به گزارش ایرنا، تالاب‌ها، بسترهای آبی ارزشمندی هستند که علاوه بر تامین امنیت مواد غذایی مورد نیاز بشر و سایر موجودات، نقش زیادی در ذخیره کربن مازاد اتمسفر ایفا می‌کنند و در جهان مجموع تالاب‌ها در ۴۲ دسته طبقه‌بندی می‌شود که از این تعداد ۴۱ نوع در ایران وجود دارد.
۱۴۱ تالاب دارای ارزش اکولوژیکی با وسعت بیش از سه میلیون هکتار در ایران شناسایی شده که از این تعداد ۲۵ تالاب ثبت شده در کنوانسیون رامسر با بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مساحت دارای ارزش جهانی و چهار سایت نیز ذخیره‌گاه زیست‌کره است.
تالاب‌های بین‌المللی «آلاگل»، «آجی‌گل» و «آلماگل» گلستان همزمان با برگزاری نخستین نشست پژوهشگران سازمان جهانی حفاظت در سال ۱۳۵۰ با هدف حفاظت از تالاب‌های مهم در رامسر که تحت عنوان «کنوانسیون رامسر» در مجامع بین‌المللی از آن یاد می‌شود به همراه تالاب‌های مهم دیگر ایران به منظور حمایت بهتر از آنها و زیستمندانی که در آن زندگی می‌کنند به ثبت این کنوانسیون رسید.
این سه تالاب بین‌المللی که در بخش داشلی‌برون گنبدکاووس نزدیک به مرز ایران و ترکمنستان و در فاصله کمی نسبت به هم واقع شدند در مجموع افزون بر سه هزار هکتار مساحت دارند که بزرگترین آنها «آلاگل» با ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار و سپس «آجی‌گل» با ۳۲۰ هکتار و در نهایت «آلماگل» با ۲۰۷ هکتار است.
حداقل حجم آب تالاب‌های بین المللی گنبدکاووس با عمق ۲ تا چهار متر و در شرایط عادی و بارش‌های مناسب بین ۸۰ تا ۸۵ میلیون مترمکعب است اما به سبب کم بارشی و خشکسالی چند سال اخیر با بحران کم آبی شدید مواجه شدند.
امیدواری بومیان به رونق دوباره تالاب‌های بین المللی گلستان
بارش بهاره و بعد از چند ماه توقف در پاییز و در ادامه زمستان، علاوه بر شادمانی کشاورزان در احیای کشت دیم و رونق تولید محصولات، به تالاب‌های خشکیده گنبدکاووس جانی دوباره بخشید و زندگی را به این پهنه‌های آبی مهم طبیعی و جانوری بازگرداند.
ساکنان اطراف تالاب‌های بین‌المللی گنبدکاووس و گمیشان که در گذشته‌ای نه چندان دور طعم نعمت پر آبی این ذخیره‌گاه‌های طبیعی را چشیده و با حسی خوب همراه با شادی و نشاط به صید و صیادی، کشاورزی و دامپروری فعالیت می‌کردند و در این سال‌ها فقط حسرت آن دوران را خوردند، این روزها بار دیگر شاهد افزایش سطح آب این تالاب‌ها هستند.
اهالی روستاهای اطراف تالاب‌های بین‌المللی گنبدکاووس که تا سال گذشته خیلی از آنان به دلیل خشکسالی و نبود بارندگی کافی امکان کشاورزی و صید و صیادی نداشتند و برای تامین هزینه زندگی و نگهداری دام مجبور به کارگری در دیگر نقاط استان بودند در چند ماه اخیر با امیدواری بیشتر فعالیت کشت و زراعت را از سرگرفته و تورهای خود را در تالاب‌ها برای ماهی‌گیری پهن می‌کنند.
بومیان ساکن شهرستان‌های نوار مرزی و حتی مسافرانی از استان‌های دیگر که برای خرید از بازارچه مرزی اینچه‌برون به گنبدکاووس سفر می‌کنند قبل از ورود به این بازارچه می‌توانند تالاب آلماگل واقع در کنار جاده که این روزها پرآب شده را مشاهده کنند.
عبدالخلیل قوجقی یکی از مسافرانی که خودروی خود را در کنار جاده متوقف کرده و همراه خانواده در چمن‌زارهای حاشیه تالاب «آلماگل» نشسته بود به خبرنگار ایرنا گفت: سال گذشته و تابستان امسال چندین نوبت به مقصد خرید از بازارچه اینچه‌برون از کنار این تالاب عبور کردم اما با توجه به کم آبی رغبتی برای توقف نداشتم اما این بار حال و هوای تالاب فرق می‌کند.
وی افزود: حضور پرندگان و سر و صدایشان در کنار بالا آمدن آب باعث بهاری شدن دل‌هایمان شده است و از خداوند می‌خواهم این بارندگی‌ها تداوم داشته باشد تا باز هم طبیعت‌گردی در این منطقه به اوج شکوفایی سال‌های گذشته خود برسد.
وضعیت امیدبخش تالاب‌های گلستان
همچنین علی سلاجقه معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست هم یکم دی ماه در حاشیه سفرهای استانی هیات دولت به گلستان در بازدید از وضعیت تالاب‌های بین‌المللی گنبدکاووس، گفت: سه تالاب بین المللی «آلاگل، آلماگل و آجی‌گل» واقع در محدوده این شهرستان با توجه به بارندگی‌های اخیر خوب آبگیری شدند و وضعیت مناسبی دارند.
وی افزود: استان گلستان از ظرفیت تالابی بسیار خوبی برخوردار است و سه تالاب گنبدکاووس از لحاظ چشم انداز زیبا هستند و شرایط مطلوبی برای زیست گونه‌های جانوری دارند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: بوستان‌های مشرف به این تالاب‌ها توسط شهرداری ساخته شده و لازم است حفظ نظافت این منابع آبی برای استفاده بهتر مردم از این چشم‌انداز بیشتر مورد توجه باشد.
سلاجقه گفت: سازمان محیط زیست در قالب ستاد احیای تالاب‌های کشور به تالاب‌های گلستان توجه ویژه‌ای دارد و برای تالاب گمیشان طرح جامع احیای تالاب آماده شده و از وزارت نیرو و جهاد کشاورزی می‌خواهم به تعهدهای خود عمل کنند تا این تالاب به روزهای خوب خود زودتر بازگردد.
آبگیری کامل ۲ تالاب آلماگل و آجی‌گل
رییس اداره حفاظت محیط زیست گنبدکاووس هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: وضعیت آبی تالاب‌های بین‌المللی شهرستان به نسبت مدت مشابه سال گذشته با بهبود بارندگی ماه‌های آذر و دی ارتقا یافته و هم اینک تالاب‌های «آلماگل» و «آجی‌گل» به طور کامل آبگیری شد اما «آلاگل» به عنوان بزرگترین تالاب شهرستان هنوز فاصله زیادی از جایگاه مطلوب خود دارد و فقط پنج درصد آبگیری شده است.
احمد احمدی با اشاره به اینکه جمعیت پرندگان مهاجر حاضر در زیستگاه‌های آبی گنبدکاووس به دلیل آبگیری خوب این تالاب‌ها افزایش یافته است، گفت: رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم در بازدید از تالاب‌های بین المللی گلستان اعتبارات خوبی برای حفاظت و احیای آنها در نظر گرفت که بعد از تفکیک شهرستانی برای تالاب‌های سه گانه گنبدکاووس هزینه خواهد شد.
وی افزود: سال گذشته نیز ۳۲ میلیارد ریال از محل طرح ملی حفاظت و احیای تالاب‌ها برای مجموعه تالاب‌های بین‌المللی آلاگل، آلماگل و آجی‌گل هزینه شد.
رییس اداره حفاظت محیط زیست گنبدکاووس با اشاره به سطح بالای تبخیر در منطقه، تنها راه دوام وضعیت فعلی تالاب‌ها و افزایش سطح آب تالاب آلاگل را ادامه دار بودن بارندگی‌های زمستانه دانست و گفت: حق آبه تالاب‌های سه‌گانه هم باید تامین شود.
افزایش ۲۱.۹ درصدی میانگین بارش در گلستان
مدیرکل هواشناسی گلستان گفت: میانگین بارش باران این استان از ابتدای سال زراعی جاری (اول مهر) تا ۱۷ دی ماه در مقایسه با دوره بلندمدت ۲۱.۹ درصد بیشتر شد.
امان‌محمد کمالی بیان کرد: از ابتدای سال زراعی میانگین بارش گلستان ۱۷۴.۲ میلی‌متر گزارش شده که این میزان ۵۶.۱ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته و ۲۱.۹ درصد بیشتر از دوره بلندمدت آماری است.
وی با اشاره به اینکه افزایش گازهای گلخانه‌ای موجب افزایش دمای کره زمین می‌شوند، تصریح کرد: با افزایش دمای هوا الگوی بارش‌ها تغییر کرده و شدت بارش، میزان و نوع بارش باران دست‌خوش تغییرات می‌شود.
به گزارش ایرنا، امسال از اواسط شهریورماه مهاجرت پرندگان از عرض‌های شمالی کره زمین شامل مناطق سردسیر سیبری و اروپای شرقی و غربی، همزمان با سرد شدن هوا و محدودیت منابع غذایی در این مناطق به سایت‌های آبی گلستان آغاز شد که به گفته کارشناسان با افزایش سطح پهنه آبی و مهیا شدن تغذیه انواع پرندگان در تالاب‌های بین المللی استان احتمال می‌رود جمعیت آنها بیش از سال گذشته شود.
گلستان به سبب دارا بودن مجموعه تالاب‌های آلماگل، آلاگل، آجی‌گل، اینچه، دانشمند، بی‌بی‌شیروان ، تالاب ساحلی گمیشان و خلیج گرگان همه ساله میزبان صدها هزار انواع پرنده آبزی است و ۲۳ سایت سرشماری پرندگان در زیستگاه‌های آبی آن وجود دارد.
از مجموع ۳۰۴ گونه پرنده که در گلستان شناسایی شده است ۱۰۷ گونه بومی استان، ۹۷ گونه زمستان‌گذران، ۸۱ گونه برای تولید مثل و ۱۹ گونه به طور اتفاقی دیده شدند.
تامین آب تالاب‌های بین المللی آلاگل، آجی‌گل و آلماگل از طریق سیلاب‌های فصلی رودخانه مرزی اترک است و تالاب گمیشان هم در زمره تالاب‌های ساحلی - دریایی و به عنوان یک تالاب حاشیه‌ای و بین المللی در جنوب شرقی دریای خزر قرار گرفته که به طور مستقیم تحت تاثیر نوسانات آب دریای خزر قرار دارد.
نظر شما