراعی، باغی و دامی) را ۱۹۰ میلیارد ریال اعلام کرد و اظهار داشت: در جریان شکستگی خط لوله انتقال نفت در منطقه سرخون بیش از یک هزار هکتار از اراضی باغی و زراعی به دلیل نفوذ آب آلوده به مواد نفتی در خاک دچار خسارت شدند.
اثر آلودگی نفتی بر زندگی مردم سرخون چهارمحال و بختیاری
سرخون چهارمحال و بختیاری و تکرار آلودگی نفتی
امکان ماهی‌ریزی در مزارع شیلات سرخون اردل وجود ندارد
پس از گذشت ۲ سال ازآخرین حادثه ترکیدگی لوله نفت در اردل؛ جبران خسارت‌های آلودگی نفتی در میانکوه چهارمحال و بختیاری به کجا رسید؟
دولت سیزدهم برای جبران خسارت‌های ناشی از آلودگی نفتی منطقه سرخون شهرستان اردل چهارمحال و بختیاری تصمیماتی را اخذ کرده است هر چند به گفته اهالی، دامنه این آسیب‌ها به حدی است که برای کاهش و برطرف کردن آن‌ها نیاز به اهتمام و اقدام جهادی بیشتری است.
مسوولان مشکل مردم سرخون را حل کنند
یکی از اهالی و عضو شورای شهر سرخون گفت: حادثه شکستگی لوله نفت مارون در منطقه میانکوه مشکلات زیادی را برای مردم و میزبانان این خط لوله به دنبال داشت.
رضا حیدری به خبرنگار ایرنا گفت: گام‌هایی برای التیام دردهای ناشی از شکستگی خط لوله نفت در منطقه سرخون برداشته شد اما کافی نیست چرا که هنوز مساله آلودگی آب منطقه به طور کامل حل نشده است و پرونده‌های خسارت مردم هنوز به طور کامل پرداخت نشده و در یک کلام زخم‌های ناشی از خسارت وارده به میزبانان کم توقع این خط لوله هنوز التیام نیافته است.
حیدری ادامه داد: مردم منطقه سرخون سال‌هاست با مشکل آلودگی نفتی دست و پنجه نرم می‌کنند و انتظار می‌رود مدیران، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و مسوولان وزارت نفت نسبت به رفع مشکلات مردم و کاهش درد و رنج آنان اقدام و به این صورت از مهاجرت مردم پیشگیری کنند.
درمان ریشه‌ای؛ نگاه دولت سیزدهم به آلایندگی‌های سرخون
دولت سیزدهم در همان بدو کار خود با وجود مشکلات ریز و درشت کشور اما مشکل سرخون چهارمحال و بختیاری را فراموش نکرد و به دنبال انجام کار ریشه‌ای و اساسی رفت.
نگاه و رویکرد دولت مردمی سیزدهم افزون بر جبران خسارت‌های مردمی؛ حل مشکل ایمنی این خط انتقال نفت به صورت ریشه‌ای و اساسی است.
همچنین با توجه به نشت نفت در منابع آب و خاک این منطقه برطرف کردن مشکلات، بازگرداندن منابع آبی به حالت اولیه و رفع مشکلات معیشتی مردم از جمله دیگر رویکردها و اولویت‌های دولت سیزدهم در منطقه سرخون به شمار می‌رود.
خط لوله انتقال نفت مارون - اصفهان تحت مدیریت چهارمحال و بختیاری نیست
مدیرکل مدیریت بحران استانداری چهارمحال و بختیاری می‌گوید: با وجود اینکه خط لوله نفت مارون – اصفهان از این استان می‌گذرد اما به دلیل سراسری بودن، این خط لوله تحت مدیریت این استان نیست و نظارت و کنترلی بر این خط و محدوده‌ای که از استان می‌گذرد وجود ندارد.
خسرو کیانی به خبرنگار ایرنا گفت: خط لوله انتقال نفت مارون – اصفهان در زمان حاضر تحت مدیریت منطقه غرب اصفهان(خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب کشور) قرار دارد.
الزام نوسازی خط لوله ۶۰ ساله انتقال نفت مارون
خط لوله انتقال نفت مارون از جمله طرح‌های مهم ملی کشور به شمار می‌آید که بازسازی، نوسازی و تعمیر این خط لوله ۶۰ ساله از جمله ضرورت‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
به گفته کیانی، براساس ارزیابی‌های انجام شده حدود ۳۵ تا ۴۰ کیلومتر از خط لوله انتقال نفت مارون در محدوده کارون۴ تا گندمکار نیاز به تعمیر، مقاوم‌سازی و تعویض دارد که از این میزان تاکنون به طور تقریبی نزدیک به پنج کیلومتر در محدوده تنگ گندمکار بازسازی و مقاوم‌سازی شده است.
او ادامه داد: خط لوله انتقال نفت مارون به دلیل فرسایش، گذشت عمر مفید سازه، لغزش زمین، زلزله، تکانه‌های ژئو تکنیکی طی چندین مرحله دچار ترکیدگی و نشتی شده به همین دلیل نوسازی، بازسازی و مقاوم‌سازی این خط از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
آنچه مورد تاکید دولت سیزدهم در منطقه سرخون است
در همین ارتباط در دور نخست سفر استانی رییس‌جمهور به چهارمحال و بختیاری نماینده ویژه رییس‌جمهور از سوی وزارت نفت به منطقه میانکوه اعزام و تصمیماتی گرفته شد.
مدیرکل مدیریت بحران استان افزود: با توجه به گستردگی حادثه شکستگی خط لوله انتقال نفت در سال ۹۹ در منطقه میانکوه که آلودگی منابع آبی (از جمله چشمه سرخون که برای مدتی از حیّز انتفاع خارج شد)، زمین‌های کشاورزی و مزرعه‌های پرورش ماهی را به دنبال داشت و به نوعی معیشت مردم نیز مورد تهدید قرار گرفت؛ کارگروهی برای حل این مساله تشکیل شد.
کیانی افزود: تامین آب شرب پایدار، رفع کدورت، آلودگی و تامین آب جایگزین از جمله این موارد بود که شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری بحث مطالعه این طرح را به دانشگاه تبریز واگذار کرد.
از نظر کیانی، تاکنون اقداماتی با تملک چاه‌های محلی و چشمه‌های منطقه از سوی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان و شرکت آب منطقه‌ای به صورت موقت انجام شد که با توجه به فصلی بودن این چشمه‌ها این اقدام جواب‌گوی کلی نیاز آب آشامیدنی منطقه نیست.
به گفته وی، تامین آب پایدار برای احیای بخش کشاورزی و شیلات و ارزیابی و برآورد خسارت مردم در این بخش و همچنین برطرف کردن آلودگی‌ها و خسارت‌های وارد شده به محیط زیست از جمله دیگر تصمیمات این کارگروه بود.
او ادامه داد: همچنین در خصوص خسارت‌های مردمی نیز مقرر شد مسوولان محلی از جمله فرماندار، بخشدار، دهیار و شوراها فهرست خسارت‌دیدگان ناشی از نشتی لوله نفت در بخش سرخون را برای پرداخت خسارت تنظیم کنند.
مدیرکل مدیریت بحران استان خاطر نشان کرد: موظف کردن شرکت نفت به انجام خدمات اجتماعی در منطقه سرخون، احداث مراکز بهداشتی درمانی، سرعت بخشی در روند پرداخت خسارت‌های مردمی، از جمله دیگر مصوبه‌ها و تاکیدهای دولت سیزدهم بود.
کیانی یادآور شد: با توجه به سخت‌گذر بودن منطقه، ایجاد امداد هوایی از طریق شرکت نفت و همچنین ایجاد دفتر نمایندگی شرکت خطوط لوله در استان با هدف ایجاد ارتباط و پیگیری امور مربوط به این خط از طریق این نمایندگی از جمله دیگر نیازهای و تاکیدهای استان است.
او اضافه کرد: به دلیل گذر لغزش، زلزله و برخی عوامل طبیعی از جمله فرسایش خاک در خیلی از جاهایی که براساس استاندارد لوله‌ها باید در شرایط و عمق خاصی از زمین قرار گیرد که باید ایمن سازی و مقاوم‌سازی این خط لوله و رفع نقاط پرخطر باید در اولویت قرار گیرد.
وی بر پایدار سازی آب شرب، کشاورزی و معیشت مردم از سوی شرکت در راستای مسئولیت اجتماعی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان در منطقه میانکوه تاکید کرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار چهارمحال و بختیاری با اشاره به تاکید دولت سیزدهم به اجرای مصوبه‌های دور نخست سفر استانی دولت به این استان، تامین آب آشامیدنی پایدار مردم منطقه سرخون از سوی وزارت نفت در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی را از مهمترین مصوبه‌های دور دوم سفر استانی رییس‌جمهور به چهارمحال و بختیاری عنوان کرد.
علی حیدری در خصوص اعتبار این مصوبه گفت: اعتبار مشخص و مصوبی برای اجرای این طرح پیش‌بینی نشده و هر قدر که این طرح هزینه دربر داشته باشد شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب کشور موظف به هزینه است.
احداث درمانگاه درمان بستردر منطقه سرخون
در دور نخست سفر رییس‌جمهور به چهارمحال و بختیاری احداث درمانگاه درمان بستر از سوی وزارت نفت با ۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار در منطقه سرخون از جمله مصوبه‌های مهم دولت بود.
فرماندار اردل گفت: با توجه به تملک زمین از سوی شرکت نفت و واگذاری به دانشگاه علوم پزشکی در زمان حاضر این طرح در مرحله تهیه نقشه و مناقصه قرار دارد.
یعقوب شکوهی افزود: بخش میانکوه که شامل شهر سرخون و ۲۳ روستا است از جمعیت قابل توجهی برخوردار است و نیاز به یک بیمارستان دارد اما احداث همین مرکز درمان بستر نیز تا حدود زیادی می‌تواند جواب‌گوی مشکلات مردم در این منطقه باشد.
او احداث یک درمانگاه درمان بستر را از جمله ضرورت‌های بخش میانکوه عنوان کرد و گفت: درزمان حاضر تنها یک درمانگاه شبانه روزی در شهرسرخون وجود دارد که در خدمت مردم است.
شکوهی ادامه داد: پایداری آب آشامیدنی منطقه میانکوه از جمله درخواست‌های شهرستان اردل بود که در این خصوص قرار شد دانشگاه تبریز به عنوان مجری طرح مطالعات لازم را انجام دهد.
شکوهی با تاکید بر تامین آب پایدار در منطقه میانکوه گفت: تامین آب پایدار در این شهرستان با توجه به وجود چشمه‌ها باید از آبشار لندی و یا از دریاچه سد کارون۴ تامین شود که قول‌هایی در سفر دوم در این خصوص داده شده است.
به گفته شکوهی، با توجه به اینکه این خط لوله مربوط به وزارت نفت است ضروری است که این وزارتخانه نسبت به پرداخت خسارت‌ها و عمل به مسئولیت اجتماعی خود اقدام کند.
به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری دارای ۱۲ شهرستان با جمعیتی حدود یک میلیون نفر دارد.
نظر شما