زمستانِ بی‌امید

به گزارش خبرنگار ایرنا، "‌امید" تک درنای سیبری باقی مانده از گله غربی این نوع درناها در سال های گذشته برای زمستان گذرانی به مازندران می آمد و چند ماه را در تالاب فریدونکنار سپری می کرد. سالها« امید» و جفتش« آرزو» این سفر زمستانه چند هزار کیلومتری را به استان انجام می دادند و پس از تلف شدن آرزو، ‌امید ۱۵سال این مسیر طولانی را به تنهایی طی کرد و به مازندران آمد.

امید در این سالها در تالاب فریدونکنار فرود می آمد و بسته به شرایط آب و هوایی زمان فرود این پرنده متغییر است و بیشتر مهر، ‌ آبان و آذر زمان فرودش بود. همانطور که پنجم آبان پارسال این پرنده در تالاب فریدونکنار فرود آمد.

از پایان شهریور ماه همزمان با کوچ پرندگان مهاجر و فرود آنها در تالاب های مازندران چشمان دوستداران محیط زیست به آسمان خیره ماند تا اینکه امید را ببینند؛ روزها و ماهها گذشت و حتی از روزی که این پرنده پارسال در تالاب فریدونکنار فرود آمد نیز گذشت و خبری از این پرنده نشد.

کارشناسان محیط زیست و اساتید دانشگاه شرایط آب و هوایی را دلیل تاخیر و نیامدن امید عنوان کردند و یک پرنده شناس و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا علت اصلی تاخیر سفر تک درنای سیبری به مازندران بهم ریختگی جوی در جهان است که این تغیرات اقلیمی سبب شد مهاجرت این پرنده به مازندران با تاخیر انجام شود.

یونس یعقوب زاده گفته بود : شرایط جوی مازندران از هفته های اخیر تاکنون به گونه ای بوده که شب ها سرد و روزها آفتابی و بهاری بوده است و یا اینکه به یک باره بارش های شدید می بارد و سیل جاری می شد، که این بهم ریختگی جوی به علت تغیرات اقلیمی در بسیاری از نقاط جهان اتفاق می افتد.

وی در نهایت پیش بینی کرد که به هر حال تک درنای سیبری یک موجود زنده بوده و هر احتمالی برای او قابل تصور است و براین باور هستم با توجه به شرایط جوی حاکم در جهان احتمال بازگشت امید به مازندران زیاد است.

با این حال امروز در بیستمین روز از فصل زمستان و طی روزهای اخیر سرمای هوا در بیشتر نقاط جهان، ‌کشور و مازندران شدت گرفته است و قطعا نقاط سردسیرتر جهان از جمله روسیه که مبدا پرواز و کوچ امید است شدت سرمای بیشتری دارد اما با این حال هنوز خبری از این پرنده فراری از سرما نیست و زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در تالاب فریدونکنار بدون حضور امید سپری می شود.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تایید تاخیر بیش از اندازه فرود امید در تالاب فریدونکنار افزود:‌طی سالها همواره این پرنده در ماههای پاییز به مازندران می آمد و به مدت چهارماه در تالاب فریدونکنار زیست داشت.

کوروس ربیعی ادامه داد: امید در فصول گرم سال در روسیه سپری می کند پس از آغاز فصل پاییز و شدت گرفتن سرمای هوا در این منطقه به سمت مناطق گرمتر مهاجرت می کند.

وی افزود: تالاب فریدونکنار بواسطه شرایط آب و هوایی که وضعیت مساعدتری نسبت به روسیه و مناطق سردسیردارد و نیز غنی از مواد غذایی برای پرندگان مهاجر است به عنوان نقطه مقصد امید به شمار می رود.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران گفت:‌سالهاست که امید برای زمستان گذرانی به این استان می آید و حتی بعد از دست دادن جفت خود نیز این مسیر را طی می کرد.

وی توضیح داد:‌ امسال در ابتدای فصل پاییز برودت هوا در جهان به گونه ای نبود که پرندگان احساس مهاجرت کنند و حتی تاخیر در پرواز این نوع پرندگان نیز شاهد بودیم.

به گفته ربیعی اما اکنون بعد از سرد شدن هوا شاهد مهاجرت دسته های بیشتر پرندگان به مازندران هستیم و در مورد امید هم پیش بینی می شد هوای سرد باعث شود تا این پرنده به مازندران بیاید.

وی گفت:‌ اما برخلاف تصور شاهدیم همچنان خبری از این پرنده نیست و به نظر می رسد همچون سال ۱۳۸۸ امید به مازندران نیاید این موضوع امسال نیز تکرار شود و این پرنده پرواز برای زمستان گذرانی نداشته باشد.

«امید» در مسیر رسیدن به مازندران ۲ توقف کوتاه نیز دارد؛ ابتدا در تالاب «نارزون» قزاقستان فرود می‌آید و چند روز استراحت می‌کند و سپس در حاشیه دهانه رود ولگا نیز چند روزی را می‌گذراند.

تا کنون به منظور شناسایی حفظ این مسیر پروازی تلاش‌های متعددی در قالب همراه کردن درناهای پرورشی با درنای «امید» انجام شده که هیچ کدام موفق نبود. انتقال جوجه‌ درناهای پرورشی به ایران پیش از این از ۲ مرکز تکثیر در آمریکا و روسیه انجام شده بود. نخستین مرحله سال ۱۹۹۷ با انتقال ۲ قطعه درنای پرورشی از بنیاد بین‌المللی درنا (ICF) در آمریکا بود که به دلیل رهاسازی دیرهنگام، جوجه‌ها درناهای پرورشی با درناهای وحشی جفت نشدند و مهاجرت نکردند. یکی از آن درناهای پرورشی سر از قزوین در آورد که بعد به پارک پردیسان منتقل شد و سال ۱۳۸۳ (۲۰۰۴) زندگی‌اش به طور طبیعی در پارک پردیسان تمام شد.

سال ۲۰۰۳ دوباره سه قطعه درنای پرورشی از مرکز «اوکا (OKA) » در روسیه به فریدونکنار انتقال یافت که روی یکی از آن‌ها ردیاب ماهواره‌ای هم نصب شد. این درنای پرورشی در زمان مهاجرت برگشت به سیبری، پرواز را آغاز کرد و تا داغستان روسیه هم رفت. اما پس از آن جدا شد و دیگر دیده نشد. یک درنا هم در مازندران زمینگیر شد و درنای دیگر تا انزلی به سفرش ادامه داد. این درناها نیز مانند «رویا» به مازندران برگردانده شدند و تا سال بعد که «امید» و جفتش به مازندران آمدند ماندند تا زمستانی دیگر نیز در کنار هم باشند. اما این تلاش هم نتیجه‌ای نداشت.